Το αρχαίο θέατρο Αχαρνών ''έδειξε'' σίγουρα υπομονή μέχρι να χαϊδευτεί από το ελληνικό φως και επιμονή να "αναδειχθεί"... Επιθυμεί να ''πάρει'' τη θέση του ανάμεσα σε ανάλογα ευρήματα.
Τελικά τα κατάφερε και αποκαλύπτει
σιγά σιγά το μέγεθός του, το παρελθόν του...
Για την ύπαρξη του θεάτρου Αχαρνών, μαρτυρούν δύο σημαντικότατες επιγραφές του β’ μισού του 4ου αιώνα π.Χ. Μία αναθηματική, που αναφέρει τα έσοδα από τη μίσθωση του θεάτρου σε ιδιώτες για παραστάσεις τραγωδίας ή κωμωδίας, από τα οποία θα πληρώνονταν οι λατρευτικές ανάγκες του δήμου και μια στήλη, όπου αναγράφονταν δύο ψηφίσματα, που βρέθηκε σε δεύτερη χρήση, ως κάλυμμα αγωγού, το 1987, από την κ. Μαρία Πλάτωνος, στην ανασκαφή ενός ρωμαϊκού λουτρού σε μικρή απόσταση από το σημείο εύρεσης του θεάτρου.
Το Αρχαίο Θέατρο Αχαρνών αποκαλύφθηκε τον Φεβρουάριο του 2007, τυχαία, κατά τις εργασίες θεμελίωσης οικοδομής, στην τότε οδό Σαλαμίνος 21, που σήμερα έχει μετονομασθεί σε οδό Αρχαίου Θεάτρου, στον αστικό ιστό του Δήμου Αχαρνών, από την αρχαιολόγο κ. Μαρία Πλάτωνος- Γιώτα, γεγονός το οποίο και αποτέλεσε είδηση παγκοσμίου προβολής και ενδιαφέροντος λόγω της μεγάλης ιστορικής, αρχαιολογικής, κοινωνικής και πολιτιστικής σημασίας του.
Η μέχρι τώρα ανασκαφική έρευνα έφερε στο φώς μια ολόκληρη κερκίδα, πλάτους 5 μ. (δυτικά ) και 22 μ. (ανατολικά) με 11 σειρές καθισμάτων από ασβεστολιθικούς δόμους σε ημικυκλική διάταξη, που είχαν μεταφερθεί προφανώς από κάποιο τοπικό λατομείο λίθου.
Ανασκάφηκε επίσης μικρό τμήμα κερκίδας, βόρεια της πρώτης, που συνεχίζεται άθικτη, όπως πιστεύει η κ. Πλάτωνος, κάτω από το θεμέλιο της νεόδμητης οικοδομής.
Επίσης αποκαλύφθηκε και πολύ μικρό τμήμα της ορχήστρας σε βάθος 2,3 μέτρων. Είναι φανερό ότι το υπόλοιπο τμήμα του κοίλου, οι πάροδοι, η ορχήστρα και το σκηνικό οικοδόμημα βρίσκονται κάτω από τα προς βορρά κτίσματα και κάτω από το δρόμο.
Αναμένεται να αποκαλυφθούν όταν θα συνεχισθεί η ανασκαφική έρευνα, που διακόπηκε το καλοκαίρι του 2007, με την ολοκλήρωση της απαλλοτρίωσης των γειτονικών οικοπέδων, που ήδη βρίσκεται στο στάδιο δικαστικού προσδιορισμού της αποζημίωσης.
Διατηρώντας λοιπόν, τον αρχικό ενθουσιασμό και τις προσδοκίες, που γεννήθηκαν από την αποκάλυψη του, κατόπιν και της παρακίνησης από τον πρόεδρο τού σωματείου με την επωνυμία ΔΙΑΖΩΜΑ – σωματεία για την αποκατάσταση όλων των αρχαίων θεάτρων της Ελλάδας-, κ. Σταύρο Μπένο, ιδρύθηκε, το 2010, πολιτιστικός φορέας με τη νομική μορφή της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας, το ΕΠΙΣΚΗΝΙΟΝ -Κίνηση Πολιτών για την Ανάδειξη του Αρχαίου Θεάτρου Αχαρνών- νομικό πρόσωπο αμιγώς εθελοντικό και αμιγώς μη κερδοσκοπικό, μη χρηματοδοτούμενο και μη επιχορηγούμενο, με συγκεκριμένο πολιτιστικό σκοπό: την ανάδειξη, προστασία και προβολή του Αρχαίου Θεάτρου Αχαρνών, του μοναδικής αξίας αυτού μνημείου, με πρόεδρο την κ. Μαρία Μίχα, επίτιμο μέλος του Διαζώματος.
Σε καμιά περίπτωση δεν προτίθεται (και δεν επιτρέπεται άλλωστε), να υποκαταστήσει την Πολιτεία και τους αρμόδιους κρατικούς φορείς, στην ευθύνη των οποίων αποκλειστικά, νομικά και θεσμικά ανήκει η ολοκληρωτική αποκάλυψη και ανάδειξη του αρχαιολογικού αυτού θησαυρού.
Το ΕΠΙΣΚΗΝΙΟΝ συνεργάζεται στενά με το σωματείο ΔΙΑΖΩΜΑ. Για την επίτευξη του σκοπού που αναφέραμε παραπάνω, το ΕΠΙΣΚΗΝΙΟΝ με τα μέλη του (μεταξύ των οποίων είναι η ανασκαφέας του αρχαίου θεάτρου Αχαρνών, αρχαιολόγος κ. Μαρία Πλάτωνος –Γιώτα, ο δήμαρχος Αχαρνών κ. Σωτήρης Ντούρος, ο λαϊκός ζωγράφος Αχαρνών Χρήστος Τσεβάς, πρόεδροι τοπικών συλλόγων, πολλοί διακεκριμένοι αρχαιολόγοι μεταξύ των οποίων και της Β' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, αλλά και νομικά πρόσωπα , όπως ο Ορειβατικός Σύλλογος Αχαρνών και η Φιλότεχνη Λέσχη Αχαρνών, με πάθος για το αρχαίο θέατρο και αγάπη για τις Αχαρνές, χωρίς ίδιον όφελος, προβαίνει σε ποικίλες δράσεις που αγκαλιάζονται από πλήθος κόσμου.
Μέσω αυτών των δράσεων αφενός επιτυγχάνεται η ευαισθητοποίηση των κατοίκων, η καλλιέργεια της πολιτιστικής τους συνείδησης, η γνώση τους για τις πολλαπλές ωφέλειες που θα προκύψουν για την τοπική κοινωνία από την αξιοποίηση του μνημείου στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη (τουρισμός, βιομηχανία παραγωγής πολιτιστικού περιεχομένου, παροχή υπηρεσιών) και αφετέρου ασκείται πίεση στους αρμόδιους φορείς για επιτάχυνση των χρονοβόρων γραφειοκρατικών διαδικασιών της αποκάλυψης του αρχαίου θεάτρου.
Από το 2010, που ιδρύθηκε το ΕΠΙΣΚΗΝΙΟΝ σε συνεργασία με το σωματείο ΔΙΑΖΩΜΑ και με την αποτελεσματική παρουσία του σε όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κατόρθωσε ο ηλεκτρονικός κουμπαράς του Αρχαίου Θεάτρου Αχαρνών να είναι και να παραμένει πανελλήνια πρώτος από άποψη συμμετοχής πολιτών.
Αυτό εκτός των άλλων είναι ένα ισχυρό μήνυμα προς τους φορείς από τους οποίους τυπικά και ουσιαστικά εξαρτώνται οι διαδικασίες απαλλοτριώσεων, πεζοδρομήσεων ανασκαφών αναστηλώσεως και αποκαταστάσεως του θεάτρου, ότι οι πολίτες των Αχαρνών είναι ενεργοί και παρόντες στην υπόθεση ανάδειξής του.
Αυτό ήταν και η αιτία που εν μέσω της πρωτοφανούς για την πατρίδα μας οικονομικής κρίσης, με την παρουσία μας και τις πιέσεις μας τον Οκτώβριο του 2011, να κατατεθεί η αποζημίωση για το πρώτο οικόπεδο.
Αυτό ήταν η αιτία επίσης, που τον Μάϊο 2012 κηρύχθηκε η απαλλοτρίωση για τρεις ακόμη ιδιοκτησίες με τα επικείμενα τους (κτήρια κ.α), που μόνον μετά την ολοκλήρωση της αποζημίωσης τους, επιτρέπεται η ένταξη του έργου σε προγράμματα ΕΣΠΑ, ώστε να αποκαλυφθεί πλήρως το θέατρο.
