Αν σταθείς πάντως στην επιφάνεια του Άρη είναι αδύνατο να δεις από μακριά τη μεγάλη βουνίσια φιγούρα που κυριαρχεί, λόγω της καμπυλότητας του πλανήτη, της τεράστιας έκτασης του ηφαιστείου αλλά και της μικρής του κλίσης (2,5 μέχρι 5 μοίρες) το βουνό κρύβει το ίδιο του το σχήμα – μόνο οι γκρεμοί που το πλαισιώνουν θα ήταν ορατοί.
Ένας τρόπος που υπάρχει για να δει κανείς έστω μέρος του βουνού, είναι να σταθεί στο ψηλότερο σημείο της κορυφής του κρατήρα του... όμως και πάλι, το μεγαλύτερο μέρος του κρατήρα θα χάνεται πίσω από τον ορίζοντα.
Λέγεται και «κόκκινος πλανήτης» εξαιτίας του χρώματος που παρουσιάζει και που οφείλεται στο τριοξείδιο του σιδήρου (Fe2O3) στην επιφάνειά του. Είναι ο τέταρτος κοντινότερος πλανήτης στον Ήλιο και ο δεύτερος πιο κοντινός πλανήτης στη Γη.
Περιβάλλεται από λεπτή ατμόσφαιρα με μέση πίεση περίπου στο ένα εκατοστό αυτής της Γης. Έχει δύο μικρούς δορυφόρους: τον Φόβο και τον Δείμο.
Ο Όλυμπος, ένα ηφαιστειακό βουνό ύψους 27 χιλιομέτρων, είναι τρεις φορές ψηλότερο από το Έβερεστ.
Αν το κοίταζε κανείς από το έδαφος, η κορυφή του δεν θα ήταν ορατή.
Το σύμπλεγμα της καλντέρας του έχει πλάτος 85 και βάθος 3 χιλιόμετρα, ενώ η βάση του βουνού έχει μήκος 550 χιλιόμετρα.
Η ηλικία του βουνού- ηφαιστείου υπολογίζεται στα 2 εκατομμύρια χρόνια !
Όσο ψηλό πάντως κι αν είναι το ηφαιστειακό βουνό, η κορυφή του δεν φθάνει πάνω από τις παρυφές της ατμόσφαιρας του Άρη, όπως έχει λανθασμένα θεωρηθεί... και βέβαια δεν βρίσκεται μέσα στο διάστημα !
Τα μορφολογικά «τμήματα» του πλανήτη είναι δύο και ανόμοια:
το βόρειο ημισφαίριο αποτελείται από «πεδιάδες» που χαρακτηρίζονται από σχετικά μικρή πυκνότητα κρατήρων και μεγαλύτερη λευκαύγεια, ενώ
το νότιο ημισφαίριο βρίσκεται σε μεγαλύτερο υψόμετρο και είναι εμφανώς πιο καταπονημένο από προσκρούσεις μετεώρων. Εδώ βρίσκεται και ο κρατήρας Hellas basin, ο μεγαλύτερος του πλανήτη, με διάμετρο 2.300 χιλόμετρα, σημάδι μιας εξαιρετικά βίαιης πρόσκρουσης περίπου 4 δις. χρόνια στο παρελθόν.
Μια εξήγηση αυτής της διαφοράς μεταξύ των δυο ημισφαιρίων είναι ότι οι βόρειες «πεδιάδες» αποτελούσαν κάποτε τον πυθμένα ενός ωκεανού που κάλυπτε μεγάλο μέρος του πλανήτη. Πρόσφατες ανακαλύψεις δίνουν ενδείξεις που υποστηρίζουν μερικά αυτή την άποψη, χωρίς ωστόσο οριστικά συμπεράσματα.
Τα μορφολογικά «τμήματα» του πλανήτη είναι δύο και ανόμοια:
το βόρειο ημισφαίριο αποτελείται από «πεδιάδες» που χαρακτηρίζονται από σχετικά μικρή πυκνότητα κρατήρων και μεγαλύτερη λευκαύγεια, ενώ
το νότιο ημισφαίριο βρίσκεται σε μεγαλύτερο υψόμετρο και είναι εμφανώς πιο καταπονημένο από προσκρούσεις μετεώρων. Εδώ βρίσκεται και ο κρατήρας Hellas basin, ο μεγαλύτερος του πλανήτη, με διάμετρο 2.300 χιλόμετρα, σημάδι μιας εξαιρετικά βίαιης πρόσκρουσης περίπου 4 δις. χρόνια στο παρελθόν.
Μια εξήγηση αυτής της διαφοράς μεταξύ των δυο ημισφαιρίων είναι ότι οι βόρειες «πεδιάδες» αποτελούσαν κάποτε τον πυθμένα ενός ωκεανού που κάλυπτε μεγάλο μέρος του πλανήτη. Πρόσφατες ανακαλύψεις δίνουν ενδείξεις που υποστηρίζουν μερικά αυτή την άποψη, χωρίς ωστόσο οριστικά συμπεράσματα.
Στον Άρη έχουν βρεθεί στοιχεία που αποτελούν ενδείξεις παλιότερης γεωλογικής ενεργότητας.
Στον πλανήτη υπάρχουν τεράστια ηφαίστεια, ανάμεσά τους το (ανενεργό σήμερα) ηφαίστειο Όλυμπος, που είναι το ψηλότερο βουνό του ηλιακού συστήματος με ύψος περίπου εικοσιτέσσερα χιλιόμετρα. Το μεγάλο ύψος του ηφαιστείου οφείλεται στο γεγονός ότι στον Άρη, σε αντίθεση με τη Γη, δεν υπάρχει κίνηση τεκτονικών πλακών, κι έτσι η εκροή μάγματος συνεχίστηκε για εκατομμύρια χρόνια στο ίδιο σημείο ψηλώνοντας ολοένα τον Όλυμπο.
Σήμερα η γεωλογική ενεργότητα του Άρη ανήκει στο παρελθόν· ο πλανήτης μπορεί να θεωρηθεί γεωλογικά νεκρός, αν και η ύπαρξη μεθανίου σε ίχνη σε ορισμένες περιοχές υποστηρίζεται ότι προκαλείται από περιορισμένη ηφαιστειακή δραστηριότητα, όπως και η πιθανολογούμενη έκλυση υγρού νερού σε ίχνη.
Άφθονες είναι οι ενδείξεις για την ύπαρξη ροής νερού κατά το παρελθόν, κυρίως από την ύπαρξη φαραγγιών και φυσικά σχηματισμένων στραγγιστικών καναλιών.
Το φαράγγι Valles Marineris, το μεγαλύτερο του ηλιακού συστήματος με μήκος περίπου 4.500 χιλιόμετρα, δεν προήλθε από αυτή τη διαδικασία αλλά από τη ρήξη του φλοιού του Άρη λόγω του βάρους των τεράστιων ηφαιστείων που βρίσκονται βορειότερα. Στις παρυφές του όμως, καθώς και σε πολλές άλλες περιοχές του πλανήτη, έχουν εντοπιστεί σχηματισμοί που έχουν προέλθει καθαρά από τη ροή κάποιου υγρού (νερού κατά πάσα πιθανότητα), όπως κοίτες αρχαίων ποταμών, mesas και άλλοι. Υποστηρίζεται ότι το νερό που προκάλεσε τη διάβρωση δεν έρρεε για πολύ μεγάλο (σε γεωλογική κλίμακα) χρονικό διάστημα στην επιφάνεια του πλανήτη, αλλά ότι μάλλον υπήρξαν περίοδοι «κατακλυσμών», κατά τις οποίες τεράστιες ποσότητες νερού έρρεαν για μικρότερα χρονικά διαστήματα, προκαλώντας αυτά τα αποτελέσματα.
Στον πλανήτη υπάρχουν τεράστια ηφαίστεια, ανάμεσά τους το (ανενεργό σήμερα) ηφαίστειο Όλυμπος, που είναι το ψηλότερο βουνό του ηλιακού συστήματος με ύψος περίπου εικοσιτέσσερα χιλιόμετρα. Το μεγάλο ύψος του ηφαιστείου οφείλεται στο γεγονός ότι στον Άρη, σε αντίθεση με τη Γη, δεν υπάρχει κίνηση τεκτονικών πλακών, κι έτσι η εκροή μάγματος συνεχίστηκε για εκατομμύρια χρόνια στο ίδιο σημείο ψηλώνοντας ολοένα τον Όλυμπο.
Σήμερα η γεωλογική ενεργότητα του Άρη ανήκει στο παρελθόν· ο πλανήτης μπορεί να θεωρηθεί γεωλογικά νεκρός, αν και η ύπαρξη μεθανίου σε ίχνη σε ορισμένες περιοχές υποστηρίζεται ότι προκαλείται από περιορισμένη ηφαιστειακή δραστηριότητα, όπως και η πιθανολογούμενη έκλυση υγρού νερού σε ίχνη.
Άφθονες είναι οι ενδείξεις για την ύπαρξη ροής νερού κατά το παρελθόν, κυρίως από την ύπαρξη φαραγγιών και φυσικά σχηματισμένων στραγγιστικών καναλιών.
Το φαράγγι Valles Marineris, το μεγαλύτερο του ηλιακού συστήματος με μήκος περίπου 4.500 χιλιόμετρα, δεν προήλθε από αυτή τη διαδικασία αλλά από τη ρήξη του φλοιού του Άρη λόγω του βάρους των τεράστιων ηφαιστείων που βρίσκονται βορειότερα. Στις παρυφές του όμως, καθώς και σε πολλές άλλες περιοχές του πλανήτη, έχουν εντοπιστεί σχηματισμοί που έχουν προέλθει καθαρά από τη ροή κάποιου υγρού (νερού κατά πάσα πιθανότητα), όπως κοίτες αρχαίων ποταμών, mesas και άλλοι. Υποστηρίζεται ότι το νερό που προκάλεσε τη διάβρωση δεν έρρεε για πολύ μεγάλο (σε γεωλογική κλίμακα) χρονικό διάστημα στην επιφάνεια του πλανήτη, αλλά ότι μάλλον υπήρξαν περίοδοι «κατακλυσμών», κατά τις οποίες τεράστιες ποσότητες νερού έρρεαν για μικρότερα χρονικά διαστήματα, προκαλώντας αυτά τα αποτελέσματα.
Η ομοιότητα αυτή έδωσε βάση αφενός σε μια εκτεταμένη συζήτηση για την ύπαρξη ζωής σε αυτόν, αφετέρου σε σκέψεις μελλοντικής αποίκισής του. Ακόμα, είναι εύκολα προσεγγίσιμος από τις εξερευνητικές μας διαστημοσυσκευές, καθώς ένα ταξίδι προς τον Κόκκινο Πλανήτη απαιτεί χρόνο περίπου έξι μηνών όταν οι θέσεις Γης και Άρη είναι ευνοϊκές, κάτι που συμβαίνει περίπου ανά δυο χρόνια. Για τους λόγους αυτούς ο Άρης είναι ο καλύτερα εξερευνημένος πλανήτης έως σήμερα.
Scholeio.com
.jpg)
.png)
