Μακρυγιάννης, "έτσι φτιάξαμε την Ελλάδα" εικόνα 24

Εικόνα αριθ. 24.  Η Ελλάς Ευγνωμονούσα...  Χειρ Δ. Ζωγράφου, υδατογραφία σε χαρτόνι.

   "Κατά στοχασμόν και υπαγόρευσιν....."   Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας... 
  

Το  ντοκυμαντέρ του Μακρυγιάννη για τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων.

Μια καταγραφή του "μπαρμπα Γιάννη",  μια προσπάθεια να αφήσει ίχνη στους επόμενους οραματιστές πατριώτες... 

Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...   

εικόνα εικοστή τέταρτη:  
Η Ελλάς Ευγνωμονούσα...

Υπέρτιτλος και Τίτλος.

"Η Ελλάς Ευγνωμονούσα γράφει 
εις την πλάκα της Αθανασίας 

τα ονόματα των αγωνισθέντων υπέρ της  ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΤΗΣ ΦΙΛΕΛΛΗΝΩΝ."

  * Οι σημειώσεις είναι του Μακρυγιάννη. Κάθε πίνακας έχει τις δικές του σημειώσεις-περιγραφές, καθώς και "κατάλογο" ονομάτων των αγωνιστών κάθε μάχης, όπως τα κατέγραφε στο μυαλό του και σε σημειώσεις, όταν "ειρήνευε" στο ξαπόσταμά του. Είναι  αυθεντικές και το perasma δεν έχει κάνει καμία διόρθωση ορθογραφική, γραμματικής, ή συντακτικού. 

* Μελέτημα Σπ. Βασιλείου, δημοσιευμένο στα "Ελεύθερα γράμματα" στις 22/3/1946.

   Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, ο ατόφιος αυτό Ρουμελιώτης αγωνιστής του 21, που έμαθε την αλφαβήτα για να προσθέσει ένα ακόμα όπλο στο σελάχι του, θέλοντας ν' αποστομώσει  τους "χαμερπείς" που στρεβλώσανε την ιστορική αλήθεια "εστοχάσθη" να μιλήσει με τη γλώσσα της ζωγραφικής στους αγράμματους συμπολεμιστές του, ακριβώς όπως οι παλιοί εκείνοι τεχνίτες που ιστορούσανε τα Ευαγγέλια και πλάι στο κείμενο ζωγραφίζανε σε μικρογραφίες τα επεισόδια της Γραφής για τον αναλφάβητο αναγνώστη.

οι πίνακες του 

Π. Ζωγράφου - Μακρυγιάννη και τα θέματα

* Σύνολο παραστάσεων: 26
* Σύνολο πινάκων 129 σε 5 σειρές και 4 ανεξάρτητα αντίγραφα
* χρόνος κατασκευής: 1836 - 1839



Κατηγορίες θεμάτων: 3
Κατηγορία Α': Πολεμικά γεγονότα. Πίνακες 21.  Αναφέρονται: 9 στην Α. Στερεά, 3 στην Δ. Στερεά, 2 στην Ήπειρο, 4 στην Πελοπόννησο, 1 στην ναυμαχία του Ναυαρίνου και 2 στην δράση του στόλου.

Κατηγορία Β': Συμβολισμοί. Πίνακες 4. Διασώθηκαν 3. Αναφέρονται: 
  - Ο πρώτος στη άλωση της Πόλης και την υποδούλωση, στους κλέφτες, στον Ρήγα. 
  - Ο δεύτερος, στη Θεία απόφαση για την απελευθέρωση της Ελλάδας, κάτω από την προστασία των μεγάλων Δυνάμεων υπό το σκήπτρο του Όθωνα. 
  - Ο τρίτος, παριστάνει κατάλογο φιλελλήνων και την Ελλάδα στην κορυφή με ένα φτερό γραφίδα στο ένα χέρι και ένα στεφάνι στο άλλο. 
  - Ο τέταρτος, παρίστανε την Ελλάδα ξαπλωμένη με ξέπλεκα μαλλιά και τον Αρμανσμπέργκ να της βγάζει την καρδιά. (Σημείωση: Ο πίνακας αυτός καταστράφηκε από τον ίδιο το ζωγράφο, ίσως από φόβο, και έτσι δεν συμπεριελήφθηκε ποτέ σε κάποια από τις 5 σειρές).

Κατηγορία Γ': Προσωπογραφία του Μακρυγιάννη η οποία μέχρι σήμερα δεν βρέθηκε.

Από τους πίνακες του Π. Ζωγράφου και των παιδιών του, υπάρχουν 60 κομμάτια. Ήτοι: 
 - 2 πλήρεις σειρές από 24 πίνακες, 
 - μία λειψή από 8 κομμάτια και 4 εικόνες εκτός σειράς. 
   Γνήσιοι πίνακες του Π. Ζωγράφου θεωρούνται 8, ζωγραφισμένοι με τέμπερα πάνω σε ξύλο, ανυπόγραφοι και χρησίμευαν μαζί με τους υπόλοιπους της σειράς, ως πρότυπα για την κατασκευή των επομένων 4 σειρών. 
   Οι πίνακες των επομένων 4 σειρών είναι υδατογραφίες πάνω σε χοντρό χαρτόνι και φέρουν υπογραφή Δημ. Ζωγράφος.
Στο Ιστορικό Μουσείο σώζονται 8 εικονογραφίες.

Scholeio.com

Μακρυγιάννης, "έτσι φτιάξαμε την Ελλάδα" εικόνα 23

Εικόνα αριθ. 23.  Η Ναυμαχία των Παλαιοναβαρινών.  Χειρ Δ. Ζωγράφου, υδατογραφία σε χαρτόνι.

"Κατά στοχασμόν και υπαγόρευσιν....."   Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...   

Το  ντοκυμαντέρ του Μακρυγιάννη για τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων.

Μια καταγραφή του "μπαρμπα Γιάννη",  μια προσπάθεια να αφήσει ίχνη στους επόμενους οραματιστές πατριώτες... 

Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...   

εικόνα εικοστή τρίτη:   
Η Ναυμαχία των Παλαιοναβαρινών.

   1. Φρούριον Νεόκαστρον.

   2. Η νήσος Σφακτηρία οπού την εβάστουν οι Τούρκοι και είχον επάνω τας σκηνάς των και στρατόπεδον ομοίως και πλησίον νησάκι και Παλαιοναβαρίνους, και επολέμουν όταν εμβήκαν τα καράβια των τριών Δυνάμεων, το όλον.

   3. Τα πολεμικά και καμένα Τούρκικα καράβια.

   4. Τα φορτηγά Τούρκικα καράβια.

   5. Αι φελούκαι οπού φεύγουν με τους Τούρκους και πιάνουν τα βουνά της στεριάς και οι πνιγμένοι.

   6. Το νησίον οπού είναι μέσα εις τον λιμένα.

   7. Το βιβάρι και γεφύρι του.

   8. Το μπουρλότο οπού κάηκεν.

   9. Και άλλα τέσσαρα ακόμη.


   * Οι σημειώσεις είναι του Μακρυγιάννη. Κάθε πίνακας έχει τις δικές του σημειώσεις-περιγραφές, καθώς και "κατάλογο" ονομάτων των αγωνιστών κάθε μάχης, όπως τα κατέγραφε στο μυαλό του και σε σημειώσεις, όταν "ειρήνευε" στο ξαπόσταμά του. Είναι  αυθεντικές και το perasma δεν έχει κάνει καμία διόρθωση ορθογραφική, γραμματικής, ή συντακτικού. 

  * Μελέτημα Σπ. Βασιλείου, δημοσιευμένο στα "Ελεύθερα γράμματα" στις 22/3/1946.

   Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, ο ατόφιος αυτό Ρουμελιώτης αγωνιστής του 21, που έμαθε την αλφαβήτα για να προσθέσει ένα ακόμα όπλο στο σελάχι του, θέλοντας ν' αποστωμώσει του "χαμερπείς" που στρεβλώσανε την ιστορική αλήθεια "εστοχάσθη" να μιλήσει με τη γλώσσα της ζωγραφικής στους αγράμματους συμπολεμιστές του, ακριβώς όπως οι παλιοί εκείνοι τεχνίτες που ιστορούσανε τα Ευαγγέλια και πλάι στο κείμενο ζωγραφίζανε σε μικρογραφίες τα επεισόδια της Γραφής για τον αναλφάβητο αναγνώστη.

Σημείωση: οι πίνακες του Π. Ζωγράφου - Μακρυγιάννη και τα θέματα

* Σύνολο παραστάσεων: 26
* Σύνολο πινάκων 129 σε 5 σειρές και 4 ανεξάρτητα αντίγραφα
* χρόνος κατασκευής: 1836 - 1839

Κατηγορίες θεμάτων: 3

Κατηγορία Α': Πολεμικά γεγονότα. Πίνακες 21.  Αναφέρονται: 9 στην Α. Στερεά, 3 στην Δ. Στερεά, 2 στην Ήπειρο, 4 στην Πελοπόννησο, 1 στην ναυμαχία του Ναυαρίνου και 2 στην δράση του στόλου.

Κατηγορία Β': Συμβολισμοί. Πίνακες 4. Διασώθηκαν 3. Αναφέρονται: 
 - Ο πρώτος στη άλωση της Πόλης και την υποδούλωση, στους κλέφτες, στον Ρήγα. 
 - Ο δεύτερος, στη Θεία απόφαση για την απελευθέρωση της Ελλάδας, κάτω από την προστασία των μεγάλων Δυνάμεων υπό το σκήπτρο του Όθωνα. 
 - Ο τρίτος, παριστάνει κατάλογο φιλελλήνων και την Ελλάδα στην κορυφή με ένα φτερό γραφίδα στο ένα χέρι και ένα στεφάνι στο άλλο. 
 - Ο τέταρτος, παρίστανε την Ελλάδα ξαπλωμένη με ξέπλεκα μαλλιά και τον Αρμανσμπέργκ να της βγάζει την καρδιά. (Σημείωση: Ο πίνακας αυτός καταστράφηκε από τον ίδιο το ζωγράφο, ίσως από φόβο, και έτσι δεν συμπεριελήφθηκε ποτέ σε κάποια από τις 5 σειρές).

Κατηγορία Γ': Προσωπογραφία του Μακρυγιάννη η οποία μέχρι σήμερα δεν βρέθηκε.

   Από τους πίνακες του Π. Ζωγράφου και των παιδιών του, υπάρχουν 60 κομμάτια. Ήτοι: 2 πλήρεις σειρές από 24 πίνακες, μία λειψή από 8 κομμάτια και 4 εικόνες εκτός σειράς. 
   Γνήσιοι πίνακες του Π. Ζωγράφου θεωρούνται 8, ζωγραφισμένοι με τέμπερα πάνω σε ξύλο, ανυπόγραφοι και χρησίμευαν μαζί με τους υπόλοιπους της σειράς, ως πρότυπα για την κατασκευή των επομένων 4 σειρών. 
   Οι πίνακες των επομένων 4 σειρών είναι υδατογραφίες πάνω σε χοντρό χαρτόνι και φέρουν υπογραφή Δημ. Ζωγράφος.
Στο Ιστορικό Μουσείο σώζονται 8 εικονογραφίες.

Scholeio.com

Μακρυγιάννης, "έτσι φτιάξαμε την Ελλάδα" εικόνα 22

Εικόνα αριθ. 22.  Μάχαι των Ελλήνων εις Καρπενήσι και Καλιακούδα.  Χειρ Δ. Ζωγράφου, υδατογραφία σε χαρτόνι.

"Κατά στοχασμόν και υπαγόρευσιν....."   Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...   

Το  ντοκυμαντέρ του Μακρυγιάννη για τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων.

Μια καταγραφή του "μπαρμπα Γιάννη",  μια προσπάθεια να αφήσει ίχνη στους επόμενους οραματιστές πατριώτες... 

Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...   

εικόνα εικοστή δεύτερη: Μάχαι των Ελλήνων εις Καρπενήσι και Καλιακούδα.


1. Το Καρπενήσι.

2. Αι σκηναί των Τούρκων.

3. Η κατεχόμενη από τους Τούρκους μάνδρα από τον Σκοντριάμπασσα και Τσελατίμπεη και επίλοιπους αξιωματικούς με 6000, οι οποίοι κατείχον όλας τας θέσεις.

4. Στο Τρανό Χωριό επήγαν οι Έλληνες, Μάρκος Μπότζαρης, Σγούρης Τζαβέλας, Γιαννούσης Πανομάρας, Ν. Κοντογιάννης, Δήμο Κίτζος, Γιολτασαίοι, Χρήστος Τζαούσης, Βασίλης Γάνιας και άλλοι πολλοί έως 2000. Ακολούθως επήγαν δια νυκτός εναντίον των Τούρκων και πολεμήσαντες ανδρείως εφονεύθησαν αρκετοί και από τα δύο μέρη εξ ων και ο Μαρκομπότζαρης.
Έπειτα μεταβάντες οι Έλληνες εις Καλικούδα,

5. και οχυρωθέντες εις τα τρία ταμπούρια 

6, 7, 8, αντεστάθησαν εις τους πολυάριθμους, εχθρούς, αλλά τελευταίον ενικήθησαν.

9. Το όρος Βελούχι με την κούλιαν περιηγητού τινός.

10, 11. Το όρος Χελιδόνα.

12. Το Μικρόν Χωρίον.

13. Οι Τούρκοι οπού επήγαν και εχάλασαν τους εις τα 6, 7, και 8, αριθμούς Έλληνας.

14. Ο ποταμός.

* Οι σημειώσεις είναι του Μακρυγιάννη. Κάθε πίνακας έχει τις δικές του σημειώσεις-περιγραφές, καθώς και "κατάλογο" ονομάτων των αγωνιστών κάθε μάχης, όπως τα κατέγραφε στο μυαλό του και σε σημειώσεις, όταν "ειρήνευε" στο ξαπόσταμά του. Είναι  αυθεντικές και το perasma δεν έχει κάνει καμία διόρθωση ορθογραφική, γραμματικής, ή συντακτικού. 

* Μελέτημα Σπ. Βασιλείου, δημοσιευμένο στα "Ελεύθερα γράμματα" στις 22/3/1946.
Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, ο ατόφιος αυτό Ρουμελιώτης αγωνιστής του 21, που έμαθε την αλφαβήτα για να προσθέσει ένα ακόμα όπλο στο σελάχι του, θέλοντας ν' αποστωμώσει του "χαμερπείς" που στρεβλώσανε την ιστορική αλήθεια "εστοχάσθη" να μιλήσει με τη γλώσσα της ζωγραφικής στους αγράμματους συμπολεμιστές του, ακριβώς όπως οι παλιοί εκείνοι τεχνίτες που ιστορούσανε τα Ευαγγέλια και πλάι στο κείμενο ζωγραφίζανε σε μικρογραφίες τα επεισόδια της Γραφής για τον αναλφάβητο αναγνώστη.

Σημείωση: οι πίνακες του Π. Ζωγράφου - Μακρυγιάννη και τα θέματα

* Σύνολο παραστάσεων: 26

* Σύνολο πινάκων 129 σε 5 σειρές και 4 ανεξάρτητα αντίγραφα

* χρόνος κατασκευής: 1836 - 1839

Κατηγορίες θεμάτων: 3

Κατηγορία Α': Πολεμικά γεγονότα. Πίνακες 21.  Αναφέρονται: 9 στην Α. Στερεά, 3 στην Δ. Στερεά, 2 στην Ήπειρο, 4 στην Πελοπόννησο, 1 στην ναυμαχία του Ναυαρίνου και 2 στην δράση του στόλου.

Κατηγορία Β': Συμβολισμοί. Πίνακες 4. Διασώθηκαν 3. Αναφέρονται: Ο πρώτος στη άλωση της Πόλης και την υποδούλωση, στους κλέφτες, στον Ρήγα. Ο δεύτερος, στη Θεία απόφαση για την απελευθέρωση της Ελλάδας, κάτω από την προστασία των μεγάλων Δυνάμεων υπό το σκήπτρο του Όθωνα. Ο τρίτος, παριστάνει κατάλογο φιλελλήνων και την Ελλάδα στην κορυφή με ένα φτερό γραφίδα στο ένα χέρι και ένα στεφάνι στο άλλο. Ο τέταρτος, παρίστανε την Ελλάδα ξαπλωμένη με ξέπλεκα μαλλιά και τον Αρμανσμπέργκ να της βγάζει την καρδιά. (Σημείωση: Ο πίνακας αυτός καταστράφηκε από τον ίδιο το ζωγράφο, ίσως από φόβο, και έτσι δεν συμπεριελήφθηκε ποτέ σε κάποια από τις 5 σειρές).

Κατηγορία Γ': Προσωπογραφία του Μακρυγιάννη η οποία μέχρι σήμερα δεν βρέθηκε.

Από τους πίνακες του Π. Ζωγράφου και των παιδιών του, υπάρχουν 60 κομμάτια. Ήτοι: 2 πλήρεις σειρές από 24 πίνακες, μία λειψή από 8 κομμάτια και 4 εικόνες εκτός σειράς. Γνήσιοι πίνακες του Π. Ζωγράφου θεωρούνται 8, ζωγραφισμένοι με τέμπερα πάνω σε ξύλο, ανυπόγραφοι και χρησίμευαν μαζί με τους υπόλοιπους της σειράς, ως πρότυπα για την κατασκευή των επομένων 4 σειρών. Οι πίνακες των επομένων 4 σειρών είναι υδατογραφίες πάνω σε χοντρό χαρτόνι και φέρουν υπογραφή Δημ. Ζωγράφος.
Στο Ιστορικό Μουσείο σώζονται 8 εικονογραφίες.

Scholeio.com

Μακρυγιάννης, "έτσι φτιάξαμε την Ελλάδα" εικόνα 21

Εικόνα αριθ. 21.  Μάχαι της Κρήτης και Σάμου.  Χειρ Δ. Ζωγράφου, υδατογραφία σε χαρτόνι.

"Κατά στοχασμόν και υπαγόρευσιν....."   Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...   

Το  ντοκυμαντέρ του Μακρυγιάννη για τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων.

Μια καταγραφή του "μπαρμπα Γιάννη",  μια προσπάθεια να αφήσει ίχνη στους επόμενους οραματιστές πατριώτες... 

Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...   

εικόνα εικοστή πρώτη:  Μάχαι της Κρήτης και Σάμου.

Η νήσος Κρήτη με τα κάστρα της και τα χωριά της, πολεμώντας απ' έξω οι Έλληνες και σκοτώνοντες και από μέσα οι Τούρκοι εις τα φρούρια και πολιτείας.

2. Οι κάτοικοι αυτής πολεμούσι παντού.

3. Καράβια Ελληνικά επήγαν διάφορες φορές και στεριανοί από διάφορα μέρη και πολεμούν.

4. Αρχηγοί αυτών Αφθεντούλης, Χουρμούζηδες, Χάληδες, Ξενόπαππας, Ροστιανός, Πρωτόπαππας, Αντωνιάδηδες, Βερνάρδος, Ρενιέρηδες και λοιποί οικοκυραίοι μη όντες εις την ενθύμησίν μας, Τομπάζης, Χ΄΄. Μιχάλης με την καβαλλαρία και με πολλούς στεριανούς αιωματικούς, Λιακόπουλος, Καλλέργης Κυριακούλης, Σκοτωθείς ο Χ΄΄. Μιχάλης έμεινεν αρχηγός της καβαλλαρίας Βασίλειος Νικολάου, Τζοπάνος και Παλάσκας.

5. Η νήσος Σάμος με το φρούριόν της, πολιτείας της και θέσεις αυτής. Την πολιορκούν αυτήν οι Τούρκοι με τα καράβια τους. Επήγαν προς βοήθειάν τους Ελληνικά καράβια διάφορες φορές. Επολέμησαν απ' αρχής έως τέλους και εθυσιάστηκαν ανδρείως. 
Τώρα τους διοικεί ο εχθρός τους.   Αρχηγοί της Σάμου Λυκούργος, Σταμάτης, Λαχανάς, Μανώλης και επίλοιποι πατριώται των.

6. Αρχηγοί και καράβια Ελληνικά.

* Οι σημειώσεις είναι του Μακρυγιάννη. Κάθε πίνακας έχει τις δικές του σημειώσεις-περιγραφές, καθώς και "κατάλογο" ονομάτων των αγωνιστών κάθε μάχης, όπως τα κατέγραφε στο μυαλό του και σε σημειώσεις, όταν "ειρήνευε" στο ξαπόσταμά του. Είναι  αυθεντικές και το perasma δεν έχει κάνει καμία διόρθωση ορθογραφική, γραμματικής, ή συντακτικού. 

* Μελέτημα Σπ. Βασιλείου, δημοσιευμένο στα "Ελεύθερα γράμματα" στις 22/3/1946.
Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, ο ατόφιος αυτό Ρουμελιώτης αγωνιστής του 21, που έμαθε την αλφαβήτα για να προσθέσει ένα ακόμα όπλο στο σελάχι του, θέλοντας ν' αποστωμώσει του "χαμερπείς" που στρεβλώσανε την ιστορική αλήθεια "εστοχάσθη" να μιλήσει με τη γλώσσα της ζωγραφικής στους αγράμματους συμπολεμιστές του, ακριβώς όπως οι παλιοί εκείνοι τεχνίτες που ιστορούσανε τα Ευαγγέλια και πλάι στο κείμενο ζωγραφίζανε σε μικρογραφίες τα επεισόδια της Γραφής για τον αναλφάβητο αναγνώστη.

Σημείωση: οι πίνακες του Π. Ζωγράφου - Μακρυγιάννη και τα θέματα

* Σύνολο παραστάσεων: 26

* Σύνολο πινάκων 129 σε 5 σειρές και 4 ανεξάρτητα αντίγραφα

* χρόνος κατασκευής: 1836 - 1839

Κατηγορίες θεμάτων: 3

Κατηγορία Α': Πολεμικά γεγονότα. Πίνακες 21.  Αναφέρονται: 9 στην Α. Στερεά, 3 στην Δ. Στερεά, 2 στην Ήπειρο, 4 στην Πελοπόννησο, 1 στην ναυμαχία του Ναυαρίνου και 2 στην δράση του στόλου.

Κατηγορία Β': Συμβολισμοί. Πίνακες 4. Διασώθηκαν 3. Αναφέρονται: Ο πρώτος στη άλωση της Πόλης και την υποδούλωση, στους κλέφτες, στον Ρήγα. Ο δεύτερος, στη Θεία απόφαση για την απελευθέρωση της Ελλάδας, κάτω από την προστασία των μεγάλων Δυνάμεων υπό το σκήπτρο του Όθωνα. Ο τρίτος, παριστάνει κατάλογο φιλελλήνων και την Ελλάδα στην κορυφή με ένα φτερό γραφίδα στο ένα χέρι και ένα στεφάνι στο άλλο. Ο τέταρτος, παρίστανε την Ελλάδα ξαπλωμένη με ξέπλεκα μαλλιά και τον Αρμανσμπέργκ να της βγάζει την καρδιά. (Σημείωση: Ο πίνακας αυτός καταστράφηκε από τον ίδιο το ζωγράφο, ίσως από φόβο, και έτσι δεν συμπεριελήφθηκε ποτέ σε κάποια από τις 5 σειρές).

Κατηγορία Γ': Προσωπογραφία του Μακρυγιάννη η οποία μέχρι σήμερα δεν βρέθηκε.

Από τους πίνακες του Π. Ζωγράφου και των παιδιών του, υπάρχουν 60 κομμάτια. Ήτοι: 2 πλήρεις σειρές από 24 πίνακες, μία λειψή από 8 κομμάτια και 4 εικόνες εκτός σειράς. Γνήσιοι πίνακες του Π. Ζωγράφου θεωρούνται 8, ζωγραφισμένοι με τέμπερα πάνω σε ξύλο, ανυπόγραφοι και χρησίμευαν μαζί με τους υπόλοιπους της σειράς, ως πρότυπα για την κατασκευή των επομένων 4 σειρών. Οι πίνακες των επομένων 4 σειρών είναι υδατογραφίες πάνω σε χοντρό χαρτόνι και φέρουν υπογραφή Δημ. Ζωγράφος.
Στο Ιστορικό Μουσείο σώζονται 8 εικονογραφίες.

Scholeio.com

Μακρυγιάννης, "έτσι φτιάξαμε την Ελλάδα" εικόνα 20

Εικόνα αριθ. 20.  Πολιορκία Αθηνών κατά το 1827.  Χειρ Δ. Ζωγράφου, υδατογραφία σε χαρτόνι.

"Κατά στοχασμόν και υπαγόρευσιν....."   Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...   

Το  ντοκυμαντέρ του Μακρυγιάννη για τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων.

Μια καταγραφή του "μπαρμπα Γιάννη",  μια προσπάθεια να αφήσει ίχνη στους επόμενους οραματιστές πατριώτες... 

Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...   

εικόνα εικοστή:  Πολιορκία Αθηνών κατά το 1827.

1. Πολιορκία των Αθηνών και της Ακροπόλεως και πόλεμοι καθημερινώς έως ένα χρόνο οπού έπεσεν η Ακρόπολις, οπού την επολιόρκει ο Κιουτάγιας με όλας του τας δυνάμεις.

2. Ακρόπολις οπού την βαστούσαν οι Έλληνες και οι φιλέλληνες με το τακτικόν.

3. Τα χαρακώματα και κοφίνια, οπού μας επολ'εμουν οι Τούρκοι με τα λιανοτούφεκα και τους πολεμούσαμεν και ημείς.

4. Τα κανόνια οπού είχον οι Τούρκοι ομού και μπόμπες και γρανέτες από την Αγιαμαρίνα και Σέντζος έως εις τας Κολώνας του Ολυμπίου Διός. Και μας επολέμουν νύκτα και ημέραν, το ίδιον και ημείς.

5. Όσοι οπλαρχηγοί, αξιωματικοί και Έλληνες, κυριεύσαντες την χώραν οπού κλεισθήκαμεν μέσα έως 800 άνθρωποι. Αι κεφαλαί Γκούρας, Ευμορφόπουλος, Κατζικογιανναίοι, Φωκαίοι, Παππακώστας, Νταβαραίοι, Λίτζας, Κώστας Λαγουμιτζής, Συμεών Ζαχαρίτζας, Νερούτζος, Καψορράχης, Δανίλης, Δημογέροντες ν. Ζαχαρίτζας, Στ. Βλαχος, Ν. Καρώρης, Σουρμελής και άλλοι πολλοί οικοκυραίοι και στρατιωτικοί και ο Μακρυγιάννης.

6. Οι Αθηναίοι και έν μέρος του Γκούρα εφύλαγον απ' έξω και οι Νταβαραίοι από την πρώτην πόρταν του κάστρου έως το Λιοντάρι. 

7. Εις την σπηλαίαν εφύλαγαν ο Ευμορφόπουλος και ο Παππά Κώστας.

8. Εις το Πορτάκι εφύλαγεν ο Καψορράχης με Αθηναίους.

9. Από μέσα εις το Σαρπετζέ Σ. Ζαχαρίτζας με τους Αθηναίους και ο Στάθη Κατζικογιάννης και το σώμα του Λαγουμιτζή.

10. Απ' έξω από τον Σερπετζέ ο Μακρυγιάννης με το σώμα του και επληγώθη έμπροσθεν εις τον λαιμόν και εις το κεφάλι (επειδή εις την ιδίαν θέσιν ήτον τα λαγούμια των Ελλήνων και των Τούρκων.

11. Η θέσις του Γκούρα, οπού και εσκοτώθη.

12. Εμβήκεν δεύτερον μιντάντ Έλληνικόν ο Ν. Γκριζιώτης, ο Μαμούρης, ο Μητρολέκκας, Τριαντάφυλλος Τζουράς, Τόλιας και Ντεληγιώργης έως 200 άνθρωποι.

13. Απεφάσισαν οι πολιορκημένοι πληρεξούσιόν τους τον Μακρυγιάννην να εύγη να υπάγη εις την Διοίκησιν να είπη την έλλειψιν και την κακήν κατάστασιν του φρουρίου, και εβγήκεν με πέντε ιππείς.

14. Και ομιλώντας όλα εις την Διοίκησιν ο αυτό Μακρυγιάννης, προθύμως η Διοίκησις διέταξε τον Φαβιέ με το τακτικόν του και φιλέλληνας, φέροντες επάνω τους πολεμοφόδια και άλλ' αναγκαία και εμπήκαν παλληκαρίσια και με την συδρομήν των μέσα. Οδηγούμενος δε ο Μακρυγιάννης από τους μέσα δια να πιασθή και ο Φαληρεύς, εδιέταξεν η Διοίκησις και επιάσθη.
Εις την πολιορκίαν ταύτην, επειδή το φρούριον είναι λιθαρότοπος, εξ αιτίας των κανονιών και βόμπων εσκοτώθησαν και λαβώθηκαν αρκετοί Έλληνες, από δε τους εχθρούς, κατά την πληροφορίαν οπού έχομεν από Αλβανούς του ιδίου σώματος, έως 8000.


* Οι σημειώσεις είναι του Μακρυγιάννη. Κάθε πίνακας έχει τις δικές του σημειώσεις-περιγραφές, καθώς και "κατάλογο" ονομάτων των αγωνιστών κάθε μάχης, όπως τα κατέγραφε στο μυαλό του και σε σημειώσεις, όταν "ειρήνευε" στο ξαπόσταμά του. Είναι  αυθεντικές και το perasma δεν έχει κάνει καμία διόρθωση ορθογραφική, γραμματικής, ή συντακτικού. 

* Μελέτημα Σπ. Βασιλείου, δημοσιευμένο στα "Ελεύθερα γράμματα" στις 22/3/1946.
Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, ο ατόφιος αυτό Ρουμελιώτης αγωνιστής του 21, που έμαθε την αλφαβήτα για να προσθέσει ένα ακόμα όπλο στο σελάχι του, θέλοντας ν' αποστωμώσει του "χαμερπείς" που στρεβλώσανε την ιστορική αλήθεια "εστοχάσθη" να μιλήσει με τη γλώσσα της ζωγραφικής στους αγράμματους συμπολεμιστές του, ακριβώς όπως οι παλιοί εκείνοι τεχνίτες που ιστορούσανε τα Ευαγγέλια και πλάι στο κείμενο ζωγραφίζανε σε μικρογραφίες τα επεισόδια της Γραφής για τον αναλφάβητο αναγνώστη.


Σημείωση: οι πίνακες του Π. Ζωγράφου - Μακρυγιάννη και τα θέματα

* Σύνολο παραστάσεων: 26

* Σύνολο πινάκων 129 σε 5 σειρές και 4 ανεξάρτητα αντίγραφα

* χρόνος κατασκευής: 1836 - 1839

Κατηγορίες θεμάτων: 3

Κατηγορία Α': Πολεμικά γεγονότα. Πίνακες 21.  Αναφέρονται: 9 στην Α. Στερεά, 3 στην Δ. Στερεά, 2 στην Ήπειρο, 4 στην Πελοπόννησο, 1 στην ναυμαχία του Ναυαρίνου και 2 στην δράση του στόλου.

Κατηγορία Β': Συμβολισμοί. Πίνακες 4. Διασώθηκαν 3. Αναφέρονται: Ο πρώτος στη άλωση της Πόλης και την υποδούλωση, στους κλέφτες, στον Ρήγα. Ο δεύτερος, στη Θεία απόφαση για την απελευθέρωση της Ελλάδας, κάτω από την προστασία των μεγάλων Δυνάμεων υπό το σκήπτρο του Όθωνα. Ο τρίτος, παριστάνει κατάλογο φιλελλήνων και την Ελλάδα στην κορυφή με ένα φτερό γραφίδα στο ένα χέρι και ένα στεφάνι στο άλλο. Ο τέταρτος, παρίστανε την Ελλάδα ξαπλωμένη με ξέπλεκα μαλλιά και τον Αρμανσμπέργκ να της βγάζει την καρδιά. (Σημείωση: Ο πίνακας αυτός καταστράφηκε από τον ίδιο το ζωγράφο, ίσως από φόβο, και έτσι δεν συμπεριελήφθηκε ποτέ σε κάποια από τις 5 σειρές).

Κατηγορία Γ': Προσωπογραφία του Μακρυγιάννη η οποία μέχρι σήμερα δεν βρέθηκε.

Από τους πίνακες του Π. Ζωγράφου και των παιδιών του, υπάρχουν 60 κομμάτια. Ήτοι: 2 πλήρεις σειρές από 24 πίνακες, μία λειψή από 8 κομμάτια και 4 εικόνες εκτός σειράς. Γνήσιοι πίνακες του Π. Ζωγράφου θεωρούνται 8, ζωγραφισμένοι με τέμπερα πάνω σε ξύλο, ανυπόγραφοι και χρησίμευαν μαζί με τους υπόλοιπους της σειράς, ως πρότυπα για την κατασκευή των επομένων 4 σειρών. Οι πίνακες των επομένων 4 σειρών είναι υδατογραφίες πάνω σε χοντρό χαρτόνι και φέρουν υπογραφή Δημ. Ζωγράφος.
Στο Ιστορικό Μουσείο σώζονται 8 εικονογραφίες.

Scholeio.com

Μακρυγιάννης, "έτσι φτιάξαμε την Ελλάδα" εικόνα 19

Εικόνα αριθ. 19. Μάχη εις Ανάλατον. Χειρ Δ. Ζωγράφου, υδατογραφία σε χαρτόνι.

"Κατά στοχασμόν και υπαγόρευσιν....."   Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...   

Το  ντοκυμαντέρ του Μακρυγιάννη για τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων.

Μια καταγραφή του "μπαρμπα Γιάννη",  μια προσπάθεια να αφήσει ίχνη στους επόμενους οραματιστές πατριώτες... 
Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...  

εικόνα δέκατη ένατη:  Μάχη εις Ανάλατον

Πόλεμος όταν πήγαν οι Έλληνες προς βοήθειαν των πολιορκουμένων εις Ακρόπολιν των Αθηνών, ολιγώτεροι των 2000 και ασύμφωνοι κατά το σχέδιον οπού είχον, διά να πιάσουν την θέσιν Κεφαράπη, λεγομένην Ανάλατος.

Δια νυκτός δε εβγαίνοντες εις τους Τρείς Πύργους ο Βάσιος, ο Καλλέργης και ο Μακρυγιάννης με τα σώματά των (ενώ οι άλλοι αρχηγοί ήτον μέσα εις τα καράβια των) έκριναν εύλογον οι τρεις διότι ανέτειλεν ο ήλιος και δεν ήτον καιρός δια τα εμπρός να εκτελεσθή το σχέδιον των, και απεφάσισαν να φθειάσωσιν ταμπούρια σιμά της θαλάσσης εις την ράχην βγαίνοντες και οι άλλοι οπλαρχηγοί με τα σώματά των, οπού ήτον ακόμη 

μέσα εις τα καράβια, να μείνωσι και αυτοί εκεί να συγκροτηθή ο πόλεμος, και έβλεπεν καθείς την τύχην του ή δια εμπρός ή δια οπίσω.
Εβγήκεν έπειτα ο Χριστόδουλος Ποριώτης, του άρεσεν και αυτού η γνώμη τριών και εμείναμεν σύμφωνοι και έπιασεν τους Τρεις Πύργους.

Αφ' ού βγήκαν οι άλλοι οπλαρχηγοί δεν τους άρεσεν η γνώμη μας, εκινήθησαν δια τα εμπρός και άρχισεν ο καθείς να φθειάνη ταμπούριον ως φαίνονται. Ένα μέρος του στρατεύματος επήγεν και έκαμεν το ταμπούριον 1.  Ο Μακρυγιάννης παρετήρησε την θέσιν ότι είναι στραβή, τους έδειξεν να το κάμωσιν εις το μέρος. 2. και άρχισαν και εχαράκωσαν το μέρος εκείνο ως φαίνεται σήμερον.

Εις αυτό το αναμεταξύ έλειψεν ο Μακρυγιάννης, διότι υπήγεν να φέρη πολεμοφόδια και τα κανόνια, και τότε άφησαν αυτό το ταμπούρι και ήλθον εις το ταμπούρι 

1. Ο εχθρός θεωρήσας τας θέσεις εκινήθη να κτυπήση αυτό το ταμπούρι. Δια αυτήν την αιτίαν επήγεν εις βοήθειάν των ο Βέικος, ο Γ. Δράκος, ο Γ. Τζαβέλας, ο Καλλέργης με στρατιώτας παρμένους από όλα τα σώματα και με τους ιδικούς των. Οι εχθροί ήτον έως 1000 ιππείς και πέντε χιλ. παζοί. 
Οι Έλληνες οπού ήσαν εις αυτό το ταμπούρι έως 350 έπεσαν οι Τούρκοι απάνω των και με την πρώτην ορμήν τους εχάλασαν επομένως τα οπισινά ταμπούρια βλέποντα το χάλασμα του πρώτου ετζάκισαν, ακολούθως ετζάκισαν και τα άλλα οπού ήτον πλησιέστερα, υπ' αριθ. 

3. ταμπούρι του Γ. Νοταρά,

4. απόσπασμα του Μακρυγιάννη και το ίδιον ταμπούρι 3.

5. Το τακτικόν σώμα και κανόνια.

6. Του Π. Νοταρά και Θ. Ντούσια.

7. Του Βάσσου.

8. Του Κ. Μπότζαρη.

9. Των Ζερβάτων.

10. 11. Κρητικοί, Ντερβενοχωρίται και από άλλα διάφορα μέρη.

11. 12. Χαλασμός Τούρκων και Ελλήνων. (Έλληνες εσκοτώθησαν περίπου των 800 και Τούρκοι αρκετοί, όμως εκέρδισαν.

13. Τούρκικον στράτευμα.

14. Ο Κιοτάγιας και οι αξιωματικοί του..

15. Ο Ελαιώνας.

16. Η Ακρόπολις.


* Οι σημειώσεις είναι του Μακρυγιάννη. Κάθε πίνακας έχει τις δικές του σημειώσεις-περιγραφές, καθώς και "κατάλογο" ονομάτων των αγωνιστών κάθε μάχης, όπως τα κατέγραφε στο μυαλό του και σε σημειώσεις, όταν "ειρήνευε" στο ξαπόσταμά του. Είναι  αυθεντικές και το perasma δεν έχει κάνει καμία διόρθωση ορθογραφική, γραμματικής, ή συντακτικού. 

* Μελέτημα Σπ. Βασιλείου, δημοσιευμένο στα "Ελεύθερα γράμματα" στις 22/3/1946.
Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, ο ατόφιος αυτό Ρουμελιώτης αγωνιστής του 21, που έμαθε την αλφαβήτα για να προσθέσει ένα ακόμα όπλο στο σελάχι του, θέλοντας ν' αποστωμώσει του "χαμερπείς" που στρεβλώσανε την ιστορική αλήθεια "εστοχάσθη" να μιλήσει με τη γλώσσα της ζωγραφικής στους αγράμματους συμπολεμιστές του, ακριβώς όπως οι παλιοί εκείνοι τεχνίτες που ιστορούσανε τα Ευαγγέλια και πλάι στο κείμενο ζωγραφίζανε σε μικρογραφίες τα επεισόδια της Γραφής για τον αναλφάβητο αναγνώστη.

Σημείωση: οι πίνακες του Π. Ζωγράφου - Μακρυγιάννη και τα θέματα

* Σύνολο παραστάσεων: 26

* Σύνολο πινάκων 129 σε 5 σειρές και 4 ανεξάρτητα αντίγραφα

* χρόνος κατασκευής: 1836 - 1839

Κατηγορίες θεμάτων: 3

Κατηγορία Α': Πολεμικά γεγονότα. Πίνακες 21.  Αναφέρονται: 9 στην Α. Στερεά, 3 στην Δ. Στερεά, 2 στην Ήπειρο, 4 στην Πελοπόννησο, 1 στην ναυμαχία του Ναυαρίνου και 2 στην δράση του στόλου.

Κατηγορία Β': Συμβολισμοί. Πίνακες 4. Διασώθηκαν 3. Αναφέρονται: Ο πρώτος στη άλωση της Πόλης και την υποδούλωση, στους κλέφτες, στον Ρήγα. Ο δεύτερος, στη Θεία απόφαση για την απελευθέρωση της Ελλάδας, κάτω από την προστασία των μεγάλων Δυνάμεων υπό το σκήπτρο του Όθωνα. Ο τρίτος, παριστάνει κατάλογο φιλελλήνων και την Ελλάδα στην κορυφή με ένα φτερό γραφίδα στο ένα χέρι και ένα στεφάνι στο άλλο. Ο τέταρτος, παρίστανε την Ελλάδα ξαπλωμένη με ξέπλεκα μαλλιά και τον Αρμανσμπέργκ να της βγάζει την καρδιά. (Σημείωση: Ο πίνακας αυτός καταστράφηκε από τον ίδιο το ζωγράφο, ίσως από φόβο, και έτσι δεν συμπεριελήφθηκε ποτέ σε κάποια από τις 5 σειρές).

Κατηγορία Γ': Προσωπογραφία του Μακρυγιάννη η οποία μέχρι σήμερα δεν βρέθηκε.

Από τους πίνακες του Π. Ζωγράφου και των παιδιών του, υπάρχουν 60 κομμάτια. Ήτοι: 2 πλήρεις σειρές από 24 πίνακες, μία λειψή από 8 κομμάτια και 4 εικόνες εκτός σειράς. Γνήσιοι πίνακες του Π. Ζωγράφου θεωρούνται 8, ζωγραφισμένοι με τέμπερα πάνω σε ξύλο, ανυπόγραφοι και χρησίμευαν μαζί με τους υπόλοιπους της σειράς, ως πρότυπα για την κατασκευή των επομένων 4 σειρών. Οι πίνακες των επομένων 4 σειρών είναι υδατογραφίες πάνω σε χοντρό χαρτόνι και φέρουν υπογραφή Δημ. Ζωγράφος.
Στο Ιστορικό Μουσείο σώζονται 8 εικονογραφίες.

Scholeio.com

Μακρυγιάννης, "έτσι φτιάξαμε την Ελλάδα" εικόνα 18

Εικόνα αριθ. 18.  Μάχαι του Πειραιώς.  Χειρ Δ. Ζωγράφου, υδατογραφία σε χαρτόνι.

"Κατά στοχασμόν και υπαγόρευσιν....."   Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...   

Το  ντοκυμαντέρ του Μακρυγιάννη για τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων.

Μια καταγραφή του "μπαρμπα Γιάννη",  μια προσπάθεια να αφήσει ίχνη στους επόμενους οραματιστές πατριώτες... 
Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...   

εικόνα δέκατη όγδοη:  Μάχαι του Πειραιώς

1. Ο Φαληρεύς.

2. Πειραιεύς, το σκάλωμα, το μοναστήρι και ο λιμήν με τα Ελληνικά πλοία και η "Ελλάς" φρεγάτα, ο ναύαρχος Μιαούλης και το βαπόρι οπού ήτον ο Άστιγξ μέσα, οι μύλοι και η Μουνιχία.

3. Πασσά λιμάνι με το βαπόρι και καράβια όπου εξεμπαρκαρίσθησαν οι Έλληνες και έπιασαν τον Φαληρέα, δυναμώσαντές τον με κανόνια, βόμπες και γρανέτες. Αρχηγός ο Γόρδων, το τακτικό σώμα, 400 άνθρωποι, κεφαλή των ο Ιγγλέζης, Γ. Νοταράς με 600, ο Μακρυγιάννης με 900 Αθηναίους και άλλους και οι Καλλέργηδες.

4. Ταμπούρια Ελληνικά πολεμούν με τους Τούρκους οπού βαστούσαν αυτάς τας θέσεις.

5. Ταμπούρια τούρκικα με τα κανόνια των. 6. Άλλη δύναμις των εχθρών ερχομένη κατά των Ελλήνων πολλά μεγάλη, και αφ' ού επολέμησαν αρκετάς ώρας εσκοτώθησαν υπέρ τους 600 Τούρκων και ελαβώθη και ο πασσάς, όστις απέθανεν εις την Εύριπον. (Καθημερινώς εγίνοντο επ' αυτών των θέσεων και ενικώντο οι Τούρκοι).

7. Θέσις των Μποστανίων πιασμένη από 200 Έλληνας. Κεφαλή αυτών Γ. Σκουρτανιώτης, Μπεκιάρης, Δοντάς Σπύρος.

8. Επήγαν Τούρκοι πεζοί και ιππείς με κανόνια να κερδίσουν την θέσιν αυτήν αρκετοί, και επιάσθη ο πόλεμος πρωί και διάρκεσεν έως το γεύμα. Εστείλαμεν και άλλον μιντατι τον Χελιώτην και
Π. Σωτηρόπουλον με 150 και εσκοτώθησαν Τούρκοι περίπου από χίλιοι και Έλληνες ο Μπεκιάρης και άλλος ένας.

9. Οι εις το φρούριον πολιορκημένοι μη ημπορούντες να μάθουν από τους έξω αν θα υπάγωσιν προς βοήθειαν των ή όχι, έβγαλαν έναν άνθρωπον με εν περιστέριον του κάστρου και το φόρτωσαν οι απέξω γράμματα και το έστειλαν.

10. Ήλθον και άλλα μιντάτια Ελληνικά εις τον Πειραιά Κρανιδιώται, ο Πέτας, Υδραίοι, Σπετζιώται, Κρήτες το όλον 1500.

11. Θέσις Κερατζίνι πιασθείσα από τον Καραϊσκάκην και λοιπούς οπλαρχηγούς Βάσσον, Γαρδικιώτην, Ρούκην, Χ΄΄. Πέτρον, Βάγιαν, Θ. Ντούσιαν, Χ΄΄. Μιχάλην με την καβαλλαρίαν, Γιαννούσην, Π. Νοταράν, Φαρμακαίοι και άλλοι αξιωματικοί.

12. Μετόχιον οπού εκλείσθησαν 200 άνθρωποι κατά διαταγήν του καραϊσκάκη, κεφαλή των ο Γαρδικιώτης, Ο Ρούκης, ο Ντούσιας, Φαρμακαίοι, Βάγιας.

13. Τούρκοι παζοί και ιππείς με κανόνια επήγαν και τους επολέμησαν, αντεπολέμησαν δε και οι κλεισμενοι ανδρείως). Επήγε δε και ο Καραϊσκάκης με τους αξιωματικούς και Έλληνας και τους χάλασαν τους Τούρκους. Σκοτώθηκαν από τους Τούρκους περίπου των 700 και πολλά ολίγοι Έλληνες.

14. Επήγεν εις την θέσιν Κερατζινίου ο Γενεράλ Τζιούρτζης, Κόχραν, Τζαβελαίοι, Μποτζαραίοι, Ζερβάτες, Δρακαίοι, Νικήτας, Γενναίος, Σισίνης, Πετιμεζαίοι και άλλοι πολλοί και έγιναν το όλον εις Κερατζίνι και Πειραιά έως 11 χιλιάδες.

15. Ταμπούρι Νοταρά.

16. Ταμπούρι του Μακρυγιάννη και τακτικών.

17. Άλλα δύο ταμπούρια του Μακρυγιάννη.

18. Του Βλαχόπουλου και Βεσσαρίου.

19. Του Βάσσου.

20. Ταμπούρι του Τζαβέλα και λοιπών.

21. Ταμπούρι διαφόρων Σουλιωτών.

22. Του Π. Νοταρά και άλλων.

23. Ταμπούρι διαφόρων Ελλήνων.

24. Ταμπούρι του Χ΄΄. Πέτρου και Βάγια και επιλοίπων.

25. Ταμπούρι του Γενναίου και επιλοίπων.

26. Σκηνή του Καραϊσκάκη.

27. Εξ ταμπούρια των Τούρκων

28. Εκεί οπού εσκοτώθη ο Καραϊσκάκης πολεμών.

29. Τούρκοι πεζοί και ιππείς.

30. Ο Κιουτάγιας ο αρχιστράτηγος του Σουλτάνου με διαφόρους πασιάδες και αξιωματικούς.

31. Οι φιλέλληνες και το τακτικόν.

* Οι σημειώσεις είναι του Μακρυγιάννη. Κάθε πίνακας έχει τις δικές του σημειώσεις-περιγραφές, καθώς και "κατάλογο" ονομάτων των αγωνιστών κάθε μάχης, όπως τα κατέγραφε στο μυαλό του και σε σημειώσεις, όταν "ειρήνευε" στο ξαπόσταμά του. Είναι  αυθεντικές και το perasma δεν έχει κάνει καμία διόρθωση ορθογραφική, γραμματικής, ή συντακτικού. 

* Μελέτημα Σπ. Βασιλείου, δημοσιευμένο στα "Ελεύθερα γράμματα" στις 22/3/1946.
Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, ο ατόφιος αυτό Ρουμελιώτης αγωνιστής του 21, που έμαθε την αλφαβήτα για να προσθέσει ένα ακόμα όπλο στο σελάχι του, θέλοντας ν' αποστωμώσει του "χαμερπείς" που στρεβλώσανε την ιστορική αλήθεια "εστοχάσθη" να μιλήσει με τη γλώσσα της ζωγραφικής στους αγράμματους συμπολεμιστές του, ακριβώς όπως οι παλιοί εκείνοι τεχνίτες που ιστορούσανε τα Ευαγγέλια και πλάι στο κείμενο ζωγραφίζανε σε μικρογραφίες τα επεισόδια της Γραφής για τον αναλφάβητο αναγνώστη.

Σημείωση: οι πίνακες του Π. Ζωγράφου - Μακρυγιάννη και τα θέματα

* Σύνολο παραστάσεων: 26

* Σύνολο πινάκων 129 σε 5 σειρές και 4 ανεξάρτητα αντίγραφα

* χρόνος κατασκευής: 1836 - 1839

Κατηγορίες θεμάτων: 3

Κατηγορία Α': Πολεμικά γεγονότα. Πίνακες 21.  Αναφέρονται: 9 στην Α. Στερεά, 3 στην Δ. Στερεά, 2 στην Ήπειρο, 4 στην Πελοπόννησο, 1 στην ναυμαχία του Ναυαρίνου και 2 στην δράση του στόλου.

Κατηγορία Β': Συμβολισμοί. Πίνακες 4. Διασώθηκαν 3. Αναφέρονται: Ο πρώτος στη άλωση της Πόλης και την υποδούλωση, στους κλέφτες, στον Ρήγα. Ο δεύτερος, στη Θεία απόφαση για την απελευθέρωση της Ελλάδας, κάτω από την προστασία των μεγάλων Δυνάμεων υπό το σκήπτρο του Όθωνα. Ο τρίτος, παριστάνει κατάλογο φιλελλήνων και την Ελλάδα στην κορυφή με ένα φτερό γραφίδα στο ένα χέρι και ένα στεφάνι στο άλλο. Ο τέταρτος, παρίστανε την Ελλάδα ξαπλωμένη με ξέπλεκα μαλλιά και τον Αρμανσμπέργκ να της βγάζει την καρδιά. (Σημείωση: Ο πίνακας αυτός καταστράφηκε από τον ίδιο το ζωγράφο, ίσως από φόβο, και έτσι δεν συμπεριελήφθηκε ποτέ σε κάποια από τις 5 σειρές).

Κατηγορία Γ': Προσωπογραφία του Μακρυγιάννη η οποία μέχρι σήμερα δεν βρέθηκε.

Από τους πίνακες του Π. Ζωγράφου και των παιδιών του, υπάρχουν 60 κομμάτια. Ήτοι: 2 πλήρεις σειρές από 24 πίνακες, μία λειψή από 8 κομμάτια και 4 εικόνες εκτός σειράς. Γνήσιοι πίνακες του Π. Ζωγράφου θεωρούνται 8, ζωγραφισμένοι με τέμπερα πάνω σε ξύλο, ανυπόγραφοι και χρησίμευαν μαζί με τους υπόλοιπους της σειράς, ως πρότυπα για την κατασκευή των επομένων 4 σειρών. Οι πίνακες των επομένων 4 σειρών είναι υδατογραφίες πάνω σε χοντρό χαρτόνι και φέρουν υπογραφή Δημ. Ζωγράφος.
Στο Ιστορικό Μουσείο σώζονται 8 εικονογραφίες.

Scholeio.com

Μακρυγιάννης, "έτσι φτιάξαμε την Ελλάδα" εικόνα 17

Εικόνα αριθ. 17. Πόλεμος των Ελλήνων εις Ράχοβα.  Χειρ Δ. Ζωγράφου, υδατογραφία σε χαρτόνι

"Κατά στοχασμόν και υπαγόρευσιν....."   Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...   

Το  ντοκυμαντέρ του Μακρυγιάννη για τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων.

Μια καταγραφή του "μπαρμπα Γιάννη",  μια προσπάθεια να αφήσει ίχνη στους επόμενους οραματιστές πατριώτες... 
Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...   

εικόνα Δέκατη Έβδομη:   Πόλεμος των Ελλήνων εις Ράχοβα.

1. Η Ράχοβα

2. Το μοναστήρι Αγ. Γεώργιος οπού διέταξεν ο Καραϊσκάκης και κατέλαβε ο Γαρδικιώτης και Γ. Βάγιας τας θέσεις με 200 περίπου Έλληνας

3. Ο Μουστάμπεης και ο Κιαχαγιάμπεης με 4000 Τούρκους έκλεισαν αυτούς εις τας οικίας και μοναστήρι.

4. Ο Καραϊσκάκης προφθάσας τους Έλληνας με ικανήν δύναμιν, ο Νικήτας, Λάμπρος Βέικος, ο Χελιώτης, Γ. Δράκος, Γιαννούσης, ρούκης, Χατζή Πέτρος, Μακρής, Δυοβουνιώτης, Κομνάς, Κοντοσόπουλος, Μπούσγος, Μ. Τριανταφυλλίνας, Γ. Τζαβέλας, Διαμάντης, Ζέρβας, Γιάννης Μπαρακτάρης, Νάσης Νίκας, Φαρμάκης, Ξείδης κλπ. έως 1600, επολιόρκησαν τους εχθρούς ολίγας ημέρας, έπειτα ενθαρυθέντες από τας νίκας των, ωφελούμενοι και από την δριμύτητα του χειμώνα εφόνευσαν και κατέσφαξαν σχεδόν όλους τους εχθρούς με τους δύο αρχηγούς των, τον Μουστάμπεην και Κιαζαγιάμπεην, τους οποίους έκοψαν οι δύο Έλληνες.

5. Πολλοί των Ελλήνων στρατιωτών κόπτοντες τους Τούρκους έφεραν τας κεφαλάς των εις τον Καραϊσκάκην.

6. Τελευταίον επισωρεύσαντες τας κεφαλάς των εχθρών εις τι μέρος έκτισαν με αυτάς δύο πύργους.

7. Το ταμπούρι των Τούρκων.

8. Αι κορυφαί του Παρνασσού.

9. Ο ποταμός.


* Οι σημειώσεις είναι του Μακρυγιάννη. Κάθε πίνακας έχει τις δικές του σημειώσεις-περιγραφές, καθώς και "κατάλογο" ονομάτων των αγωνιστών κάθε μάχης, όπως τα κατέγραφε στο μυαλό του και σε σημειώσεις, όταν "ειρήνευε" στο ξαπόσταμά του. Είναι  αυθεντικές και το perasma δεν έχει κάνει καμία διόρθωση ορθογραφική, γραμματικής, ή συντακτικού. 

* Μελέτημα Σπ. Βασιλείου, δημοσιευμένο στα "Ελεύθερα γράμματα" στις 22/3/1946.
Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, ο ατόφιος αυτό Ρουμελιώτης αγωνιστής του 21, που έμαθε την αλφαβήτα για να προσθέσει ένα ακόμα όπλο στο σελάχι του, θέλοντας ν' αποστωμώσει του "χαμερπείς" που στρεβλώσανε την ιστορική αλήθεια "εστοχάσθη" να μιλήσει με τη γλώσσα της ζωγραφικής στους αγράμματους συμπολεμιστές του, ακριβώς όπως οι παλιοί εκείνοι τεχνίτες που ιστορούσανε τα Ευαγγέλια και πλάι στο κείμενο ζωγραφίζανε σε μικρογραφίες τα επεισόδια της Γραφής για τον αναλφάβητο αναγνώστη.

Σημείωση: οι πίνακες του Π. Ζωγράφου - Μακρυγιάννη και τα θέματα

* Σύνολο παραστάσεων: 26

* Σύνολο πινάκων 129 σε 5 σειρές και 4 ανεξάρτητα αντίγραφα

* χρόνος κατασκευής: 1836 - 1839

Κατηγορίες θεμάτων: 3

Κατηγορία Α': Πολεμικά γεγονότα. Πίνακες 21.  Αναφέρονται: 9 στην Α. Στερεά, 3 στην Δ. Στερεά, 2 στην Ήπειρο, 4 στην Πελοπόννησο, 1 στην ναυμαχία του Ναυαρίνου και 2 στην δράση του στόλου.

Κατηγορία Β': Συμβολισμοί. Πίνακες 4. Διασώθηκαν 3. Αναφέρονται: Ο πρώτος στη άλωση της Πόλης και την υποδούλωση, στους κλέφτες, στον Ρήγα. Ο δεύτερος, στη Θεία απόφαση για την απελευθέρωση της Ελλάδας, κάτω από την προστασία των μεγάλων Δυνάμεων υπό το σκήπτρο του Όθωνα. Ο τρίτος, παριστάνει κατάλογο φιλελλήνων και την Ελλάδα στην κορυφή με ένα φτερό γραφίδα στο ένα χέρι και ένα στεφάνι στο άλλο. Ο τέταρτος, παρίστανε την Ελλάδα ξαπλωμένη με ξέπλεκα μαλλιά και τον Αρμανσμπέργκ να της βγάζει την καρδιά. (Σημείωση: Ο πίνακας αυτός καταστράφηκε από τον ίδιο το ζωγράφο, ίσως από φόβο, και έτσι δεν συμπεριελήφθηκε ποτέ σε κάποια από τις 5 σειρές).

Κατηγορία Γ': Προσωπογραφία του Μακρυγιάννη η οποία μέχρι σήμερα δεν βρέθηκε.

Από τους πίνακες του Π. Ζωγράφου και των παιδιών του, υπάρχουν 60 κομμάτια. Ήτοι: 2 πλήρεις σειρές από 24 πίνακες, μία λειψή από 8 κομμάτια και 4 εικόνες εκτός σειράς. Γνήσιοι πίνακες του Π. Ζωγράφου θεωρούνται 8, ζωγραφισμένοι με τέμπερα πάνω σε ξύλο, ανυπόγραφοι και χρησίμευαν μαζί με τους υπόλοιπους της σειράς, ως πρότυπα για την κατασκευή των επομένων 4 σειρών. Οι πίνακες των επομένων 4 σειρών είναι υδατογραφίες πάνω σε χοντρό χαρτόνι και φέρουν υπογραφή Δημ. Ζωγράφος.
Στο Ιστορικό Μουσείο σώζονται 8 εικονογραφίες.

Scholeio.com

Μακρυγιάννης, "έτσι φτιάξαμε την Ελλάδα" εικόνα 16

Εικόνα αριθ. 16.  Διάφοραι πολιορκίαι του Μισολογγίου.  Χειρ Δ. Ζωγράφου, υδατογραφία σε χαρτόνι. 

"Κατά στοχασμόν και υπαγόρευσιν....."   Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...   

Το  ντοκυμαντέρ του Μακρυγιάννη για τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων.

Μια καταγραφή του "μπαρμπα Γιάννη",  μια προσπάθεια να αφήσει ίχνη στους επόμενους οραματιστές πατριώτες... 

Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...   

εικόνα δέκατη έκτη:  Διάφοραι πολιορκίαι του Μισολογγίου.

1.Το Μισολόγγιον με τας ντάπιας του και γέφυράν του, οπού το επολιόρκει 
ο αρχιστράτηγος του Σουλτάνου Κιοτάγιας με διάφορους πασιάδες και αξιωματικούς 
και  ο Ιμπραΐμης με το τακτικόν, πεζούς και ιππείς, με τα κανόνια τους.

2. Το Μισολόγγιον και τα στρατόπεδα των Ελλήνων.

3. Οι πολέμιοι του.

4. Τα καράβια των Τούρκων.

5. Η Κλείσοβα οπού έγινεν σημαντικός πόλεμος.

6. Τα πλοιάρια με τους Τούρκους οπού επήγαιναν εναντίον των και εσκοτώνοντο.

7. Το Βασιλάδι οπού το κυρίευσαν τα δύο καράβια.

8. Δύο Ελληνίδας έπιασεν ένας Τούρκος και αυτές του αντιστάθηκαν και τον έπιασαν από τα γένεια (όταν μπήκαν μέσα οι Τούρκοι).

9. Όταν μπήκαν οι Τούρκοι μέσα, οι Έλληνες έβαλον φωτιά εις τον τζιμπιχανέ και εκάησαν οι λαβωμένοι, οι άρρωστοι και ερκετά γυναικόπαιδα.

10. Παλαιόκαστρον και τα υψηλά μέρη οπού επήγαιναν οι Έλληνες προς βοήθειαν των άλλων Έλληνων.

11. Οι αρχηγοί και εντόπιοι οπού ήτον εις αυτάς τας πολιορκίας του Μισολογγίου, εις το πρώτον   Μαυροκορδάτος, Μποτζαραίοι, Κ. Χορμόβας, Στουρνάρης, Τζογκαίοι, Δρακαίοι, Νταγλαίοι, Λαμπροβέικος, Γ. Κίτζος, Κοντογιανναίοι, Νικήτας, Σίψας, Μαμαίοι, Κοτζικαίοι, Καψαλαίοι, Ντατζικαίοι, Ρούστος, Γριβαίοι, ο Δεσπότης Ρωγών, Λεπενιωταίοι,
οι αγαθοί φιλλέληνες διάφοροι Μάγερ, Λορμπιρών και Γεροθανασαίοι, διάφοροι Επτανήσιοι, Πεταλούδας, Καραγιανναίοι, Βεντραμαίοι, Μαντούρας, Παλμάδες, Καπραίοι, Βαλβαίοι και  λοιποί αγωνισταί οπού δεν ενθυμούμαι (αιωνία τους η μνήμη).

12. Μυστικά τουρκικά.


* Οι σημειώσεις είναι του Μακρυγιάννη. Κάθε πίνακας έχει τις δικές του σημειώσεις-περιγραφές, καθώς και "κατάλογο" ονομάτων των αγωνιστών κάθε μάχης, όπως τα κατέγραφε στο μυαλό του και σε σημειώσεις, όταν "ειρήνευε" στο ξαπόσταμά του. Είναι  αυθεντικές και το perasma δεν έχει κάνει καμία διόρθωση ορθογραφική, γραμματικής, ή συντακτικού. 


* Μελέτημα Σπ. Βασιλείου, δημοσιευμένο στα "Ελεύθερα γράμματα" στις 22/3/1946.
Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, ο ατόφιος αυτό Ρουμελιώτης αγωνιστής του 21, που έμαθε την αλφαβήτα για να προσθέσει ένα ακόμα όπλο στο σελάχι του, θέλοντας ν' αποστωμώσει του "χαμερπείς" που στρεβλώσανε την ιστορική αλήθεια "εστοχάσθη" να μιλήσει με τη γλώσσα της ζωγραφικής στους αγράμματους συμπολεμιστές του, ακριβώς όπως οι παλιοί εκείνοι τεχνίτες που ιστορούσανε τα Ευαγγέλια και πλάι στο κείμενο ζωγραφίζανε σε μικρογραφίες τα επεισόδια της Γραφής για τον αναλφάβητο αναγνώστη.

Σημείωση: οι πίνακες του Π. Ζωγράφου - Μακρυγιάννη και τα θέματα

* Σύνολο παραστάσεων: 26

* Σύνολο πινάκων 129 σε 5 σειρές και 4 ανεξάρτητα αντίγραφα

* χρόνος κατασκευής: 1836 - 1839

Κατηγορίες θεμάτων: 3

Κατηγορία Α': Πολεμικά γεγονότα. Πίνακες 21.  Αναφέρονται: 9 στην Α. Στερεά, 3 στην Δ. Στερεά, 2 στην Ήπειρο, 4 στην Πελοπόννησο, 1 στην ναυμαχία του Ναυαρίνου και 2 στην δράση του στόλου.

Κατηγορία Β': Συμβολισμοί. Πίνακες 4. Διασώθηκαν 3. Αναφέρονται: Ο πρώτος στη άλωση της Πόλης και την υποδούλωση, στους κλέφτες, στον Ρήγα. Ο δεύτερος, στη Θεία απόφαση για την απελευθέρωση της Ελλάδας, κάτω από την προστασία των μεγάλων Δυνάμεων υπό το σκήπτρο του Όθωνα. Ο τρίτος, παριστάνει κατάλογο φιλελλήνων και την Ελλάδα στην κορυφή με ένα φτερό γραφίδα στο ένα χέρι και ένα στεφάνι στο άλλο. Ο τέταρτος, παρίστανε την Ελλάδα ξαπλωμένη με ξέπλεκα μαλλιά και τον Αρμανσμπέργκ να της βγάζει την καρδιά. (Σημείωση: Ο πίνακας αυτός καταστράφηκε από τον ίδιο το ζωγράφο, ίσως από φόβο, και έτσι δεν συμπεριελήφθηκε ποτέ σε κάποια από τις 5 σειρές).

Κατηγορία Γ': Προσωπογραφία του Μακρυγιάννη η οποία μέχρι σήμερα δεν βρέθηκε.

Από τους πίνακες του Π. Ζωγράφου και των παιδιών του, υπάρχουν 60 κομμάτια. Ήτοι: 2 πλήρεις σειρές από 24 πίνακες, μία λειψή από 8 κομμάτια και 4 εικόνες εκτός σειράς. Γνήσιοι πίνακες του Π. Ζωγράφου θεωρούνται 8, ζωγραφισμένοι με τέμπερα πάνω σε ξύλο, ανυπόγραφοι και χρησίμευαν μαζί με τους υπόλοιπους της σειράς, ως πρότυπα για την κατασκευή των επομένων 4 σειρών. Οι πίνακες των επομένων 4 σειρών είναι υδατογραφίες πάνω σε χοντρό χαρτόνι και φέρουν υπογραφή Δημ. Ζωγράφος.
Στο Ιστορικό Μουσείο σώζονται 8 εικονογραφίες.

Scholeio.com

Μακρυγιάννης, "έτσι φτιάξαμε την Ελλάδα" εικόνα 15

Εικόνα αριθ. 15.  Μάχη των Μύλων της Ναυπλίας.  Χειρ Δ. Ζωγράφου, υδατογραφία σε χαρτόνι.

"Κατά στοχασμόν και υπαγόρευσιν....."   Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...   

Το  ντοκυμαντέρ του Μακρυγιάννη για τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων.

Μια καταγραφή του "μπαρμπα Γιάννη",  μια προσπάθεια να αφήσει ίχνη στους επόμενους οραματιστές πατριώτες... 
Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...   

εικόνα δέκατη πέμπτη:  Μάχη των Μύλων της Ναυπλίας.

1. Οι Μύλοι της Ναυπλίας.

2. Το σπίτι όπου εκρατούσεν ο Μακρυγιάννης με το σώμα του.

3. Το σπίτι οπού εβαστούσεν ο Υψηλάντης με τους ανθρώπους του. 

4. Το σπίτι οπού εβαστούσεν ο Χ΄΄. Στεφανής και άλλοι.

5. Θέσις οπού εκρατούσεν ο Κωσταντίνος Μαυρομιχάλης και χ΄΄. Μιχάλης με το σώμα των.

6. Ο κήπος και οι πύργοι αυτού.

7. Το τακτικόν του Ιμπραήμ την άλλην ημέραν πολλά πρωί εκυρίευσεν τον κήπον και τους πύργους, ανχωρημένη η Ελληνική βάρδια από πρωτύτερα.

8. Βλέποντας τους ο Μακρυγιάννης οπού εκυρίευσαν την θέσιν του κήπου, επήρεν το σώμα του και περνούν από την πόρταν του μύλου και από τα τείχη του νερού και τους βάρεσεν από τα όπισθεν, και βιασμένον το τακτικόν έστρεψεν εις τα οπίσω

9.  και έβαλαν τα όπλα των εις την γραμμήν και εξεμεσημέριασαν.
10. Προς το δειλινόν εξαναπήγεν ο Μακρυγιάννης με το σώμα του και τους έδωσεν αιτίαν και εκινήθησαν εκ δευτέρου οπίσω και εξανακυρίευσαν την ιδίαν θέσιν του κήπου. 

11. Εις τον ίδιον καιρόν εκινήθησαν και οι κολώνες από το Παλαιόκαστρον, οπού ήταν με τον Ιμπραΐμη, και εμβήκαν όλες εις τον κήπον. 

12. Ο Υψηλάντης με τους Κρήτας και με το σώμα του έπιασαν τον μήλον τον μικρόν.

13. Οι Έλληνες με τα τρία μυστικά τους εκτύπησαν γενικώς και τους εχάλασαν τρείς φορές του Τούρκους και εκέρδισαν την θέσιν. 
Έγινε σκοτωμός εις του Τούρκους ομού και λαβωμένοι περίπου των 500.  

Από τους Έλληνας εσκοτώθη ένας μόνον από το σώμα του Μακρυγιάννη λεγόμενος Κατζούδας και επληγώθη άλλος ένας και ο Μακρυγιάννης. 
Το όλον των Τούρκων ήτον έως 7 χιλιάδες. Οι Έλληνες οπού ήτον από το πρώτον εκεί ήτον έως 250. 
Ύστερον ήλθεν το Λιακόπουλον με άλλους 40 και ευρέθη εις τον τρίτον πόλεμον. Έπειτα ήλθεν ο Κάρπος με 60 νομάτους τακτικόν Έλληνικόν.

14. Η φρεγάτα του Ντερινή οπού ήτον εκεί αραγμε΄νη.

15. Όσα καΐκια ήτον εκεί τα εδιώξαμεν πρότερον δια να μην φύγουν οι Έλληνες.

16. Πήγαν τον Μακρυγιάννην εις την φρεγάταν και του έκαμαν μεγάλας περιποιήσεις.


* Οι σημειώσεις είναι του Μακρυγιάννη. Κάθε πίνακας έχει τις δικές του σημειώσεις-περιγραφές, καθώς και "κατάλογο" ονομάτων των αγωνιστών κάθε μάχης, όπως τα κατέγραφε στο μυαλό του και σε σημειώσεις, όταν "ειρήνευε" στο ξαπόσταμά του. Είναι  αυθεντικές και το perasma δεν έχει κάνει καμία διόρθωση ορθογραφική, γραμματικής, ή συντακτικού. 

* Μελέτημα Σπ. Βασιλείου, δημοσιευμένο στα "Ελεύθερα γράμματα" στις 22/3/1946.
Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, ο ατόφιος αυτό Ρουμελιώτης αγωνιστής του 21, που έμαθε την αλφαβήτα για να προσθέσει ένα ακόμα όπλο στο σελάχι του, θέλοντας ν' αποστωμώσει του "χαμερπείς" που στρεβλώσανε την ιστορική αλήθεια "εστοχάσθη" να μιλήσει με τη γλώσσα της ζωγραφικής στους αγράμματους συμπολεμιστές του, ακριβώς όπως οι παλιοί εκείνοι τεχνίτες που ιστορούσανε τα Ευαγγέλια και πλάι στο κείμενο ζωγραφίζανε σε μικρογραφίες τα επεισόδια της Γραφής για τον αναλφάβητο αναγνώστη.

Σημείωση: οι πίνακες του Π. Ζωγράφου - Μακρυγιάννη και τα θέματα

* Σύνολο παραστάσεων: 26

* Σύνολο πινάκων 129 σε 5 σειρές και 4 ανεξάρτητα αντίγραφα

* χρόνος κατασκευής: 1836 - 1839

Κατηγορίες θεμάτων: 3

Κατηγορία Α': Πολεμικά γεγονότα. Πίνακες 21.  Αναφέρονται: 9 στην Α. Στερεά, 3 στην Δ. Στερεά, 2 στην Ήπειρο, 4 στην Πελοπόννησο, 1 στην ναυμαχία του Ναυαρίνου και 2 στην δράση του στόλου.

Κατηγορία Β': Συμβολισμοί. Πίνακες 4. Διασώθηκαν 3. Αναφέρονται: Ο πρώτος στη άλωση της Πόλης και την υποδούλωση, στους κλέφτες, στον Ρήγα. Ο δεύτερος, στη Θεία απόφαση για την απελευθέρωση της Ελλάδας, κάτω από την προστασία των μεγάλων Δυνάμεων υπό το σκήπτρο του Όθωνα. Ο τρίτος, παριστάνει κατάλογο φιλελλήνων και την Ελλάδα στην κορυφή με ένα φτερό γραφίδα στο ένα χέρι και ένα στεφάνι στο άλλο. Ο τέταρτος, παρίστανε την Ελλάδα ξαπλωμένη με ξέπλεκα μαλλιά και τον Αρμανσμπέργκ να της βγάζει την καρδιά. (Σημείωση: Ο πίνακας αυτός καταστράφηκε από τον ίδιο το ζωγράφο, ίσως από φόβο, και έτσι δεν συμπεριελήφθηκε ποτέ σε κάποια από τις 5 σειρές).

Κατηγορία Γ': Προσωπογραφία του Μακρυγιάννη η οποία μέχρι σήμερα δεν βρέθηκε.

Από τους πίνακες του Π. Ζωγράφου και των παιδιών του, υπάρχουν 60 κομμάτια. Ήτοι: 2 πλήρεις σειρές από 24 πίνακες, μία λειψή από 8 κομμάτια και 4 εικόνες εκτός σειράς. Γνήσιοι πίνακες του Π. Ζωγράφου θεωρούνται 8, ζωγραφισμένοι με τέμπερα πάνω σε ξύλο, ανυπόγραφοι και χρησίμευαν μαζί με τους υπόλοιπους της σειράς, ως πρότυπα για την κατασκευή των επομένων 4 σειρών. Οι πίνακες των επομένων 4 σειρών είναι υδατογραφίες πάνω σε χοντρό χαρτόνι και φέρουν υπογραφή Δημ. Ζωγράφος.
Στο Ιστορικό Μουσείο σώζονται 8 εικονογραφίες.

Scholeio.com