Ήδη πλησιάζει προς το τέλος το χρονοβόρο και άκρως γραφειοκρατικό στάδιο της προδικασίας, μετά το πέρας του οποίου θα ακολουθήσει ο δικαστικός προσδιορισμός του ύψους της αποζημίωσης των ιδιοκτητών.
Τα έως τώρα παραδείγματα δείχνουν ότι για την πλήρη αποκάλυψη και ενδεχομένως, όπου επιτρέπεται, χρήση των αρχαίων θεάτρων απαιτούνται πολλές δεκαετίες, όπως επί παραδείγματι το Μικρό Θέατρο της Επιδαύρου, που οι ανασκαφές του ξεκίνησαν το 1971 και οι απαλλοτριώσεις ολοκληρώθηκαν πέρσι ή το διάσημο αρχαίο θέατρο της Δήλου, που αν και oι ανασκαφές άρχισαν το 1882 μέχρι σήμερα δεν έχει αποκατασταθεί!
Σκοπός του Επισκηνίου είναι με τις δράσεις και τη διαρκή εποπτεία του το Αρχαίο Θέατρο Αχαρνών να αποκατασταθεί χωρίς αναβολές ή παύσεις στις διαδικασίες αποκάλυψης του, κόντρα στις τραγικά αντίξοες οικονομικές συνθήκες της χώρας μας.
Το ΕΠΙΣΚΗΝΙΟΝ λοιπόν με τις δράσεις του στοχεύει ώστε το αρχαίο θέατρο Αχαρνών να είναι διαρκώς στο προσκήνιο. Πραγματοποιεί εκπαιδευτικές-πολιτιστικές περιηγήσεις σε άλλα αρχαία θέατρα σε όλη την Ελλάδα, όπου ενημερώνει για το θέατρό Αχαρνών και ενημερώνονται τα μέλη του για το στάδιο αναστήλωσης και ανάδειξης των άλλων αρχαίων θεάτρων.
Έχει καθιερώσει ετήσιο διαγωνισμό έκθεσης μαθητών γυμνασίων και λυκείων της πόλης μας, ετήσιο ποδηλατικό αρχαιολογικό γύρο Αχαρνών που ξεκινάει από τις Αχαρνικές Πύλες – Αχαρνική Οδό στην Πλατεία Κοτζιά στην Αθήνα και μέσω Θολωτού Τάφου και Τύμβου του Σοφοκλή καταλήγει στο Αρχαίο Θέατρο, την υιοθεσία του θεάτρου από σχολεία της πόλης μας, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα ΜΙΚΡΟΙ ΑΧΑΡΝΕΙΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΙ, που ήδη έχει εκτελεστεί σε δύο δημοτικά σχολεία, τη διοργάνωση θεατρικών παραστάσεων με τη συμμετοχή διακεκριμένων επαγγελματιών ηθοποιών , τη δωρεά προς τη βιβλιοθήκη του Τμήματος Αρχαιολογίας και Ιστορικής Έρευνας του Δήμου Αχαρνών βιβλίων για το αρχαίο θέατρο, την ανάθεση σύνθεσης αφιλοκερδώς από την καθηγήτρια του Ωδείου Αθηνών κ. Αικατερίνη Καφή, μουσικού έργου για το αρχαίο Θέατρο Αχαρνών, τη διοργάνωση συναυλιών με αφιλοκερδή συμμετοχή μεγάλων Ελλήνων δημιουργών.
Επιπλέον με ενέργειες και δαπάνες του ΕΠΙΣΚΗΝΙΟΥ αναρτήθηκε η ενημερωτική πινακίδα στο χώρο του θεάτρου και με ενέργειες και πιέσεις του μετονομάστηκε η οδός Σαλαμίνος σε οδό Αρχαίου Θεάτρου, ενώ τώρα ενεργεί ώστε να τοποθετηθούν ενημερωτικές πινακίδες για το Θέατρο σε κομβικά σημεία της πόλης. Στα άμεσα σχέδια είναι και η έκδοση ιστορικού αφηγήματος με θέμα το αρχαίο θέατρο Αχαρνών. Στόχος του Επισκηνίου παραμένει η το ταχύτερο δυνατόν αποκάλυψη του θεάτρου, η ευαισθητοποίηση του κοινού για αυτό το μοναδικής σημασίας μνημείο και η παραγωγή ενός μοντέλου πολιτισμού που δε θα χαρακτηρίζεται από εσωστρέφεια και ελιτισμό αλλά από διαρκή διάλογο. Έναν διάλογο που δεν αποτελεί πεδίο μόνον επιστημονικής διαπραγμάτευσης αλλά ουσιαστικό εργαλείο για την αποτελεσματική διαχείριση του μνημείου δηλαδή την τάχιστη αποκατάσταση του, την αρχαιολογική τεκμηρίωση, τα ιστορικά και αρχαιολογικά δεδομένα, τη σύνδεσή του με τα άλλα αρχαιολογικά μνημεία του Δήμου Αχαρνών και την ενσωμάτωση του στην τοπική κοινωνία με κανόνες αειφόρου ανάπτυξης.
*Μαρία Πλάτωνος-Γιώτα, Οι αρχαιότητες του Δήμου των αρχαίων Αχαρνών και η αποκάλυψη του θεάτρου, Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Αρχαιολογικές συμβολές, τόμος Α’, σελ.137
* ΕΠΙΣΚΗΝΙΟΝ-Κίνηση Πολιτών για την Ανάδειξη του Αρχαίου Θεάτρου Αχαρνών (www.episkinion.org), Νομικό πρόσωπο μη κερδοσκοπικό, είναι κίνηση πολιτών για την ανάδειξη του Αρχαίου Θεάτρου Αχαρνών, ενός μοναδικής πολιτιστικής αξίας μνημείου, που τμήμα του αποκαλύφθηκε τον Φεβρουάριο του 2007 στον αστικό ιστό του Δήμου Αχαρνών.
Το ΕΠΙΣΚΗΝΙΟΝ μέσω ποικίλων πολιτιστικών δράσεων για την ευαισθητοποίηση των πολιτών, στοχεύει στην πλήρη αποκάλυψη, αποκατάσταση και προβολή του μνημείου αυτού.
Υπάρχουν κάποιοι από μας που δεν έχουν ακούσει για αυτά ?
Είναι ο νέος τρόπος κυκλοφορίας του χρήματος ?
Η PayPal μπαίνει στο χορό... ίσως να άργησε λίγο μα αποφάσισε επιτέλους να “αγκαλιάσει” τα κρυπτονομίσματα και σύντομα θα παρέχει στους Αμερικανούς πελάτες της τη δυνατότητα να αγοράζουν, να κατέχουν, να πωλούν και να χρησιμοποιούν διάφορα ψηφιακά νομίσματα, καθώς έλαβε σχετική άδεια στη Νέα Υόρκη.
Πρόκειται για μια κίνηση που ανέμεναν καιρό οι φαν των κρυπτονομισμάτων, οι οποίοι βλέπουν την κίνηση αυτή της PayPal ως “ψήφο εμπιστοσύνης” και θεωρούν ότι το εκτεταμένο δίκτυο “ψηφιακού πορτοφολιού” της εταιρείας ηλεκτρονικών πληρωμών θα αποτελέσει το μέσο για την εκτόξευση της χρήσης κρυπτονομισμάτων.
Η PayPal θα υποστηρίζει τέσσερα διαφορετικά κρυπτονομίσματα -bitcoin, ethereum, litecoin και bitcoin cash- με τη συνδρομή της νεοφυούς fintech εταιρείας Paxos.
Άλλωστε η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, έχει επισημάνει από το 2019 ότι θα πρέπει οι κεντρικές τράπεζες να εξετάσουν την έκδοση δικών τους ψηφιακών νομισμάτων. Κάτι τέτοιο θα πρόσθετε σαφώς περισσότερη αξιοπιστία και διαφάνεια και θα απέτρεπε το «τρενάκι του τρόμου» με τις τιμές και τους φόβους για φούσκα. Θα ήταν ένα καθοριστικό βήμα αναγνώρισης των κρυπτονομισμάτων ως «συνάλλαγμα» και όχι απλά ως ένα ριψοκίνδυνο χρηματιστηριακό εμπόρευμα. Ακόμη άλλωστε και εκείνοι που δεν βλέπουν αξία στα υπάρχοντα εικονικά νομίσματα, αναγνωρίζουν τις τεράστιες ευκαιρίες που η τεχνολογία blockchain προσφέρει.
Δεν κρυφό πως το Facebook έχει επιστρατεύσει δεκάδες ειδικούς χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και online συναλλαγών, σύμφωνα με πληροφορίες της Wall Street Journal, προκειμένου να οικοδομήσει το δικό του σύστημα πληρωμών, βασισμένο σε κρυπτονόμισμα και φυσικά στο τεράστιο δίκτυο των χρηστών του. Η προσπάθειά του φέρεται να βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και περισσότερο από έναν χρόνο και φέρει την κωδική ονομασία Project Libra.
Οι πληροφορίες που έχουν δει το φως κάνουν λόγο για τη δημιουργία ενός εικονικού νομίσματος, που θα μπορούν οι χρήστες να ανταλλάσσουν για χρήση σε αγορές τόσο στο Facebook όσο και σε άλλες πλατφόρμες του διαδικτύου. Εάν τα σχέδια γίνουν πραγματικότητα θα έχουμε ένα «άλμα» και όχι απλώς βήμα των κρυπτονομισμάτων στον χώρο του «mainstream». Τα εμπόδια για κάτι τέτοιο εξακολουθούν να είναι αρκετά, με κυριότερο την απουσία ενός ολοκληρωμένου ρυθμιστικού πλαισίου, που θα προστατεύει τους χρήστες των εικονικών νομισμάτων. Ναυτεμπορική
Αυτός θα είναι ο νέος τρόπος επένδυσης... ? Ένα νέο ψηφιακό (παράλληλο) Χρηματιστήριο ή μήπως η "Πυραμίδα" του 21ου αιώνα...? Ήταν θέμα χρόνου... Τελικά συνέβη. Μια μεγάλη παγκόσμια κυβέρνηση έδωσε μια τεράστια ψήφο εμπιστοσύνης και νομιμότητας στον κόσμο των κρυπτονομισμάτων. Η Κίνα, σε μια πρωτοφανή κίνηση, μόλις ανακοίνωσε ότι υιοθετεί επίσημα ένα συγκεκριμένο κρυπτονόμισμα ως επίσημο νόμισμα της Κίνας!
Αν μπείτε στο YuanPay Group θα διαβάσετε:
"Για κάθε EUR που επενδύετε τον Ιανουάριο, θα πρέπει να περιμένετε δυνητικά κέρδη €5100 εντός τριών μηνών!"
Η Κίνα Υποστηρίζει Επίσημα ένα ΚρυπτοΝόμισμα και το Καθιερώνει ως το Επίσημο Νόμισμά της.
Ηκυβέρνηση της Κίνας μόλις ενημέρωσε ότι
επέλεξε την εταιρεία προτίμησής της για την αγορά και εμπορία του νέου
της νομίσματος - τον Όμιλο YuanPay.
Οι πωλήσεις του νομίσματος της Κίνας ξεκίνησαν επίσημα στις 28 of Φεβρουάριος 2021 και επί του παρόντος αυτά τα νομίσματα μπορούν να αγοραστούν μόνο από τον Όμιλο YuanPay.
Συγκεκριμένα, ο αναπληρωτής υπουργός
Οικονομικών της Κίνας, Λιού Κουν, ανακοίνωσε ότι η νέα επίσημη τιμή του
νομίσματος είναι μόλις 0,09 ευρώ!! Δηλαδή ένα (1) κινεζικό γουάν ισούται με 0,09 ευρώ.
Ακριβώς, το νόμισμα είναι απίστευτα φθηνό σε
σύγκριση με τα περισσότερα άλλα νομίσματα στην αγορά. Το Bitcoin, για
παράδειγμα, διαπραγματεύεται στα 26.660,74 ευρώ τη στιγμή που γράφεται
αυτό το κείμενο και το Ethereum διαπραγματεύεται στα 1.023,96 ευρώ
περίπου.
Καταφέραμε να ρωτήσουμε τον Σερ Ρίτσαρντ
Μπράνσον για την άποψή του σχετικά με το νέο νόμισμα της Κίνας και μας
είπε τα εξής:
Ο Σερ Ρίτσαρντ Μπράνσον δήλωσε:"Κάθε
φορά που μια μεγάλη εταιρεία ανακοινώνει ακόμη και μια μικρή συνεργασία
με ένα μεμονωμένο κρυπτονόμισμα, η τιμή αυτού του νομίσματος φτάνει στα
ύψη. Ανυπομονώ να δω τι πρόκειται να συμβεί όταν μια κυβέρνηση
υιοθετήσει επίσημα ένα κρυπτονόμισμα. Όταν κυκλοφορήσει το κρυπτονόμισμα
της Κίνας, πολλοί άνθρωποι θα γίνουν εκατομμυριούχοι σχεδόν μέσα σε μια
νύχτα."
Μερικοί από εμάς στο Πρώτο Θέμα ήμασταν αρκετά
περίεργοι, έτσι αγόρασα μερικά νομίσματα για να δω πώς είναι τα
πράγματα και ποια είναι τα συνολικά τέλη.
Ήταν αρκετά εύκολο να αγοράσω τα νομίσματα,
αλλά θα σας παρουσιάσω όλη τη διαδικασία παρακάτω για όσους
ενδιαφέρονται.
Το πρώτο βήμα ήταν να συμπληρώσω όλα τα στοιχεία. Όπως μπορείτε να δείτε, τίποτα περίπλοκο μέχρι τώρα.
Στο δεύτερο βήμα, μεταφέρθηκα στο πορτοφόλι του Ομίλου YuanPay όπου επιλέχθηκε ο ειδικός μεσίτης για τη χώρα μου για να αγοράσω τα νομίσματα της Κίνας.
Στο τρίτο βήμα, μεταφέρθηκα στη σελίδα αγορών και έπρεπε να συμπληρώσω τα στοιχεία μου.
Αποφάσισα να ξεκινήσω με 560 ευρώ και
έλαβα 6.222,23 στα 0,09 ευρώ. Μπορείτε να ελέγξετε την τρέχουσα αξία των
νομισμάτων μου στην ίδια σελίδα παρακάτω.
Υστερόγραφο: Ως πρώτος επενδυτής, μου
έδωσαν άλλα 3.000 νομίσματα δωρεάν, ανεβάζοντας τα συνολικά μου
νομίσματα στα 9.222,23!
Η όλη διαδικασία ήταν απλή και έλαβα
ακόμη και ένα τηλεφώνημα από έναν από τους φιλικούς εκπρόσωπους του Ομίλου YuanPay αλλά δεν χρειάστηκα πραγματικά βοήθεια καθώς η όλη διαδικασία ήταν αρκετά εύκολη.
Μόλις ολοκλήρωσα αυτό το άρθρο, ουσιαστικά σε περίπου 4 ώρες, έλεγξα ξανά το πορτοφόλι μου και είδα με έκπληξη:
Σε μόλις 4 ώρες, η τιμή αυξήθηκε από 0,09 ευρώ σε 0,20 ευρώ. Σε
αυτό το σημείο, εξεπλάγην θετικά. Δεν πουλάω ακόμη τα νομίσματά μου,
επειδή όλοι οι ειδικοί προβλέπουν ότι η τιμή θα ανέβει στα 3.192,63 ευρώ
ανά κέρμα τουλάχιστον, μέσα σε λίγους μήνες.
Ο Όμιλος YuanPay
είχε την ευγένεια να μας παρέχει έναν 100% ακριβή μετρητή της μεταβολής
των τιμών των νομισμάτων, ώστε όλοι να μπορούν να δουν την αύξηση
απευθείας σε αυτήν τη σελίδα.
Στην
κοίτη του ποταμού Ευρώτα, κοντά στους πρόποδες του Ταΰγετου και
είκοσι τέσσερα χιλιόμετρα βόρεια της Σπάρτης κοιμάται ήσυχη η αρχαία
Πελλάνα.... κι αν προσθέσετε ακόμα διακόσια χιλιόμετρα φτάνετε στην
Αθήνα. Ο Δήμος της Πελλάνας που ανήκει στο Νομό Λακωνίας έχει λίγους
κατοίκους και πολύ παράπονο. Η σύγχρονη Πελλάνα, που μέχρι το 1912
"άκουγε" στο όνομα Γεωργιτσιάνικα Καλύβια και μέχρι το 1932 σκέτο
Καλύβια, βρίσκεται κοντά στη αρχαία Πελλάνα, με λείψανα πρωτοελλαδικών, Μυκηναϊκών και ελληνιστικών χρόνων. Ο Όμηρος στην "Ιλιάδα" του επιβεβαιώνει την ύπαρξή της και περιγράφει πως την εποχή εκείνη υπήρχαν 10 Πόλεις: «…οι
δε είχον κοίλην Λακεδαίμονα κητώεσσαν, Φαρίν τε Σπάρτην τε πολυτρήρωνά
τε Μέσσην, Βρυσειάς τα ενέμοντο και Βρυσειάς τ᾽ ἐνέμοντο καὶ Αὐγειὰς
ἐρατεινάς, οἵ τ᾽ αρ᾽ Ἀμύκλας εἶχον Ἕλος τ᾽ ἔφαλον πτολίεθρον, οἵ τε Λάαν
εἶχον ἠδ᾽ Οἴτυλον ἀμφενέμοντο …»
(Ομήρου Ιλιάδα, Ραψωδία Β΄, στίχοι 581
– 585).
Στις μέρες μας συναντάμε όλες τις πόλεις αυτής
της αναφοράς είτε ως μικρά χωριά είτε απλά ως τοπωνύμια. Όλες εκτός από
μία... Η μοναδική Πόλη που δεν έχει ανακαλυφθεί ακόμη και αποτελούσε
πονοκέφαλο όχι μόνο στους ιστορικούς και περιηγητές, αλλά και στους
ίδιους τους αρχαιολόγους ήταν η Λακεδαίμων. Ο Όμηρος δίνει στην
Λακεδαίμονα δύο επίθετα «κοίλην» και «κητώεσσαν». Το κοίλην είναι εύκολο
να εξηγηθεί, πρόκειται για μια περιοχή που μοιάζει με γούβα. Το
κητώεσσαν όμως σημαίνει γεμάτη με κήτη δηλαδή θαλάσσια θηλαστικά
(δελφίνια, φώκιες κ.ά.), οι γεωτρήσεις τα τελευταία χρόνια απέδειξαν ότι
το υπόστρωμα στην Λακεδαίμονα είναι πλούσια σε λιγνίτη. Πλην του
λιγνιτικού στρώματος υπήρχαν και τα απολιθώματα των κητών. Αρκετούς
αιώνες αργότερα τον 4ο ή 3ο αι. π.Χ., όταν η Σπάρτη διέτρεχε μεγάλο
κίνδυνο τοίχισε την ακρόπολη της Πελλάνας με εκείνο το στιβαρό τείχος
που αναφέρει ο περιηγητής Παυσανίας στα "Λακωνικά" του, μαζί το ιερό του
Ασκληπιού και την Πελλανίδα πηγή.
Τον Μάρτιο του 2002, ο Έλληνας αρχαιολόγος ο Θεόδωρος Σπυρόπουλος που βρίσκεται στη Πελλάνα από το 1979 πραγματοποιώντας ανασκαφές, ανακοινώνει την ανακάλυψη Μυκηναϊκού Ανακτόρου, το οποίο ο ίδιος θεωρεί ότι είναι του βασιλιά της αρχαίας Σπάρτης Μενελάου και της μοιραίας "ωραίας Ελένης". Το ανάκτορο έχει διαστάσεις 32 Χ 14 μέτρα. Το περιβάλλουν κυκλώπεια τείχη και ευρύς δρόμος οδηγεί στην είσοδό του. Κατά τη διάρκεια της αρχαιότητας, οι κοντινοί τάφοι λεηλατήθηκαν όλοι. Ωστόσο, το ανάκτορο ήταν αλώβητο, και η αρχαιολογική σκαπάνη απέδωσε κοσμήματα, τοιχογραφίες, κεραμική, και μια πληθώρα πινακίδων Γραμμικής Β', κάτι που οδηγεί στην πιθανολόγηση ύπαρξης κεντρικών αρχείων εκεί.
Παρενθετικά, ν' αναφέρουμε ότι δημιουργήθηκεμια μεγάλη ερμηνευτική σύγκρουση μεταξύ του Έλληνα αρχαιολόγου και των μελών της Βρετανικής Σχολής Αθηνών.
Ο μεν καθηγητής Σπυρόπουλος, μετά από πολυετή μελέτη ευρημάτων αλλά και πολλών διηγήσεων αρχαίων συγγραφέων, είναι πεπεισμένος ότι η Πελλάνα ήταν η Μυκηναϊκή πρωτεύουσα της Λακωνίας... τα μέλη της Βρετανικής Σχολής Αθηνών πιστεύουν ότι η Αρχαιολογική γεωγραφική θέση "Μενελάειον" Σπάρτης ήταν η πρωτεύουσα. Το Μενελάειον βρίσκεται στην Θεραπνή, κοντά στη Σπάρτη. Γενικά, η αντίθετη άποψη θεωρεί ότι η θέση της Πελλάνας είναι κατά πολύ απομακρυσμένη, σε σχέση με τους σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους του Μενελάειου και του Βαφειού. Ο οικισμός αυτός της Πελλάνας έχει χαρακτηριατεί ως νεολιθικός και πρωτοελλαδικός οικισμός.
Στην ίδια
περιοχή βρίσκεται σειρά μεγάλων μυκηναϊκών θαλαμοειδών τάφων. Αυτό τον
οδήγησε στο να πιστεύει, ότι στις ανασκαφές του ανακάλυψε την χαμένη
ομηρική πρωτεύουσα της αρχαίας Λακωνίας. Την Μυκηναϊκή Σπάρτη.
Σύμφωνα με τον κ. Σπυρόπουλο η Μυκηναϊκή Σπάρτη ήταν στη θέση της Πελλάνας και όχι στη θέση της σημερινής Σπάρτης. Εκεί που φιλοξενήθηκαν ο Τηλέμαχος και ο γιος του Νέστορος ο Πεισίστρατος, όταν πήγαν στη Σπάρτη για να μάθουν τι απέγινε ο Οδυσσέας.
Ο κ. Σπυρόπουλος επικαλούμενος τον καθηγητή του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια των Ηνωμένων Πολιτειών Τζέρεμυ Ράττερ (Jeremy Rutter), μας πληροφορεί ότι για να χαρακτηρισθεί μία περιοχή ως κέντρο Μυκηναϊκού Πολιτισμού πρέπει να συντρέχουν απαραιτήτως:
1. Ακρόπολη επί υψώματος προστατεμένη με κυκλώπειο τείχος,
2. Βασιλικό νεκροταφείο με βασιλικούς τάφους παρόμοιους με τους θολωτούς τάφους των Μυκηνών και της Πύλου αλλά και άλλους κιβωτιόσχημους τάφους,
3. Υπόγειο υδραγωγείο που να εφοδιάζει την ακρόπολη με νερό σε περίπτωση πολιορκίας και 4. Μέγαρο όπως αυτό που περιγράφεται από τον Όμηρο και άλλες εγκαταστάσεις για να λειτουργεί το όλο συγκρότημα ως διοικητικό κέντρο.
Ο καθηγητής αναλύει:
"Εδώ... Τώρα... έχουμε και τα τέσσερα αυτά στοιχεία στον αρχαιολογικό χώρο της Πελλάνας, δεδομένου δε ότι πουθενά αλλού στη Λακωνία δεν υπάρχουν παρόμοιοι τάφοι, δεν μπορεί να ήταν αλλού η πρωτεύουσα του μυκηναϊκού βασιλείου της Λακωνίας.
Εκτός από τα στοιχεία αυτά, υπάρχουν εκεί και επί πλέον άλλα από τα οποία αποδεικνύεται ότι, χίλια χρόνια πριν από την εγκατάσταση των Αχαιών Μυκηναίων, είχε αναπτυχθεί εκεί ο πολιτισμός των Μινύων οι εγκαταστάσεις του οποίου προσήλκυσαν την εγκατάσταση των Αχαιών.
Προς το τέλος της εποχής των Παγετώνων και αφού ξεκίνησε η σταδιακή
τήξη των πάγων κατά τη διάρκεια του Πλειστόκαινου, ο Ελληνικός χώρος
άρχισε να αναδύεται σιγά σιγά από τη θάλασσα της Μεσογείου και να
σχηματίζονται τμήματα ξηράς. Από το φαινόμενο αυτό δημιουργήθηκαν
τεράστιες λιμνοθάλασσες. Μία από αυτές παρέμεινε έως το 1750 π. Χ. και
ήταν η Λίμνη της Λακεδαίμονος «Η ΙΕΡΗ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ», η οποία έφθανε
από την Πελλάνα έως το Γύθειο, ενώ ο Ποταμός Ευρώτας (ευ + ρότα = καλή
πλοήγηση) ήταν πλωτός μέχρι τη θάλασσα".
Όλες αυτές οι κυκλώπειες και μυστηριώδεις κατασκευές μας βάζουν σε σκέψεις, η κατασκευή λαξευτού τάφου προϋποθέτει μεγάλες τεχνικές γνώσεις, κατασκευαστική εμπειρία και μακροχρόνια εργασία και οικοδομικά μέσα υψηλά. Παρότι η σύγχρονη τεχνολογία έχει φθάσει σε απίστευτα ύψη κι όμως εξακολουθούν να προβληματίζουν τους ειδικούς για το αν οι πολιτισμοί εκείνοι κατοικήθηκαν από εξωγήινους ή γίγαντες, με αποτέλεσμα να υποπίπτουν συνεχώς σε λανθασμένα και ανυπόστατα συμπεράσματα. Καλύτερα να ερευνούμε και να ετυμολογούμε τα πανάρχαια τοπωνύμια που μας προσφέρει μέσα από τα σπλάχνα της η Ελληνική Γη και όχι να κολλάμε σε εγκαταλειμμένες, εδώ και εκατοντάδων ετών, θεωρίες όπως είναι της απαρχαιωμένης Αγγλικής Αρχαιολογικής Σχολής, οι οποίοι Άγγλοι Αρχαιολόγοι ισχυρίζονται, με το έτσι θέλω, ότι το Ανάκτορο του Μενελάου και της Ελένης βρίσκεται στην σημερινή Σπάρτη δίχως να υπάρχουν χειροπιαστά στοιχεία για να καταδείξουν την ορθότητα των επιχειρημάτων τους, κατά συνέπεια όλες αυτές οι θεωρίες χαρακτηρίστηκαν αβάσιμες και έχουν απορριφθεί από την επιστημονική κοινότητα.
Για την Ιστορία είπαμε πολλά μέχρι τώρα μα λίγα για τον κ. Θεόδωρο Σπυρόπουλο που ίσως νάχουμε ακουστά μόνο το όνομά του. Ας δούμε τι ακριβώς έχει πετύχει στην μακρόχρονη και πλούσια καριέρα του ως Αρχαιολόγος και πόσα ακόμα, αν τον αφήσουμε, μπορεί να μας διδάξει. Είναι Δρ. Αρχαιολογίας με πολλές διακρίσεις στο ενεργητικό του, οι περγαμηνές του ίσως να ξεπερνάνε ακόμα και το ανασκαφικό του έργο. Είναι: - Ανασκαφέας Αρχαιολόγος - Επίκουρος Καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών - Μέλος της Ελληνικής Αρχαιολογικής Εταιρίας - Μέλος του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου - Επίτιμο Μέλος στην Εταιρία Γραμμάτων και Τεχνών Πειραιά - Επίτιμος Δημότης Πελλάνας (πρώην Δήμος Πελλάνας) και - Συγγραφέας βιβλίων και μελετών που έχουν δημοσιευτεί σε διάφορα Ελληνικά και ξένα περιοδικά όπως είναι: Το Αρχαιολογικό Δελτίου, Το Τρίτο Μάτι, ΑΕΡΩΠΟΣ, Δαυλός, Sparta in Laconia, CORPUS κ.ά.
- Υπήρξε μαθητής του Μεγάλου Αρχαιολόγου Σπύρου Μαρινάτου, όπου μαζί του το 1967 έκαναν την μεγαλύτερη, μέχρι τότε, αρχαιολογική ανακάλυψη στην Ελλάδα στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης. Εκεί ήρθε στο φως μια ολόκληρη προϊστορική πόλη της Υστεροκυκλαδικής Α΄ περιόδου (1600 – 1400 π. Χ.), θαμμένη κάτω από τα ηφαιστειακά υλικά. Χάρη σ’ αυτό το ελαφρύ υλικό (τέφρα) τα σπουδαία αυτά οικοδομήματα διατηρήθηκαν επί αιώνες ακέραια και σε άριστη κατάσταση, όπου η δόμηση ήταν πυκνή και διέθετε πολυώροφα κτίρια με πλούσιες τοιχογραφίες, οργανωμένες αποθήκες, βιοτεχνικούς χώρους, άριστη πολεοδομική οργάνωση με δρόμους, πλατείες και είχε ένα πλήρως αναπτυγμένο αποχετευτικό σύστημα, το οποίο περνούσε κάτω από το λιθόστρωτο και συνδεόταν απευθείας με τα σπίτια, όπως συμβαίνει και στις σύγχρονες πόλεις. - Από το έτος 1968 έως και το έτος 1984 η Αρχαιολογική Εταιρία της Αθήνας διενεργεί συστηματική ανασκαφή στην Τανάγρα υπό την διεύθυνση του Δρ. Σπυρόπουλου σε δύο θέσεις, 500 και 800 μ. Ανατολικά του σημερινού χωριού της Τανάγρας, Νοτίως του Στρατιωτικού Αεροδρομίου, σε δύο Νεκροταφεία των μυκηναϊκών χρόνων. Κατά την ανασκαφή ήλθαν στο φως γραπτές λάρνακες και τα άλλα αρχαία της Τανάγρας των μυκηναϊκών χρόνων περίπου 1350 – 1180 π. Χ. - Αργότερα ως Έφορος αρχαιοτήτων στην πόλη της Θήβας ανακαλύπτει κατά την χρονική περίοδο 1971 και 1973 στο χώρο του Αμφείου την μεγαλύτερη βαθμιδωτή πυραμίδα της τρίτης χιλιετίας π. Χ, η οποία έχει όλες τις προϋποθέσεις να αναδειχθεί σ’ ένα από τα μεγαλύτερα μνημεία του Ευρωπαϊκού χώρου. Καθώς επίσης και τους τάφους των μυθικών αδερφών Ζήθου και Αμφίωνα, όπου σύμφωνα με τα Ομηρικά Έπη ήταν υιοί του Δία και της Αντιόπης και ήταν εκείνοι που πρώτοι έκτισαν την έδρα και τα τείχη της «εφτάπυλης» Θήβας (Οδύσσεια λ 260 – 289). Θα περίμενε κανείς να επαινεθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού ο καθηγητής για τις σπουδαίες αυτές ανακαλύψεις, παραταύτα εκδιώχθηκε βιαίως από τις ανασκαφές και «μετατέθηκε» άρον άρον στη Σπάρτη, όπου και παρέμεινε μέχρι την συνταξιοδότησή του το 2002. - Η έπαυλη του Ηρώδη Αττικού στην Εύα/Λουκού Κυνουρίας είναι το σημαντικότερο μνημείο των ρωμαϊκών αυτοκρατορικών χρόνων στον ελληνικό χώρο, όπως καταδεικνύουν η μεγάλη της έκταση και κυρίως ο εξαιρετικός πλούτος των αρχιτεκτονικών λειψάνων και των πολυσχιδών γλυπτών και ψηφιδωτών ευρημάτων της. Το μνημείο ήρθε στο φως έπειτα από είκοσι ένα χρόνια συστηματικής ανασκαφής από τους καθηγητές Δρ. Θεόδωρο Σπυρόπουλο (1980 - 2001) και τον γιό του Δρ. Γεώργιο Σπυρόπουλο (1990 - 2001).
- Το Πάσχα του 2002 η αρχαιολογική σκαπάνη του καθηγητής αγγίζει τον Ανακτορικό Θολωτό Λαξευτό Βασιλικό Τάφο
του Μενέλαου και της Ελένης. Επρόκειτο για ένα μεγαλοπρεπέστατο μνημείο, ο οποίος όμως... μπαζώθηκε εν μία νυκτί, με πρόφαση την εμφάνιση ρωγμών και τον φόβο ατυχήματος με απόφαση του Κ.Α.Σ. που ενημέρωνε ότι οι εργασίες θα ξεκινούσαν έπειτα από δύο μήνες. Ωστόσο 19 χρόνια μετά δεν έχουν ξεκινήσει ! Εικασίες άρχισαν να κυκλοφορούν αντί για απαντήσεις γιατί απαντήσεις δεν υπήρχουν... δεν δόθηκαν ποτέ.
"Αυτό" δεν ήταν μία ακόμα αρχαιολογική ανακάλυψη γιατί αν ανατρεπόταν η Ελληνική Ιστορία από τις ανακαλύψεις του κ. Σπυρόπουλου, τότε ολόκληρη η διδακτική ύλη της Ιστορίας θα διαγραφόταν από όλα τα σχολικά βιβλία, αυτομάτως το γεγονός αυτό θα προκαλούσε τριγμούς τόσο στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων όσο και στους κύκλους της Αρχαιολογίας. Θα τάραζε τα λιμνάζοντα νερά μιας μερίδας «βολεμένων» της συντηρητικής κοινωνίας της πόλης μας γνωστοί κι ως «τζάκια της Σπάρτης», οι οποίοι με το έμμονο οικονομικό συμφέρον ως πρόσχημα δεν θα δίσταζαν να σαμποτάρουν αρχαιολογικούς χώρους, έργα υποδομής, την κατασκευή υπερσύγχρονων αυτοκινητόδρομων ή ακόμα και να παρεμποδίσουν τη δημιουργία μουσείου στην Σπάρτη πλήττοντας έτσι ανεπανόρθωτα τον τουρισμό και την ανάπτυξη της Λακωνίας, για να ικανοποιήσουν το αρρωστημένο τους προσωπικό όφελος.... και μαζί με τον συντεχνιακό πόλεμο μεταξύ αρχαιολόγων, το έντονο παρασκήνιο και μία περίεργη σιγή ιχθύος από την πλευρά του Υπουργείου Πολιτισμού δημιουργούν αυτό ακριβώς το εκρηκτικό μείγμα που καταγγέλλεται για την υπόθεση της μεγάλης αρχαιολογικής ανακάλυψης στην Αρχαία Πελλάνα Σπάρτης, δηλαδή τον ανακτορικό τάφο που αφέθηκε στην τύχη του, κάτω από 200 τόνους μπαζών.
Δεκαοκτώ χρόνια μετά, τον Ιούλιο του 2020 ο καθηγητής ΣπυρόπουλοςΕπίτιμος Έφορος Αρχαιοτήτων Σπάρτης απαντά, παρεμβαίνοντας γραπτώς, στον βουλευτή Θ. Δαβάκη που απευθυνόμενος στην Υπουργό Πολιτισμού της είχε ζητήσει το "Σχέδιο Δράσης" του Υπουργείου για τον ανεσκαμμένο επί σειρά ετών αρχαιολογικό
χώρο της Ομηρικής Λακεδαίμονος στην περιοχή της Πελλάνας, που παραμένει
κλειστός ερειπιώνας, έκθετος σε φυσικές καταστροφές και επιθέσεις
τυμβωρυχίας:
«Αξιότιμε κ. Δαβάκη, Χαιρετίζω
την πρωτοβουλία σας να ζητήσετε από την Υπουργό Πολιτισμού
το σχέδιο δράσης του Υπουργείου για τον ανεσκαμμένο επί σειρά ετών
αρχαιολογικό χώρο της Ομηρικής Λακεδαίμονος στην περιοχή της Πελλάνας,
που παραμένει κλειστός ερειπιώνας, έκθετος σε φυσικές καταστροφές και
επιθέσεις τυμβωρυχίας. Ενθυμούμαι ότι στα πρώτα στάδια των
πολυετών ερευνών και συστηματικών ανασκαφών μου στην Πελλάνα (1979-
2002), είχα την συνηγορία σας προς την τότε Γενική Γραμματέα και νυν
Υπουργό Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη, σε σύσκεψη στην Σπάρτη, να ενισχύσει
τις έρευνές μου και πιστεύω ότι η εξέλιξη των ανασκαφών και των
ανακαλύψεων εδικαίωσαν τις επιδιώξεις μας. Με την
συνταξιοδότησή μου το έτος 2002 οι ανασκαφές διεκόπησαν παρότι η
ανασκαφή εκηρύχθη συστηματική απο το Υπ. Πολιτισμού, συγκροτήθηκε η
προβλεπόμενη από τον Αρχαιολογικό Νόμο επιστημονική επιτροπή και εγώ
ορίσθηκα Διευθυντής της Συστηματικής Ανασκαφής της Πελλάνας. Πέρασαν
έτσι 20 άγονα χρόνια στα οποία θα είχε ολοκληρωθεί η έρευνά μας, η
πλήρης αποκάλυψη ενός σπουδαίου Βασιλικού Μυκηναϊκού Τάφου, που
κατεχώσθη βαναύσως, η συντήρηση και ανάδειξη του χώρου, η επισκεψιμότητά
του και η διεθνής προβολή του, αίτημα το οποίο παραμένει ενεργό για
εμένα και τους συνεργάτες μου. Η Διεθνής
βιβλιογραφία, όπως αποτυπώνεται στο Review της Αmerican Journal of
Archaeology, του διαπρεπούς Καθηγητού Jeremy Rutter, ορίζει τα κριτήρια
προκειμένου να χαρακτηρισθεί ένας χώρος ως Ανακτορικό Κέντρο της
Μυκηναϊκής περιόδου, όπως οι Μυκήνες, η Τίρυνς, η Πύλος, η Θήβα, ο
Ορχομενός της Βοιωτίας. Τα κριτήρια αυτά είναι: 1. Η ύπαρξη (η αποκάλυψη) Ακρόπολης με Κυκλώπειο τείχος. 2. Το Μέγαρο, το κέντρο διαμονής και διοίκησης του Άνακτος. 3. Η υπόγεια πηγή που περικλείεται σε επέκταση (Extension) του Κυκλώπειου τείχους για προμήθεια νερού σε περίπτωση πολιορκίας. 4. Το ωργανωμένο Βασιλικό Νεκροταφείο Θολωτών (κυρίως) τάφων κατά προτίμησιν Δυτικά του Ανακτόρου.
Ανασκαφές και έρευνες δύο εκατονταετηρίδων στην Λακωνία δεν είχαν
εντοπίσει αρχαιολογικό χώρο που να πληροί τα κριτήρια αυτά, ώστε να
χαρακτηρισθεί Ανακτορικό κέντρο, έτσι που η Αγγλική Αρχαιολογικη Σχολή
κατέληξε στο απαισιόδοξο συμπέρασμα ότι η Λακωνία "frustrates all
expectations"!
Εν τούτοις η Πελλάνα, δηλ. η ΛΑΚΕΔΑΙΜΩΝ, εδικαίωσε τις προσδοκίες μας
και εκάλυψε α π ό λ υ τ α και τις τέσσερις προϋποθέσεις της
επιστημονικής δεοντολογίας, διότι και Ακρόπολη έχει τειχισμένη με
κυκλώπειο τείχος, το οποίο αφού κατεδαφίσθη στα ιστορικά χρόνια κατά την
εισβολή του Αρκάδα Λυκομήδη στην Πελλάνα το έτος 370/69 π.Χ., μετετράπη
σε δρόμο κατά τους Μεσαιωνικούς χρόνους., ενώ βραδύτερα η περιοχή
ήκμασε ως Βυζαντινό ή Φραγκικό κέντρο (πιθανώτατα η Μεσαιωνική
Λακεδαιμονία, όπου βρήκαμε και σημαντικό νομισματικό θησαυρό του
Αυτοκράτορα Φωκά (602-610) κοπής Κωνσταντινουπόλεως, που διαψεύδει τις
εικοτολογίες Fallmereier, ενώ εκείθεν ίσως ιδρύθη το 582 μ.Χ., η
Μονεμβασία αλλά και η παρακείμενη Δαιμονιά. Το Κυκλώπειο τείχος
επεκτάθηκε από την Ακρόπολη στον λόφο Παλαιόκαστρο και περιέκλεισε την
υπόγειο Πηγή, την οποία ο Παυσανίας τον 2ο αι.μ.Χ. ονομάζει "Πελλανίδα"
και την καταγράφει ως το ένα από τα αξιοθέατα της Πελλάνας της εποχής
του, με δεύτερο το Ασκληπιείο, ασφαλώς πλησίον της Πηγής, πιθανώτατα
κάτω απο την σημερινή πλατεία της Άσπρης Βρύσης της Πελλάνας. Το
Μυκηναϊκό Μέγαρο ευρέθη στην Νότια πλαγιά της Ακρόπολης (Παλαιόκαστρο
Πελλάνας) και παρά τις φθορές του είναι "μέγα υψιρεφές δώμα" διαστάσεων
14Χ35 μ. με τριμερή διαίρεση και φέρει στο μέσον του τον Πρωτογεωμετρικό
Ναό, καθιερωμένο στην Ελένη και τους Διοσκούρους, που επιμαρτυρεί την
ιερότητά του και την πιστοποίηση της ταυτότητός του, αφού όμοιοι ναοί
ευρέθησαν πάνω από όλα τα μυκηναϊκά Μέγαρα, στις Μυκήνες (Ναός Αθηνάς), στην Τίρυνθα (Ναός Ήρας), στην Θήβα (Ναός Περικιονίου Διονύσου), στον Ορχομενό (Ναός των Χαρίτων).
Το Μέγαρο βέβαια δεν είναι μόνο του, αλλά είναι στην προμετωπίδα ενός
συγκροτήματος κτιρίων (φυλακείων, αποθηκών, εργαστηρίων, αρχείων) που
καλύπτουν έκταση 5000 τ.μ. στην Νότια πλαγιά της Ακρόπολης, ενώ ο
αστικός χώρος βρίσκεται σε χαμηλότερο επίπεδο (Unterburg)
περιτειχισμένος επίσης με το κυκλώπειο τείχος. Έτσι το
Ανακτορικό συγκρότημα στην Λακεδαίμονα είναι ένα απο τα μεγαλύτερα της
Μυκηναϊκής Ελλάδος, άριστα ωργανωμένο και προσανατολισμένο στην πλούσια
άνω κοιλάδα του Ευρώτα, με έξοχη θέα στον μεγαλοπρεπή Ταΰγετο και
ανοιχτό στις ζείδωρες αύρες του Ζέφυρου, που πνέει από τον Λακωνικό
κόλπο και κάνει τον Ταΰγετο να φιλοξενεί δένδρα της Αλπικής ζώνης των
Υπερβορείων μαζί με καρποφόρες ελιές από τις οποίες ο Ηρακλής αφαίρεσε
ένα "γροθάρι" και το φύτεψε στον Κρόνιο λόφο της Ολυμπίας, καθιερώνοντας
τους Ολυμπιακούς αγώνες, που τελούσαν πάντοτε υπο την κηδεμονία της
Σπάρτης, στους ιστορικούς χρόνους. Το τέταρτο κριτήριο είναι το
Βασιλικό Μυκηναϊκό Νεκροταφείο στην "Πελεκητή Πελλάνας" που έδωσε τους
μεγαλύτερους, σε όλο τον Μυκηναϊκό κόσμο, θολωτούς λαξευτούς τάφους,
έξοχα έργα τεχνολογίας και αισθητικής, με σημαντικά ευρήματα (χρυσά
κοσμήματα, τα πρώτα και μόνα που βρέθηκαν στην Μινυακή και Μυκηναϊκή
Λακωνία, ψήφους ηλέκτρου, αγγεία ανακτορικού ρυθμού και πλείστα
αφιερώματα στους Ήρωες-Νεκρούς κατά τους αρχαϊκούς, κλασσικούς και
ρωμαϊκούς χρόνους) και κυρίως αποδεικτικά της διαχρονίας της Ανακτορικής
ζωής και δράσης σε όλη την Μυκηναϊκή περίοδο (1600-1200 π.Χ.).
Εάν είναι θεμιτό και επιστημονικά αποδεκτό να ταυτίζουμε τα Ανακτορικά
κέντρα της Μυκηναϊκής Ελλάδος με τους ήρωες του Έπους, τις Μυκήνες με
τον Αγαμέμνονα, την Πύλο με τον Νέστορα (βλ.το Αμερικανικό σύγγραμμα του
C.Blegen κά. "The Palace of Nestor in Western Messenia") το Ανάκτορο των Θηβών με τον Κάδμο και τον Οιδίποδα κ.ο.κ. εξ ίσου θεμιτό
είναι να συνδέσουμε το Ανάκτορο στην Λακεδαίμονα με τους ήρωες του
Λακωνικού παρελθόντος, τον Τυνδάρεω, τους Διοσκούρους, την Ελένη και τον
Μενέλαο. Αυτή ήταν η πεποίθηση των Λακεδαιμονίων μέχρι την εποχή του Παυσανία, ο οποίος γράφει:
"Τυνδάρεων
φασί οικήσαι ενταύθα" (δηλ. στην Πελλάνα). Συναφώς και το Σχόλιον σε
τραγωδία του Ευριπίδου για τον Τυνδάρεων ότι "οικεί εν τοις εσχάτοις της
Λακεδαιμονίας".
Επιγραφικά ευρήματα των ανασκαφών του υπογραφομένου και των συνεργατών
του αναφέρονται στην Ε (Ελένη), τους Διοσκούρους, τον Ηρακλή και τους
Ηρακλείδες οι οποίοι επιστρέψαντες απο την Δύση, την "Μεγάλη Ελλάδα -
Magna Grecia", ως "Λαοί της Θαλάσσης" (Τυρρηνοί, Σαρδηνοί, Σικελοί)
ανέτρεψαν το μυκηναϊκό κράτος (1200-1180 π.Χ.) και επανίδρυσαν την
αγαπημένη τους πρωτεύουσα, την Ομηρική Λακεδαίμονα (στην περιοχή της Πελλάνας) στην Νέα Λακεδαίμονα, την ιστορική Σπάρτη, μία νέα πόλη, αρχετυπικά Δωρική.
Αλλά η περιοχή της Άνω Κοιλάδας του Ευρώτα, όπου απεκαλύφθη η χαμένη
Μητρόπολις Λακεδαίμων (βλ.Getty Images) φιλοξενεί τεκμήρια και ευρήματα
του χιλιόχρουνου πολιτισμού (2750-1750 π.Χ.) των Μινυών, που είχαν
μετατρέψει την λιμνοθάλασσα (Lagoon-Λαγκάδα) του Ταϋγέτου σε ευδαίμονα
πολυνησία με επίκεντρο την θρυλική Ατλαντίδα, οπως μετωνόμασε ο Πλάτων
την Λακεδαίμονα "την υφ' ηλίω ούσαν ποτέ νήσον ιεράν", διότι η
Λακεδαίμων παράγεται απο το ρήμα λαγχάνω (=διανέμων με κλήρωση) και την
λέξη Δαίμων (=Θεός), εν προκειμένω ο Ποσειδών ο πατρώος Θεός του
Μινυακού Γένους, δηλ. των Ηρακλειδών, προγόνων των Δωριέων και ιδρυτών
της Λακεδαίμονος-Ατλαντίδος και της Νέας Λακεδαίμονος-Σπάρτης. Η
Μινυακή και εν συνεχεία η Μυκηναϊκή Λακεδαίμων υπήρξε Ανακτορικό κέντρο
της Λακωνίας, έδρα των Βασιλέων και των Παραδόσεών της για την περίοδο
2750-1200/1180 π.Χ., όταν οι Ηρακλείδες μετέφεραν την πρωτεύουσά τους στην Σπάρτη.
Έκτοτε η Λακεδαίμων έπαυσε να κατοικείται και μετετράπη σε Ιερό Χώρο
όπως υπήρξε αείποτε ως Θεράπνη, όπου ιδρύθησαν Ιερά και Ναοί (όχι
οικισμοί των ελληνιστικών χρόνων, όπως εκλαμβάνεται λανθασμένα) και Ηρώα
προς τιμήν των Νεκρών, που εφονεύθησαν στην μάχη του 369 π.Χ.
(Αινήσιππος εν πολέμωι, Φλειάσιοι εν πολέμω) και ετιμήθησαν με Ηρώα,
περιρραντήρια και αγγεία των κλασσικών και ελληνιστικών χρόνων.
Εκεί ετελούντο στους ιστορικούς χρόνους οι εορτές Ελένια και
Ελενηφόρεια, όπου αι παρθένοι μετέβαιναν με άμαξες απο λυγαριά
(κάναθρα). Ήταν φυσικό και ιστορικά επαναλαμβανόμενο η Σπάρτη να
αναδεχθεί τις λατρείες και τις γενεαλογίες της Μητρός Λακεδαίμονος και
να τις εντάξει στο πολιτικό και πολιτιστικό της γίγνεσθαι και στις
διεκδικήσεις της ως Μητρόπολις του Δωρισμού, αλλά και Αχαϊκών
προσωπικοτήτων, όπως ο Μενέλαος και ο Ορέστης. Άλλωστε η
Σπάρτη επολεοδομήθη στα πρότυπα της Μινυακής και της Μυκηναϊκής
Μητρόπολης της Λακεδαίμονος αφού κατασκεύασε Γυμνάσιο στον Πλατανιστά σε
σχήμα νησίδος που περιβαλλόταν από Εύριπο, μετέφερε τις Ηράκλειες
Στήλες από το Όρος Θόρνακαστον εν πεδίω Θόρνακα προ της γέφυρας του
Ευρώτα και ακολούθως την μία στο Ιερό του Υακίνθου στις Αμύκλες όπου την
είδε και ο Ηρόδοτος και ο Παυσανίας επιχρυσωμένη σε ύψος 16 μ.περίπου,
μετέτρεψε το Ιερό του Μενελάου και της Ελένης στην Νέα Θεράπνη σε σχήμα
πυραμίδος όπως ο λόφος που ιδρύθη αρχικά η Λακεδαίμων και έδωσε στο
σχήμα του τάφου των Αγιαδών Βασιλέων κυκλική θολωτή μορφή, όπως οι
Διπλοί Βασιλικοί Μινυακοί Θολωτοί Τάφοι της Λακεδαίμονος και έθεσε τη
διπλή Βασιλεία της Σπάρτης υπό την κηδεμονία των Διοσκούρων. Η
κώμη της Πελλάνας, την οποία ο Παυσανίας εχαρακτήρισε στην εποχή του
"πόλιν το αρχαίον" είναι διάφορος της Λακεδαίμονος και στα ιστορικά
χρόνια κατέλαβε τον χώρο Νοτιοδυτικά της Πελλανίδος πηγής και του
παρακείμενου σ' αυτήν Ασκληπιείου. Από το έτος 2013 κυκλοφορεί το
τρίτομο σύγγραμμά μου "ΛΑΚΕΔΑΙΜΩΝ", Η υφ' ηλίω ούσα ποτε νήσος Ιερά,
1500 περ.σελίδων και εικόνων στις εκδόσεις "Ινστιτούτο του βιβλίου
Καρδαμίτσα, το οποίο θα χαρώ να σας στείλω στην Διεύθυνση που θα μου
υποδεικνύατε. Η Λακεδαίμων, η Πελλάνα, η Σπάρτη, η Λακωνία που υπηρέτησα
επί 22 έτη, αξίζει ό,τι δικαιούται, τον πρωτεύοντα ρόλο της στην
δημιουργία, την Διασπορά και την ακτινοβολία του Μινυακού - Δωρικού
Πολιτισμού του Έθνους μας, Πολιτισμού Πρωτογενούς και Παιδαγωγού της
Ελληνικής Οικουμενικότητας.»
Το γεγονός είναι ότι η ανακάλυψη του καθηγητή Σπυρόπουλου, η φλέβα χρυσού που χτύπησε ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΥΧΑΙΑ. Πρώτη φορά στα χρονικά της Αρχαιολογίας συναντάμε ασύλητο (σφραγισμένο) βαθμιδωτό λαξευτό Βασιλικό Τάφο τέτοιας υψίστης σπουδαιότητας, δηλαδή από την αρχή του διαδρόμου μέχρι την είσοδο της Πύλης κλείνει προς τα μέσα σχηματίζοντας στα τοιχώματα βαθμιδωτή πυραμίδα, εμπεριέχει στο εσωτερικό του κι άλλους δυο καλά φυλαγμένους τάφους (τρείς τάφους μέσα σε ένα μεγάλο). Και ένας Θεός ξέρει τι αμύθητους θησαυρούς και γνώσεις θα κρύβουν μέσα τους, προσθέτοντας επιπλέον άλλα 1.000 χρόνια Ιστορίας στην αρχαία Σπάρτη. Αυτό δεν συνέβη με τον Μανόλη Ανδρόνικο με την ανακάλυψή του για τον τάφο του Φιλίππου;
Οι κάτοικοι της Πελλάνας λένε δεν θα εγκαταλείψουν έτσι εύκολα τα όπλα, είναι αποφασισμένοι να δώσουν αγώνα μέχρι το τέλος και όπως έχει ειπωθεί επανειλημμένως κατά το παρελθόν: «...παίρνοντας την γενναία απόφαση παραδίδουμε τις περιουσίες και τα χωράφια μας στα χέρια του κ. Σπυρόπουλου για το καλό της Ιστορίας και του τόπου μας και αν δεν αλλάξει το πολιτικό σκηνικό θα πάρουμε το νόμο στα χέρια μας και σύντομα θα μας βρείτε μπροστά σας».
* Τον Ιούνιο του 2014 το
Ινστιτούτο Βιβλίου Α. Καρδαμίτσα εξέδωσε ένα τρίτομο έργο του Θεόδωρου
Σπυρόπουλου, Επίτιμου Έφορου Αρχαιοτήτων Σπάρτης, παρουσιάζει τη
σημαντικότατη ανασκαφική του έρευνα στην Πελλάνα Λακωνίας, που βρίσκεται
25 χλμ. βόρεια της Σπάρτης. Η ανασκαφική έρευνα ξεκίνησε το 1980 και
διήρκησε 25 περίπου χρόνια. Κατά την διάρκεια αυτής βρέθηκαν πολλά
συγκροτήματα κτηρίων που χρονολογούνται από τα Πρωτοελλαδικά χρόνια έως
και τους Μεσαιωνικούς χρόνους, καθώς και επιβλητικοί θολωτοί τάφοι των
μυκηναϊκών χρόνων. Οι θολωτοί τάφοι λόγω του εντυπωσιακού τους μεγέθους
και των κτερισμάτων έχουν ερμηνευθεί από τον ανασκαφέα ως βασιλικοί.
Όπως υποστηρίζει ο συγγραφέας η Πελλάνα είναι η Ομηρική πόλη Λακεδαίμων,
εξ ου και ο τίτλος του τρίτομου έργου του, ενώ διάφορα κτήρια έχουν
ταυτισθεί ως τα βασιλικά ανάκτορα του Μενελάου και της Ωραίας Ελένης.
Ο πρώτος τόμος δημοσιεύει ως επί το πλείστον τα αποτελέσματα των
ανασκαφών στην Πελλάνα. Ο δεύτερος τόμος εστιάζει κατά βάση στην
παρουσία των Μινύων στη Μεσόγειο. Και ο τρίτος τόμος περιλαμβάνει 29
έγχρωμους πίνακες και 1131 ασπρόμαυρες εικόνες.
* Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ παρουσιάζουν την ομιλία "ΑΡΧΑΙΑ ΠΕΛΛΑΝΑ ~ ΟΜΗΡΙΚΗ ΛΑΚΕΔΑΙΜΩΝ ~ ΧΑΜΕΝΗ ΑΤΛΑΝΤΙΔΑ". Ομιλητής: Δρ. ΘΕΟΔΩΡΟΣ Γ. ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ, Αρχαιολόγος, Διευθυντής της Συστηματικής Ανασκαφής στην αρχαία Πελλάνα, Επίκουρος Καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών. Η ομιλία πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 2 Φεβρουαρίου 2020 στο βιβλιοπωλείο «Αἰγηΐς» στον Πειραιά.
Το ανάκτορο βασιλιά Μενελάου, η ωραία Ελένη της Σπάρτης, τάφοι και τείχη είναι τα στοιχεία που κατέγραψαν οι Φρυκτωρίες στην ομιλία του κ. Σπυρόπουλου. Ο Θολωτός τάφος 2.500 π.Χ, το κυκλώπειο τείχος, η κεντρική πύλη, Ο «Τάφος της Ελένης» καθώς και ευρήματα από την καθημερινή ζωή της πόλης. ________________________________________
* Για να ολοκληρωθεί η ανάρτηση μελετήθηκαν με ψυχραιμία δημοσιεύσεις και άρθρα από το 2002 έως τον Φεβρουάριο του 2012 που γράφονται αυτές οι γραμμές:
Το Αρχαίο Θέατρο Αχαρνών αποκαλύφθηκε τον Φεβρουάριο του 2007, τυχαία, κατά τις εργασίες θεμελίωσης οικοδομής, στην τότε οδό Σαλαμίνος 21, που σήμερα έχει μετονομασθεί σε οδό Αρχαίου Θεάτρου, στον αστικό ιστό του Δήμου Αχαρνών, από την αρχαιολόγο κ. Μαρία Πλάτωνος- Γιώτα, γεγονός το οποίο και αποτέλεσε είδηση παγκοσμίου προβολής και ενδιαφέροντος λόγω της μεγάλης ιστορικής, αρχαιολογικής, κοινωνικής και πολιτιστικής σημασίας του. 
