 |
| Εικόνα αριθ. 12. Πολιορκία και μάχαι των Ναβαρινών. Χειρ Δ. Ζωγράφου, υδατογραφία σε χαρτόνι. |
"Κατά στοχασμόν και υπαγόρευσιν....." Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...
Το ντοκυμαντέρ του Μακρυγιάννη για τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων.
Μια καταγραφή του "μπαρμπα Γιάννη", μια προσπάθεια να αφήσει ίχνη στους επόμενους οραματιστές πατριώτες...
Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...
εικόνα δωδέκατη: Πολιορκία και μάχαι των Ναβαρινών
1. Το Νεόκαστρον οπού το πολιορκούσεν ο Ιμπραήμ με όλας του τας δυνάμεις.
2. Αι σκηναί του Ιμπραήμ.
3. Στράτευμα του Ιμπραήμ οπού πολεμεί το Νεόκαστρον με κανόνια, μπόμπας, γρανάτας και λιανοτύφεκα.
4. Η Ιρκαδιά, τα Φιλιατρά και οι Γαργαλιάνοι, οπού βαστούσεν ο Μακρυγιάννης.
5. Όντας ο Μακρυγιάννης εις τους Γαργαλιάνους, επήγεν ο Κατζής Μαυρομιχάλης (όστις ήτον εις το Κάστρο) και του είπεν ότι:
"Οι Πολιορκημένοι με έβγαλαν να υπάγω εις τας Χώρας και επήγα οπού ήτον ο Κουντουριώτης με όλους τους οπλαρχηγούς έως 15.000 στρατεύματα και να στείλη να πιάση τους Παλαιοναβαρίνους δια να μη τους πιάση ο εχθρός και κινδυνεύσωμεν. Αφ' ού του είπα, δεν ηθέλησε κανείς να τους πιάση ήλθον και εις εσέ, Μακρυγιάννη, και σου το λέγω, και ότι μου ειπής να ειπώ των πολιορκουμένων. -Εγώ παίρνω το σώμα μου και υπάγω και τους πιάνω και αμέσως κινώ."
6. Ο Μακρυγιάννης με το σώμα του και με πολλά ολίγους Αρκαδίους (κεφαλή αυτών Αναγ. Παπατζόρης), το όλον έως τριακόσιοι πενήντα άνθρωποι, βιαστεί την θέσιν Ναβαρίνους.
7. Ο Παππατζόρης με τους Αρκαδίους έπιασαν το στενόν.
8. Την άλλην ημέραν πολλά πρωί ήλθαν οι Τούρκοι πεζοί και καβαλλαρία και επέρασαν από το γεφύρι του Βιβαρίου και εκροτήθη ο Πόλεμος και διάρκεσαν έως πέντε ώρας, και με μεγάλην γενναιότητα οι Έλληνες τους οπισθοδρόμησαν από το γεφύρι πολεμούντες και ύστερα αναχώρησαν.
Εσκοτώθησαν Τούρκοι πολλά ολίγοι, Έλληνες δε ελαβώθησαν τρεις. Εξαναήλθον και την άλλην ημέραν και δεν είχον όρεξιν δια πόλεμον και έγενεν μόνον ακροβολισμός.
9. Ύστερον από ολίγας ημέρας επροσκάλεσαν τον Μακρυγιάννη οι κλεισμένοι να υπάγη μέσα, και πηγαίνει με 116 άνδρας, τους δε τους λοιπούς τους άφησεν εις την ιδίαν θέσιν (ήτον το μέγα Σάββατον).
10. Την Δευτέραν της Λαμπράς κινείται ο Ιμπραήμης να υπα΄γη να χαλάση τους ολίγους οπού άφησεν ο μακρυγιάννης εις τους Ναβαρίνους. Τότε βιασμένοι οι πολιορκούμενοι, ο Βελέντζας, ο Στέφος και άλλοι πολλοί και ο ίδιος ο Μακρυγιάννης εβγήκαν εναντίον των εχθρών εις τα κανονοστάσιά των και εφόνευσαν αρκετούς και εβιάσθη ο Ιμπραήμης να γυρίση οπίσω. Εσκοτώθησαν και λαβώθησαν Έλληνες 11.
11. Ο Ιμπραήμης έστειλε να παραδώσωσιν οι Έλληνες το κάστρον, και αφού δεν ηθέλησαν έβαλεν εις τα καράβια του στρατεύματα και πολεμώντας έκαμαν έξοδον εις την Σφακτηρίαν και εχάλασαν τους Έλληνας. Επνίγησαν και εσκοτώθησαν περίπου από 900 Έλληνας, και έπειτα επήρεν και τους Παλαιοναβαρίνους.
12. Η σφακτηρία με τους Έλληνας σκοτωμένους και πνιγμένους.
13. Ο Τζαμαδός, ο Αναγνωσταράς, Σίμος, Σαΐνης και άλλαι κεφαλαί οπού εχαλάσθηκαν εκεί.
14. Το καράβι του Τζαμαδού με τον Μαυροκορδάτον και ο Σακτούρης βγαίνει πολεμώντας.
15. Καράβια ελληνικά.
16. Οι φρεγάτες εμπουκάρησαν μέσα και πολεμούν το κάστρο. Αφ' ού τα αναγκαία του κάστρου εσώθησαν και κατ' εξοχήν το νερόν, έστειλαν τον μακρυγιάννη και έκαμεν συνθήκας με τον Ιμπραήμην και εμβαρκαρίσθησαν.
17. Αι Χώρες και ο Κουντουργιώτης με τους Έλληνας εκάθουντο εκεί. Οι πολιορκημένοι
Γ. Μαυρομιχάλης, Ιω. Μαυρομιχάλης (όστις εσκοτώθη), Π. Γιατράκος, δ. Σακτούρης, Ν. Λάμπρος Κρανιδιώτης, Καλλέργηδες, Γαρδικιώτης, Γ. Λιβαδίτης, Γ. Βελέντζας, Στέφος, διάφοροι Έλληνες, Φωκαίοι και επίλοιποι αδελφοί, οπού δεν ενθυμούμαι, και ο Μακρυγιάννης.
* Οι σημειώσεις είναι του Μακρυγιάννη. Κάθε πίνακας έχει τις δικές του σημειώσεις-περιγραφές, καθώς και "κατάλογο" ονομάτων των αγωνιστών κάθε μάχης, όπως τα κατέγραφε στο μυαλό του και σε σημειώσεις, όταν "ειρήνευε" στο ξαπόσταμά του. Είναι αυθεντικές και το perasma δεν έχει κάνει καμία διόρθωση ορθογραφική, γραμματικής, ή συντακτικού.
* Μελέτημα Σπ. Βασιλείου, δημοσιευμένο στα "Ελεύθερα γράμματα" στις 22/3/1946.
Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, ο ατόφιος αυτό Ρουμελιώτης αγωνιστής του 21, που έμαθε την αλφαβήτα για να προσθέσει ένα ακόμα όπλο στο σελάχι του, θέλοντας ν' αποστωμώσει του "χαμερπείς" που στρεβλώσανε την ιστορική αλήθεια "εστοχάσθη" να μιλήσει με τη γλώσσα της ζωγραφικής στους αγράμματους συμπολεμιστές του, ακριβώς όπως οι παλιοί εκείνοι τεχνίτες που ιστορούσανε τα Ευαγγέλια και πλάι στο κείμενο ζωγραφίζανε σε μικρογραφίες τα επεισόδια της Γραφής για τον αναλφάβητο αναγνώστη.
* Σύνολο παραστάσεων: 26
* Σύνολο πινάκων 129 σε 5 σειρές και 4 ανεξάρτητα αντίγραφα
* χρόνος κατασκευής: 1836 - 1839
Κατηγορίες θεμάτων: 3
Κατηγορία Α': Πολεμικά γεγονότα. Πίνακες 21. Αναφέρονται: 9 στην Α. Στερεά, 3 στην Δ. Στερεά, 2 στην Ήπειρο, 4 στην Πελοπόννησο, 1 στην ναυμαχία του Ναυαρίνου και 2 στην δράση του στόλου.
Κατηγορία Β': Συμβολισμοί. Πίνακες 4. Διασώθηκαν 3. Αναφέρονται: Ο πρώτος στη άλωση της Πόλης και την υποδούλωση, στους κλέφτες, στον Ρήγα. Ο δεύτερος, στη Θεία απόφαση για την απελευθέρωση της Ελλάδας, κάτω από την προστασία των μεγάλων Δυνάμεων υπό το σκήπτρο του Όθωνα. Ο τρίτος, παριστάνει κατάλογο φιλελλήνων και την Ελλάδα στην κορυφή με ένα φτερό γραφίδα στο ένα χέρι και ένα στεφάνι στο άλλο. Ο τέταρτος, παρίστανε την Ελλάδα ξαπλωμένη με ξέπλεκα μαλλιά και τον Αρμανσμπέργκ να της βγάζει την καρδιά. (Σημείωση: Ο πίνακας αυτός καταστράφηκε από τον ίδιο το ζωγράφο, ίσως από φόβο, και έτσι δεν συμπεριελήφθηκε ποτέ σε κάποια από τις 5 σειρές).
Κατηγορία Γ': Προσωπογραφία του Μακρυγιάννη η οποία μέχρι σήμερα δεν βρέθηκε.
Από τους πίνακες του Π. Ζωγράφου και των παιδιών του, υπάρχουν 60 κομμάτια. Ήτοι: 2 πλήρεις σειρές από 24 πίνακες, μία λειψή από 8 κομμάτια και 4 εικόνες εκτός σειράς. Γνήσιοι πίνακες του Π. Ζωγράφου θεωρούνται 8, ζωγραφισμένοι με τέμπερα πάνω σε ξύλο, ανυπόγραφοι και χρησίμευαν μαζί με τους υπόλοιπους της σειράς, ως πρότυπα για την κατασκευή των επομένων 4 σειρών. Οι πίνακες των επομένων 4 σειρών είναι υδατογραφίες πάνω σε χοντρό χαρτόνι και φέρουν υπογραφή Δημ. Ζωγράφος.
Στο Ιστορικό Μουσείο σώζονται 8 εικονογραφίες.
* Σύνολο πινάκων 129 σε 5 σειρές και 4 ανεξάρτητα αντίγραφα
* χρόνος κατασκευής: 1836 - 1839
Κατηγορίες θεμάτων: 3
Κατηγορία Α': Πολεμικά γεγονότα. Πίνακες 21. Αναφέρονται: 9 στην Α. Στερεά, 3 στην Δ. Στερεά, 2 στην Ήπειρο, 4 στην Πελοπόννησο, 1 στην ναυμαχία του Ναυαρίνου και 2 στην δράση του στόλου.
Κατηγορία Β': Συμβολισμοί. Πίνακες 4. Διασώθηκαν 3. Αναφέρονται: Ο πρώτος στη άλωση της Πόλης και την υποδούλωση, στους κλέφτες, στον Ρήγα. Ο δεύτερος, στη Θεία απόφαση για την απελευθέρωση της Ελλάδας, κάτω από την προστασία των μεγάλων Δυνάμεων υπό το σκήπτρο του Όθωνα. Ο τρίτος, παριστάνει κατάλογο φιλελλήνων και την Ελλάδα στην κορυφή με ένα φτερό γραφίδα στο ένα χέρι και ένα στεφάνι στο άλλο. Ο τέταρτος, παρίστανε την Ελλάδα ξαπλωμένη με ξέπλεκα μαλλιά και τον Αρμανσμπέργκ να της βγάζει την καρδιά. (Σημείωση: Ο πίνακας αυτός καταστράφηκε από τον ίδιο το ζωγράφο, ίσως από φόβο, και έτσι δεν συμπεριελήφθηκε ποτέ σε κάποια από τις 5 σειρές).
Κατηγορία Γ': Προσωπογραφία του Μακρυγιάννη η οποία μέχρι σήμερα δεν βρέθηκε.
Από τους πίνακες του Π. Ζωγράφου και των παιδιών του, υπάρχουν 60 κομμάτια. Ήτοι: 2 πλήρεις σειρές από 24 πίνακες, μία λειψή από 8 κομμάτια και 4 εικόνες εκτός σειράς. Γνήσιοι πίνακες του Π. Ζωγράφου θεωρούνται 8, ζωγραφισμένοι με τέμπερα πάνω σε ξύλο, ανυπόγραφοι και χρησίμευαν μαζί με τους υπόλοιπους της σειράς, ως πρότυπα για την κατασκευή των επομένων 4 σειρών. Οι πίνακες των επομένων 4 σειρών είναι υδατογραφίες πάνω σε χοντρό χαρτόνι και φέρουν υπογραφή Δημ. Ζωγράφος.
Στο Ιστορικό Μουσείο σώζονται 8 εικονογραφίες.
Scholeio.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου