Παρθενώνας -5- Το χρονικό της καταστροφής !

Ο Παρθενώνας και οι "καλλιτέχνες" του 'Ελγιν.

 Στη διάρκεια των κουραστικών εβδομάδων  που ακολούθησανο Έλγιν αφαίρεσε τα σημαντικότερα γλυπτά και τις ζωοφόρους  του Παρθενώνα. Κάθε μέρα έπαιρναν  και κάποιο κομμάτι.

Μέχρι εκείνη τη στιγμή είχαν αφαιρεθεί έξι πλάκες από τη ζωοφόρο του Παρθενώνα μαζί με όλες τις μετόπες που είχαν απομείνει.
Ένα ακόμα τμήμα μιας ζωοφόρου βρέθηκε σε ανασκαφές.

Τέσσερα μάρμαρα από τον ναό της Αθηνάς Νίκης, που είχαν χρησιμοποιηθεί στα οχυρωματικά έργα της Ακροπόλεως, ξηλώθηκαν από τη θέση τους και αφαιρέθηκαν.
Το ίδιο έγινε με ορισμένα υπέροχα δείγματα των αρχιτεκτονικών λεπτομερειών από τα κιονόκρανα, τις βάσεις τα γείσα και άλλα τμήματα των κιόνων του Ερέχθειο, των προπυλαίων και του ναού της Αθηνάς νίκης.

Ιππείς, Βόρεια ζωοφόρος, Παρθενών. Βρετανικό μουσείο.
Μια κολόνα του Παρθενώνα χρειάστηκε να κοπεί στα δύο για να μπορέσουν να αφαιρέσουν τις ζωοφόρους και τις μετόπες.

Ο Παρθενώνας είχε πλέον απογυμνωθεί σχεδόν ολοκληρωτικά και ούτε ένα εκατοστό από το έδαφος της Ακροπόλεως δεν είχε γλυτώσει από τις ανασκαφές.

Αν ήταν δυνατόν, ο λόρδος, ήθελε  να πάρει όλα τα πολύτιμα αρχαία καλλιτεχνήματα  της Ελλάδας!

   Άρχισε να σουρουπώνει, όταν η λαίδη πήρε το γυρισμό για το σπίτι του πρόξενου.

Ίππείς, Δυτική ζωοφόρος του Παρθενώνα
Βρετανικό μουσείο.
   Ο περίπατος ήταν θαυμάσιος, ένα δυνατό ψυχικό τονωτικό. Έτσι το ένιωσε....
Κάρφωσε το βλέμμα της στην Ακρόπολη. 

   Ξαφνικά ένα κύμα θλίψης πλημμύρισε την καρδιά της. Δεν μπορούσε να το εξηγήσει. Το κορμί της άρχισε να τρέμει και δάκρυα κύλησαν στα μάγουλά της.
   Στα δεξιά, ο ήλιος είχε δύσει πίσω από την Ελευσίνα, αφήνοντας πορφυρά ίχνη
πάνω στις επιτύμβιες πλάκες του Κεραμεικού....

   Ο Ιωάννης Βενιζέλος, διευθυντής ενός σχολείου της Αθήνας που λειτουργούσε με έξοδα εύπορων Βενετών έστειλε επιστολή διαμαρτυρίας στο λόρδο 'Ελγιν:

"Είμαι βέβαιος ότι, αν είδατε σήμερα την Αθήνα, θα νιώσατε πολύ άσχημα. Ένα πράγμα θα σας έδωσε ιδιαίτερη θλίψη, η πρόσφατη λυπηρή απογύμνωση του ναού της Αθήνας στην Ακρόπολη και των υπολοίπων μνημείων της αρχαιότητας! Ο ναός μοιάζει πλέον με μια ευγενική και πλούσια κυρία που ληστεύθηκε και έχασε όλα τα διαμάντια και τα υπόλοιπα κοσμήματα της. Ω, πόσο κατάκαρδα πρέπει να πάρουμε αυτό το γεγονός εμείς οι Αθηναίοι και πόσο πρέπει να υμνούμε και να θαυμάζουμε εκείνους τους αρχαίους ήρωες της Ρώμης (τον Πομπήιο και τον Αδριανό) όταν κοιτάζουμε αυτά τα χάλια!"

Ο φίλος και σύντροφος του λόρδου Μπάιρον, ο Τζον Καμ Χόμπχαους, πρόσθεσε
κι αυτός τη φωνή του:


"Δεν έχω πει τίποτα για την πιθανότητα να αποκατασταθούν τα αρχαία μνημεία της Αθήνας (σε περίπτωση μιας επανάστασης ευνοϊκής για τους 'Ελληνες) και να βρεθούν σε συνθήκες που θα τους επιτρέψουν να αντισταθούν στη φθορά. Ένα τέτοιο γεγονός νομίζω ότι δεν ήρθε ποτέ στη σκέψη ούτε εκείνων που έχουν επισκεφτεί την Αθήνα ούτε των σύγχρονων Αθηναίων. Δεν μπορώ, όμως να μην αναφέρω τα παράξενα λόγια ενός μορφωμένου 'Ελληνα από τα Γιάννενα, που μου είπε:Εσείς οι Αγγλοι παίρνετε τα έργα των Ελλήνων προγόνων μας. Φυλάξτε τα καλά γιατί κάποια ημέρα θα έρθουμε να τα πάρουμε πίσω!"

   Πέντε ολόκληρες εβδομάδες και τελικά φορτώθηκαν 44 κιβώτια με μάρμαρα του Παρθενώνα, δηλαδή το μεγαλύτερο και σημαντικότερο φορτίο μέχρι εκείνη τη στιγμή. Ακολούθησαν πολλά άλλα.
Σε ένα σημείο κοντα στο Παρθενώνα ο Λουζιέρι είχε βρει κολοσσιαία τμήματα από το ίδιο το αέτωμα που είχε πέσει στην έκρηξη του 1687 από τον Μοροζίνι.

   Καταπληκτικά γλυπτά. Ανάμεσά τους μία προτομή του Δία, της Νίκης, του Ερμή.  Χρειάστηκε πριόνια για να κόψει από μια μεγάλη ζωοφόρο τα σημεία στα οποία  βρίσκονταν τα γλυπτά.
   Ενα άλογο και μία πράσινη κάπα στον βοεβόδα του απέφερε σαν αποχαιρετιστήριο δώρο, το κολοσσιαίο ακέφαλο άγαλμα του Διονύσου, που στεκόταν επί αιώνες πάνω στο μνημείο του Θρασύλλου* στη νότια πλευρά του λόφου της Ακρόπολης.

   Όταν τα μάρμαρα μπήκαν σε κιβώτια έτοιμα να αποσταλούν στην Αγγλία, συνέχισε να πιέζει τον Λουζιέρι για την απόκτηση κι άλλων έργων από τις αρχαίες περιοχές που υπήρχαν γύρω από την Αθήνα:


"Οι σημερινοί Έλληνες δεν αξίζουν να έχουν τέτοια αριστουργήματα της αρχαιότητας. Επιπλέον τα θεωρούν ασήμαντα. Πραγματικά, έχω τη θεία αποστολή να διατηρήσω αυτούς τους θησαυρούς ανά τους αιώνες!Στην πραγματικότητα δεν έχουν τίποτα κοινό μαζί τους και άφησαν τους Τούρκους να τους κρατήσουν σκλαβωμένους επί αιώνες.Ακόμα χειρότερα αυτοί οι ίδιοι σύγχρονοι Έλληνες κοιτάζουν τα υπέροχα έργα του Φειδία με αγνωμοσύνη και αδιαφορία. Δεν τους αξίζει να τα έχουν".
   Ήταν σαν αρρώστεια.... Δεν μπορούσε να σκεφτεί τίποτα άλλο. Μίλαγε μόνο για την υπέροχη τελειότητα των μαρμάρων στο εσωτερικό του Παρθενώνα. 


Πότε για μια επιβλητική πομπή μιας μετόπης. Ορισμένα άτομα ήταν έφιππα και κάποια άλλα ετοιμάζονταν να ιππεύσουν.Επικεφαλής της πομπής ήταν ένα κοπάδι βόδια και ακολουθούσαν ιερείς, δικαστές και πολεμιστές. Υστερα ερχόταν μια ολόκληρη σειρά από νύμφες που μετέφεραν ιερά αφιερώματα σε καλάθια και αγγεία.
Μια άλλη μετόπη στο εσωτερικό της κεντρικής εισόδου του ναού έδειχνε τηνιστορία της γέννησης της Αθηνάς από το κεφάλι του Δία που καθόταν στον θρόνο του περιτριγυρισμένος από τους υπόλοιπους θεούς του Ολύμπου.Η παρθένα θεά, φορώντας έναν χιτώνα που ανέμιζε, κρατούσε τα άλογατου άρματος που την έφερε μπροστά στους θεούς αλλά, αντίθετα με τα άλλααγάλματα, είχε τη συναρπαστική ομορφιά της Αφροδίτης και τα ανίκητα όπλατων Σπαρτιατών.
Σε μια τρίτη μετόπη απεικονιζόταν ο διαγωνισμός ανάμεσα στην Αθηνά και τον Ποσειδώνα: μια σκληρή πάλη για το όνομα της πόλης.Η Αθηνά πήρε τη νίκη αποδεικνύοντας ότι το δώρο της, ένα απλό κλαδί ελιάς,ήταν πιο σπουδαίο από την πολεμική προσφορά του θεού των ωκεανών: ένααγριεμένο άλογο του οποίου το βλέμμα φαινόταν να αντανακλά όλα τα σκληρά πλήγματα που είχε δεχτεί η ανθρωπότητα.
Ήταν αδύνατον να συλλάβει κανείς την τέλεια κατεργασία των μαρμάρων. Οι κίονες ήταν τόσο καλά συναρμολογημένοι χωρίς τη βοήθεια κονιάματος, έτσι ώστε έδειχναν μονοκόματοι ακόμα και στο πιο εξεταστικό βλέμμα. Τα μαλλιά όλων των μορφών ήταν χτενισμένα με διαφορετικό τρόπο και οι χιτώνες τους φαίνονταν τόσο λεπτοί ώστε έδειχναν να κινούνται από την αύρα.

Η μητέρα του, η χήρα κόμισσα του Έλγιν τον ενημερώνει:
"Μάθε σε παρακαλώ, ότι το Μπράακελ έφτασε πρόσφατα στο Πόρτσμουθ και ξεφόρτωσε πενήντα κιβώτια με μάρμαρα, τα οποία κατάφερα να αποθηκεύσω(μαζί με τα προηγούμενα φορτία) στο σπίτι της δούκισσας του Πόρτλαντ στο Γουεστμίνστερ.  Μετά όμως από δύο εβδομάδες άρχισε να ενοχλείται επειδή έπιαναν πολύ χώρο και μου ζήτησε να τα μεταφέρω κάπου αλλού.Ευτυχώς, ο δούκας του Ρίτσμοντ τα πήρε στο υποστατικό του, αλλά σύντομα φάνηκε κι αυτός να ενοχλείται με τόσα πολλά κιβώτια, συνολικού βάρους 120 τόνων, σκορπισμένα στο κτήμα του, κι έτσι αναγκάστηκα να νοικιάσω ένα μεγάλο σπίτι στη γωνία Πικαντίλι και Παρκ Λέιν, όπου υπάρχει ένας άνετος κήπος. Αμέσως φτιάχτηκε μια ευρύχωρη παράγκα και, όταν οι εργάτες ξεφόρτωσαν όλα τα μάρμαρα, τα τακτοποιήσαμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, αν λάβουμε υπόψη το τεράστιο βάρος τους... Στο λιμάνι υπάρχουν και άλλα κιβώτια με μάρμαρα, ενώ νέα φορτία φτάνουν με σταθερό ρυθμό. Έχω προσλάβει ανθρώπους που παρευρίσκονται στο τελωνείο του Λονδίνου και παρακολουθούν τις αφίξεις...".
   Στο μεταξύ η εμφάνιση του Έλγιν είχε επιδεινωθεί τρομερά. Η μύτη του είχε καταφαγωθεί ολοκληρωτικά και είχε αδυνατίσει σε υπερβολικό βαθμό.
   Έτρωγε ελάχιστα και δεν κοιμόταν καθόλου. Πολλές νύχτες η λαίδη ξυπνούσε  από τις διαταγές που φορτία έδινε μέσα στους εφιάλτες του προς τον Λουζιέρι...

Το Ερέχθειο. Ακρόπολη.


Αρκετές φορές στο  μυαλό του γύριζε μιά άλλη "δύσκολη" ιδέα του Χαντ* για το Ερέχθειο:



"Αν ερχότανε εδώ ένα μεγάλο πολεμικό πλοίο, 
θα μπορούσαμε να μεταφέρουμε στην Αγγλία αυτό το υπέροχο μικρό αριστούργημα της αρχαίας τέχνης".




   Ο Έλγιν έγραψε στον λόρδο Κιθ, αρχηγό των ναυτικών δυνάμεων της Μεσογείου.
   Ευτυχώς το αγγλικό πολεμικό δεν ήρθε ποτέ, και το  Ερέχθειο έμεινε  στην Ακρόπολη. Αλλά ο Χ. Γουίλιαμς,  ένας ακόμα αυτόπτης μάρτυρας, αναφέρει:

Η Καρυάτιδα από το Ερέχθειο.
Βρετανικό μουσείο.


"Όταν οι άνθρωποι του Έλγιν αφαίρεσαν την Καρυάτιδα από το Ερέχθειο, η Αθηνά έκλαψε για τη χαμένη της αγνότητα και οι υπόλοιπες Καρυάτιδες
θρήνησαν με πόνο τον βιασμό της αδελφής τους.

Αργότερα, όταν οι εργάτες του Έλγιν έσερναν τα τελευταία μάρμαρα στον Πειραιά, σταμάτησαν

ξαφνικά, τα άφησαν κάτω και κανένας δεν μπόρεσε να τους πείσει να συνεχίσουν τη δουλειά τους.

Όπως έλεγαν, άκουγαν το γοερό κλάμα της Αθηνάς βαθιά από το εσωτερικό των μαρμάρων!"


Ένας άλλος μάρτυρας ήταν ο ταξιδιώτης Έντουαρντ Ντόντγουελ:


   "Στη διάρκεια της πρώτης περιοδείας μου στην Ελλάδα είχα την τραυματική εμπειρία να είμαι παρών όταν ο Παρθενών απογυμνώθηκε από τα ωραιότερα γλυπτά του. Και ενώ ορισμένα από τα εκπληκτικότερα καλλιτεχνήματα είχαν ήδη πέσει στο έδαφος, είδα να αφαιρούνται ορισμένες μετόπες από το νοτιοανατολικό άκρο του ναού.
   Ήταν τοποθετημένες με θαυμαστό τρόπο ανάμεσα στα τρίγλυφα και, για να τις κατεβάσουν, χρειάστηκε να ρίξουν καταγής το γείσο που βρισκόταν στο επάνω μέρος τους.
   Παρόμοια τύχη είχε και το αέτωμα που βρισκόταν στο ίδιο σημείο. Έτσι, αντί για την εικόμα της εντυπωσιακής ομορφιάς που είχε δια τηρηθεί τόσο καλά μέχρι τη στιγμή που πρωτοείδα τον Παρθενώνα, σήμερα το μόνο που βλέπει κανείς είναι ένας σωρός από ερείπια".

   Λίγους μήνες αργότερα, ο Κλάρκ σημείωσε μια σημαντική επιτυχία στην Ελευσίνα: Ανακάλυψε ένα τεράστιο άγαλμα που ζύγιζε δύο τόνους και παρίστανε μια γυναίκα με ένα καλάθι στο κεφάλι της. Σ' εκείνο το μέρος υπήρχε ένας βωμός της Δήμητρας*, της θεάς των σιτηρών και της γονιμότητας.
   Διαπίστωσε μάλιστα ότι οι κάτοικοι της περιοχής ήταν βυθισμένοι στις δεισιδαιμονίες και πίστευαν ότι η γονιμότητα των χωραφιών τους εξαρτιόταν τόσο πολύ από κείνο το άγαλμα ώστε του άναβαν λιανοκέρια και καντήλια σε ορισμένες χριστιανικές εορτές:

"Βρήκα το άγαλμα της θεάς χωμένο μέχρι τα αφτιά μέσα σε έναν σωρό από σκουπίδια. Οι χωρικοί της Ελευσίνας, στους οποίους είπα ότι σκόπευα να το πάρω, με κοίταξαν λες και ήθελα να κατεβάσω το φεγγάρι.
"......όποιος αγγίξει το άγαλμα με κακό σκοπό θα δει το χέρι του να μαραίνεται.... Τι θα γίνει με τη σοδειά μας αν χάσουμε τη γυναίκα με το καλάθι;" φώναζαν.

Όμως, ήμουν αποφασισμένος να το πάρω, έπρεπε να κινηθώ γρήγορα και μυστικά. Να προλάβω τον Γκουφιέ*. Πήγα στην Αθήνα και έκανα μια αίτηση στον πασά, ενισχύονταςτην πρόταση μου με ένα αγγλικό τηλεσκόπιο που άφησα να γλιστρήσει στα χέρια του. Πέτυχα τον σκοπό μου".
Το άγαλμα της "Κριστοφόρου Δήμητρας" χαρακτικό 1809
Τώρα έπρεπε να βρει σκοινιά και τροχαλίες, ενώ ο μώλος της Ελευσίνας χρειαζόταν επισκευή. 

Το βράδυ της παραμονής της μεταφοράς, ένα βόδι λύθηκε από τον ζυγό του και άρχισε να χτυπάει δυνατά το άγαλμα με τα κέρατα του. Κακός οιωνός....


Ύστερα άρχισε να τρέχει σαν τρελλό στον κάμπο της Ελευσίνας μουγκρίζοντας μέσα στη νύχτα.

Με την επέμβαση του βοεβόδα, οι χωρικοί απρόθυμα αναγκάστηκαν να υπακούσουν στις εντολές του. 

Ο ιερέας του χωριού φόρεσε τα άμφια του και άρχισε να καθαρίζει τα σκουπίδια γύρω από το άγαλμα. 


Τότε ο Κλαρκ πλησίασε και το έπιασε θαρραλέα με τα δυο του χέρια.... 

Αντίθετα με τους φόβους των Ελευσινίων, δεν έπαθε τίποτα.
Μια ομάδα 150 νέων κατάφερε να σύρει το τεράστιο άγαλμα έξω από την πόλη.
Το φόρτωσαν σ' ένα πλοίο στην ακτή, που είχε νοικιάσει ο Γκουφιέ και γραμμή για Αγγλία. 

Η Πύλη των Λεόντων. Μυκήνες.
Οι προτάσεις του κ. Χαντ, σχεδόν πάντα, 
ήταν, μη πραγματοποιήσημες όπως:
Η απόσπαση της Πύλης των Λεόντων από
τις Μυκήνες.

Άλλαξε γνώμη όμως, όταν διαπίστωσε ότι  υπήρχαν σοβαρά προβλήματα μεταφοράς

λόγω της απόστασης που είχαν οι Μυκήνες 
από τη θάλασσα.

Έτσι διατηρήθηκε και η Πύλη των Λεόντων στη θέση της.
Κυριευμένος από πραγματικό πάθος, ο Έλγιν αποφάσισε να επεκτείνει τις δραστηριότητες στους Δελφούς, τις Θερμοπύλες, τον Μαραθώνα, την Επίδαυρο, την Τρίπολη....


Τα ερείπια των Μυκηνών τον εντυπωσίασαν.
Ακόμα και μέσα από το πλοίο, η λαίδη Έλγιν μπόρεσε να δει τον τεράστιο τύμβο των ηρώων του Μαραθώνα. Το επόμενο πρωί βγήκαν στην ξηρά και έστησαν μια σκηνή στην πεδιάδα.

TimbosMarathonaArxaiol.jpg (16938 bytes)
Στην πεδιάδα του Μαραθώνα σώζεται
ο χωμάτινος τύμβος υψ. 9 μ. που
δημιουργήθηκε από το Ηρώδη τον Αττικό.
   Οι ναύτες δημιούργησαν  ένα  σκηνικό με τους διάφορους κίονες 
που βρήκαν σκορπισμένους στο έδαφος.

   Τον τύμβο* τον βρήκαν
ανοιχτό από τις ανασκαφές
του Φωβέλ.

   Ο Έλγιν διάλεξε ένα κοντινό 
σημείο να σκάψουν οι άνδρες 
του πληρώματος. 

   Βρήκαν πολλά κομμάτια κεραμεικών και πολυάριθμα ασημένια αντικείμενα.

   Αφού εξέτασε την πεδιάδα πολύ προσεκτικά, με τη βοήθεια του κ. Χαντ, συμφώνησαν για το σημείο των βάλτων όπου αφανίστηκαν οι Πέρσες κατά την υποχώρηση τους.
   Λίγο πιο πέρα, θεώρησαν ότι τα απομεινάρια ενός τετράγωνου κτιρίου ήταν ο τάφος του Μιλτιάδη. Οι ναύτες έσκαψαν και βρήκαν πολλά αρχαία έργα.

Ο τύμβος του Μαραθώνα: 


   Τελικά δεν ήταν δημιούργημα των Αθηναίων προκειμένου να τιμήσουν τους νεκρούς της περίφημης μάχης. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της αρχαιολογικής έρευνας, ο τύμβος κατασκευάστηκε τη ρωμαϊκή περίοδο από τον Ηρώδη Αττικό.  

   Στην έπαυλη του Ηρώδη* στην Εύα* Δολιανών Κυνουρίας βρέθηκε ένα παράδοξο εύρημα.
   Συγκεκριμένα, βρέθηκε μια ενεπίγραφη στήλη με τα ονόματα των πεσόντων της μάχης του Μαραθώνα τα οποία ανήκαν στην Ερεχθηίδα φυλή.
   Με βάση τα παραπάνω προκύπτει ότι το αρχικό μνημείο που έστησαν οι Αθηναίοι είχε 10 στήλες, μία για κάθε φυλή, τοποθετημένες προφανώς σε κάποιο ενιαίο βάθρο.

   Ο Ηρώδης ο Αττικός, κατασκευαστής του Ωδείου και του Παναθηναϊκού σταδίου, είχε καταγωγή τον Μαραθώνα και θεωρούσε ότι ήταν απόγονος του Μιλτιάδη.
   Η προγονολατρεία και η αγάπη του για τη κλασική αρχαιότητα που τον διέκριναν είχαν σαν αποτέλεσμα να μεταφέρει το αρχικό μνημείο στην έπαυλή του στην Αρκαδία.
Στη θέση που βρίσκονταν οι στήλες έστησε τον χωμάτινο τύμβο.


