 |
| Εικόνα αριθ. 19. Μάχη εις Ανάλατον. Χειρ Δ. Ζωγράφου, υδατογραφία σε χαρτόνι. |
"Κατά στοχασμόν και υπαγόρευσιν....." Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...
Το ντοκυμαντέρ του Μακρυγιάννη για τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων.
Μια καταγραφή του "μπαρμπα Γιάννη", μια προσπάθεια να αφήσει ίχνη στους επόμενους οραματιστές πατριώτες...
Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...
Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...
εικόνα δέκατη ένατη: Μάχη εις Ανάλατον
Πόλεμος όταν πήγαν οι Έλληνες προς βοήθειαν των πολιορκουμένων εις Ακρόπολιν των Αθηνών, ολιγώτεροι των 2000 και ασύμφωνοι κατά το σχέδιον οπού είχον, διά να πιάσουν την θέσιν Κεφαράπη, λεγομένην Ανάλατος.
Δια νυκτός δε εβγαίνοντες εις τους Τρείς Πύργους ο Βάσιος, ο Καλλέργης και ο Μακρυγιάννης με τα σώματά των (ενώ οι άλλοι αρχηγοί ήτον μέσα εις τα καράβια των) έκριναν εύλογον οι τρεις διότι ανέτειλεν ο ήλιος και δεν ήτον καιρός δια τα εμπρός να εκτελεσθή το σχέδιον των, και απεφάσισαν να φθειάσωσιν ταμπούρια σιμά της θαλάσσης εις την ράχην βγαίνοντες και οι άλλοι οπλαρχηγοί με τα σώματά των, οπού ήτον ακόμη
μέσα εις τα καράβια, να μείνωσι και αυτοί εκεί να συγκροτηθή ο πόλεμος, και έβλεπεν καθείς την τύχην του ή δια εμπρός ή δια οπίσω.
Εβγήκεν έπειτα ο Χριστόδουλος Ποριώτης, του άρεσεν και αυτού η γνώμη τριών και εμείναμεν σύμφωνοι και έπιασεν τους Τρεις Πύργους.
Αφ' ού βγήκαν οι άλλοι οπλαρχηγοί δεν τους άρεσεν η γνώμη μας, εκινήθησαν δια τα εμπρός και άρχισεν ο καθείς να φθειάνη ταμπούριον ως φαίνονται. Ένα μέρος του στρατεύματος επήγεν και έκαμεν το ταμπούριον 1. Ο Μακρυγιάννης παρετήρησε την θέσιν ότι είναι στραβή, τους έδειξεν να το κάμωσιν εις το μέρος. 2. και άρχισαν και εχαράκωσαν το μέρος εκείνο ως φαίνεται σήμερον.
Εις αυτό το αναμεταξύ έλειψεν ο Μακρυγιάννης, διότι υπήγεν να φέρη πολεμοφόδια και τα κανόνια, και τότε άφησαν αυτό το ταμπούρι και ήλθον εις το ταμπούρι
1. Ο εχθρός θεωρήσας τας θέσεις εκινήθη να κτυπήση αυτό το ταμπούρι. Δια αυτήν την αιτίαν επήγεν εις βοήθειάν των ο Βέικος, ο Γ. Δράκος, ο Γ. Τζαβέλας, ο Καλλέργης με στρατιώτας παρμένους από όλα τα σώματα και με τους ιδικούς των. Οι εχθροί ήτον έως 1000 ιππείς και πέντε χιλ. παζοί.
Οι Έλληνες οπού ήσαν εις αυτό το ταμπούρι έως 350 έπεσαν οι Τούρκοι απάνω των και με την πρώτην ορμήν τους εχάλασαν επομένως τα οπισινά ταμπούρια βλέποντα το χάλασμα του πρώτου ετζάκισαν, ακολούθως ετζάκισαν και τα άλλα οπού ήτον πλησιέστερα, υπ' αριθ.
3. ταμπούρι του Γ. Νοταρά,
4. απόσπασμα του Μακρυγιάννη και το ίδιον ταμπούρι 3.
5. Το τακτικόν σώμα και κανόνια.
6. Του Π. Νοταρά και Θ. Ντούσια.
7. Του Βάσσου.
8. Του Κ. Μπότζαρη.
9. Των Ζερβάτων.
10. 11. Κρητικοί, Ντερβενοχωρίται και από άλλα διάφορα μέρη.
11. 12. Χαλασμός Τούρκων και Ελλήνων. (Έλληνες εσκοτώθησαν περίπου των 800 και Τούρκοι αρκετοί, όμως εκέρδισαν.
13. Τούρκικον στράτευμα.
14. Ο Κιοτάγιας και οι αξιωματικοί του..
15. Ο Ελαιώνας.
16. Η Ακρόπολις.
* Οι σημειώσεις είναι του Μακρυγιάννη. Κάθε πίνακας έχει τις δικές του σημειώσεις-περιγραφές, καθώς και "κατάλογο" ονομάτων των αγωνιστών κάθε μάχης, όπως τα κατέγραφε στο μυαλό του και σε σημειώσεις, όταν "ειρήνευε" στο ξαπόσταμά του. Είναι αυθεντικές και το perasma δεν έχει κάνει καμία διόρθωση ορθογραφική, γραμματικής, ή συντακτικού.
* Μελέτημα Σπ. Βασιλείου, δημοσιευμένο στα "Ελεύθερα γράμματα" στις 22/3/1946.
Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, ο ατόφιος αυτό Ρουμελιώτης αγωνιστής του 21, που έμαθε την αλφαβήτα για να προσθέσει ένα ακόμα όπλο στο σελάχι του, θέλοντας ν' αποστωμώσει του "χαμερπείς" που στρεβλώσανε την ιστορική αλήθεια "εστοχάσθη" να μιλήσει με τη γλώσσα της ζωγραφικής στους αγράμματους συμπολεμιστές του, ακριβώς όπως οι παλιοί εκείνοι τεχνίτες που ιστορούσανε τα Ευαγγέλια και πλάι στο κείμενο ζωγραφίζανε σε μικρογραφίες τα επεισόδια της Γραφής για τον αναλφάβητο αναγνώστη.
* Σύνολο παραστάσεων: 26
* Σύνολο πινάκων 129 σε 5 σειρές και 4 ανεξάρτητα αντίγραφα
* χρόνος κατασκευής: 1836 - 1839
Κατηγορίες θεμάτων: 3
Κατηγορία Α': Πολεμικά γεγονότα. Πίνακες 21. Αναφέρονται: 9 στην Α. Στερεά, 3 στην Δ. Στερεά, 2 στην Ήπειρο, 4 στην Πελοπόννησο, 1 στην ναυμαχία του Ναυαρίνου και 2 στην δράση του στόλου.
Κατηγορία Β': Συμβολισμοί. Πίνακες 4. Διασώθηκαν 3. Αναφέρονται: Ο πρώτος στη άλωση της Πόλης και την υποδούλωση, στους κλέφτες, στον Ρήγα. Ο δεύτερος, στη Θεία απόφαση για την απελευθέρωση της Ελλάδας, κάτω από την προστασία των μεγάλων Δυνάμεων υπό το σκήπτρο του Όθωνα. Ο τρίτος, παριστάνει κατάλογο φιλελλήνων και την Ελλάδα στην κορυφή με ένα φτερό γραφίδα στο ένα χέρι και ένα στεφάνι στο άλλο. Ο τέταρτος, παρίστανε την Ελλάδα ξαπλωμένη με ξέπλεκα μαλλιά και τον Αρμανσμπέργκ να της βγάζει την καρδιά. (Σημείωση: Ο πίνακας αυτός καταστράφηκε από τον ίδιο το ζωγράφο, ίσως από φόβο, και έτσι δεν συμπεριελήφθηκε ποτέ σε κάποια από τις 5 σειρές).
Κατηγορία Γ': Προσωπογραφία του Μακρυγιάννη η οποία μέχρι σήμερα δεν βρέθηκε.
Από τους πίνακες του Π. Ζωγράφου και των παιδιών του, υπάρχουν 60 κομμάτια. Ήτοι: 2 πλήρεις σειρές από 24 πίνακες, μία λειψή από 8 κομμάτια και 4 εικόνες εκτός σειράς. Γνήσιοι πίνακες του Π. Ζωγράφου θεωρούνται 8, ζωγραφισμένοι με τέμπερα πάνω σε ξύλο, ανυπόγραφοι και χρησίμευαν μαζί με τους υπόλοιπους της σειράς, ως πρότυπα για την κατασκευή των επομένων 4 σειρών. Οι πίνακες των επομένων 4 σειρών είναι υδατογραφίες πάνω σε χοντρό χαρτόνι και φέρουν υπογραφή Δημ. Ζωγράφος.
Στο Ιστορικό Μουσείο σώζονται 8 εικονογραφίες.
* Σύνολο πινάκων 129 σε 5 σειρές και 4 ανεξάρτητα αντίγραφα
* χρόνος κατασκευής: 1836 - 1839
Κατηγορίες θεμάτων: 3
Κατηγορία Α': Πολεμικά γεγονότα. Πίνακες 21. Αναφέρονται: 9 στην Α. Στερεά, 3 στην Δ. Στερεά, 2 στην Ήπειρο, 4 στην Πελοπόννησο, 1 στην ναυμαχία του Ναυαρίνου και 2 στην δράση του στόλου.
Κατηγορία Β': Συμβολισμοί. Πίνακες 4. Διασώθηκαν 3. Αναφέρονται: Ο πρώτος στη άλωση της Πόλης και την υποδούλωση, στους κλέφτες, στον Ρήγα. Ο δεύτερος, στη Θεία απόφαση για την απελευθέρωση της Ελλάδας, κάτω από την προστασία των μεγάλων Δυνάμεων υπό το σκήπτρο του Όθωνα. Ο τρίτος, παριστάνει κατάλογο φιλελλήνων και την Ελλάδα στην κορυφή με ένα φτερό γραφίδα στο ένα χέρι και ένα στεφάνι στο άλλο. Ο τέταρτος, παρίστανε την Ελλάδα ξαπλωμένη με ξέπλεκα μαλλιά και τον Αρμανσμπέργκ να της βγάζει την καρδιά. (Σημείωση: Ο πίνακας αυτός καταστράφηκε από τον ίδιο το ζωγράφο, ίσως από φόβο, και έτσι δεν συμπεριελήφθηκε ποτέ σε κάποια από τις 5 σειρές).
Κατηγορία Γ': Προσωπογραφία του Μακρυγιάννη η οποία μέχρι σήμερα δεν βρέθηκε.
Από τους πίνακες του Π. Ζωγράφου και των παιδιών του, υπάρχουν 60 κομμάτια. Ήτοι: 2 πλήρεις σειρές από 24 πίνακες, μία λειψή από 8 κομμάτια και 4 εικόνες εκτός σειράς. Γνήσιοι πίνακες του Π. Ζωγράφου θεωρούνται 8, ζωγραφισμένοι με τέμπερα πάνω σε ξύλο, ανυπόγραφοι και χρησίμευαν μαζί με τους υπόλοιπους της σειράς, ως πρότυπα για την κατασκευή των επομένων 4 σειρών. Οι πίνακες των επομένων 4 σειρών είναι υδατογραφίες πάνω σε χοντρό χαρτόνι και φέρουν υπογραφή Δημ. Ζωγράφος.
Στο Ιστορικό Μουσείο σώζονται 8 εικονογραφίες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου