HOME, Το Σπίτι μας


Ζ
ούμε σε εξαιρετικούς καιρούς, κάποιοι τους λένε μοναδικούς αλλά με την αρνητική του πλευρά. 
Οι επιστήμονες μας λένε ότι έχουμε 10 χρόνια περιθώριο για να αλλάξουμε τον τρόπο που ζούμε, να αποτρέψουμε την εξάντληση των φυσικών πόρων και την καταστροφική εξέλιξη του κλίματος της Γης.

Το διακύβευμα είναι υψηλό για εμάς και τα παιδιά μας. Ο καθένας από μας θα πρέπει να συμμετέχει στην προσπάθεια, και το HOME έχει σχεδιαστεί για να στείλει ένα μήνυμα κινητοποίησης, προς τα έξω, στο κόσμο, σε κάθε ανθρώπινο ον.

Για το σκοπό αυτό, το
HOME πρέπει να είναι δωρεάν.  Αυτό το έκανε δυνατό, ο όμιλος PPR, ο διανομέας η EuropaCorp, δεσμεύθηκε κι εκείνη επίσης να μην έχει κανένα κέρδος εφ' όσον το HOME είναι μια ταινία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

Το HOME έχει γίνει για εσάς: μοιραστείτε το! Και ενεργήστε για τον πλανήτη.

Yann Arthus-Bertrand
HOME επίσημη ιστοσελίδα
http://www.home-2009.com
Το PPR είναι υπερήφανο για να υποστηρίξει 
HOME
http://www.ppr.com
HOME είναι μια ταινία αντισταθμίσει άνθρακα
http://www.actioncarbone.org
Περισσότερες πληροφορίες για τον πλανήτη
http://www.goodplanet.info
αξιολόγηση Partner:   Όχι περιεχόμενο για ενηλίκους
Ημερομηνία κυκλοφορίας:  2009
Χρόνος τρεξίματος:  1:33:18
Γλώσσα  Αγγλικά
Ηθοποιός:  Glenn Close (voice-over)
Διευθυντής:  Yann Arthus-BERTRAND
Οι παραγωγοί:  EUROPACORP (Λικ Μπεσόν) ELZEVIR FILMS (Denis καρότο)
συγγραφείς:  Isabelle DELANNOY Yann Arthus-BERTRAND Denis Κάροτ γεν LE VAN Τιούφικ
Κατηγορία:  ντοκιμαντέρ Οικογένεια
Αδεια:  Πρότυπο Άδεια YouTube





We are living in exceptional times. Scientists tell us that we have 10 years to change the way we live, avert the depletion of natural resources and the catastrophic evolution of the Earth's climate.
The stakes are high for us and our children. Everyone should take part in the effort, and HOME has been conceived to take a message of mobilization out to every human being.

For this purpose, HOME needs to be free. A patron, the PPR Group, made this possible. EuropaCorp, the distributor, also pledged not to make any profit because Home is a non-profit film.
HOME has been made for you : share it! And act for the planet.

Yann Arthus-Bertrand

HOME official website
http://www.home-2009.com
PPR is proud to support HOME
http://www.ppr.com
HOME is a carbon offset movie
http://www.actioncarbone.org
More information about the Planet
http://www.goodplanet.info
Partner rating
No mature content

Release date: 2009
Running time: 1:33:18
Language: English
Actor Glenn Close (voice-over)
Director Yann ARTHUS-BERTRAND
Producers EUROPACORP (Luc BESSON) ELZEVIR FILMS (Denis CAROT)
Writers Isabelle DELANNOY Yann ARTHUS-BERTRAND Denis CAROT
Yen LE VAN Tewfik FARES
Category Documentary Family
License: Standard YouTube License



  Scholeio.com  

''Πως Κερδίζεις τις Μάχες'', Συμβουλές από τον Θουκυδίδη




      Ο καλός σχεδιασμός

-. Ο πόλεμος δεν διεξάγεται τόσο με τα όπλα όσο με τα χρήματα
(1.83 – Ομιλία του Αρχίδαμου)

-. Με τον πιο ασφαλή τρόπο ζει εκείνος που έχει μεταμεληθεί τις λιγότερες φορές επειδή χαρίστηκε στους εχθρούς του. (1.34 – Ομιλία των Κερκυραίων)


-. Ισχυρότερος είναι εκείνος που αντιμετωπίζει τον εχθρό του με σωφροσύνη από εκείνον που ασυλλόγιστα του επιτίθεται βίαια (3.48 – Ομιλία Διόδοτου)

-. Ο πόλεμος συμβαίνει όταν οι μεν θεωρούν το κέρδος από αυτόν μεγαλύτερο από τα δεινά που θα φέρει, οι δε προτιμούν να υποστούν τους κινδύνους του πολέμου από μία άμεση ζημιά. Αν όμως αυτές οι επιδιώξεις εμφανιστούν σε ακατάλληλη εποχή, τότε είναι ωφέλιμες οι συμβουλές για διαπραγματεύσεις.

-. Είναι στην ανθρώπινη φύση να θέλει κάποιος να εξουσιάζει εκείνον που μένει απαθής και να αμύνεται όταν δέχεται επίθεση (4.59,61 – Ερμοκράτης από τις Συρακούσες)

-. Κανείς δεν αντιμετωπίζει με τον ίδιο τρόπο τον σχεδιασμό και την εκτέλεση ενός έργου, αλλά όταν σχεδιάζουμε νιώθουμε ασφαλείς, ενώ κατά την εφαρμογή του σχεδίου εξ αιτίας του φόβου υστερούμε. (1.120 – Ομιλία των Κορινθίων)

-. Είναι ανοησία να εκστρατεύει κανείς εναντίον τέτοιων εχθρών που ακόμα και αν τους κατακτήσει δεν θα κατορθώσει να τους εξουσιάσει, ενώ αν δεν τους κατακτήσει δεν θα είναι πια στην ίδια θέση που ήταν πριν την επιχείρηση.

-. Εκείνα που προκαλούν περισσότερο τον θαυμασμό είναι όσα παραμένουν σε απόσταση και η φήμη τους δεν έχει επαληθευτεί. (6.11 – Ο Νικίας στην Εκκλησία του Δήμου)


      Ο ψυχολογικός παράγοντας

-. Πολλοί, ενώ ήταν ακόμα σε θέση να προβλέψουν σε τι κινδύνους πάνε να μπλέξουν, τους παρέσυρε η ισχύς μιας γοητευτικής λέξης, της λεγόμενης ντροπής, και αφού νικήθηκαν από αυτήν, με τη θέλησή τους έπαθαν συμφορές ανήκεστες και επέφεραν στον εαυτό τους ατίμωση, η οποία επειδή ήταν αποτέλεσμα της μωρίας τους, αποδείχθηκε πιο ταπεινωτική από εκείνη που θα προκαλούσε η κακοτυχία. (5.111 – Οι Αθηναίοι στους Μηλίους)

-. Δεν αληθεύει πως θυσιάζει ευκολότερα τη ζωή του εκείνος που είναι δυστυχής και δεν ελπίζει σε καλύτερη τύχη. Την θυσιάζουν εκείνοι που κινδυνεύουν να εξευτελιστούν περισσότερο, αν προσπαθώντας να σώσουν τη ζωή τους νικηθούν. Για τον άνδρα με γενναίο φρόνημα χειρότερος είναι ο εξευτελισμός της δειλίας από τον γενναίο και απρόσμενο θάνατο. (2.43– Ομιλία Περικλή)

-. Συνήθως, οι πολιτείες που αποκτούν αιφνιδίως ευημερία, γίνονται αλαζονικές. Πιο ασφαλές είναι να έρχεται η ευημερία με μέτρο και όχι ξαφνικά στους ανθρώπους, και θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι ευκολότερη η αντίσταση στις δυσχέρειες από τη διαφύλαξη της ευτυχίας (3.39 – Ομιλία Κλέωνα)

-. Εκείνοι που φοβούνται εξαιτίας της καχυποψίας τους, παρασύρονται προσωρινώς από ευχάριστα λόγια, αλλά όταν φτάσει η ώρα της δράσης, ενεργούν σύμφωνα με το συμφέρον τους (6.83 – Εύφημος ο Αθηναίος στους Συρακούσιους)

-. Φαίνεται πως οι άνθρωποι όταν αδικούνται οργίζονται περισσότερο απ’ όταν δέχονται βία. Διότι στην πρώτη περίπτωση θεωρούν πως εξαπατήθηκαν από ισάξιό τους, ενώ στη δεύτερη υποτάσσονται σε ανώτερό τους. (1.77 – Ομιλία Αθηναίων)

- Από τη φύση τους οι άνθρωποι υποχωρούν ευκολότερα σε έναν μετριοπαθή εχθρό και να αγωνίζονται πεισματικά εναντίον εκείνου που είναι ανένδοτος, ακόμα κι αν αυτό είναι παράλογο. (4.19 – πρέσβεις των Σπαρτιατών)


      Η λήψη αποφάσεων

-. Στη λήψη ορθών αποφάσεων δύο είναι πιο βλαπτικά στοιχεία: η βιασύνη και η οργή. Η πρώτη συντροφεύεται από την ανοησία και η δεύτερη από την αμορφωσιά και την στενομυαλιά. (3.42 – Ομιλία Διοδότου)

-. Ο καλός πολίτης δεν πρέπει να εκφοβίζει εκείνους που έχουν αντίθετη γνώμη, αλλά να τους κερδίζει με επιχειρήματα. (3.42 – Ομιλία Διόδοτου)

-. Εκεί όπου προβλέπονται σπουδαία βραβεία για την ανδρεία, εκεί βρίσκονται οι άριστοι πολίτες. (2.46 – Επιτάφιος λόγος Περικλή)

-. «Εκείνος που γνωρίζει τι πρέπει να κάνει, αλλά δεν είναι ικανός να το εξηγήσει σαφώς στους άλλους, είναι σαν να μην έχει σκεφτεί τίποτα.

-. Εκείνος που έχει και τα δύο, αλλά δεν αγαπά την πατρίδα του, επίσης δεν μπορεί να συμβουλέψει ορθά.

-. Αν αγαπά και την πατρίδα του, αλλά δεν μπορεί ν’ αντισταθεί στο χρήμα, για να το κερδίσει, μπορεί να πουλήσει τα πάντα.» (2.60 – Ομιλία Περικλή)

-. Η νεότητα και το γήρας, χωριστά το ένα απ’ το άλλο δεν κατορθώνουν τίποτα. Η δύναμη προέρχεται από την ανάμειξη της κρίσης του ανώριμου, του μέσου και του ακριβούς. (6.18 – Αλκιβιάδης στην Εκκλησία του Δήμου)



Ο Θουκυδίδης γεννήθηκε στον Άλιμο της Αθήνας, αλλά καταγόταν από τη Θράκη, όπου διέθετε μεγάλη πατρική περιουσία (κτήματα και χρυσωρυχεία). Ήταν συγγενής του ήρωα του Μαραθώνα, Μιλτιάδη και του Κίμωνα. Όταν ήταν 30 περίπου ετών, στα πρώτα χρόνια του πολέμου που περιγράφει, προσβλήθηκε και από τον μεγάλο λοιμό που οδήγησε στον θάνατο το 25% του πληθυσμού της Αθήνας. Επέζησε από τύχη. 
Το 424 π.Κ.Χ, όταν, ως στρατηγός, απέτυχε να σώσει την Αμφίπολη από τους Σπαρτιάτες οι Αθηναίοι τον εξόρισαν. Μεγάλη τύχη για εμάς, διότι στα είκοσι χρόνια της εξορίας του είχε όλο τον χρόνο να ταξιδέψει και να γράψει την πολύτιμη ιστορία του. Πέθανε από άγνωστη αιτία, το 399 π.Κ.Χ, τον ίδιο χρόνο που πέθανε ο Σωκράτης και ο βασιλιάς της Μακεδονίας Αρχέλαος. Μια άλλη εκδοχή θέλει το θάνατο του τέσσερα χρόνια αργότερα, ενώ δούλευε ακόμα το βιβλίο του. 
Η τελευταία φράση που έγραψε ήταν «Όταν τελειώσει ο χειμώνας, μετά από αυτό το καλοκαίρι, ολοκληρώνεται το 21ο έτος του πολέμου». Δεν πρόλαβε να περιγράψει εκείνον τον χειμώνα, τον οποίο μαζί με τα υπόλοιπα έξι χρόνια του πολέμου περιγράφει στην ιστορία του ο Ξενοφών.

Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος ήταν η μεγαλύτερη συμφορά που χτύπησε όλες τις πόλεις-κράτη της αρχαίας Ελλάδας. Η Αθήνα ηττήθηκε και κυριεύτηκε από τους Πελοποννήσιους, αλλά και η Σπάρτη δεν ωφελήθηκε από την νίκη της. Τόσο πολύ είχε εξαντληθεί από τον πολύχρονο πόλεμο που αναγκάστηκε να αποδεχτεί τη διαιτησία του μεγαλύτερου εχθρού των Ελλήνων, του Πέρση βασιλιά. Μέσα από τα γεγονότα αυτού του φρικτού εμφυλίου πολέμου, ο Θουκυδίδης καταγράφει τη συμπεριφορά των αντιπάλων και αντλεί πολύτιμα συμπεράσματα, χρήσιμα όχι μόνο στον πόλεμο, αλλά και στις καθημερινές μάχες της ζωής.

Ο Θουκυδίδης στην εξορία,

Ο Θουκυδίδης  ανήκε στη μερίδα των ολιγαρχικών αφού ο πατέρας, 
ιδιοκτήτης των ορυχείων χρυσού στην Σκαπτή Ύλη του Παγγαίου, ήταν πολύ πλούσιος. Χορηγός γενναιόδωρος του Δήμου και εξαιρετικού κύρουςο Όλορος έχει στενές σχέσεις με Αθηναίους ηγέτες.

Παρά την ολιχαρχικήν και συντηρητικήν καταγωγήν του ο Θ. είναι διαποτισμένος από τις δημοκρατικές παραδόσεις. Γράφει την "Ιστορία" του σύμφωνα με μια αρχή, τον διαχωρισμό της Ηθικής από την Πολιτική. Εξιστορώντας κατ'ουσίαν πολεμικά γεγονότα, κατά βάθος αποδίδει τη Πολιτικήν Ιστορία της τότε Ελλάδος με τη μεγαλύτερη δυνατή 
ακρίβεια γλαφυρότητα και ουδετερότητα.
Η μόρφωσή του βασίζεται στη διδασκαλία του μεγάλου υλιστή φιλόσοφου Αναξαγόρα και στις αρχές του σοφιστή Αντιφώντα. Οι επικρατούσες αρχές του διαφωτισμού κόντρα στις συντηρητικές και ολιγαρχικές απόψεις της σχολής του Σωκράτη που μεσουρανεί τότε.

Το 424 π.Χ. εξελέγη στρατηγός, αυτό το αναφέρει ο ίδιος στην ιστορία του, όπου και τον έστειλαν στην Αμφίπολη της Θράκης, επειδή γνώριζε την περιοχή. Ο στρατηγός των Σπαρτιατών Βρασίδας, εμφανίστηκε ξαφνικά στην Αμφίπολη και σε διαπραγματεύσεις με τους ντόπιους και δίχως να δώσει μάχη, ειρηνικά κατέλαβε την πόλη.


Ο Θουκυδίδης βρισκόταν στην Θάσο όταν συνέβη αυτό, τον ειδοποίησε ο Φρούραρχος της Αμφίπολης Ευκλέας, έτρεξε αμέσως στην Αμφίπολη, αλλά η παράδοση είχε γίνει. Πολέμησε εναντίον περισσοτέρων Σπαρτιατών και κατόρθωσε να κρατήσει ελεύθερο το επίνειο της Αμφίπολης, Ηνιόνα.
Στην Αθήνα του απάγγειλαν κατηγορία, ότι δήθεν αυτός παρέδωσε την Αμφίπολη στον Βρασίδα, ο Θουκυδίδης καταλαβαίνει ότι η κατηγορία είχε γίνει από τους πολιτικούς του αντιπάλους, δεν παρουσιάστηκε στο δικαστήριο και προτίμησε να αυτοεξοριστεί, διότι η ποινή θα ήταν θάνατος. Στη Σκαπτή Ύλη της Θράκης μένει 20 χρόνια. 

Κατά διαστήματα επισκέπτεται τη Πελοπόννησο, τη Μακεδονία και τη Σικελία, δηλαδή τόπους του πολέμου, αυτού, που θα αργότερα περιγράψει, μετά την πτώση των Τριάκοντα Τυράννων. Το έργο ζωής του θουκυδίδη φτάνει μέχρι το 21ο έτος του Πελοποννησιακού πολέμου δηλαδή μέχρι το 411 π.Χ. Οι ιστορικοί την ονομάζουν Θουκιδίδου Ξυγγραφή ή Θουκυδίδου Ιστορίαι και την χωρίζουν σε 8 βιβλία-ενότητες.

Σε αντίθεση με τον Ηρόδοτο Ο Θ. δεν δέχεται στην ιστορία του την παρέμβαση των θεών στα ανθρώπινα δρώμενα...
"Οι ηθικοί κανόνες δι' αυτόν είναι άμοιροι της ιστορίας και των εξελίξεών της πολλά μάλα δε εις την πολιτικήν όπου η Ηθική και η Δικαιοσύνη δίδουν την θέσιν των εις το "δέον" δηλαδή εις το πρέπον γενέσθαι. Αυτός είναι ο Ορθολογισμός του Θ. δια την ερμηνείαν των ιστορικών γεγονότων και η παρέμβασις του τυχαίου εις την φύσιν των ανθρωπίνων πραγμάτων άτινα άλλοτε ακμάζουν και άλλοτε καταστρέφονται, εξ αιτίας ενός τυχαίου περιστατικού. Απέναντι εις το θείον και εις το μεταφυσικόν ο Θ. ίσταται αδιάφορος αλλ' ουχί πολέμιος της θρησκείας και των κανόνων της."


Εις δε το φιλολογικόν μέρος της συγγραφής του αλλά και εις το ύφος της παρουσιάζει σπανίαν εκφραστικήν δύναμιν εντυπωσιάζων με το δραματικόν στοιχείον κατά την αφήγησιν. Είναι λοιπόν πρότυπον πεζογραφίας και ποιητικής δράσεως σύγγραμμα ιδία εις την περίφημον περιγραφήν του λοιμού των Αθηνών. Ομιλών περί του πολέμου αποδίδει με εντέλεια το δράμα των ανθρώπων και της Ιστορίας. Η "ρητορική" δεινότης της γραφής του είναι το ίδιον τούτο όργανον της τέχνης του Γοργίου. Ούτω παρά το μονότονον εις την παρουσίασιν των πολεμικών γεγονότων, αι αναλυτικόταται παρατηρήσεις του δίδουν την πραγματικήν ερμηνείαν του ιστορικού περιβάλλοντος.   ________ Αρκυών 26/6/2002


  Scholeio.com  

Ένας Όλυμπος στον Κόκκινο Πλανήτη



 
Αν σταθείς πάντως στην επιφάνεια του Άρη είναι αδύνατο να δεις από μακριά τη μεγάλη βουνίσια φιγούρα που κυριαρχεί, λόγω της καμπυλότητας του πλανήτη, της τεράστιας έκτασης του ηφαιστείου αλλά και της μικρής του κλίσης (2,5 μέχρι 5 μοίρες) το βουνό κρύβει το ίδιο του το σχήμα – μόνο οι γκρεμοί που το πλαισιώνουν θα ήταν ορατοί.

Ένας τρόπος που υπάρχει για να δει κανείς έστω μέρος του βουνού, είναι να σταθεί στο ψηλότερο σημείο της κορυφής του κρατήρα του... όμως και πάλι, το μεγαλύτερο μέρος του κρατήρα θα χάνεται πίσω από τον ορίζοντα.

Λέγεται και «κόκκινος πλανήτης» εξαιτίας του χρώματος που παρουσιάζει και που οφείλεται στο τριοξείδιο του σιδήρου (Fe2O3) στην επιφάνειά του. Είναι ο τέταρτος κοντινότερος πλανήτης στον Ήλιο και ο δεύτερος πιο κοντινός πλανήτης στη Γη.

Περιβάλλεται από λεπτή ατμόσφαιρα με μέση πίεση περίπου στο ένα εκατοστό αυτής της Γης. Έχει δύο μικρούς δορυφόρους: τον Φόβο και τον Δείμο.

Ο Όλυμπος, ένα ηφαιστειακό βουνό ύψους 27 χιλιομέτρων, είναι τρεις φορές ψηλότερο από το Έβερεστ. 
Αν το κοίταζε κανείς από το έδαφος, η κορυφή του δεν θα ήταν ορατή.

Το σύμπλεγμα της καλντέρας του έχει πλάτος 85 και βάθος 3 χιλιόμετρα, ενώ η βάση του βουνού έχει μήκος 550 χιλιόμετρα. 

Η ηλικία του βουνού- ηφαιστείου υπολογίζεται στα 2 εκατομμύρια χρόνια !
Όσο ψηλό πάντως κι αν είναι το ηφαιστειακό βουνό, η κορυφή του δεν φθάνει πάνω από τις παρυφές της ατμόσφαιρας του Άρη, όπως έχει λανθασμένα θεωρηθεί... και βέβαια δεν βρίσκεται μέσα στο διάστημα !

   Τα μορφολογικά «τμήματα» του πλανήτη είναι δύο και ανόμοια

το βόρειο ημισφαίριο αποτελείται από «πεδιάδες» που χαρακτηρίζονται από σχετικά μικρή πυκνότητα κρατήρων και μεγαλύτερη λευκαύγεια, ενώ 
το νότιο ημισφαίριο βρίσκεται σε μεγαλύτερο υψόμετρο και είναι εμφανώς πιο καταπονημένο από προσκρούσεις μετεώρων. Εδώ βρίσκεται και ο κρατήρας Hellas basin, ο μεγαλύτερος του πλανήτη, με διάμετρο 2.300 χιλόμετρα, σημάδι μιας εξαιρετικά βίαιης πρόσκρουσης περίπου 4 δις. χρόνια στο παρελθόν. 


Μια εξήγηση αυτής της διαφοράς μεταξύ των δυο ημισφαιρίων είναι ότι οι βόρειες «πεδιάδες» αποτελούσαν κάποτε τον πυθμένα ενός ωκεανού που κάλυπτε μεγάλο μέρος του πλανήτη. Πρόσφατες ανακαλύψεις δίνουν ενδείξεις που υποστηρίζουν μερικά αυτή την άποψη, χωρίς ωστόσο οριστικά συμπεράσματα.


































   
Στον Άρη έχουν βρεθεί στοιχεία που αποτελούν ενδείξεις παλιότερης γεωλογικής ενεργότητας. 

Στον πλανήτη υπάρχουν τεράστια ηφαίστεια, ανάμεσά τους το (ανενεργό σήμερα) ηφαίστειο Όλυμπος, που είναι το ψηλότερο βουνό του ηλιακού συστήματος με ύψος περίπου εικοσιτέσσερα χιλιόμετρα. Το μεγάλο ύψος του ηφαιστείου οφείλεται στο γεγονός ότι στον Άρη, σε αντίθεση με τη Γη, δεν υπάρχει κίνηση τεκτονικών πλακών, κι έτσι η εκροή μάγματος συνεχίστηκε για εκατομμύρια χρόνια στο ίδιο σημείο ψηλώνοντας ολοένα τον Όλυμπο.

Σήμερα η γεωλογική ενεργότητα του Άρη ανήκει στο παρελθόν· ο πλανήτης μπορεί να θεωρηθεί γεωλογικά νεκρός, αν και η ύπαρξη μεθανίου σε ίχνη σε ορισμένες περιοχές υποστηρίζεται ότι προκαλείται από περιορισμένη ηφαιστειακή δραστηριότητα, όπως και η πιθανολογούμενη έκλυση υγρού νερού σε ίχνη.


Άφθονες είναι οι ενδείξεις για την ύπαρξη ροής νερού κατά το παρελθόν, κυρίως από την ύπαρξη φαραγγιών και φυσικά σχηματισμένων στραγγιστικών καναλιών. 

Το φαράγγι Valles Marineris, το μεγαλύτερο του ηλιακού συστήματος με μήκος περίπου 4.500 χιλιόμετρα, δεν προήλθε από αυτή τη διαδικασία αλλά από τη ρήξη του φλοιού του Άρη λόγω του βάρους των τεράστιων ηφαιστείων που βρίσκονται βορειότερα. Στις παρυφές του όμως, καθώς και σε πολλές άλλες περιοχές του πλανήτη, έχουν εντοπιστεί σχηματισμοί που έχουν προέλθει καθαρά από τη ροή κάποιου υγρού (νερού κατά πάσα πιθανότητα), όπως κοίτες αρχαίων ποταμών, mesas και άλλοι. Υποστηρίζεται ότι το νερό που προκάλεσε τη διάβρωση δεν έρρεε για πολύ μεγάλο (σε γεωλογική κλίμακα) χρονικό διάστημα στην επιφάνεια του πλανήτη, αλλά ότι μάλλον υπήρξαν περίοδοι «κατακλυσμών», κατά τις οποίες τεράστιες ποσότητες νερού έρρεαν για μικρότερα χρονικά διαστήματα, προκαλώντας αυτά τα αποτελέσματα.


* Ο Άρης γνωστός ήδη από την προϊστορία... είναι ο πρώτος πλανήτης που παρατηρούμενος με τηλεσκόπιο αποκάλυψε, λόγω εγγύτητας, τα γενικά χαρακτηριστικά της μορφολογίας του, τα οποία θεωρήθηκαν (σωστά ως ένα βαθμό) ότι είναι παρόμοια με αυτά της Γης. 

Η ομοιότητα αυτή έδωσε βάση αφενός σε μια εκτεταμένη συζήτηση για την ύπαρξη ζωής σε αυτόν, αφετέρου σε σκέψεις μελλοντικής αποίκισής του. Ακόμα, είναι εύκολα προσεγγίσιμος από τις εξερευνητικές μας διαστημοσυσκευές, καθώς ένα ταξίδι προς τον Κόκκινο Πλανήτη απαιτεί χρόνο περίπου έξι μηνών όταν οι θέσεις Γης και Άρη είναι ευνοϊκές, κάτι που συμβαίνει περίπου ανά δυο χρόνια. Για τους λόγους αυτούς ο Άρης είναι ο καλύτερα εξερευνημένος πλανήτης έως σήμερα.



  Scholeio.com  

Αξιοθαύμαστη η προσπάθεια όσων Ελλήνων επιμένουν στο "επιχειρείν με βάση την Ελλάδα"




«Χρειαζόταν θάρρος, θράσος, τρέλα και υποστήριξη από την οικογένεια για να σταθεί στα πόδια της η επιχείρηση.
Τα πρώτα χρόνια ήταν πέτρινα. Ήταν πολύ δύσκολο να περάσεις από το κομμάτι της έρευνας στην πράξη. Υπήρχε δυσπιστία για την πρώτη ιδέα...
τη δημιουργία ενός υλικού επίστρωσης για γυαλί, πλακίδια και επιφάνειες τσιμέντου».


Τα προϊόντα Νανοτεχνολογίας αποτελούν τη νέα επανάσταση με πρωτοποριακά υλικά στο χώρο της ιατρικής, των βιομηχανικών διεργασιών, των υλικών υψηλής αντοχής & ανθεκτικότητας, στην ενέργεια και το περιβάλλον.

Ακούγεται σχεδόν μαγικό, αλλά η επιστήμη της Νανοτεχνολογίας έχει δώσει τα απαραίτητα εργαλεία για τη δημιουργία ιδιαίτερων και λειτουργικών υλικών. 

Τα υλικά αυτά συχνά αποκαλούνται και "έξυπνα" καθώς ανταποκρίνονται σε εξωτερικούς παράγοντες. 
Ανάλογα με την εξωτερική μεταβολή, τα "έξυπνα" υλικά εμφανίζουν διαφορετικές μηχανικές, χημικές ή ηλεκτρικές ιδιότητες.
Το σύνθημα της NanoPhos είναι:
"Ρυθμίζουμε το Νανόκοσμο για να προσφέρουμε στο Μακρόκοσμο¨.
"Tune the nanoworld to serve the macroworld", ή απλούστερα τα νανοσωματίδια στην υπηρεσία των ανθρώπων.
   Η NanoPhos είναι η ελληνική εταιρία που εντυπωσίασε τον Μπιλ Γκέιτς με τα καινοτόμα προϊόντα της. και η οποία κάλλιστα μπορεί να αποτελέσει ένα από τα σύγχρονα παραδείγματα της ικανότητας των Ελλήνων όχι μόνο να επιβιώνουν στα δύσκολα, αλλά και να διακρίνονται.
Του Μηνά Τσαμόπουλου

   Η εταιρεία επένδυσε στη νανοτεχνολογία και έφτασε να βραβευθεί από τον Μπιλ Γκέιτς, ο οποίος έδειξε ενδιαφέρον γι' αυτήν. Η NanoPhos, λοιπόν, αξιοποιεί τα ευρήματα της νανοτεχνολογίας δημιουργώντας και εξάγοντας προϊόντα που κάνουν λειτουργικές και «έξυπνες» τις επιφάνειες στις οποίες εφαρμόζονται.
* Μία επίστρωση που κάνει τις επιφάνειες αυτοκαθαριζόμενες, αντιβακτηριαδιακές και αντιθαμβωτικές, χωρίς να τις αλλοιώνει. Ανάλογα με τις εξωτερικές συνθήκες, τα «έξυπνα» υλικά εμφανίζουν διαφορετικές μηχανικές, χημικές ή ηλεκτρικές ιδιότητες, ξεδιπλώνοντας ένα μεγάλο εύρος νέων επαναστατικών εφαρμογών για τον κλάδο της δόμησης και της κατασκευής.
   Ο Μολιέρος έγραψε: «Όσο μεγαλύτερο το εμπόδιο, τόσο μεγαλύτερη η δόξα στο ξεπέρασμά του»...
για να προσθέσει ο Όσκαρ Ουάιλντ: «Βρισκόμαστε όλοι στο λούκι, αλλά μερικοί από μας κοιτάζουμε τ' αστέρια». 

   H φράση τόσο του Γάλλου θεατρικού συγγραφέα όσο και αυτή του Ιρλανδού μυθιστοριογράφου και ποιητή αποτυπώνουν με τον πιο ανάγλυφο τρόπο τη γέννηση και την πορεία μιας καθ' όλα ελληνικής επιχείρησης, η οποία εν μέσω οικονομικής κρίσης έχει ανοίξει τα φτερά της και, παρά τις μεγάλες δυσκολίες, κατακτά τις ξένες απαιτητικές αγορές, από την Ανατολή έως τη Δύση με όπλο την καινοτομία, το ελληνικό πείσμα αλλά και το ελληνικό δαιμόνιο.

Η NanoPhos, βάζει τη νανοτεχνολογία και στη ναυτιλία... 
μέσω της NanoPhos Marine με προϊόντα θερμομονωτικά, ειδικά για εξειδικευμένες και έντονες συνθήκες, ενώ έφτιαξε και οικολογικά χρώματα βάσει της συγκεκριμένης τεχνολογίας, τα οποία δεν περιέχουν χαλκό, όπως απαιτούν οι κανονισμοί των ΗΠΑ για τα πλοία. Κανονισμοί οι οποίοι μέσω του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) θα αποκτήσουν παγκόσμια ισχύ και εφαρμογή.

   Η πολυβραβευμένη παγκοσμίως για την καινοτομία της NanoPhos αλλά και η NanoPhos Marine έχουν επεκταθεί σε 25 χώρες, ενώ το 80% της παραγωγής τους εξάγεται στο εξωτερικό. 
   Εξάγει προϊόντα σε χώρες μεταξύ των οποίων η Κίνα, η Ιαπωνία, η Μαλαισία, το Κατάρ, το Ντουμπάι, το Ομάν, η Σαουδική Αραβία, η Νορβηγία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Αγγλία, η Ρουμανία, η Γερμανία, το Μεξικό, η Γουατεμάλα. Και όλα αυτά με έδρα την Ελλάδα και συγκεκριμένα το Λαύριο. Το επιστημονικό προσωπικό της εταιρείας (30 άτομα), όλοι Έλληνες, εκ των οποίων οι περισσότεροι είναι από το Λαύριο.
   Πως ξεκίνησαν όλα...

   Ένας νεαρός χημικός, πτυχιούχος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, 
11 χρόνια πριν, ανακάλυψε το πρωτογενές υλικό για την «έξυπνη» επίστρωση των επιφανειών στο πλαίσιο της εργασίας του για το διδακτορικό του στον «Δημόκριτο». 
Ο δρ Ιωάννης Αραμπατζής, σήμερα διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, πιστεύει στην ιδέα του.  Δεν θέλει να μείνει στο ερευνητικό κομμάτι και αποφασίζει να ρισκάρει.
   Την ίδια χρονιά, μαζί με την ομάδα του που αποτελούνταν συνολικά από πέντε άτομα, παρουσίασε το υλικό του και βραβεύτηκε με το European Business Plan της χρονιάς. Πίστεψε ότι η εργασία του θα είχε απήχηση στις εταιρείες, αλλά και στα funds για χρηματοδότηση. Τελικά, όμως, οι χρηματοδότες του ήταν τα τρία «f», όπως με χιούμορ αποκαλύπτει: «Family, friends, fools», ήτοι η οικογένειά του, οι φίλοι του και οι «τρελοί» που πίστεψαν σε αυτόν και στην πορεία του χρόνου δικαιώθηκαν. Πατεντάρισε το προϊόν του σε Ελλάδα και εξωτερικό και η περιπέτεια άρχισε...

   «Τα πρώτα χρόνια ήταν πέτρινα. Ήταν πολύ δύσκολο να περάσεις από το κομμάτι της έρευνας στην πράξη. Υπήρχε δυσπιστία για το νέο προϊόν», θυμάται ο δρ Αραμπατζής και συνεχίζει: «Η πρώτη ιδέα ήταν η δημιουργία ενός υλικού επίστρωσης για γυαλί, πλακίδια και επιφάνειες τσιμέντου. Μετά περάσαμε σε προϊόντα πιο απλά στη χρήση, όπως καθαριστικά. Τα χρώματα είναι το τελευταίο μας άνοιγμα».
   Η μοναδικότητα του ελληνικού προϊόντος άρχισε να προσελκύει το ενδιαφέρον ξένων εταιρειών, οι οποίες προσέγγισαν για συνεργασία τον Έλληνα επιστήμονα. Εκείνος όμως επέλεξε να συνεχίσει να πορεύεται ανεξάρτητα... και ελληνικά.
Χρειάστηκε να περάσουν τρία δύσκολα χρόνια για να έρθει η πρώτη μεγάλη παραγγελία από το εξωτερικό και συγκεκριμένα από τη Νορβηγία. Εκεί υπήρχε μεγάλη ζήτηση για το «Do It Yourself - DIY» (φτιάξ' το μόνος σου). 

   Μοιάζει... καρμικό το ότι όπως ο ίδιος έφτιαξε μόνος του το υλικό, στην πορεία κατάφερε να κάνει τα πρώτα βήματα μέσω ανθρώπων που τους άρεσε να φτιάχνουν πράγματα μόνοι τους. «Ήταν πολύ δύσκολα τα πράγματα. Χρειαζόταν θάρρος, θράσος, τρέλα και υποστήριξη από την οικογένεια για να σταθεί στα πόδια της η επιχείρηση. Όμως ο Γιάννης το είχε στο DNA του και ταυτόχρονα είχε και την οικογενειακή υποστήριξη», επισημαίνει η κυρία Αναστασία Κοπανάκη, ένα από τα πέντε μέλη της αρχικής ομάδας και σύζυγος του ιδρυτή της εταιρείας. Σήμερα κατέχει τη θέση της υπεύθυνης στο εμπορικό κομμάτι που ασχολείται με τη ναυτιλία: «Είναι πολύ σημαντικό να πιστέψεις πρώτα ο ίδιος ότι το προϊόν σου είναι καλό και αντέχει στον ανταγωνισμό. Αν το πιστέψεις, τότε μπορείς να το μεταδώσεις και στον άλλον».
   Ωστόσο, παρά την επιτυχία ο δρόμος δεν έγινε ευκολοδιάβατος για τη NanoPhos: 
«Υπάρχει δυσπιστία απέναντι στα ελληνικά προϊόντα. Και αυτό μας πεισμώνει και μας κάνει να δουλεύουμε περισσότερο και με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα, με καινοτόμες ιδέες που μας διατηρούν ένα τουλάχιστον βήμα μπροστά από τους ανταγωνιστές μας», επισημαίνει ο δρ Αραμπατζής. 

«Εμείς προτάσσουμε την ποιότητα των προϊόντων μας, ενώ το ότι βρισκόμαστε στην Ε.Ε. μας δίνει κύρος. Θέλουμε να προσφέρουμε και όντως προσφέρουμε καλά προϊόντα και αποτελεσματικά. Γι' αυτό πείθουμε, εξάλλου, με τις έξυπνες λύσεις που δίνουμε. Και πιστέψτε με, είναι πολύ δύσκολο να πείσεις κάποιον μέσα σε ένα άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον». 
Όμως το επιχειρείν με βάση την Ελλάδα έχει δυσκολίες και αυτό κάνει αξιοθαύμαστη την προσπάθεια όσων Ελλήνων έχουν επιλέξει να δώσουν τον αγώνα τους έχοντας ως έδρα την πατρίδα: 

   «Είναι δύσκολο. Όταν έγινε το δημοψήφισμα, τον Ιούλιο του 2015, ο Γιάννης έφυγε αμέσως για να συναντήσει από κοντά τους αντιπροσώπους της εταιρείας και να τους πείσει ότι η NanoPhos συνεχίζει τη δραστηριότητά της και την παραγωγή της. Αυτή η δυσπιστία σήμερα διακρίνει και τους νέους πελάτες, αλλά με το δείγμα της δουλειάς μας καταφέρνουμε και την κάμπτουμε», δηλώνει η κυρία Κοπανάκη και προσθέτει: «Αντιμετωπίζουμε δυσκολίες στην εισαγωγή πρώτων υλών. Οι ξένοι οίκοι δυσπιστούν απέναντι στους Ελληνες και δεν πουλάνε εύκολα πρώτες ύλες. Χρειάζεται χρηματοδότηση. Σκεφτείτε ότι πληρώνουμε για τις πρώτες ύλες μέσα σε 30 ημέρες, ενώ οι πελάτες μας μάς πληρώνουν σε δυο-τρεις μήνες. Όμως τα καταφέρνουμε γιατί έχουμε μηδενικό δανεισμό. Διαφορετικά δεν θα μπορούσαμε να επεκταθούμε στη ναυτιλία».


   Άνοιγμα στη ναυτιλία

   Το 2014 έγινε το άνοιγμα στη ναυτιλία, τομέας με τον οποίο ασχολείται η κυρία Κοπανάκη: «Αρχικά κάναμε έρευνες για τα προϊόντα που χρειάζεται η ναυτιλία. Καταλήξαμε σε μία συλλογή με βάση τη νανοτεχνολογία. Θερμομόνωση, αντιρρυπαντικά χρώματα τα οποία δεν εμπεριέχουν χαλκό και είναι φιλικά στο περιβάλλον, όπως απαιτεί ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός, είναι αντισκουριακά και διαθέτουν στρώσεις με υλικό για επιφάνειες που εκτίθενται σε δύσκολες συνθήκες», επισημαίνει η κυρία Κοπανάκη. «Στο άνοιγμά μας αυτό μάς βοήθησε η HEMEXPO, όπως κάνει και για άλλες εταιρείες που είναι εκτός ναυτιλιακού κλάδου».


Η αρχή έγινε όταν τη NanoPhos εμπιστεύτηκαν ο καπετάν Παναγιώτης Τσάκος και ο αντιπρόεδρος της Tsakos Group, Βασίλης Παπαγεωργίου, που είναι από τους μπροστάρηδες στη στήριξη των ελληνικών προϊόντων στη ναυτιλία και στον εξοπλισμό των πλοίων με ελληνικά προϊόντα, τα οποία, να σημειωθεί, έχουν αρχίσει να γίνονται ανταγωνιστικά σε ποιότητα και τιμές. «Ήταν μία σημαντική εξέλιξη για εμάς γιατί μέχρι τότε δεν υπήρχε ελληνική εταιρεία που να έχει δώσει χρώματα σε πλοία της ποντοπόρου ναυτιλίας», τονίζει η κυρία Κοπανάκη.

Επίσης, από την ελληνική ακτοπλοΐα, και η Hellenic Seaways εμπιστεύτηκε τη νανοτεχνολογία της NanoPhos και ειδικότερα για την ανακατασκευή του «Νήσος Σάμος». Άνοιγμα στις ελληνικές εταιρείες που ασχολούνται με τον εξοπλισμό πλοίων κάνουν και οι πλοιοκτήτες Πέτρος Παππάς, Ιωάννης Αγγελικούσης, Συμεών Παληός, ο όμιλος Λάτση 
αλλά και η οικογένεια Μαρτίνου.


   Τα μεγάλα deals στην Κίνα

   Τον περασμένο Ιούλιο η NanoPhos A.E. υπέγραψε τέσσερις επιχειρηματικές συμφωνίες με εταιρείες κινεζικών συμφερόντων, στο πλαίσιο της πρόσφατης επίσκεψης του Έλληνα πρωθυπουργού στην Κίνα. Οι συμφωνίες περιλαμβάνουν τα πρωτοποριακά υλικά νανοτεχνολογίας SurfaShield, τα οποία, μετά την εφαρμογή τους, προσδίδουν αυτοκαθαριζόμενες, αντιβακτηριακές και αντιστατικές ιδιότητες.

   Οι εταιρείες GCL New Energy Holdings Ltd, Qingdao New Energy Solutions Inc (NESI) και Zhongli Talesun Solar Co. δεσμεύτηκαν για την εφαρμογή του SurfaShield G σε φωτοβολταϊκά στοιχεία, συνολικής ισχύος μεγαλύτερης των 3GW, μέχρι το τέλος του 2017. Πρόκειται για πρωτοπόρες εταιρείες στον χώρο τους. Η GCL είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός ημιαγωγών για φωτοβολταϊκά παγκοσμίως, η NESI εξειδικεύεται σε αγροτικές εφαρμογές φωτοβολταϊκών, ενώ η Zhongli Talesun αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς φωτοβολταϊκών της Κίνας.

   Από την άλλη πλευρά, ο παγκόσμιος κολοσσός σε υπηρεσίες φιλοξενίας (ξενοδοχεία, θέρετρα, θεματικά πάρκα, κινηματογραφικές αίθουσες και παραγωγές) Dalian Wanda Group επέλεξε το SurfaShield C για την αποκατάσταση και βελτιστοποίηση της ποιότητας αέρα εσωτερικών χώρων (Indoor Air Quality) στα 80 πολυτελή ξενοδοχεία που διαθέτει στην Κίνα.
Η μοναδική τεχνολογία SurfaShield βασίζεται στο φωτοκαταλυτικό φαινόμενο νανοσωματιδίων τιτανίας (TiO2). 
Το SurfaShield ενεργοποιείται απλά από τo περιβάλλον φως και καθαρίζει ρύπους και βακτήρια που επικάθονται στην τροποποιημένη επιφάνεια. Δρα ασταμάτητα χωρίς να χρησιμοποιεί επικίνδυνα χημικά ή να αναλώνεται το ίδιο. Είναι μοναδική σύνθεση παγκοσμίως, η οποία «αγκυρώνει» στην επιφάνεια εφαρμογής, χωρίς να απαιτεί θερμική κατεργασία. 
Στην επιφάνεια των φωτοβολταϊκών στοιχείων αποτρέπει την επικάθιση ρύπων και σκόνης που «σκιάζουν» τον συλλέκτη και ταυτόχρονα βελτιώνει τη συλλογή φωτός σε συνθήκες χαμηλού, διάχυτου φωτισμού, όπως με συννεφιά ή νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα.

Έχει αποδειχθεί στην πράξη ότι σε ετήσια βάση η εφαρμογή του SurfaShield αποφέρει επιπλέον παραγωγή ενέργειας και σχετικών εισοδημάτων, κατά 5%, σε σχέση με ένα συμβατικό φωτοβολταϊκό στοιχείο χωρίς επικάλυψη νανοτεχνολογίας. Το ποσοστό επιπλέον παραγόμενης ενέργειας είναι εγγυημένο σε βάθος δεκαετίας, ενώ η σχετική απόσβεση της επένδυσης είναι εξασφαλισμένη σε λιγότερο από 12 μήνες. Από την άλλη πλευρά, η μείωση των εσωτερικών αέριων ρύπων κατά 90% εντός τριών ημερών από την εφαρμογή του SurfaShield C αποτέλεσε το βασικό κριτήριο επιλογής υλικών από το Wanda Group.

«Η υπογραφή των συμφωνιών αποτελεί εθνική επιτυχία αν αναλογιστεί κανείς ότι για πρώτη φορά προϊόντα υψηλής (νανο)τεχνολογίας εξάγονται από την Ελλάδα σε μία χώρα υψηλών προοπτικών και μεγάλης έντασης γνώσης, όπως η Κίνα. Τα προϊόντα αναπτύχθηκαν αμιγώς από μία ελληνική εταιρεία και τους Ελληνες επιστήμονες που τη στελεχώνουν. Η προστιθέμενη αξία για την Ελλάδα αναμένεται να ξεπεράσει τα 10 εκατ. ευρώ εντός 18 μηνών από την υπογραφή της συμφωνίας», επισημαίνει ο δρ. Αμπατζής.

   Διεθνής οικογένεια«Πιστεύω ότι η χημική τεχνολογία δεν έχει φανερώσει ακόμη το μέγεθος των ωφελειών της στην καθημερινή ζωή μας και δεσμευόμαστε η NanoPhos να πρωταγωνιστήσει στον χώρο αυτό. Σε μία εποχή που η εξοικονόμηση ενέργειας πρωταγωνιστεί, μόνο μέσα από τη συνεχή ερευνητική αναζήτηση και την καινοτομία μπορεί μια επιχείρηση να αναπτυχθεί στο παγκόσμιο απαιτητικό περιβάλλον. Με συνεχείς και έντονες επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη αλλά πάντα με γνώμονα τις ανάγκες των πελατών της, η NanoPhos προσφέρει state of the art προϊόντα που εξοικονομούν χρόνο, χρήματα και ενέργεια. Και όλα αυτά με απλό και πολύ φιλικό στη χρήση τρόπο», καταλήγει ο δρ Αραμπατζής.
____________________________________________________


* οι φωτογραφίες είναι από τα:
__________________________ 
πηγή


  Scholeio.com  

Μαρία Κάλλας, Όταν οι άνθρωποι με βλέπουν σαν θεά, υποχρεώνομαι, να είμαι Θεά !''



Το κορίτσι που λάτρεψε το κόκκινο χρώμα, 
τις γαρδένιες και τον Αριστοτέλη Ωνάση

 Άραγε, τι σημασία έχει για τον Μύθο της Μαρίας Κάλλας αν η μητέρα της στα αλήθεια την ανάγκαζε να τρώει διακόσια πενήντα γραμμάρια τυρί κάθε μέρα στο πρωινό της για να διατηρεί τις φωνητικές της χορδές σε αρίστη κατάσταση;

   Φαίνεται πως οι βιογράφοι της δεν μπορούν να συμφωνήσουν ούτε σε αυτά που μπορούν εύκολα να αποδείξουν οι φωτογραφίες, όπως για παράδειγμα το πάχος των νεανικών της χρόνων. Θέλεις που η μυθολογία κερδίζει πάντα τις μάχες με τις αλήθειες (καθ' ότι οι αλήθειες είναι πάντα πληκτικές), θέλεις που με σοφία η ίδια δημιούργησε σύγχυση σε όλους όσους καταπιάστηκαν με την ζωή και το έργο της, το κορίτσι που λάτρεψε το κόκκινο χρώμα, τις γαρδένιες και τον Αριστοτέλη Ωνάση σμίλευε αργά και μεθοδικά τον μύθο της και μπήκε, από πολύ νωρίς κιόλας, στο πάνθεον των Ιερών τεράτων. 
   Ένα κορίτσι μπερδεμένο, λένε, και ας ξέρουμε πως το μόνο σίγουρο είναι πως γεννήθηκε σε μια μπερδεμένη εποχή.
   Μεσοπόλεμος. Ακόμη και με τα ονόματα της το περίπλοκο μοιάζει να έχει πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον από το ξεκάθαρο. Βαφτίστηκε Μαρία Καλογεροπούλου. Τα χρόνια που έζησε στην Αμερική την φωνάζουν Μαίρη. 
Στην Ελλάδα την φωνάζουν Μαριάννα. Στης επιστολές της στους φίλους της υπογράφει πάλι Μαίρη. Μύθος όμως θα γίνει ως Μαρία Κάλλας. 
   Τα επίσημα και ανεπίσημα ονόματα της φαίνεται πως αποτελούν το προσωπικό της καταφύγιο κάθε φορά που θα σπαράζεται στις προσωπικές ή στις δημόσιες σχέσεις της.
   Η μητέρα της είναι γόνος οικογένειας στρατιωτικών, τιμημένων δεόντως για τις προσφορές τους στην πατρίδα και ο πατέρας της είναι τέκνο αγροτών.
   Εξ αρχής, δύο κόσμοι, σχεδόν αντίπαλοι, αποτελούν τον ορίζοντα της ενηλικίωσης της. Και τίποτα δεν θα ήταν ''μοιραίο'' σε εκείνο τον καρτερικό γάμο αν στο σπίτι της Μαρίας, όπως και στα σπίτια σχεδόν όλων των μεγάλων δημιουργών, δεν κυβερνούσε μια γυναίκα, η μητέρα της, που πίσω της θα ωχριά η φιγούρα ενός απροσδόκητα υπομονετικού πατέρα. Οι συνθήκες ζωής στον Μελιγαλά της Πελοποννήσου λίγο πριν τον μεγάλο πόλεμο, τα όνειρα της αυστηρής μητέρας να καταξιωθεί κοινωνικά, αλλά κυρίως ο θάνατος του μικρού Βασίλη, του αδελφού της Μαρίας, αναγκάζουν την οικογένεια Καλογεροπούλου να φύγει για την Αμερική. Σύντομα γίνονται αναπόσπαστο κομμάτι του κοσμαγάπητου αμερικάνικου ονείρου.
   
   Τέσσερις μήνες μετά την άφιξη τους στην Αμερική γεννιέται η Μαρία. Η μητέρα Λίτσα θα ξεκινήσει με άγχος, πείσμα και καρτερικότητα να γυμνάζει την έτσι και αλλιώς ταλαντούχα κόρη της ώστε να γίνει το παιδί θαύμα του αιώνα της. Έχει συνειδητοποιήσει τις φωνητικές δυνατότητες της μικρής και δεν θέλει να χάσει καθόλου χρόνο. Βέβαια είναι πολύ νωρίς ακόμα για να καταλάβει η μικρή Μαρία πως στην πραγματικότητα προετοιμάζεται για να πραγματώσει τα κοινωνικά όνειρα της μητέρας της.
Έτσι ακριβώς όπως ποντάρουν στα άλογα κούρσας όσοι πιστεύουν πως έχουν την τύχη με το μέρος τους. Και από κείνα τα χρόνια, τα χρόνια μιας υπέρμετρα φιλόδοξης μητέρας, ενός τουλάχιστον σιωπηλού πατέρα και μιας Αμερικής που κεντάει όνειρα, ξεχωρίζει μόνο η μικρή Μαρία, δέκα χρόνων κιόλας, που δεν θέλει να νοιάζεται ούτε για το τραγούδι, ούτε για τις παρτιτούρες, ούτε για καμία από τις εξετάσεις, ούτε φυσικά για της τύχης τα γραμμένα, αλλά μονάχα για μια κούκλα, μια κούκλα που της την στερούν σαν να επρόκειτο για κακό σημάδι. Τα παιδιά θαύματα δεν έχουν δικαίωμα να έχουν παιδική ηλικία, ίσως να μην έχουν και δικαίωμα να έχουν καν ηλικία.
   Η μητέρα Λίτσα επιμελώς εποπτεύει το αυστηρό πρόγραμμα της Μαρίας. 
   Η μητέρα Λίτσα αποκαλεί ''βλάχο'' και ''ζώο'' τον σύζυγο της. Η μητέρα Λίτσα σπάει τους δίσκους του άντρα της με ελληνική παραδοσιακή μουσική και τους αντικαθιστά με όπερες.
   Η μητέρα Λίτσα, λοιπόν, θέλει να ξεχάσει οτιδήποτε δεν την φέρνει κοντά στην κοινωνική καταξίωση. Ο ακήρυχτος αυτός πόλεμος δεν γίνεται μεταξύ Λίτσας και Γιώργου, δεν γίνεται καν μεταξύ όπερας και ελληνικής παραδοσιακής μουσικής. Αυτός ο πόλεμος χαρακωμάτων, πόλεμος νεύρων, γίνεται για χάρη της Μαρίας, γύρω από την Μαρία, ανάμεσα σε αυτό που η μητέρα Λίτσα ''ήταν'' με αυτό που ''θέλει να γίνει''. Ο Γιώργος ήθελε την ησυχία του στο μικρό του φαρμακείο στην Αστόρια, τι σχέση είχε εκείνος με τις παρτιτούρες και με τα κλειδιά του σολ. Η μητέρα Λίστα όμως ονειρευόταν από καιρό τα σαλόνια της υψηλής κοινωνίας και οι πέντε γραμμές στα μουσικά τετράδια της Μαρίας της έδειχναν κιόλας τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει για να χτυπήσει τις σωστές πόρτες. Ο χρόνος λοιπόν περνούσε και το πάσο της για τις μεγάλες πόρτες ήταν, χωρίς δεύτερη κουβέντα, το πεντάγραμμο και η Μαρία. 
- «Πάντοτε αγωνίστηκα για να ζήσω σαν μια κανονική ανθρώπινη ύπαρξη αλλά είχα την ατυχία να περιτριγυρίζομαι από ανθρώπους που έκαναν τα πάντα για να με εμποδίσουν»

   Άραγε το αγαπούσε το τραγούδι η Μαρία ή μήπως της το επέβαλαν; Ίσως να μην έχει και σημασία αν κρίνουμε από την πορεία της. Η πατρότητα μιας ιδέας ανήκει σε αυτόν που θα την εφαρμόσει καλύτερα  και η Μαρία ήταν η Δημιουργός. Ακόμα και αν έχουν μια δόση αλήθειας αυτά που γράφουν οι βιογράφοι της, πως δηλαδή αν δεν υπήρχε η μητέρα Λίτσα για να ''κατασκευάσει'' αυτό το παιδί-θαύμα η Τέχνη θα είχε στερηθεί ένα από τα πιο λαμπρά και ταλαντούχα πλάσματα της, η Μαρία ήταν αυτή που ενσάρκωσε τις ηρωίδες, η Μαρία ήταν αυτή που ερμήνευσε, η Μαρία ήταν που μαρτύρησε, η Μαρία τελικά έγινε η Ντίβα.
   Η μικρή θα μείνει στην Αστόρια δεκατέσσερα ολόκληρα χρόνια, θα αλλάξει δέκα σπίτια και σαν πολεμικός ανταποκριτής θα γίνει μάρτυρας του άκαρδου οικογενειακού πολέμου. Είπαμε, η μαμά θέλει τα φώτα, ο μπαμπάς την ησυχία του. Το άλλοθι που λέγεται Μαρία είναι αδύναμο μπροστά στους τόσο διαφορετικούς κόσμους που εκπροσωπεί ο καθένας τους (και που αποτελούν το casus belli) και έτσι το ζεύγος Καλογεροπούλου θα χωρίσει την στιγμή ακριβώς που η μητέρα Λίτσα θα αντικατασταθεί στο κρεβάτι από την Αλεξάνδρα Παπαγιάννη. Οι συμβιβασμοί δεν άντεχαν για πιο κάτω και η μητέρα Λίτσα βρήκε επιτέλους το πάτημα που περίμενε πολλά χρόνια τώρα.
   Ο Γιώργος, ανακουφισμένος, εγκαταλείπει μια ζωή γεμάτη από τα άγχη και τις λαχτάρες του ''πρέπει να γίνουμε πρωταγωνιστές''. Ευχαριστεί τον θεό που τον λυπήθηκε και η μητέρα Λίτσα ετοιμάζει τους προϋπολογισμούς της για τα έξοδα σπουδών της Μαρίας στην Αθήνα. Η μικρή, στην εφηβεία της, ορφανή στην πραγματικότητα, επιστρέφει με την μητέρα της και την αδελφή της στην Ελλάδα έχοντας την βαλίτσα της γεμάτη βραβεία από τους διαγωνισμούς για τα νέα ταλέντα, αλλά εντελώς άδεια από παιδικές αναμνήσεις.  
   Τι είναι αυτό που φανερώνει τελικά την στόφα της Μαρίας να γίνει σταρ; 
Με γλαφυρότητα γράφονται περιγραφές για τις στιγμές εκείνες που λένε πως αναζητούσε απεγνωσμένα το δικαίωμα στην παιδικότητα, ζητώντας μια κούκλα ή ένα παγωτό. Ακούγεται τρομακτικός ο εγκλωβισμός της ανάμεσα σε δύο γονείς που πάσχιζαν να φέρουν ο ένας τον άλλον στα μέτρα του. Προκαλούσε ζήλια και έκπληξη ίσως, αυτή, η παχουλή και άσχημη πιτσιρίκα, που την είχαν όλοι ξοφλημένη, να κερδίζει όλα τα στοιχήματα, και αυτό με τη σειρά του να την πεισμώνει περισσότερο. Όταν έλεγε ''ήμουν πάντα και υπερβολικά ώριμη για την ηλικία μου και όχι πολύ ευτυχισμένη'', ήξερε κατά βάθος πως χρόνια μετά ο κόσμος θα προσκυνάει εκείνη και όχι την πανέμορφη αδελφή της. Ναι η μητέρα Λίτσα ήταν τύραννος, αλλά είχε ποντάρει στο σωστό άλογο.



''Μείναμε κατάπληκτοι από 
την εκπληκτική φωνή...''

   Οι μύθοι, έλεγε ο Καίσλερ, δημιουργούνται σαν τους κρυστάλλους και ακολουθούν τον δικό τους παλινδρομικό τύπο. Φτάνοντας στην Ελλάδα η Μαρία έχει συνειδητοποιήσει πια απόλυτα πως είναι ταγμένη στη μουσική. Αργότερα, με μια διάθεση να εξιλεώσει τις εμμονές της μητέρας της θα πει τη φράση 
''Η μητέρα μου ήθελε να γίνω τραγουδίστρια και ήμουν πολύ ευτυχισμένη να την υποστηρίξω αλλά υπό έναν όρο: ότι θα ήμουν ικανή να γίνω μια μέρα μια μεγάλη τραγουδίστρια. Δηλαδή ή όλα ή τίποτα''
   Γράφεται στο Εθνικό Ωδείο και οι πιο πολλοί γελούν. Τι μπορεί να καταφέρει ένα δεκατετράχρονο κορίτσι που απλώς μοιάζει και συμπεριφέρεται σαν δεκατετράχρονο; Μονάχα η Μαρία Τριβέλλα, η δασκάλα της, που παίζει πιάνο δίπλα της, βλέπει με ευθυκρισία το μέλλον. ''Μείναμε κατάπληκτοι από την εκπληκτική φωνή και ο Καλομοίρης πήρε αμέσως την Μαρία δωρεάν στο Ωδείο''
   Στο Ωδείο οι συμμαθητές της την αντιπαθούν επειδή θέλει συνεχώς να αυτοπροβάλλεται. Το όνομά της, αρχίζει να κυκλοφορεί συνοδευόμενο τις περισσότερες φορές από κακεντρεχή σχόλια. Την θάβουνε για να παρηγορηθούν για την ατυχία τους. Εκείνοι διδάσκονται αυτό που η Μαρία είχε χάρισμα: την εγγενή μουσική σοφία.
   Αν λοιπόν είναι αλήθεια πως ο κόσμος χρωστάει στους σταρ όσα ακριβώς χρειάζονται, τότε η Μαρία δεν διψάει τίποτα περισσότερο από την αναγνώριση. Και αν η φράση ''εγώ θα φτάσω ψηλά, θα μιλήσει ο κόσμος για μένα και αν χρειαστεί θα πατήσω επί πτωμάτων'', που ξεφώνισε θυμωμένη στην αδελφή της, μοιάζει να βγήκε από το στόμα μιας αριβίστριας ''σκύλας'', ίσως να μην είναι κάτι χειρότερο από τα όνειρα του κάθε ατάλαντου πτώματος που θέλει να κάνει καριέρα πατώντας επί πτωμάτων.
Η μητέρα Λίτσα φροντίζει ιδιαίτερα την εμφάνιση της αδελφής της Μαρίας και την προωθεί σε πλούσιους και ωραίους γαμπρούς, ενώ δείχνει να αδιαφορεί για το ταλαντούχο κορίτσι, που θα το έλεγες άσχημο, κακοβαλμένο, μέχρι και αποκρουστικό. Ναι η Μαρία δεν είναι όμορφη αλλά δεν κάνει και τίποτα να βελτιώσει την εικόνα της. Είναι άσχημη και κακοντυμένη γιατί έτσι πρέπει... Κανείς και τίποτα δεν έχει το δικαίωμα να την τραβήξει μακριά από τον μοναδικό της έρωτα, την μουσική, θα σκέφτεται η μαμά. Η απόφαση είχε παρθεί και ήταν οριστική και αμετάκλητη: προς το παρόν η Μαρία δεν είχε δικαίωμα να είναι γυναίκα, αλλά μόνο φιλόδοξη. στο κάτω κάτω είχε την φωνή της, τι να την κάνει την ομορφιά; Έτσι, για μια ακόμη μια φορά η ιστορία θα επιβεβαίωνε πως η μοίρα για κάθε υπερτροφικά φιλόδοξο είναι η ατροφική του καθημερινότητα.

   Στην πρώτη ημιεπίσημη εμφάνιση της στις επιδείξεις του Ωδείου η Μαρία παίζει Tosca και αποθεώνεται. Είτε το επιδιώκει είτε όχι συνεχίζει να ''χτίζει'' την εικόνα της σταρ τώρα και εκτός σκηνής. Είναι λιγομίλητη, σεμνή, απόμακρη, βγαίνει έξω σπάνια και μοιάζει να αρρωσταίνει όταν στις εμφανίσεις της στην σκηνή κάποιος από τους συμπρωταγωνιστές της τυχαίνει να εισπράττει περισσότερα χειροκροτήματα.
   Αν τα παιδικά χρόνια είναι αυτά που σημαδεύουν ανεξίτηλα την ζωή του ανθρώπου, τότε η Μαρία έχει κάθε λόγο να θεωρεί τον εαυτό της ''σημαδεμένο'', αν όχι ''καταραμένο''.
- «Ήμουν σαν ένα σφουγγάρι. Κι ακόμη είμαι. Αλλά εμείς τα σφουγγάρια έχουμε το μειονέκτημα να απορροφούμε τα πάντα, και τα καλά και τα κακά, κι αυτά τα τελευταία είναι δύσκολο να τα αποβάλεις στη συνέχεια. Κυρίως αν είναι ελαττώματα που ρίζωσαν βαθιά όταν ήταν κανείς νέος»
   Τα χρόνια περνούν, η οικογένεια της θα βρεθεί αντιμέτωπη με μια σοβαρή οικονομική κρίση, εκείνη θα τραγουδήσει σε δεκάδες διαγωνισμούς και σε ερασιτεχνικά ρεσιτάλ και θα περνάει τον καιρό της μελετώντας εξαντλητικά, πάντα κάτω από τις αφόρητες πιέσεις της μητέρας της, με την ελπίδα... κάποτε να θεσπιστούν νόμοι για την προστασία των ταλαντούχων παιδιών από τις καταπιεστικές μητέρες τους !
   Η Ισπανίδα δασκάλα της De Hidalgo θα ασκήσει μεγάλη επιρροή επάνω της. Μαζί της θα δουλέψει σκληρά για να βελτιώσει την φωνή της, αλλά όλοι συμφωνούν πως το μπαλάρισμα όσο και το πέρασμα από την μια φωνή στην άλλη, τα κατείχε η Μαρία πολύ πριν την αναλάβει η δασκάλα από την Ισπανία. 
   Την ώρα που οι Γερμανοί εισβάλλουν στην Ελλάδα υπογράφει το πρώτο της επαγγελματικό συμβόλαιο με την Λυρική Σκηνή. Το στρουμπουλό κορίτσι με τα μπιμπίκια, που είναι ακόμα αλλοδαπό και που θα πάρει την ελληνική ιθαγένεια μόλις το 1966, από μια ειρωνεία της τύχης, γνωρίζει την επιτυχία την ώρα που η Ελλάδα γονατίζει στους Γερμανούς. Ο μισθός της Λυρικής πληρώνει όλα τα έξοδα συντήρησης της οικογένειας, καθώς και τα όνειρα της μητέρας και της αδελφής της.
   Όσα φτηνά κουτσομπολιά και να έχουν γραφτεί για το πως την αποκαλούσαν οι φίλοι της, τα χρόνια εκείνα, κανένα δεν είναι πιο τρυφερό και πιο όμορφο από το ''χοντρο-Μαρία''. Αλήθειες, μύθοι ή υπερβολές, ''άγαρμπη'', ''ντουλάπα'' ή ''αλόγα'', όλα μοιάζουν να ειπώθηκαν σε μια άλλη ζωή ή για κάποιον άλλο, μοιάζουν να ειπώθηκαν επειδή ακριβώς προετοίμαζαν την εντυπωσιακή της μεταμόρφωση σε Ντίβα, σαν να χώριζαν τις δυο ζωές, σαν να έδιναν την έμφαση που είχε ανάγκη, το ερώτημα που γεννιέται στο ''μετά'': πως έγινε Θεά η χοντρομπαλού;
Την ώρα λοιπόν που οι Γερμανοί βομβαρδίζουν την Αθήνα και αφού την Τέχνη, ευτυχώς, δεν την αφανίζει καμία βόμβα, σε αντίθεση με τους ανθρώπους, εκείνη απαντάει με Tosca και Norma, ηρωίδες που θα γίνουν πασίγνωστες μονάχα δίπλα στο όνομά της.
   Φλερτάρει με έναν Άγγλο αξιωματικό και μετά την απελευθέρωση, στις 27 Δεκεμβρίου 1944, θα είναι παρούσα με τους υπόλοιπους Αθηναίους στην πλατεία Συντάγματος για να δει τον Τσόρτσιλ να χαιρετάει τα πλήθη χωρίς να φαντάζεται, πως θα μπορούσε άλλωστε να φανταστεί πως μερικά χρόνια αργότερα θα έπινε σαμπάνια μαζί του στο κότερο του Αριστοτέλη Ωνάση.


Η Κάλλας, δίπλα στον Ωνάση, υποβάλει 
τα σέβη της στον Τσόρτσιλ. Όρθιος ο Μενεγκίνι. 
Στην ένθετη φωτο (επάνω δεξιά), ο Σερ Ουίνστον 
στο τζιπάκι, που τον μετέφερε στις χερσαίες 
διαδρομές.

Το 1959 η "Χριστίνα" παρέπλεε τα ελληνικά νησιά, με φιλοξενούμενους του Ωνάση τον Ουίνστον Τσόρτσιλ και τη Μαρία Κάλλας, ο Σμυρνιός παρακίνησε την πριμαντόνα να σιγοτραγουδήσει την Κάστα Ντίβα. .  
Κι όταν ο γέρο Γουίνι στην πολυθρόνα του έβαλε την παλάμη στ' αυτί για ν' ακούσει καλύτερα, η Μαρία δυνάμωσε τη φωνή και οι κορώνες της χάιδεψαν, θάλεγες όλο το Αιγαίο.  
Μετά την άρια, η ανταμοιβή της ήτανε ν' αφήνει ο Πατέρας της Νίκης το ποτήρι με το ουίσκι και να της χαϊδεύει τα μαλλιά...  
Πολλές φορές, με το ηλιοβασίλεμα, συγκεντρωμένοι οι φιλοξενούμενοι στην πλώρη, ακούγανε από τον Τσόρτσιλ ιστορίες των Μπόερς και πειρατικά ανδραγαθήματα.  
Μα γρήγορα κουραζότανε ο γέρος κι άφηνε τους κουρσάρους του, για να πάρει το λόγο ο Ωνάσης.  
Ο Σμυρνιός είχε μανία με τις ιστορίες της Μικρασιατικής καταστροφής, ναυτικές ανταρσίες και κοντραμπατζήδες, αλλά κυρίως έπαιζε στα δάχτυλα του τις νικηφόρες ναυμαχίες των Ελλήνων από αρχαιοτάτων χρόνων ως τους Βαλκανικούς πολέμους.
του Δημήτρη Λυμπερόπουλου




Από την Λυρική Σκηνή στην Αμερική

   Εγκαταλείπει την χώρα. Δεν είναι η πρώτη και φυσικά δεν θα είναι η τελευταία μεγάλη Ελληνίδα που θα εγκαταλείψει την χώρα της για να ζήσει το μεγάλο όνειρο.
   Η Ελλάδα ρημάζεται τώρα από τον εμφύλιο και η εφημερίδα ''Βραδυνή'' πληροφορεί τους αναγνώστες της πως: ναχωρεί προσεχώς δι' Αμερικήν η υψίφωνος της Λυρικής Σκηνής Μαρία Καλογεροπούλου'

Η γραφειοκρατία της Λυρικής την έχει ήδη υποβιβάσει στην ιεραρχία, καθώς η χώρα αυτή έδειχνε ανέκαθεν ιδιαίτερο ζήλο στην προσήλωση στους τύπους. Όταν η ''χοντρό-Μαρία'' εγκαταλείπει την Ελλάδα, σύσσωμη η Λυρική Σκηνή την βρίζει για την προδοσία. 

* Αποκαλεί τους Έλληνες  ''ανθό κι΄αγκάθια της Γης'', σε μιά εξομολόγησή της. Ακόμα μιλάει για τη πείνα της στη κατοχή, για τη βουλιμία της μετά στο φαγητό, το χάσιμο 40 κιλών για να ανταποκριθεί στους ρόλους της.

Προδοσία όμως στην Τέχνη δεν είναι το ξεπούλημα, αλλά η φυγή του ανθρώπου προς τα μπροστά. Τα παιδιά θαύματα δεν υπηρέτησαν ποτέ κοινούς σκοπούς. Τα παιδιά θαύματα ανήκουν στον κόσμο ολόκληρο. 
Στην Αμερική είναι δύσκολα. Για δύο ολόκληρα χρόνια ψάχνει δουλειά. Δανείζεται λεφτά για να πάει στην Βερόνα και να δώσει κάποιες παραστάσεις. Όλα μοιάζουν πολύ δύσκολα, ακατόρθωτα στο δρόμο της, σαν να μπαίνουν σκοπίμως ανυπέρβλητα εμπόδια, για να προσδώσουν έτσι την απαραίτητη αίγλη στους άθλους της.
- «Για μένα η μουσική είναι το ωραιότερο πράγμα στον κόσμο• κι όταν κατορθώνεις να υπερβείς ορισμένες δυσκολίες με ένα τόσο εύθραυστο όργανο, όπως η φωνή, νιώθεις μια ικανοποίηση τόσο πηγαία που μοιάζει να αναδύεται μέσα από την ίδια την ψυχή σου»

Για πρώτη φορά βρισκόταν μακριά από την σκιά της μητέρας της

   Στην Βερόνα γνωρίζει τον πενηντατριάχρονο Μενεγκίνι ο οποίος είναι πλούσιος και λατρεύει την όπερα, αλλά είναι επίσης φαλακρός, κοντόχοντρος και τριάντα χρόνια μεγαλύτερος της. Ίσως την στιγμή που πρωτομίλησαν η Μαρία να μην σκέφτηκε τίποτα άλλο από την σοβαρή πιθανότητα να είχε τα φόντα, εκείνος ο τόσο λίγος άντρας, να γίνει για χάρη της μέντορας, προστάτης, καθοδηγητής και πάνω απ' όλα θαυμαστής της. Το πιο σημαντικό ίσως: για πρώτη φορά βρισκόταν κοντά σε έναν άντρα χωρίς την παρουσία ή την σκιά της μητέρας της.
   Θέλει να πείσει τους πάντες πως ερωτεύθηκε και πως δεν είναι μονάχα καλλιτέχνης, αλλά και άνθρωπος επίσης. Και αυτή η προσπάθεια μπορεί να είναι η πιο μεγάλη απόδειξη πως δεν της καίγεται καρφί για έναν άντρα που την πληρώνει για να τραγουδάει και που ακόμα και στις πιο προσωπικές του επιστολές την αντιμετωπίζει σαν την Ντίβα Μαρία Κάλλας. Ο Μενεγκίνι ήθελε περισσότερο από όλους, το σουξέ της, όχι την ίδια. Αυτό που αργότερα, κακώς, το χρέωσαν και στον Ωνάση.  
   Η Μαρία δεν έχει ακόμα την ευχέρεια να επιλέγει και όταν θα την έχει δεν θα υπάρχει επιλογή.
   Παντρεύεται τον Μενεγκίνι που αφοσιώνεται ολοκληρωτικά μονάχα στην καριέρα της δημιουργώντας γύρω της έναν απίστευτα ασφυκτικό κλοιό, από αυτούς που δημιουργούμε γύρω από ανθρώπους από τους οποίους κάτι κερδίζουμε από την λάμψη τους. Δεν πρόκειται να κλέψει κανείς την λάμψη της Μαρίας, μονάχα εκείνος. Είναι η εποχή που, τελειώνοντας τις παραστάσεις, είναι αναγκασμένη από το κοινό να κάνει δεκαέξι αυλαίες. Ο Μενεγκίνι διαχειρίζεται τα οικονομικά της, την αλληλογραφία της και βέβαια την αθανασία του. Έτσι, η ιστορία, πάνσοφη διαχειρίστρια αθάνατων και εφήμερων φιλοδοξιών, τον έχει καταγράψει μονάχα ως τον άντρα εκείνον που υπήρξε κάποτε ο σύζυγος της Μαρίας Κάλλας.



* Το 1954 η ζυγαριά της Κάλλας δείχνει μείον 30 κιλά. 

Το παχουλό κορίτσι μεταμορφώνεται σε μία εκθαμβωτική γυναίκα.


Είναι η απόλυτη ντίβα. 

Ντύνεται στα ατελιέ μεγάλων οίκων μόδας και η καριέρα της απογειώνεται. Τα βαρίδια του παρελθόντος φεύγουν ένα προς ένα. 

Η Σκάλα του Μιλάνου της κλείνει 7ετές αποκλειστικό συμβόλαιο.




Ο Έρωτας


Η καριέρα της προχωράει θριαμβευτικά, όμως εκείνη νιώθει την προσωπική της ζωή, συνεχώς να καταρρέει. ''Είναι τόσο κουραστικό να βρίσκομαι με ανθρώπους. Με βλέπουν όλοι σαν θεά και αυτό με υποχρεώνει να είμαι Θεά''. Αληθινό παράπονο ή μια χαριτωμένη προσπάθεια να διασκεδάσει τις εντυπώσεις των διαδόσεων; 


Η Κάλλας είναι στο Ηρώδειο. Τραγουδά το ''Χορό των Μεταμφιεσμένων''. Το 1957 η Μαρία θα γνωρίσει τον άνθρωπο που θα καθορίσει το υπόλοιπο της ζωής της. Το 1957 η Κάλλας γνωρίζει τον Αριστοτέλη Ωνάση στο πάρτι που δίνεται προς τιμήν της η Έλσα Μάξγουελ στη Βενετία. Αν η ιστορία επαναλαμβάνεται, τότε η πρώτη φορά είναι πάντα φάρσα και η δεύτερη πάντα τραγωδία.
- «Ήμουν τόσο καιρό κλεισμένη στο κλουβί ώστε, τη μέρα που συνάντησα τον Ωνάση και τους φίλους του, γεμάτους χάρη και ζωή, ένιωσα διαφορετική γυναίκα. Ζώντας με έναν άντρα πολύ πιο ηλικιωμένο από μένα, είχα πάθει κατάθλιψη κι είχα γεράσει πριν από την ώρα μου. Σήμερα είμαι επιτέλους φυσιολογική γυναίκα, ευτυχισμένη»
   Την ώρα που λέει στον σύζυγό της ''Είσαι ερωτευμένος με την Κάλλας. Ξεχνάς την ψυχή μου'', είναι σαν να αναζητάει επειγόντως κάποιον που θα αγαπήσει την Μαρία, όχι την λάμψη της. Η εικόνα της όμως, όπως σε κάθε τέτοια περίπτωση, είχε κερδίσει και η δυστυχία της Μαρίας ήταν να μείνει αιχμάλωτη για πάντα μέσα σε αυτή.
   Σε μια κρουαζιέρα στην Μεσόγειο, παρόντος του Μενεγκίνι που παραφυλάει την γυναίκα του σαν αρπαχτικό, η Μαρία κάνει έρωτα με τον Ωνάση και νιώθει να ανακαλύπτει επάνω του τον αληθινό άντρα που ποθούσε πάντα. Είναι τότε στο απόγειο της λάμψης της και ίσως να πέρασε από το μυαλό της πως ο Ωνάσης, που δεν είχε ανάγκη καμιάς λάμψης καθώς ήταν ήδη ο νούμερο ένα επιχειρηματίας στον κόσμο, θα μπορούσε να αγαπήσει την Μαρία και όχι την δόξα της.  

   Ο έρωτας τους είναι μεγάλος, σε ένα λαϊκό περιοδικό, θα περιγραφόταν ''μια μεγάλη καψούρα'', από εκείνες που έχουν και τις ζήλιες και τις υποσχέσεις και τις ανασφάλειες και τα ''θα σ' αγαπώ για πάντα''. 
Σίγουρα, προσβάλλουν την μυθολογία, όσοι προσπάθησαν να πουν κάτι διαφορετικό, όσοι έγραψαν  πως και ο Αριστοτέλης την πλησίασε επειδή επιδίωκε κυνικά την δημοσιότητα και την αποδοχή του από τον κόσμο της τέχνης ο οποίος τον σνόμπαρε και ίσως επειδή από πείσμα ήθελε να ρίξει στο κρεβάτι του μια διάσημη γυναίκα, απρόσιτη εκ πρώτης όψεως.
   Λίγο πριν τον επίσημο χωρισμό του με την Μαρία ο Μενεγκίνι καταριέται τον Ωνάση να μην βρει ποτέ γαλήνη. Ο Ιταλός απατημένος σύζυγος δεν κατάφερε να κρύψει εκείνο τον τρόμο που σε κυριεύει όταν χάνεις από την ζωή σου τον άνθρωπο από τον οποίο παίρνεις λάμψη. Έχανε την λάμψη από την μια, του ετερόφωτου αστεριού φυσικά, εξασφάλιζε την αθανασία του από την άλλη. Και ήταν τέτοιος ο έρωτάς του για την Μαρία που όταν εκείνη του ζήτησε τα κοσμήματά της και το σπίτι τους στο Μιλάνο, εκείνος έσπευσε να της πει ''Αυτά είναι θέματα που πρέπει να συζητηθούν''. Με λίγα λόγια, ήμουν μαζί σου γιατί με συνέφερες.



''Την κυριαρχία έχει το αρσενικό 
από καταβολής κόσμου''

Την Μαρία την δένει με τον Αριστοτέλη η μεσοαστική ελληνικότητά τους και φυσικά η αυτονόητη σεξουαλική έλξη, συμφωνούν σωστά ο Πετσάλης Διομήδης και Γκατζογιάννης στις βιογραφίες που έγραψαν για την Ντίβα. 
Η σχέση τους γίνεται το μεγαλύτερο κουτσομπολιό της Ευρώπης. Το κορίτσι είναι τρελά ευτυχισμένο. Τον αποκαλεί ''πασά μου'' και αυτό από μόνο του τα λέει όλα. Πιο πολλά ακόμα αποκαλύπτει η επιθυμία της να εγκαταλείψει το τραγούδι, ακριβώς επειδή δεν της το ζήτησε ποτέ εκείνος. Ο Ωνάσης δηλώνει με νόημα στους φίλους του πως ''οι γυναίκες αντί να παραμένουν βασίλισσες του σπιτιού και της οικογένειας, προσπαθούν να διεισδύσουν σε περιοχές όπου από καταβολής κόσμου την κυριαρχία έχει το αρσενικό''. 
   Την ώρα των πιο ωραίων στιγμών της Μαρία με τον Αριστοτέλη, η μητέρα Λίτσα προσπαθεί να εκμεταλλευτεί με κάθε τρόπο την δημοσιότητα μιλώντας για τις κακές σχέσεις που είχε πάντα με την κόρη της και ο Μενεγκίνι αναζητά τους πιο κερδοφόρους προς αυτόν όρους για το επίμαχο διαζύγιο. Τα θηρία έχουν δείξει τα δόντια τους για να αστράψουν τα φλας για λίγο και επάνω τους. 
   Η ερωτική ιστορία της Μαρίας και του Αρίστου, όπως τον αποκαλεί πια, έχει όλα τα βασικά συστατικά ενός μεγάλου ερωτικού πάθους. 
   Εκείνη μένει έγκυος. Οι φήμες της εποχής την θέλουν να περιμένει το παιδί του Ωνάση. Εκείνος της ζητάει να κάνει έκτρωση. Δεν σκοπεύει να την παντρευτεί ποτέ, επομένως δεν υπάρχει λόγος να μπει ανάμεσά τους ένα παιδί. Το 1960 δεν κάνει καμία δημόσια έξοδο. Τελικά είναι αλήθεια. Η Κάλλας στις 30 Μαρτίου γεννά ένα αγόρι που πεθαίνει αμέσως. Το πιστοποιητικό του γράφει όνομα Όμηρος και επίθετο μη αναγνώσιμο.
Αφοσιωμένη ολοκληρωτικά σε αυτόν και μόνο αρχίζει να ''χάνει'' την φωνή της. Η σπουδαία αυτή στρατιώτης παρατάει τα φωνητικά γυμνάσια  και ζει για πρώτη φορά στην ζωή της την ευτυχία. Όταν θα τα χάσει όλα για να μην έχει τίποτα άλλο παρά μονάχα τον Αρίστο, εκείνος βρίσκεται ένα βήμα πριν την κρεβατοκάμαρα της Τζάκι Κέννεντι.
   Καταβεβλημένη υπομένει τα χτυπήματα που δέχεται απανωτά: μετά τον παγκόσμιο σάλο για την σχέση του Ωνάση με την Τζάκι, μια σχέση που μόνο η Μαρία δεν θέλει να πιστέψει, ο πατέρας της ξαναπαντρεύεται. Στην Νόρμα του Τζεφιρέλλι η φωνή της ''σπάει'' για μια ακόμα φορά και στην ''Τόσκα'' ναι μεν τα πάει καλύτερα αλλά με την βοήθεια βιταμινών και ηρεμιστικών. Οι καβγάδες με τον Αρίστο κλιμακώνονται. Προσπαθεί, μάταια, να πείσει τον εαυτό της πως η χήρα Κέννεντι δεν είναι παρά ακόμα μια μικρή ερωτική περιπέτεια του κοσμοπολίτη Ωνάση. Εκείνος τρώει prive με την Τζάκι στο Μανχάταν και η Μαρία γράφει στην φίλη της Ελβίρα ντε Ιντάλγκο...  ''Προσπαθώ να ξαναβρώ την φωνή μου... Βασικά έχω τον Αρίστο, τι περισσότερο θα μπορούσα να επιθυμήσω;''  
   Η Ντίβα ζει ακόμη στο παραμύθι της. Κανείς δεν σκέφτηκε πως είναι κρίμα να χαλάς τα παραμύθια των ανθρώπων, ακόμα και να μπορούν να χτίζουν επιπόλαιες ευτυχίες. 
Όταν, χωρίς να έχουν χωρίσει μαθαίνει πως ο Ωνάσης παντρεύεται την Τζάκι στο Σκορπιό.
Καταρρέει. Τίτλοι τέλους πέφτουν στο όνειρό της. Δεν το χωρά ο νους της. Δεν μπορεί να συνέλθει.



Άραγε ήθελε και η ίδια... να γίνει 
αυτό που έγινε ; 

   Ο Αρίστος ''είναι ανεύθυνος και την αηδιάζει'', αλλά τρέχει αμέσως στην πρόσκλησή του για τις καθιερωμένες τους διακοπές στον Σκορπιό. 
Είναι ακόμα ερωτευμένη. Και τον περιμένει ακόμα. 
Κοιμάται με χάπια γιατί υποφέρει ακόμα από φριχτές αϋπνίες. Στην σκηνή θα την ξαναφέρει, μετά από ασφυκτικές πιέσεις, ο φίλος της Λάρι Κέλι, συνιδρυτής της Λυρικής Σκηνής του Σικάγου και της Δημοτικής Όπερας του Ντάλλας. Όπως πάντα, ψάχνει κάποιον να ''κρεμαστεί'' επάνω του και τώρα είναι οι φίλοι. Εκεί που καταλήγουν όλοι, όταν τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα. Τα φώτα είναι ξανά επάνω της, αλλά είναι όσο ποτέ μόνη και μπερδεμένη. Η μουσική και η δόξα παλεύουν μέσα της με τον έρωτα και την ησυχία μιας ζωής μακριά από τα φλας. Φτασμένη Ντίβα και ακόμα δεν ξέρει αν αυτό που έγινε το ήθελε η ίδια... Νιώθει ότι υπάρχει μια ομίχλη, που δεν την αφήνει να δει καθαρά μέσα της, αν ο εαυτός της ήταν το αποτέλεσμα της θέλησης της μητέρα της ή αν το' χε η μοίρα της. 

   Από τις κοσμικές στήλες των εφημερίδων είναι που θα μάθει πως ο Αρίστος συνοδεύει την χήρα Κέννεντι παντού. Ακόμη πιο μεγάλη τραγωδία από έναν χωρισμό, είναι να μαθαίνεις από τους καλοθελητές για τον δικό σου χωρισμό, πόσο περισσότερο να το μαθαίνεις από τους δημοσιογράφους.
   Η παρηγοριά της είναι η αλληλογραφία της με την Ιντάλγκο. ''Απελευθερώθηκα από έναν εφιάλτη που λέγεται έρωτας, καταστροφικό από κάθε άποψη'', της γράφει. 

Το τελειωτικό χτύπημα θα έρθει όταν θα διαβάσει στις εφημερίδες τον γάμο του Αρίστου της με την Τζάκι. Οι New York Times της ζητούν να σχολιάσει και κείνη φυσικά αρνείται. 
   Ο δημοσιογράφος προφανώς δεν γνώριζε πως ερωτευμένος είναι αυτός που περιμένει και πως όταν ένας από τους δύο φύγει τότε ερωτευμένος είναι αυτός που ξέρει να αποσύρεται διακριτικά. 
   Τους επόμενους μήνες η Μαρία Κάλλας, πεισμωμένη, δεν προλαβαίνει να δηλώνει παντού στο περιβάλλον της πως αισθάνεται περίφημα. Αισθάνεται φριχτά, το ξέρουμε ή το καταλαβαίνουμε από την λυσσαλέα της προσπάθεια να κρατήσει το τζάμι της αράγιστο μπρος στους λιθοβολισμούς της δημοσιότητας.
   Συναντιέται ξανά με τον Αρίστο σε κάποιες κοσμικές εκδηλώσεις παριστάνοντας την άνετη. 


Maria Callas in Pasolini's "Medea" (1969
   Γυρίζει την Μήδεια του Παζολίνι χωρίς να χρειαστεί, η γίγαντας, να φιλμάρει μια σκηνή πάνω από δύο φορές. Εξακολουθεί να παίρνει υπνωτικά χάπια. Ο Αρίστος της τηλεφωνεί σχεδόν κάθε μέρα και στην ανάγκη της για συνεχείς επιβεβαιώσεις συμβιβάζεται ίσως με την ιδέα πως θα μπορούσε να μείνει μια καλή, ερωτευμένη ωστόσο, φίλη του. 
Καταρρέει και οι επιβεβαιώσεις του Αρίστου δεν της φθάνουν. Με χαρά της τις προσφέρουν ο Παζολίνι και ο Λάρι Κέλι. Πάντα χρειαζόταν μια επιβεβαίωση, έτσι την είχε μάθει η μητέρα Λίτσα και το αιμοβόρο κοινό. Από την άλλη, ίσως ο Αρίστος άρχισε να διακρίνει την διαφορά της από την αχόρταγη Τζάκι που του ζητούσε να της χαρίσει το φεγγάρι. 
   Πουθενά, όσο στον έρωτα, δεν είναι νικητές οι ρόλοι. Σε μια νέα κρίση η Μαρία δηλώνει πως δεν θέλει να τον ξαναδεί. Όταν όμως στον γάμο του με την Τζάκι θα αρχίσει ο πόλεμος, η Ντίβα θα είναι εκείνη που θα τον χαλαρώνει, που θα κουβεντιάζει τα βράδια μαζί του και που θα τον φιλάει γλυκά όπως κάποτε.
   Η Μαρία Κάλλας παρακολουθεί την πτώση προσπαθώντας να συμμαζέψει τα συντρίμμια: πεθαίνει ο πατέρας της, οι ηχογραφήσεις των δίσκων της δεν πηγαίνουν καλά, οι κριτικοί κατακεραυνώνουν τις παραστάσεις της. Την βλέπουν αδύναμη και την χτυπούν αλύπητα, ιδίωμα των θρασύδειλων της ιστορίας.

Πίσω από τις κουρτίνες

   Μάταια θα προσπαθήσει να βρει λίγο ησυχία στην αγκαλιά του τενόρου Τζουζέπε ντι Στέφανο. Η σύγκριση με τον μεγάλο της έρωτα, το Αρίστο, επισπεύδει την δυστυχία της. Όταν ο Ωνάσης χάνει τον γιο του, είναι η τραγωδία που θα τους ξαναφέρει κοντά, όχι η ευτυχία. Στις τηλεφωνικές τους συνομιλίες, ο ένας παρηγορεί τον άλλο. Μοιάζουν σαν άρρωστοι που ανακουφίζουν ο ένας το άλλο με τις ελπίδες και όχι σαν πρώην ζευγάρι.
Μάρτιος, 1975. Το τηλέφωνο στο διαμέρισμα του Παρισιού χτυπά. ''Ο Αριστοτέλης είναι νεκρός''. Λέγεται πως ο Ωνάσης όταν κατάλαβε πως θα πέθαινε ζήτησε να μεταφερθεί σε νοσοκομείο του Παρισιού για να είναι κοντά στη Μαρία του.
   Θα δει τον Ωνάση ξανά στο νοσοκομείο όταν εκείνος θα είναι ετοιμοθάνατος. Σφίγγοντας της το χέρι θα της πει πως την αγαπάει. Ο θάνατος του θα είναι το τελειωτικό χτύπημα. Κλείνεται στο διαμέρισμά της στο Παρίσι και κοιτάζει πια τον κόσμο πίσω από τις κουρτίνες του δωματίου της. Είναι μόνη και δυστυχισμένη. Χωρίζει με τον Ντι Στέφανο, σταματάει οριστικά το τραγούδι, παίρνει πιο πολλά χάπια, βλέπει γουέστερν στην τηλεόραση, ακυρώνει σχέδια παραστάσεις, συμβόλαια. Δεν θέλει πια να είναι η Μαρία Κάλλας, θέλει να είναι η Μαρία, η Μαίρη ή η Μαριάννα. Το δικαιούται.
   Θα προσπαθήσεις να κάνει μερικές ήσυχες διακοπές στην Ελλάδα. Οι φωτογράφοι, που καίγονται να την φωτογραφίσουν τσακισμένη, την κυνηγούν ασταμάτητα. Ανήμπορη να ησυχάσει επιστρέφει στο Παρίσι κουρελιασμένη. Αφού αποφάσισε να μην είναι η Μαρία Κάλλας πολύ σύντομα οι επισκέψεις όσων δήλωναν φίλοι της μειώνονται κατακόρυφα.
   Η Κάλλας δεν είναι τίποτα χωρίς τη φωνή της. Η Κάλλας δεν είναι τίποτα χωρίς των Ωνάση. 
   Ο ψυχικός πόνος τη σβήνει μέρα τη μέρα. Βιώνει την απόλυτη μοναξιά. Χωρίς εκείνον μετρά τα λεπτά, τα δευτερόλεπτα. Η επίσημη ιατρική έκθεση γράφει ανακοπή καρδιάς. Η καρδιά της σταμάτησε από τον πόνο.
   Στις 16 Σεπτεμβρίου σηκώθηκε από το κρεβάτι της, κοίταξε έξω από το παράθυρο, έφαγε πρωινό και κατέρρευσε. Έσβησε αθόρυβα και έζησε εκκωφαντικά μόνη.
   Πέθανε ολομόναχη στο διαμέρισμα της. Και ό,τι απέμεινε είναι αυτό το υπέροχο ταξίδι της φωνής της, η μοναδική της ικανότητα να περνάει από την μια φωνή στην άλλη σαν να πρόκειται για δύο διαφορετικά πρόσωπα, απέμεινε η ''Tosca'' και η ''Norma'' και η ''Μήδεια'' και όλα αυτά τα συναισθήματα που πλημμυρίζουν τους χώρους όταν η φωνή αυτή, η μέγιστη, ακυρώνει κάθε άλλο φυσικό ή τεχνητό ήχο. 
   Λατρέψαμε την Μαρία γιατί αυτή ήταν από την αρχή η looser. Αυτή ήταν η άσχημη και η παχουλή. Αυτή ήταν το παιδί θαύμα. Γιατί αυτή ήταν που έχασε μέσα σε ενάμιση χρόνο τριάντα κιλά για να παίξει στο ''Ντον Κάρλος''. Γιατί αυτή ήταν που στερήθηκε τις κούκλες για χατίρι της μαμάς και του ταλέντου της. Γιατί η Μαρία Κάλλας ήταν αυτή που έσυρε στα πόδια της όλους αυτούς που την είχαν ξεγράψει. Γιατί η Μαρία που ερωτεύθηκε δυνατά και παθιασμένα έναν άντρα που της έκανε ''αληθινό έρωτα'' και που κατάφερε να ανακαλούμε μονάχα αυτή στο νου μας κάθε φορά που λέμε ή γράφουμε την λέξη ''Ντίβα''. Η χοντρο-Μαρία.
   Σκέφτομαι τελικά πως, ναι, ο Ωνάσης υπήρξε πάρα πολύ πλούσιος. Αξιώθηκε τον έρωτά της.
______________________________________________________
* Το αφιέρωμα για να ολοκληρωθεί άντλησε πληροφορίες και αποσπάσματα 
από το βιβλίο του Γιώργου Σιδέρη ''Άλαλα τα χείλη των ευσεβών'', εκδόσεις biblio.  


* Seatlle,1960. 
Η συνάντηση είχε σκοπό να διαλέξουνε τα δημιουργήματα που θ' αντιπροσωπεύανε περισσότερο το ανθρώπινο γένος, εκεί... στη μεγαλύτερη πόλη της πολιτείας Ουάσινγκτον και το σημαντικότερο αστικό και οικονομικό κέντρο στα βορειοδυτικά της χώρας. 
Κασέτες με εικόνα ή ήχο, θα βάζανε σε δορυφόρο, ένα είδος "βόγιατζερ", που θα κατευθυνότανε στο διαστρικό χώρο, σε περίπτωση που θα κινδύνευε να καταστραφεί η Γη από φυσικά ή τεχνικά αίτια...
Μετά από πολλές προτάσεις και διαφορετικές φωνές, που ακούστηκαν σε κείνο το διεθνές συμπόσιο κορυφαίων του πνεύματος, ένας σοφός Γιαπωνέζος, ανέβηκε στο βήμα, κρατώντας ένα από τα μαγικά έργα της τεχνολογίας της πατρίδας του... 
Παρακάλεσε το ακροατήριο ν' ακουμπήσει το κεφάλι στις αναπαυτικές καρέκλες, να κλείσει τα μάτια και, τότε πάτησε το κουμπί... Ξαφνικά αντήχησε η φωνή της Μαρίας Κάλλας από την άρια "Κάστα Ντίβα"... Όσο διαρκούσε η φωνητική μυσταγωγία κανένας δεν έβγαλε κιχ, αλλά μόλις τέλειωσε όλοι χειροκροτήσανε και συμφωνήσανε ότι... ναι, αυτή η θεϊκιά φωνή άξιζε ν' αντιπροσωπεύσει τον άνθρωπο στον αχανή διαστρικό χώρο του σύμπαντος... 

Αυτή ήτανε η μεγάλη Ελληνίδα τραγουδίστρια, που αν κι η στάχτη της σκορπίστηκε στο Αιγαίο, η φωνή της θ' αντηχεί και μετά τη συντέλεια της Γης, συντροφιά με τα γραφτά του Πλάτωνα, τη μουσική του Μπετόβεν κι άλλα υπέρλαμπρα δημιουργήματα του ανθρώπου, που θα ταξιδεύουνε σε κάποιο δορυφόρο στο διαστρικό αχανές, ώσπου να τα συλλέξουνε άλλα εξωγήινα όντα προηγμένα τεχνολογικά.. από το βιβλίο "Ελληνες, υπέροχοι, απίθανοι και τρελοί" Δημήτρης Λιμπερόπουλος- εκδόσεις Γιάννης Β. Βασδέκης - 1988

Paris, Casta Diva (Maria Callas)





«Όποτε ερμηνεύω τη Νόρμα είμαι ευτυχισμένη. Είναι ο αγαπημένος μου ρόλος. 
Νομίζω ότι της μοιάζω. Είναι πολύ υπερήφανη για να δείξει τα πραγματικά της αισθήματα, αλλά στο τέλος υποκύπτει. Μια γυναίκα που δεν αισθάνεται κακία ούτε νιώθει αδικημένη από δυσμενείς καταστάσεις τις οποίες, εν τέλει, έχει προκαλέσει η ίδια».





Maria Callas 'London Farewell Concert' at the Royal Festival Hall 

with Giuseppe di Stefano, 1973







- «Δεν είμαι άγγελος ούτε υποκρίνομαι ότι είμαι. Αυτός δεν είναι ένας από τους ρόλους μου. Δεν είμαι όμως ούτε διάβολος. Είμαι μια γυναίκα. Είμαι μια επαγγελματίας»


  Scholeio.com