Συνεχίζεται το Ταξίδι και η ...καταστροφή !

   Στην Τήνο αντίθετοι άνεμοι τους ανάγκασαν να μείνουν μια βδομάδα.

   Στη Δήλο ο Έλγιν πήρε τη βάση και ένα μέρος του σώματος του Απόλλωνα.

   Από τους πολλούς υπέροχους μαρμάρινους βωμούς της Ρήνεια πήρε έναν μαρμάρινο, ολοστρόγγυλο βωμό, που ήταν στολισμένος με γιρλάντες φρούτων και λουλουδιών.

   Κοντά στους βάλτους ο Χαντ ανακάλυψε το ναό της Νεμέσεως*, όπου οι Αθηναίοι είχαν τοποθετήσει άγαλμα του Αγορακρίτη μαθητή του Φειδία.

   Το άγαλμα αυτό φημολογείτο ότι δημιουργήθηκε από ογκόλιθο Παρίου μαρμάρου, το οποίο μετέφεραν οι Πέρσες στον Μαραθώνα, ώστε μ’ αυτό να κατασκευάσουν τρόπαιο, βέβαιοι για την νίκη τους.

   Αλλά η αλαζονεία αυτή τιμωρήθηκε από την Νέμεση, αφού μετά την ήττα των Περσών, αντί τροπαίου ο λίθος έλαβε την μορφή της Νεμέσεως,  ως θεάς αδυσώπητης Τιμωρού των υβριστών.

   Η περιοχή του Ραμνούντα κατοικείται συνεχώς από   τη νεολιθική περίοδο. Ο αρχαϊκός ναός της Νεμέσεως καταστράφηκε από τους Πέρσες κατά την εισβολή τους 480/479 π.Χ. όπως και τόσα άλλα κτίσματα της Αττικής.
  
   Το ιερό του είχε αποκτήσει μεγάλη φήμη.  Ήταν ένας μικρός δωρικός ναός, όπου φυλασσόταν  το μαρμάρινο άγαλμα της Νεμέσεως.



   Σημειώσεις

   * Το μνημείο του Θράσυλλου: Είχε χρηματοδοτηθεί από τον χορηγό Θράσυλλο μετά 
      τη νίκη του χορού του το 320/319 π.Χ.

  * Το άγαλμα της Δήμητρας: Σήμερα σε μια γωνιά του Μουσείου Φιτσγουίλιαμ στο Κέμμπριτζ.

  *  Κόμης ντε Σουαζέλ Γκουφιέ: Γάλλος συλλέκτης και αρχαιοδίφης.

  *  Φίλιπ Χαντ: Ιερέας της πρεσβείας.

  * Έπαυλη του Ηρώδου Αττικού: Ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της Αρκαδίας 
     είναι η στην Εύα Δολιανών Κυνουρίας, στην περιοχή της μονής Λουκούς όπου κατά την 
     αρχαιότητα βρισκόταν.
  
____________________________________________________Τέλος του 5ου μέρους


Διαβάστε όλο το αφιέρωμα που ολοκληρώνεται σε 10 μέρη:

Παρθενώνας 1ο, Ο βιασμός της Αθηνάς 
Παρθενώνας 2ο,  Η Άφιξη
Παρθενώνας 3ο, Τα Φιρμάνια
Παρθενώνας 4ο, Η Θεά έχει επισκέψεις

Παρθενώνας 6ο, Η Μαρτυρία I
Παρθενώνας 7ο, Η Mαρτυρία II 
Παρθενώνας 8ο, Η Κατάρα της Θεάς
Παρθενώνας 9ο, Η τιμωρία
Παρθενώνας 10ο, Η Θεά Αιχμάλωτη


  Scholeio.com  

Δεν υπάρχουν σχόλια: