Ντα Βίντσι, Τάδε Έφη

 Τάδε έφη Λεονάρντο ντα Βίντσι

. "Οι κινήσεις των ανδρών, πρέπει να είναι όπως προστάζει η αξιοπρέπεια, ή η προστυχιά τους."
  
. "Υπάρχουν τριών ειδών άνθρωποι. Εκείνοι που βλέπουν, εκείνοι που βλέπουν όταν τους δείχνουν και εκείνοι που δεν βλέπουν."

. Μπορείς να αγαπήσεις ή να μισείσεις κάτι, μόνο αφού το καταλάβεις.

. "Αυτός που κατέχει τα περισσότερα θα πρέπει να έχει και το μεγαλύτερο φόβο της απώλειας."

. "Θα έρθει η εποχή που άνθρωποι όπως εγώ θα κοιτάξουν την δολοφονία των ζώων όπως τώρα κοιτάνε την δολοφονία ανθρώπων."

. "Ο ζωγράφος παλεύει και ανταγωνίζεται με τη φύση."

. "Όλη η γνώση μας έχει τις ρίζες της στην αντίληψή μας."

. "Όπως και μια μέρα που την έζησες καλά σου χαρίζει την απόλαυση του ήρεμου ύπνου, έτσι και μια ζωή καλά χρησιμοποιημένη χαρίζει τον ήρεμο θάνατο."

. "Είναι ευκολότερο να αντισταθείς στην αρχή, παρά στο τέλος."

. "Η ανάγκη είναι ερωμένη και φύλακας της Φύσης."

. "Μην επιτρέψετε σε κανέναν άνθρωπο, ο οποίος δεν είναι ένας Μαθηματικός, να διαβάζει τα στοιχεία της έρευνας μου."

. "Ένα σημείο δεν αποτελεί τμήμα μιας γραμμής."

. "Ο ήλιος δίνει πνεύμα και ζωή στα φυτά και η γη τους τρέφει με την υγρασία."

. "Αυτός που σκέφτεται λίγο, σφάλλει πολύ."

. "Ο τάφος θα πέσει επάνω σε αυτόν που τον σκάβει."

. "Αυτός που θέλει να είναι πλούσιος σε μια μέρα, θα κρεμαστεί σε ένα χρόνο."

. "Αυτός που προσβάλλει τους άλλους, δεν προστατεύει τον εαυτό του."

. "Η κινητήρια δύναμη είναι η αιτία όλης της ζωής."

. "Η σοφία είναι η κόρη της εμπειρίας."

. "Η αλήθεια ήταν η μόνη κόρη του χρόνου."

. "Αποφύγετε μελέτες των οποίων το αποτέλεσμα πεθαίνει με τον εργαζόμενο."

. "Οφείλουμε να μην επιθυμούμε το αδύνατο."

. "Να μην λες ψέματα, για το παρελθόν."

. "Ο φόβος προκύπτει νωρίτερα από οτιδήποτε άλλο."

. "Ακριβώς όπως το θάρρος θέτει σε κίνδυνο τη ζωή, ο φόβος την προστατεύει."

. "Αυτός που περπατά ευθεία σπάνια πέφτει."

. "Ευτυχισμένοι θα είναι αυτοί που δανείζουν τα αυτιά τους στα λόγια των νεκρών."

 «Όσο για το κατά πόσον εγώ διαθέτω όλα αυτά τα προσόντα, αυτό θα το κρίνουν τα εκατόν είκοσι βιβλία που έχω γράψει: ναι ή όχι. Το μόνο εμπόδιο που συνάντησα σε αυτά δεν ήταν ούτε η φιλαργυρία ούτε η αμέλεια, αλλά μόνο η έλλειψη χρόνου. Αντίο».
___________________________________________________


Τάδε έφη Λεονάρντο ντα Βίντσι στα σημειωματάριά του. Έζησε στον Μεσαίωνα και ασχολήθηκε επιτυχώς με τα πάντα. Κανένα στεγανό δεν στάθηκε ικανό να ανακόψει τη δημιουργική του ορμή. Θεωρητικός στοχασμός και πρακτική εφαρμογή, επιστήμη και τέχνη.

 Όσο για τις σημειώσεις του Ντα Βίντσι αναφέρονται σε θέματα όπως τα δικά του γραπτά, η ζωγραφική εν γένει, οι αναλογίες και οι κινήσεις του ανθρώπινου σώματος, η φιλοσοφία της τέχνης της ζωγραφικής, η γλυπτική, η αρχιτεκτονική, η αστρονομία, ο πόλεμος, η ζωή και οι συνήθειες των ζώων, οι Μύθοι, οι Προφητείες...
______________________________________________________

* Φωτό, Museo Leonardo da Vinci - Piazza del Popolo, Ρώμη


  Scholeio.com  

Σιοράν, Γκρέμισα τα είδωλά μου για να θυσιάσω στα κομμάτια τους...

"...Μιλούσα πάντα με αγνώστους και έμαθα πάρα πολλά από αυτές τις συζητήσεις: αυτό είναι πολύ σημαντικό, κεφαλαιώδες. Κυρίως τρέφω κάποια αδυναμία για τους κάπως διαταραγμένους τύπους.
Στη Ρουμανία, ανάμεσα στους εξήντα χιλιάδες κατοίκους του Σίμπιου, γνώριζα όλους τους ψιλοαποτυχημένους... Και οι ποιητές ανήκουν στην ίδια κατηγορία... 

Κι ύστερα υπάρχει αυτό το εξόχως βαλκανικό φαινόμενο: ο αποτυχημένος είναι ένας τύπος πολύ προικισμένος, που όμως δεν προκόβει, που υπόσχεται τα πάντα και δεν τηρεί τις υποσχέσεις του. Οι μεγάλοι φίλοι μου στη Ρουμανία δεν ήταν οι συγγραφείς αλλά οι αποτυχημένοι.

Μόνο συμπεράσματα μπορώ να εκφράσω. Οι αφορισμοί μου δεν είναι αφορισμοί, ο καθένας τους συνοψίζει μιαν ολόκληρη σελίδα, είναι το ύστατο σημείο μιας μικρής κρίσης επιληψίας... Παραλείπω τα υπόλοιπα και δίνω μόνο το συμπέρασμα, όπως στο δικαστήριο όπου, τελικά, βαρύνει μόνον η ετυμηγορία: καταδίκη σε θάνατο. Αφήνω κατά μέρος την ανάπτυξη της σκέψης και προσφέρω μόνο την κατακλείδα.  Αυτή είναι η μεθόδευσή μου, η συνταγή μου..."

Αφορισμοί 

- «Αυτό που είναι υπέροχο είναι πως κάθε μέρα μας φέρνει μια καινούργια αιτία για να εξαφανιστούμε».

- «Το μυστικό της προσαρμογής μου στη ζωή; Άλλαζα τις απελπισίες σαν πουκάμισα». 

- «Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, ήρθαμε στον κόσμο αυτόν για να μην κάνουμε απολύτως τίποτα». 

- «Να ζεις χωρίς κανένα σκοπό! Διαισθάνθηκα αυτή την κατάσταση και συχνά την άγγιξα, χωρίς όμως να κατορθώσω να παραμείνω σ’ αυτή: είμαι πολύ αδύναμος για μια τέτοια ευτυχία».

- «Όπως όλοι οι εικονοκλάστες, γκρέμισα τα είδωλά μου για να θυσιάσω στα κομμάτια τους.

- «Δεν μπορώ να προσφέρω τίποτα σε αυτόν τον κόσμο, γιατί ξέρω μόνο μια μέθοδο: την απελπισία».

- «Όσο πιο πολύ ζει κανείς, τόσο λιγότερο χρήσιμο φαίνεται που έχει ζήσει».

- «Να ζεις σημαίνει να χάνεις έδαφος».

- «Αν έπρεπε να κάνω απολογισμό, θα έλεγα ότι είμαι το αποτέλεσμα των χαμένων μου ωρών». 

- «Ο υγιής δεν έχει καμιά ελπίδα στο πνευματικό πεδίο. Η ουσία, το βάθος των πραγμάτων μονοπωλείται απ’ αυτούς που έχουν υποφέρει».

- «Να αρνείσαι. Τίποτα καλύτερο για να χειραφετηθεί το πνεύμα».

- «Όποιος μιλάει εξ ονόματος άλλων είναι πάντα απατεώνας». 

- «Προσπάθησε να είσαι ελεύθερος: θα πεθάνεις της πείνας».

- «Για να είναι κάποιος από στόφα ηγέτη, είναι απαραίτητο να έχει κάποια μορφή νοητικής διαταραχής».

- «Όποιος δεν έχει δει μπουρδέλο στις 5 η ώρα το πρωί, δεν ξέρει σε τι αποχαύνωση οδηγείται αυτός ο πλανήτης».

- «Όλη η ηθική δεν έχει άλλο σκοπό από το να μετατρέψει αυτή τη ζωή σε ένα σύνολο χαμένων ευκαιριών». 

- «Η συνείδηση είναι κάτι περισσότερο από αγκάθι. Είναι το μαχαίρι στη σάρκα».

- «Η συνείδηση είναι ο εφιάλτης της φύσης».

- «Η ζωτική δύναμη του έρωτα: θα ήταν άδικο να κακολογήσουμε ένα συναίσθημα που κατάφερε να επιβιώσει του ρομαντισμού και του μπιντέ».

- «Το σύμπαν μεταμορφωμένο σε κυριακάτικα απογεύματα… είναι ο ορισμός της πλήξης και το τέλος του σύμπαντος».

- «Ο λόγος που ανεχόμαστε ο ένας τον άλλον είναι ότι είμαστε όλοι απατεώνες».

- «Ένας πολιτισμός καταστρέφεται όταν οι θεοί του καταστρέφονται».

- «Το μέλλον, αυτό το βάραθρο, με τρομάζει σε τέτοιο βαθμό ώστε θα προτιμούσα να το βλέπω να εξαφανίζεται. Και αυτό και την έννοια του μέλλοντος. Γιατί στο βάθος αυτή με τρομάζει και με εμποδίζει να γεύομαι το παρόν...».

- «Ας ξεχάσουμε όλα τα χρώματα εκτός από εκείνο που τα αρνείται».

- «Τα σχίσματα και οι αιρέσεις είναι μεταμφιεσμένος εθνικισμός».

- «Μόνο οι αισιόδοξοι αυτοκτονούν. Αισιόδοξοι που δεν κατορθώνουν πλέον να είναι αισιόδοξοι. Οι άλλοι, μη έχοντας λόγο για να ζουν, γιατί θα είχαν κάποιον για να πεθάνουν;».

- «Η μεγάλη τέχνη είναι να ξέρεις να μιλάς για τον εαυτό σου σε έναν απρόσωπο τόνο».

- «Εδώ και δυο χιλιάδες χρόνια, ο Ιησούς μάς εκδικείται που δεν πέθανε πάνω σ’ ένα άνετο ανάκλιντρο».

- «Τι έκανε ο Θεός όταν δεν έκανε τίποτα; Πώς αξιοποιούσε, πριν τη Δημιουργία, όλο αυτόν τον τρομακτικό ελεύθερο χρόνο του;».

- «Στον Φάουστ, ο διάβολος είναι υπηρέτης του Θεού. Αναρωτιέμαι μήπως ισχύει το αντίστροφο. Επειδή, αν δεχτούμε ότι ο διάβολος κυβερνάει τον κόσμο, όλα εξηγούνται. Αντίθετα, αν είναι ο Θεός που κυβερνάει, τίποτα δεν μπορεί να εξηγηθεί».

- «Ο μονοθεϊστικός ιουδαιοχριστιανισμός είναι ο σταλινισμός της αρχαιότητας».

- «Ο χριστιανισμός -λατινικός ιουδαϊσμός- πασπάλισε με μια ανεξίτηλη καπνιά τη Μεσογειακή πληθωρικότητα».

- «Προκαλούμε το ενδιαφέρον των άλλων στο βαθμό που σκορπάμε δυστυχία γύρω μας».

- «Κάθε απελπισία είναι ένα τελεσίγραφο στο Θεό».

- «Θα θέλαμε μερικές φορές να είμαστε κανίβαλοι, όχι για να καταβροχθίσουμε κάποιον, αλλά για να τον ξεράσουμε».

- «Γράψε βιβλία μόνο αν πρόκειται να γράψεις σ’ αυτά πράγματα που δεν μπορείς να εμπιστευθείς σε κανένα».

- «Κατοικούμε μια γλώσσα παρά μια χώρα».

- «Το σφάλμα της φιλοσοφίας είναι ότι είναι υπερβολικά ανθεκτική».

 - «Όλοι οι φιλόσοφοι πρέπει να τελειώνουν τις μέρες τους στα πόδια της Πυθίας. Υπάρχει μία μόνο φιλοσοφία, αυτή των μοναδικών στιγμών».

- «Η πραγματικότητα δεν αποτελεί έμπνευση για τη λογοτεχνία. Στα καλύτερά της, η λογοτεχνία αποτελεί έμπνευση για την πραγματικότητα».

- «Ο χρόνος μερικές φορές είναι δυσβάστακτος. Φαντάσου πόσο δυσβάστακτη θα είναι η αιωνιότητα».

- «Ακόμα περισσότερο και από το ποίημα, είναι μέσα στον αφορισμό που η λέξη είναι νεκρή». 

- «Η εκδίκηση δεν είναι πάντα γλυκιά. Από τη στιγμή που ολοκληρωθεί, αισθανόμαστε κατώτεροι από το θύμα μας».

- «Όποιος δεν είχε την τύχη οι γονείς του να είναι αλκοολικοί, πρέπει να περάσει μια ολόκληρη ζωή μεθώντας για να αντισταθμίσει τη βαριά κληρονομιά των αρετών τους».

- «Τι κρίμα που για να πάμε προς το Θεό πρέπει να περάσουμε μέσα από την Πίστη!».

- «Μ’ αρέσουν αυτοί οι λαοί αστρονόμων: οι Χαλδαίοι, οι Ασσύριοι, οι Προκολομβιανοί, που επειδή τους άρεσε ο ουρανός, χρεοκόπησαν ιστορικά».

- «Είμαστε τόσο μόνοι σ’ αυτή τη ζωή που πρέπει να αναρωτηθούμε μήπως η μοναξιά του θανάτου δεν είναι παρά ένα σύμβολο της ανθρώπινης ύπαρξης».

- «Αν θέλετε να αφήσετε ένα όνομα, συνδέστε το με μια εκκλησία παρά με μια αυτοκρατορία.

- «Ένας μακρινός εχθρός είναι πάντα προτιμότερος από έναν εχθρό έξω από τις πύλες».

- «Η φτωχή υπηρέτρια που έλεγε ότι πίστευε στο θεό μόνο όταν είχε πονόδοντο, έβαλε τα γυαλιά σε όλους τους θεολόγους».

- «Η Γαλλική γλώσσα δεν ταιριάζει στο χαρακτήρα μου. Θα μου ταίριαζε μια άγρια γλώσσα, μια γλώσσα μεθυσμένων. Τα Γαλλικά υπήρξαν για μένα ένας ζουρλομανδύας».

- «Αν υπάρχει κάποιος που χρωστάει τα πάντα στον Μπαχ, αυτός είναι σίγουρα ο Θεός».

- «Ο Σοπέν προήγαγε το πιάνο στο επίπεδο της φθίσης».

- «Χωρίς το Θεό, όλα είναι μηδέν. Και ο Θεός; Το απόλυτο μηδέν».

__________________________________________________________

* Εμίλ Σιοράν,  Ρουμάνος φιλόσοφος και δοκιμιογράφος. (8 Απριλίου 1911-20 Ιουνίου 1995). Σπούδασε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο του Βουκουρεστίου. 

Σε νεαρή ηλικία ανακάλυψε τον Νίτσε, τον Ντοστογιέφκι, τον Σοπενχάουερ, τον Φλωμπέρ κ.ά., οι οποίοι επηρέασαν τη σκέψη του. 

Το πρώτο του έργο που δημοσιεύτηκε στα γαλλικά ήταν το Εγκόλπιο Ανασκολοπισμού. 

Το 1937, και έχοντας ήδη συγγράψει τέσσερα δοκίμια στη μητρική του γλώσσα, στάλθηκε με υποτροφία του Γαλλικού Ινστιτούτου Βουκουρεστίου στο Παρίσι, όπου και παρέμεινε ως το τέλος της ζωής του. 

Από τα πιο σημαντικά του έργα θεωρούνται: "Ο Κακός Δημιουργός", Εγκόλπιο ανασκολοπισμού και "Ο πειρασμός του Υπάρχειν".

  Scholeio.com  

''Πως Κερδίζεις τις Μάχες'', Συμβουλές από τον Θουκυδίδη

      Ο καλός σχεδιασμός

-. Ο πόλεμος δεν διεξάγεται τόσο με τα όπλα όσο με τα χρήματα (1.83 – Ομιλία του Αρχίδαμου)

-. Με τον πιο ασφαλή τρόπο ζει εκείνος που έχει μεταμεληθεί τις λιγότερες φορές επειδή χαρίστηκε στους εχθρούς του. (1.34 – Ομιλία των Κερκυραίων)

-. Ισχυρότερος είναι εκείνος που αντιμετωπίζει τον εχθρό του με σωφροσύνη από εκείνον που ασυλλόγιστα του επιτίθεται βίαια (3.48 – Ομιλία Διόδοτου)

-. Ο πόλεμος συμβαίνει όταν οι μεν θεωρούν το κέρδος από αυτόν μεγαλύτερο από τα δεινά που θα φέρει, οι δε προτιμούν να υποστούν τους κινδύνους του πολέμου από μία άμεση ζημιά. Αν όμως αυτές οι επιδιώξεις εμφανιστούν σε ακατάλληλη εποχή, τότε είναι ωφέλιμες οι συμβουλές για διαπραγματεύσεις.

-. Είναι στην ανθρώπινη φύση να θέλει κάποιος να εξουσιάζει εκείνον που μένει απαθής και να αμύνεται όταν δέχεται επίθεση (4.59,61 – Ερμοκράτης από τις Συρακούσες)

-. Κανείς δεν αντιμετωπίζει με τον ίδιο τρόπο τον σχεδιασμό και την εκτέλεση ενός έργου, αλλά όταν σχεδιάζουμε νιώθουμε ασφαλείς, ενώ κατά την εφαρμογή του σχεδίου εξ αιτίας του φόβου υστερούμε. (1.120 – Ομιλία των Κορινθίων)

-. Είναι ανοησία να εκστρατεύει κανείς εναντίον τέτοιων εχθρών που ακόμα και αν τους κατακτήσει δεν θα κατορθώσει να τους εξουσιάσει, ενώ αν δεν τους κατακτήσει δεν θα είναι πια στην ίδια θέση που ήταν πριν την επιχείρηση.

-. Εκείνα που προκαλούν περισσότερο τον θαυμασμό είναι όσα παραμένουν σε απόσταση και η φήμη τους δεν έχει επαληθευτεί. (6.11 – Ο Νικίας στην Εκκλησία του Δήμου)

      Ο ψυχολογικός παράγοντας

-. Πολλοί, ενώ ήταν ακόμα σε θέση να προβλέψουν σε τι κινδύνους πάνε να μπλέξουν, τους παρέσυρε η ισχύς μιας γοητευτικής λέξης, της λεγόμενης ντροπής, και αφού νικήθηκαν από αυτήν, με τη θέλησή τους έπαθαν συμφορές ανήκεστες και επέφεραν στον εαυτό τους ατίμωση, η οποία επειδή ήταν αποτέλεσμα της μωρίας τους, αποδείχθηκε πιο ταπεινωτική από εκείνη που θα προκαλούσε η κακοτυχία. (5.111 – Οι Αθηναίοι στους Μηλίους)

-. Δεν αληθεύει πως θυσιάζει ευκολότερα τη ζωή του εκείνος που είναι δυστυχής και δεν ελπίζει σε καλύτερη τύχη. Την θυσιάζουν εκείνοι που κινδυνεύουν να εξευτελιστούν περισσότερο, αν προσπαθώντας να σώσουν τη ζωή τους νικηθούν. Για τον άνδρα με γενναίο φρόνημα χειρότερος είναι ο εξευτελισμός της δειλίας από τον γενναίο και απρόσμενο θάνατο. (2.43– Ομιλία Περικλή)

-. Συνήθως, οι πολιτείες που αποκτούν αιφνιδίως ευημερία, γίνονται αλαζονικές. Πιο ασφαλές είναι να έρχεται η ευημερία με μέτρο και όχι ξαφνικά στους ανθρώπους, και θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι ευκολότερη η αντίσταση στις δυσχέρειες από τη διαφύλαξη της ευτυχίας (3.39 – Ομιλία Κλέωνα)

-. Εκείνοι που φοβούνται εξαιτίας της καχυποψίας τους, παρασύρονται προσωρινώς από ευχάριστα λόγια, αλλά όταν φτάσει η ώρα της δράσης, ενεργούν σύμφωνα με το συμφέρον τους (6.83 – Εύφημος ο Αθηναίος στους Συρακούσιους)

-. Φαίνεται πως οι άνθρωποι όταν αδικούνται οργίζονται περισσότερο απ’ όταν δέχονται βία. Διότι στην πρώτη περίπτωση θεωρούν πως εξαπατήθηκαν από ισάξιό τους, ενώ στη δεύτερη υποτάσσονται σε ανώτερό τους. (1.77 – Ομιλία Αθηναίων)

- Από τη φύση τους οι άνθρωποι υποχωρούν ευκολότερα σε έναν μετριοπαθή εχθρό και να αγωνίζονται πεισματικά εναντίον εκείνου που είναι ανένδοτος, ακόμα κι αν αυτό είναι παράλογο. (4.19 – πρέσβεις των Σπαρτιατών)

      Η λήψη αποφάσεων

-. Στη λήψη ορθών αποφάσεων δύο είναι πιο βλαπτικά στοιχεία: η βιασύνη και η οργή. Η πρώτη συντροφεύεται από την ανοησία και η δεύτερη από την αμορφωσιά και την στενομυαλιά. (3.42 – Ομιλία Διοδότου)

-. Ο καλός πολίτης δεν πρέπει να εκφοβίζει εκείνους που έχουν αντίθετη γνώμη, αλλά να τους κερδίζει με επιχειρήματα. (3.42 – Ομιλία Διόδοτου)

-. Εκεί όπου προβλέπονται σπουδαία βραβεία για την ανδρεία, εκεί βρίσκονται οι άριστοι πολίτες. (2.46 – Επιτάφιος λόγος Περικλή)

-. «Εκείνος που γνωρίζει τι πρέπει να κάνει, αλλά δεν είναι ικανός να το εξηγήσει σαφώς στους άλλους, είναι σαν να μην έχει σκεφτεί τίποτα.

-. Εκείνος που έχει και τα δύο, αλλά δεν αγαπά την πατρίδα του, επίσης δεν μπορεί να συμβουλέψει ορθά.

-. Αν αγαπά και την πατρίδα του, αλλά δεν μπορεί ν’ αντισταθεί στο χρήμα, για να το κερδίσει, μπορεί να πουλήσει τα πάντα.» (2.60 – Ομιλία Περικλή)

-. Η νεότητα και το γήρας, χωριστά το ένα απ’ το άλλο δεν κατορθώνουν τίποτα. Η δύναμη προέρχεται από την ανάμειξη της κρίσης του ανώριμου, του μέσου και του ακριβούς. (6.18 – Αλκιβιάδης στην Εκκλησία του Δήμου)

Ο Θουκυδίδης γεννήθηκε στον Άλιμο της Αθήνας, αλλά καταγόταν από τη Θράκη, όπου διέθετε μεγάλη πατρική περιουσία (κτήματα και χρυσωρυχεία). Ήταν συγγενής του ήρωα του Μαραθώνα, Μιλτιάδη και του Κίμωνα. Όταν ήταν 30 περίπου ετών, στα πρώτα χρόνια του πολέμου που περιγράφει, προσβλήθηκε και από τον μεγάλο λοιμό που οδήγησε στον θάνατο το 25% του πληθυσμού της Αθήνας. Επέζησε από τύχη. 
Το 424 π.Κ.Χ, όταν, ως στρατηγός, απέτυχε να σώσει την Αμφίπολη από τους Σπαρτιάτες οι Αθηναίοι τον εξόρισαν. Μεγάλη τύχη για εμάς, διότι στα είκοσι χρόνια της εξορίας του είχε όλο τον χρόνο να ταξιδέψει και να γράψει την πολύτιμη ιστορία του. Πέθανε από άγνωστη αιτία, το 399 π.Κ.Χ, τον ίδιο χρόνο που πέθανε ο Σωκράτης και ο βασιλιάς της Μακεδονίας Αρχέλαος. Μια άλλη εκδοχή θέλει το θάνατο του τέσσερα χρόνια αργότερα, ενώ δούλευε ακόμα το βιβλίο του. 
Η τελευταία φράση που έγραψε ήταν «Όταν τελειώσει ο χειμώνας, μετά από αυτό το καλοκαίρι, ολοκληρώνεται το 21ο έτος του πολέμου». Δεν πρόλαβε να περιγράψει εκείνον τον χειμώνα, τον οποίο μαζί με τα υπόλοιπα έξι χρόνια του πολέμου περιγράφει στην ιστορία του ο Ξενοφών.

Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος ήταν η μεγαλύτερη συμφορά που χτύπησε όλες τις πόλεις-κράτη της αρχαίας Ελλάδας. Η Αθήνα ηττήθηκε και κυριεύτηκε από τους Πελοποννήσιους, αλλά και η Σπάρτη δεν ωφελήθηκε από την νίκη της. Τόσο πολύ είχε εξαντληθεί από τον πολύχρονο πόλεμο που αναγκάστηκε να αποδεχτεί τη διαιτησία του μεγαλύτερου εχθρού των Ελλήνων, του Πέρση βασιλιά. Μέσα από τα γεγονότα αυτού του φρικτού εμφυλίου πολέμου, ο Θουκυδίδης καταγράφει τη συμπεριφορά των αντιπάλων και αντλεί πολύτιμα συμπεράσματα, χρήσιμα όχι μόνο στον πόλεμο, αλλά και στις καθημερινές μάχες της ζωής.

Ο Θουκυδίδης στην εξορία,

Ο Θουκυδίδης  ανήκε στη μερίδα των ολιγαρχικών αφού ο πατέρας, ιδιοκτήτης των ορυχείων χρυσού στην Σκαπτή Ύλη του Παγγαίου, ήταν πολύ πλούσιος. Χορηγός γενναιόδωρος του Δήμου και εξαιρετικού κύρους, ο Όλορος έχει στενές σχέσεις με Αθηναίους ηγέτες.

Παρά την ολιχαρχικήν και συντηρητικήν καταγωγήν του ο Θ. είναι διαποτισμένος από τις δημοκρατικές παραδόσεις. Γράφει την "Ιστορία" του σύμφωνα με μια αρχή, τον διαχωρισμό της Ηθικής από την Πολιτική. Εξιστορώντας κατ'ουσίαν πολεμικά γεγονότα, κατά βάθος αποδίδει τη Πολιτικήν Ιστορία της τότε Ελλάδος με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια γλαφυρότητα και ουδετερότητα.

Η μόρφωσή του βασίζεται στη διδασκαλία του μεγάλου υλιστή φιλόσοφου Αναξαγόρα και στις αρχές του σοφιστή Αντιφώντα. Οι επικρατούσες αρχές του διαφωτισμού κόντρα στις συντηρητικές και ολιγαρχικές απόψεις της σχολής του Σωκράτη που μεσουρανεί τότε.

Το 424 π.Χ. εξελέγη στρατηγός, αυτό το αναφέρει ο ίδιος στην ιστορία του, όπου και τον έστειλαν στην Αμφίπολη της Θράκης, επειδή γνώριζε την περιοχή. Ο στρατηγός των Σπαρτιατών Βρασίδας, εμφανίστηκε ξαφνικά στην Αμφίπολη και σε διαπραγματεύσεις με τους ντόπιους και δίχως να δώσει μάχη, ειρηνικά κατέλαβε την πόλη.


Ο Θουκυδίδης βρισκόταν στην Θάσο όταν συνέβη αυτό, τον ειδοποίησε ο Φρούραρχος της Αμφίπολης Ευκλέας, έτρεξε αμέσως στην Αμφίπολη, αλλά η παράδοση είχε γίνει. Πολέμησε εναντίον περισσοτέρων Σπαρτιατών και κατόρθωσε να κρατήσει ελεύθερο το επίνειο της Αμφίπολης, Ηνιόνα.
Στην Αθήνα του απάγγειλαν κατηγορία, ότι δήθεν αυτός παρέδωσε την Αμφίπολη στον Βρασίδα, ο Θουκυδίδης καταλαβαίνει ότι η κατηγορία είχε γίνει από τους πολιτικούς του αντιπάλους, δεν παρουσιάστηκε στο δικαστήριο και προτίμησε να αυτοεξοριστεί, διότι η ποινή θα ήταν θάνατος. Στη Σκαπτή Ύλη της Θράκης μένει 20 χρόνια. 

Κατά διαστήματα επισκέπτεται τη Πελοπόννησο, τη Μακεδονία και τη Σικελία, δηλαδή τόπους του πολέμου, αυτού, που θα αργότερα περιγράψει, μετά την πτώση των Τριάκοντα Τυράννων. Το έργο ζωής του θουκυδίδη φτάνει μέχρι το 21ο έτος του Πελοποννησιακού πολέμου δηλαδή μέχρι το 411 π.Χ. Οι ιστορικοί την ονομάζουν Θουκιδίδου Ξυγγραφή ή Θουκυδίδου Ιστορίαι και την χωρίζουν σε 8 βιβλία-ενότητες.

Σε αντίθεση με τον Ηρόδοτο Ο Θ. δεν δέχεται στην ιστορία του την παρέμβαση των θεών στα ανθρώπινα δρώμενα...

"Οι ηθικοί κανόνες δι' αυτόν είναι άμοιροι της ιστορίας και των εξελίξεών της πολλά μάλα δε εις την πολιτικήν όπου η Ηθική και η Δικαιοσύνη δίδουν την θέσιν των εις το "δέον" δηλαδή εις το πρέπον γενέσθαι. Αυτός είναι ο Ορθολογισμός του Θ. δια την ερμηνείαν των ιστορικών γεγονότων και η παρέμβασις του τυχαίου εις την φύσιν των ανθρωπίνων πραγμάτων άτινα άλλοτε ακμάζουν και άλλοτε καταστρέφονται, εξ αιτίας ενός τυχαίου περιστατικού. Απέναντι εις το θείον και εις το μεταφυσικόν ο Θ. ίσταται αδιάφορος αλλ' ουχί πολέμιος της θρησκείας και των κανόνων της."

Εις δε το φιλολογικόν μέρος της συγγραφής του αλλά και εις το ύφος της παρουσιάζει σπανίαν εκφραστικήν δύναμιν εντυπωσιάζων με το δραματικόν στοιχείον κατά την αφήγησιν. Είναι λοιπόν πρότυπον πεζογραφίας και ποιητικής δράσεως σύγγραμμα ιδία εις την περίφημον περιγραφήν του λοιμού των Αθηνών. Ομιλών περί του πολέμου αποδίδει με εντέλεια το δράμα των ανθρώπων και της Ιστορίας. Η "ρητορική" δεινότης της γραφής του είναι το ίδιον τούτο όργανον της τέχνης του Γοργίου. Ούτω παρά το μονότονον εις την παρουσίασιν των πολεμικών γεγονότων, αι αναλυτικόταται παρατηρήσεις του δίδουν την πραγματικήν ερμηνείαν του ιστορικού περιβάλλοντος.   ________ Αρκυών 26/6/2002

  Scholeio.com  

Όταν οι Συμβουλές του Γέροντα πάνε διαδίκτυο

Άκου παιδί μου

Συμβουλές ο σώφρων παίρνει και από τον εαυτό του
από την πείρα του και τα λάθη του.
***

Μπορεί το κακό να σηκώνει καράβια και να τσακίζει των δένδρων τα κλαδιά,
μα ποτέ μην δειλιάσεις όσο και αν σφύριζε. εσύ μην ξεχνάς ότι ένας άνεμος 

είναι πάντα ένας άνεμος, που πάντα παραμένει να είναι ένας άνεμος.
***

Ποτέ μην μεγαλοποιείς τα προτερήματά σου,
γιατί έτσι δείχνεις τα μικρότερά σου.
Ούτε τα ελαττώματά σου, θα πιστέψουν πως έχεις μεγαλύτερα.
***

Μην εμπιστεύεσαι άνθρωπο όταν σου λέει πως βλέπει …άλλωστε 

σπάνια αντιλαμβάνεται το τι βλέπει, διότι αντιλαμβάνεται πάντα 

με το μέτρο το πως αυτός τα βλέπει.

***

Ποτέ μην επηρεάζεστε από το κλάμα του ανθρώπου, 

διότι αν οι κροκόδειλοι το γνώριζαν, τότε θα έλεγαν σε 

έναν κροκόδειλο που κλαίει «κοίτα» εκείνος ο κροκόδειλος 

κλαίει σαν άνθρωπος.
***

Όταν ο δαίμονας θέλει να σε ρίξει εις τον γκρεμό, 

ποτέ δεν σε σπρώχνει, σε έλκει.

***

Μην περηφανεύεσαι για τα δυο σου τα φτερά.
Πολλάκις η μοίρα έχει ιδιαίτερο τρόπο να σου τα αποσπά,
από ότι είδες πολλές φορές τα ξηλώνει μαζί με την σάρκα.
***

Η ηθική δεν έχει ανάγκη από φρουρά,
αυτή μόλις το διαισθανθεί σηκώνεται και φεύγει.
***

Φτωχός δεν είναι αυτός που δεν έχει, αλλά αυτός που πονά 

για αυτά που δεν έχει…. γίνε εφοπλιστής σαν και εμένα..

αγάπα τον Χριστό.
***

Το μικρό να το αφήνεις μικρό
και το μεγάλο μεγάλο,
γιατί αν τα αλλάξεις θα σμικρύνει το πολύ μεγάλο
και θα μεγαλώσεις το πολύ μικρό.
***

Πρόσεξε από την λάμψη της περηφάνιας,
τυφλώνει περισσότερο και από του ήλιου.
***

Ένας αν θέλει ασφαλέστερα να κρίνει το έργο μου
εγώ τον συμβουλεύω πρώτα και κάτι άλλο να δει,
αν τα εγκρίνει αυτά που του λέω ποιος ο λόγος που ο ίδιος δεν τα κάνει
και αν τα κατακρίνει ποιος ο λόγος που τα κάνει.
***

Η αγάπη είναι ένα μαύρο βαθύ πηγάδι μέσα στην ψυχή…
Όταν πέσεις μέσα σε αυτό με την ταπείνωση τότε και το νερό του 

θα σε κρατάει ψηλά στον ουρανό.
***

Ο πλούσιος μένει μόνος με τα πλούτη του, γιατί φοβούνται μην του τα πάρουν οι άλλοι.
Ο ασκητής μένει μόνος με τα πλούτη του γιατί τα φοβούνται οι άλλοι..

***

Ποτέ δεν θα υπάρξει ιδανική στιγμή, ποτέ οι συνθήκες και οι καταστάσεις δεν θα είναι ιδανικές. Ξεκίνα από εδώ που βρίσκεσαι τώρα! Μην αναβάλλεις. 
***

Η ζωή είναι το ταξίδι, όχι ο προορισμός. Και είναι πολύτιμη. Η προηγούμενη λέξη που διάβασες είναι ήδη παρελθόν.   

***

Μη συμβουλεύεις διαρκώς τους νέους, είναι χάσιμο χρόνου. Δεν υπάρχει τρόπος να τους διδάξεις τον πόνο και τη δυστυχία, μόνο η εμπειρία θα το κάνει βασανιστικά. 

***

Η ζωή δεν είναι δίκαιη - Το σύμπαν δεν σου οφείλει καμιά παρηγοριά και το σίγουρο είναι ότι στο τέλος της διαδρομής εσύ πεθαίνεις. Γρηγορήσαι 

_______________________________________________________
γέροντας ιωάννης

πηγή

  Scholeio.com  

Κάρλ Μάρξ, Το Κεφάλαιο είναι ανεξάρτητο, ενώ ο άνθρωπος είναι εξαρτώμενος

Κάρολος  Χάινριχ Μάρξ

. Οι φιλόσοφοι έχουν απλά ερμηνεύσει τον κόσμο με διάφορους τρόπους. Το θέμα είναι να τον αλλάξουμε.

• Καλύτερα ένα άθλιο τέλος παρά μια αθλιότητα χωρίς τέλος.

• Η θρησκεία είναι το όπιο του λαού.

• Ας τρέμει η κυρίαρχη τάξη από την κομμουνιστική επανάσταση. Οι προλετάριοι δεν έχουν να χάσουν τίποτα εκτός από τις αλυσίδες τους.

• Η ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη σαν φάρσα.

• Η θρησκεία είναι η αδυναμία του ανθρώπινου μυαλού να αντιμετωπίσει συμβάντα που δεν μπορεί να καταλάβει.

• Ο άνθρωπος είναι οι σχέσεις του.

• Ολόκληρη η κοινωνική ιστορία δεν είναι τίποτε άλλο παρά η πάλη των τάξεων

• Το Κράτος είναι η εκτελεστική επιτροπή της άρχουσας τάξης.

• Το κεφάλαιο είναι νεκρή εργασία, που σαν βρικόλακας, ζει μόνο ρουφώντας το αίμα της ζωντανής εργασίας. Και όσο πιο πολύ ζει, τόσο πιο πολύ αίμα ρουφάει.

• Η φιλοσοφία είναι για τον πραγματικό κόσμο ό,τι είναι ο αυνανισμός για τη σεξουαλική πράξη.

• Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από την Ευρώπη.

• Πηγαίνετε, βγείτε έξω. Τα τελευταία λόγια είναι για τους ανόητους που δεν έχουν πει αρκετά.

• Προλετάριοι όλων των λαών, ενωθείτε!

• Τίποτε δεν μπορεί να έχει αξία, αν δεν έχει χρησιμότητα.

• Η κοινωνική πρόοδος μπορεί να μετρηθεί από την κοινωνική θέση του ωραίου φύλου, συμπεριλαμβανομένων των άσχημων γυναικών.

• Η θεωρία του κομμουνισμού μπορεί να συνοψισθεί σε μια πρόταση: κατάργηση της ιδιωτικής περιουσίας.

• Η Λογική υπήρχε πάντα, αλλά όχι πάντα σε λογική μορφή.

• Οι επαναστάσεις είναι οι ατμομηχανές της ιστορίας.

• Δεν είμαι Μαρξιστής!

• Στην αστική κοινωνία το Κεφάλαιο είναι ανεξάρτητο και εξατομικευμένο, ενώ ο άνθρωπος είναι εξαρτώμενος και δεν έχει ατομικότητα.

• H Ελληνική Φιλοσοφία φαίνεται ότι βρήκε κάτι που μια καλή τραγωδία δεν πρέπει να βρίσκει ποτέ: ένα πληκτικό τέλος.

• Είμαι υπέρ του ελεύθερου εμπορίου -διασπά τις παλιές εθνικότητες.

• Καταδικάζω τον Δαρβινισμό σαν μια μικροαστική φιλοσοφία που αντανακλά την ανταγωνιστική πάλη σε μια καπιταλιστική κοινωνία.
__________________________________________

* Καρλ Χάινριχ Μαρξ,  Γερμανός φιλόσοφος, κοινωνιολόγος, δημοσιογράφος, ιστορικός, πολιτικός οικονομολόγος και θεωρείται ως θεμελιωτής του κομμουνισμού, με την μεγαλύτερη, ίσως, επιρροή στην παγκόσμια ιστορία από κάθε άλλο φιλόσοφο. Έζησε, διωκόμενος, σε διάφορες χώρες της Ευρώπης και, από το 1849, στο Λονδίνο. Το 1848 εξέδωσε μαζί με τον Ένγκελς το "Κομμουνιστικό Μανιφέστο". Η φιλοσοφία του διατυπώθηκε κυρίως στο μνημειώδες έργο του "Το Κεφάλαιο". Ο Μαρξισμός υπήρξε το θεωρητικό υπόβαθρο της Οκτωβριανής επανάστασης και του Σοβιετικού καθεστώτος και εξακολουθεί να έχει επιρροή στις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις. 

  Scholeio.com 

Σόλωνος Λόγος, Σε νεοελληνική απόδοση

Σόλων,  Αποσπάσματα από ελεγείες και ποιήματα

Όταν έχεις υψώσει κάποιον πάνω από το μέτρο, 

εύκολα δεν τον κατεβάζεις μετά. 

Πλουτίζουν τιποτένιοι και στερούνται οι διαλεχτοί,
αλλά εμείς δεν την αλλάζουμε την αρετή με πλούτο.

Η αρετή αιώνια ζει,   τα πλούτη όμως ξεγλιστρούν 

και αλλάζουν χέρια ολοένα.  ___ Σόλων

Η πόλη η δική μας ποτέ δεν πρόκειται να χαθεί, όσο εξαρτάται από του Δία τις αποφάσεις και από τις διαθέσεις των μακάριων θεών. Γιατί ένας τέτοιος προστάτης-φύλακας, η Παλλάς Αθηνά, μεγαλόπνοη κόρη παντοδύναμου πατέρα, κρατά τα χέρια πάνωθέ της.

Είναι, αντίθετα, των αστών των ίδιων η βούληση που καταστρέφει μια μεγάλη πόλη, η έλλειψη σύνεσης και η υποδούλωσή τους στο χρήμα· το ίδιο χωρίς αρχές είναι και του δήμου οι ηγέτες, που από τη μεγάλη αλαζονεία τους πολλά μέλλει να τραβήξουν: γιατί είναι ανίκανοι να συγκρατήσουν την υπερβολή και να απολαύσουν ένα γιορταστικό συμπόσιο με την πρέπουσα τάξη και πνευματική ησυχία.

Μαζεύουν πλούτη ενδίδοντας στην αδικία και, μη φειδόμενοι των περιουσιών, ούτε των ιερών ούτε του δημοσίου, κλέβουν προκλητικά από παντού, και ούτε στης Δικαιοσύνης τα σεβάσμια θεμέλια δεν αποδίδουν τον προσήκοντα σεβασμό, της Δικαιοσύνης που κρατά σφιγμένο το στόμα της, έχει όμως πλήρη συνείδηση όσων γίνονται και όσων έγιναν, και κάποια στιγμή μέσα στον χρόνο καταφθάνει για να επιβάλει ποινές.

Η κατάσταση αυτή καταντά πληγή αναπόφευκτη για όλη την πόλη, η οποία γρήγορα οδηγείται στη χειρότερη δουλεία·αυτή ξεσηκώνει τη στάση και τον εμφύλιο σπαραγμό από τον ύπνο του, αυτόν που ευθύνεται για την απώλεια τόσων ψυχών στο άνθος της ηλικίας τους.
Σύντομα η αγαπημένη πόλη καταλύεται από τα χέρια των εχθρών και πνίγεται στις συνωμοσίες που χαροποιούν τους άδικους.

Αυτές οι συμφορές που βρίσκουν τον λαό αναγκάζουν πολλούς φτωχούς να ξενητευτούν,
κι άλλους, ατιμωτικά σιδηροδέσμιους, να πουληθούν δούλοι.

[...]
Έτσι η δημόσια συμφορά φτάνει ως του κάθε πολίτη την πόρτα· οι πύλες κι οι αυλόγυροι δεν θέλουν πια να την κρατήσουν έξω·τότε εκείνη, πηδώντας τον ψηλό φράχτη, καταδιώκει τον ένοχο και τον πετυχαίνει, κι ας σπεύδει να κρυφτεί στις μύχιες γωνιές του θαλάμου του.

Αυτό είναι το μάθημα που επιθυμώ να διδάξω στους Αθηναίους: ότι άπειρα είναι τα κακά που γεννά η Δυσνομία, ενώ η Ευνομία αποκαθιστά τη γενική τάξη και αρμονία, και τελικά περνάει τις αλυσίδες στον άδικο·ό,τι είναι τραχύ το λειαίνει, παύει τις υπερβολές, αποδυναμώνει την ύβρη, και μαραίνει πάνω στην ακμή τους της αμαρτίας τ᾽ άνθη·τις στρεβλές κρίσεις τις ευθύνει· την υπερηφάνεια την κατευνάζει· διαλύει κάθε μορφή διχοστασίας·θέτει τέρμα στον χόλο της οξύθυμης έριδας· χάρη σ᾽ αυτήν τα ανθρώπινα αποκτούν το δικό τους μέτρο και ξαναβρίσκουν τη σοφία τους.
___________________________________________
Μετ. Ι.Ν. Καζάζης

[...]

Από ένα σύννεφο πέφτει με ορμή και χαλάζι και χιόνι,
απ᾽ αστραψιά λαμπερή ξάφνω ξεσπά μια βροντή·
έτσι χαλιέται απ᾽ ανθρώπους τρανούς ένα κράτος, και πέφτει
απ᾽ αμυαλιά του ο λαός σ᾽ ενός μονάρχη σκλαβιά·
όταν πολύ θα υψωθεί, δεν είν᾽ εύκολο πια να τον ρίξεις·
πρέπει απ᾽ την πρώτη στιγμή να ᾽χουμε σε όλα το νου.

Από δική σας δειλία κι αμυαλιά σάς χτυπούν οι φουρτούνες·
όχι μομφές στους θεούς· δεν είναι φταίχτες· εσείς
οι ίδιοι αρματώσατε τούτους εδώ και τρανέψανε τόσο·
έτσι, απ᾽ αυτά, στην πικρή πέσατε τώρα σκλαβιά·
ίδια αλεπού πονηρά περπατάει ο καθένας σας χώρια,
μα όλοι σαν πάτε μαζί, τότε σας πιάνει αμυαλιά·
οι γαλιφιές σάς πλανεύουν και δίνετε πίστη στα λόγια,
όμως καμιά προσοχή στα έργα δε δίνετ᾽ εσείς.

_______________________________
μτφ. Θρ. Σταύρου

[...]

Το ξέρω, κι έχει θρονιαστεί στα σωθικά μου ο πόνος,
να βλέπω τη χιλιόχρονη τη γη της Ιωνίας
στο ρημαγμό.

[...]

Καταπραΰνετε κι εσείς τον πόθο τον αψύ σας,
εσείς που απ᾽ τα πολλά αγαθά παραχορτάσατε.
Φανείτε βολικότεροι, μας δε θ᾽ αλλάξ᾽ η γνώμη,
μα ουδέ θα βγούνε σε καλό κι όλα για λόγου σας.

[...]

Πλουτίζουν τιποτένιοι και στερούνται οι διαλεχτοί,
αλλά εμείς δεν την αλλάζουμε την αρετή με πλούτο.
Η αρετή αιώνια ζει,   τα πλούτη όμως ξεγλιστρούν 

και αλλάζουν χέρια ολοένα.

[...]

Θνητός ευτυχισμένος δεν υπάρχει·
όλοι είναι δύστυχοι, όσους βλέπει ο ήλιος.

[...]

Της σύνεσης το μέτρο δύσκολα το πιάνει ο νους,
αυτή όμως όλα τα φτάνει στο τέλος.
Γηράζω πολλά ολοένα μαθαίνοντας.

[...]

Και στο λαό προνόμια έδωσα όσα πρέπει·
ούτε δίκαια του στέρησα ούτε χάρη του ᾽κανα.
Και όσοι αξιώματα είχαν και πλούτη άφθονα
θέσπισα να μη μπορούν άδικα να κερδίζουν
και στάθηκα ανάμεσα
σαν να ᾽μουνα ασπίδα τους.
Κανέναν τους δεν άφησα άδικα να νικάει.

[...]

Και πίνουν και τρων ψωμί σουσαμόπηκτο
βουτηγμένο στο μέλι,
και οι άλλοι κριθάρι με λίγες φακές.
Απ᾽ τους πρώτους δεν λείπει μοσχομύριστο
τίποτα
και όσα η γη η καρπερή αναδύει όλα τα έχουν.

_______________________

Μετ. Κ. Τοπούζης

[...]

Όσο χρειαζόταν του λαού ξεχώρισα μερίδιο,
χωρίς από το δίκιο του να βγάλω ή ν᾽ αβγατίσω·
κι εκείνοι που ᾽χαν δύναμη κι ακούονταν με το χρήμα,
τίποτε ανάρμοστο κι αυτοί κοίταξα να μην πάθουν.
Στη μέση στάθηκα, ισχυρή προβάλλοντας ασπίδα,
κι ούτ᾽ άφησα άδικα απ᾽ τους δυο κανένας να νικήσει.

Κι άλλοι πλακώσαν γι᾽ άρπαγμα με αμέτρητες ελπίδες
κι απάντεχε ο καθένας τους πλούτο μεγάλο νά ᾽βρει
κι ο γλυκομίλητος εγώ βουλή σκληρή να δείξω.
Του κάκου τότε λόγιασαν και σήμερα οργισμένοι
μαζί μου με στραβοκοιτάν όλοι σα να ᾽μαι οχτρός τους.
Μα ό,τι είπα εγώ το τέλεψα με τους θεούς βοηθούς μου,
μήτε ασυλλόγιστα έπραξα τ᾽ άλλα, ούτε με το ζόρι
θέλω να κάνω τίποτε, μήτε απ᾽ την πλούσια γη μας
το ίδιο μεράδι σε καλούς και σε ζαβούς να δώκω.

[...]

Εγώ για κείνα που ᾽κανα λαομάζωξη,
σαν ποιο τους πριν να το πετύχω ανάσανα;
Τούτα μπορεί στο δικαστήριο των καιρών
η μάνα των θεών του Ολύμπου η σεβαστή
να τα βεβαιώσει, η Γης η ολόμαυρη, που εγώ
πλήθος τής έβγαλα σημάδια εγώ μπηχτά·
σκλάβα ήταν πριν και τώρα λευτερώθηκε.

Και στην Αθήνα πίσω, τη θεόχτιστη
πατρίδα, έφερα τόσους που ᾽χαν πουληθεί,
ποιος άδικα, ποιος δίκια, ή εξορίστηκαν
από σκληρήν ανάγκη και την αττική
την ξέχασαν τη γλώσσα οι πολυπλάνητοι·
κι όσους εδώ υπομέναν άτιμη σκλαβιά,
του αφεντικού τους τρέμοντας το φέρσιμο,
τους λύτρωσα. Και με τη δύναμη όλ᾽ αυτά
του νόμου τα ᾽πραξα, —ως το τέλος, όπως το έταξα—,
με δικαιοσύνη αντάμα κι εξαναγκασμό.

Και νόμους ίδιους γι᾽ αγαθούς και για κακούς,
κρίση σωστή για τον καθένα ορίζοντας,
σύνταξα. Αν άλλος είχε πάρει σαν εμέ
βουκέντρα, ένας κακότροπος κι αχόρταγος,
δε θα τον βάσταε το λαό· τι αν δεχόμουν
όσα ήταν τότε στους πολέμιους του αρεστά
ή κι όσα ακόμη οι αντίπαλοί τους λόγιαζαν,
θα θρήναε τούτ᾽ η πόλη άντρες πολλούς.

Γι᾽ αυτό δείχνοντας όλη την αξιάδα μου,
γυρνούσα ολούθε, λύκος μες στο σκυλολόι.

[...]

Ξέσκεπα αν πρέπει να μιλήσω του λαού,
τα όσα έχουν τώρα, με τα μάτια τους ποτέ
δεν τά ειδαν, ούτε και στον ύπνο.
Μα κι οι τρανοί, που τον περνούν στη δύναμη,
να με παινέσουν έπρεπε και φίλοι μου
να γίνουν.

(Διότι, αν είχε επιτύχει, λέγει, ένας άλλος αυτό το αξίωμα,)
Δε θα τον βάσταε το λαό ούτε θα σταμάταγε
πριν δέρνοντας το γάλα πάρει τον αφρό του.
Μα εγώ, καθώς ανάμεσα σε δυο στρατέματα,
στάθηκα στύλος. 

Τότε ο λαός ακολουθάει πιστά τους αρχηγούς του,
μήτε αν του αφήνουν τα λουριά μήτε αν τα παρασφίξουν.
Αυθάδεια η χόρταση γεννά, πολλά σαν πέσουν πλούτη
σ᾽ ανθρώπους που δεν έχουνε το νου τους μετρημένο.
_____________________________________
Μετ. Γ. Κοτζιούλας

[...]

Απ᾽ τη νεφέλη ξεπηδά δυνατό το χιόνι και το χαλάζι, 

και η βροντή απ᾽ τη λαμπρή γίνεται αστραπή·

έτσι κι από τους μεγάλους άνδρες πηγάζει 

ο θάνατος της πόλης: με τη λειψή του γνώση, 

πέφτει ο δήμος στη δουλοσύνη του δικτάτορα.

Όταν έχεις υψώσει κάποιον πάνω από το μέτρο, 

εύκολα δεν τον κατεβάζεις μετά. 

Όσο είναι καιρός —τώρα!— πρέπει 

να ακολουθήσετε τη σοφή αυτή συμβουλή.

[...]

Της Μνημοσύνης και του Διός παιδιά χαριτωμένα,
Πιερίδες Μούσες, προσευχήν ακούστε σιγαλή.
Πλούτη από λόγου των θεών γιά δώστε μου κι εμένα
και από τον κόσμο υπόληψη χαρίστε μου καλή·
γλυκύς στους φίλους να ᾽μ᾽ εγώ, πικρός στους αντιπάλους, 5
σ᾽ εκείνους να ᾽μαι σεβαστός και σ᾽ τούτους τρομερός·
χρήματα να ᾽χω ορέγομαι, αμή ν᾽ αρπάζω απ᾽ άλλους
δεν θέλω· γιατί πληρωμής θά ᾽ρθ᾽ ύστερα καιρός.

Το βιος, που χάρισ᾽ ο θεός στον άνθρωπο, απομένει
πάντα σιδεροκέφαλο και βάση έχει γιερή· 10
μα κείνο, που ξεδιάντροπα το κυνηγούν, πηγαίνει
του κάκου, και σαν να τραβούν τα κρίματα, βαρεί
και δεν προκόβει· γρήγορα οργή τ᾽ ανακατώνει·
προβάλλει πρώτα σαν μικρή μια σπίθα, κατιτί,
π᾽ αρχίζει πρώτ᾽ ασήμαντη και θλιβερά τελειώνει, 15
γιατί τ᾽ αδικομάζωτο το κέρδος δεν κρατεί.

Όλων το τέλος ο θεός θωρεί το· και όπως παίρνει
άνεμος ξάφνου και σκορπά και σύννεφα πολλά
και το βυθό της θάλασσας σε κύμματ᾽ αναγέρνει
και απάνω στην γην εσοδειά πανέμορφη χαλά 20
και φθάνει και ως τον ουρανό, το θεϊκό παλάτι
κι άλλοτε πάλι αφήνει μας να δούμε ξαστεριά
και ξαναλάμπ᾽ ηλιοχαρά σ᾽ όλα της γης τα πλάτη
και δεν θωρείς πια καταχνιάν από καμιά μεριά,
παρόμοια ᾽ναι κι η πληρωμή του Διός, που δεν χολώνει 25
για κάθε μας κριμάτισμα, σαν άνθρωπος θνητός,
αμή για πάντα πονηρός κανείς δεν του γλιτώνει
και χωρίς άλλο φαίνεται στο τέλος τι ᾽ν᾽ αυτός·
άλλος πληρώνει γρήγορα και άλλος αργά· και αν πάλι
φύγουν αυτοί και των θεών δεν φθάσει οργή καμιά, 30
άφθαστα θά ᾽ρθει άλλη φορά· χωρίς αιτίαν άλλη
θενά πληρώσουν τα παιδιά ή πίσω όλη γενιά.

Οι άνθρωποι, καλοί κακοί, τον ίδιο νου κρατούμε·
καθείς δένει για σίγουρον ό,τι έχει στα μυαλά,
πριν πάθομε· τότ᾽ έκαστος τα κλάματ᾽ αρχινούμε35
μόν᾽ ως τα τότε χάσκομε σ᾽ ονείρατα τρελά.

Όποιος, ας πούμε, βαρετές αρρώστιες έχει πάρει
όλο και συλλογίζεται πού υγειά θα ξαναβρεί
άλλος που ᾽ναι δειλόψυχος, πώς θά βγει παλικάρι
και όποιος γεννήθηκε άσχημος θα ᾽ναι κομψός θαρρεί 40
και άλλος αν είν᾽ απένταρος, και τον παιδεύει η φτώχια,
πώς θ᾽ αποκτήσει χρήματα δοκέται αυτός πολλά,
και τρέχει πια άλλος άλλοσε, κι αν πνέουν ανεμοβρόχια,
με τα καράβια, για να βρει για σπίτι του ψιλά,
και αν άνεμοι φυσομανούν, πελάγη ταξιδεύει 45
χωρίς να λυπηθεί ποσώς την δόλια του ψυχή.

Άλλος γη κόβει σύδενδρη και ολόχρονα δουλεύει
απ᾽ όσους με ζαβάλετρα παιδεύονται οι φτωχοί·
άλλος του Ηφαίστου το σφυρί, της Αθηνάς βελόνα
μαθαίνει τα, κι από χερός κερδίζει το ψωμί·
άλλον τον εδασκάλεψαν οι Μούσες του Ελικώνα,
κι έμαθε ωραία γράμματα κι έχει άμετρη τιμή·
σ᾽ άλλον ο Φοίβος έδωσε της μαντικής τα δώρα
και ξεύρει τούτος καθενός τι θά ᾽ρθει από μακρά
(άμα το θέλουν κι οι θεοί· γιατί την κακήν ώρα 55
ούτ᾽ οιωνοί μποδίζουν την, να πεις, ούτ᾽ ιερά)
και σύντεχνοι του Ασκληπιού άλλ᾽ είναι παινεμένοι
γιατροί· και ωστόσο θαύματα δεν κάνουν ουδ᾽ αυτοί·
από μικρό κάπου σπυρί μεγάλος πόνος βγαίνει
και δεν μπορεί με βότανα γλυκά να γιατρευτεί· 60
και πάλιν άλλον, που κακές αρρώστιες πολλές σέρνει,
μ᾽ ένα του ᾽γγίξιμο ο γιατρός καλά τον κάνει ευθύς.

Τί θες; η μοίρα το κακό και το καλό μάς φέρνει
και τα κανίσκια των θεών δεν έχει ν᾽ αρνηθείς.
Κάθ᾽ έργον έχει κίνδυνο· κανείς να ιδεί δεν φθάνει 65
πώς θα τελειώσει άμ᾽ αρχινά δουλειά ποτέ καμιά.
Ένας που όλα ζυγιάζει-τα καλά, κάτι ξεχάνει
και σε μεγάλην έπεσε και χαλεπή ζημιά·
και πάλι ο θεός μια συντυχιά τυχερή δίδει τούτου,
που ποτέ δεν καλομετρά, και σάζεται ο μωρός. 70

Το τέλος δεν είναι γνωστό στον άνθρωπο του πλούτου
κι όσοι τώρά ᾽χουν από μας το πιο μεγάλο βιος
αυτοί γυρεύουν τα διπλά· ποιος όλους θα χορτάσει;
αλήθεια κέρδη στους θνητούς ο Ύψιστος σκορπά
μόν᾽ απ᾽ αυτά αναφαίνεται οργή, που καθώς φθάσει 75
για να πληρώσει, πότ᾽
____________________________________
Μετ. Ι.Ν. Καζάζης

[...]

Τη γη την πατρική μου αν πόνεσα,
στην τυραννία, τη βία την άσπλαχνη, αν δεν άπλωσα
το χέρι — μόλυσμα και ντρόπιασμα στη δόξα μου,
δεν μετανιώνω· έτσι, το ελπίζω, θα επιπλεύσω
στους ανθρώπους.

[...]

Όταν κατηγορήθηκε μ' αυτά τα λόγια:
«Ο Σόλων άντρας τολμηρός, με νου δεν είναι·
του ᾽δωκε η τύχη τα καλά, τ᾽ απόδιωξε,
ψάρεψε λεία, δεν αποτράβηξε το δίχτυ,
θαμπώθηκε ο λιγόψυχος, λιγόμυαλος».

ο Σόλων απάντησε:
Τι θέλαν, Θεέ μου; Να εξουσιάσω, να σωρέψω πλούτη,
μια μέρα τύραννος ν᾽ ανέβω στην Αθήνα
κι ασκός μετά να συντριφτώ, η γενιά μου θρύψαλα;
____________________________________
Μτφ. Γ. Δάλλας

* Σόλων (639 – 559 π.Χ.) Σημαντικός Αθηναίος νομοθέτης, φιλόσοφος, ποιητής και ένας από τους επτά σοφούς της αρχαίας Ελλάδας. 
Γεννήθηκε στην Αθήνα. Πατέρας του, ο Εξεκεστίδης ιδιαίτερα φρόντισε για την εκπαίδευση και ανατροφή του γιού του.

Η γενιά του Σόλωνος ήταν αρχοντική άλλα η οικογένειά του δεν ήταν πλούσια. Έτσι ο Σόλων αναγκάστηκε να ακολουθήσει τον πατέρα του στο επάγγελμα του εμπόρου.


Στα νεανικά του χρόνια ο Σόλων έγραφε ερωτικά ποιήματα, στα οποία εξυμνούσε τις χαρές της ζωής και την ακολασία στον έρωτα. Μετά όμως οι στίχοι του ξέφυγαν από το περιεχόμενό αυτό και υπηρέτησαν τις πολιτικές του επιδιώξεις. Κατά τον Διογένη τον Λαέρτιο η ποιητική παραγωγή του Σόλωνος ανερχόταν σε 4.000 στίχους, εκ των οποίων έχουν διασωθεί γύρω στους 300.

Ο Σόλων υπήρξε και ελεγειακός ποιητής. Έγραψε ελεγεία με τίτλο «Σαλαμίς», στην οποία προτρέπει τους Αθηναίους να ανακτήσουν το αγαπημένο τους νησί.  Άλλες ακόμα ελεγείες με πολιτικό περιεχόμενο και ηθικό υπόβαθρο και κάνοντας όπλο ακριβώς αυτή τη ποίηση, ο Σόλων, έκανε την πρώτη του «εκστρατεία» εναντίον της πολιτικής ηττοπάθειας των συμπατριωτών του. Μετά τις άκαρπες προσπάθειες να ανακτήσουν τη Σαλαμίνα από τους Μεγαρείς, οι Αθηναίοι αποφάσισαν να ξεχάσουν το πρόβλημα και μάλιστα ψήφισαν νόμο με τον οποίον καταδικαζόταν σε θάνατο όποιος αναφερόταν στη Σαλαμίνα.

Μην αντέχοντας αυτόν τον παραλογισμό ο Σόλων πήγε μια ημέρα στην Αγορά και, υποκρινόμενος τον τρελό, άρχισε να απαγγέλλει ένα ποίημά του στο οποίο είχε δώσει τον τίτλο Σαλαμίς. Με τους στίχους του ο «τρελός» ποιητής υπενθύμιζε στους Αθηναίους ότι η Σαλαμίνα ήταν δική τους και ότι θα έπρεπε να την ξαναπάρουν από τους Μεγαρείς. 

Ο Θρ. Σταύρου μας μεταφράζει από το αρχαίο κείμενο:

[...]

Απ᾽ τη μυριάκριβη εγώ Σαλαμίνα για κήρυκας ήρθα·
δε βγάζω λόγο· στρωτό τώρα τραγούδι θα πω.

Κάλλιο ν᾽ αλλάξω πατρίδα και, αντίς Αθηναίος, Σικινίτης
ή Φολεγάντριος εγώ τότε να γίνω· γιατί
γρήγορα ο λόγος αυτός θ᾽ απλωθεί και για μένα στον κόσμο:
«Είν᾽ Αθηναίος αρνητής της Σαλαμίνας κι αυτός.»

Στη Σαλαμίν᾽ ας τραβήξουμε, για το μυριάκριβο τούτο
ν᾽ αγωνιστούμε νησί, να ξεπλυθεί πια η ντροπή.

Στο ακρωτήριο της Κωλιάδος (τον σημερινό Αγιο Κοσμά) ο Σόλων συγκέντρωσε μια ομάδα πολεμιστών μεταμφιεσμένων σε γυναίκες που δήθεν έκαναν θυσία στο ιερό της Δήμητρας. Υστερα έστειλε έναν έμπιστό του στη Σαλαμίνα ο οποίος, προσποιούμενος ότι τον είχαν εξορίσει οι Αθηναίοι, πληροφόρησε τους κατακτητές Μεγαρείς ότι οι Αθηναίες είχαν πάει σύσσωμες στο ιερό της Δήμητρας όπου βρίσκονταν απροστάτευτες. 

Οι Μεγαρείς, λαχταρώντας τη λεία, μπήκαν στα πλοία τους και αποβιβάστηκαν κοντά στο σημείο όπου πίστευαν ότι θα έβρισκαν μόνες τους τις Αθηναίες και έπεσαν στην παγίδα του Σόλωνος. Οι Αθηναίοι αποδεκάτισαν τους Μεγαρείς και κατόπιν, μαζί με τον Σόλωνα, απέπλευσαν για τη Σαλαμίνα και την κατέλαβαν. Αλλά η διελκυστίνδα Μεγαρέων και Αθηναίων για τη Σαλαμίνα συνεχίστηκε ώσπου, με τη διαιτησία της Σπάρτης, το νησί δόθηκε επιτέλους στην Αθήνα.
__________________

* Όλα τα σωζόμενα από τα τα αρχαία κείμενα του Σόλωνα είναι δημοσιευμένα στο http://www.greek-language.gr/

  Scholeio.com