Αρχαίο Θέατρο Αχαρνών
Το αρχαίο θέατρο Αχαρνών ''έδειξε'' σίγουρα υπομονή μέχρι να χαϊδευτεί από το ελληνικό φως και επιμονή να "αναδειχθεί"... Επιθυμεί να ''πάρει'' τη θέση του ανάμεσα σε ανάλογα ευρήματα.
Τελικά τα κατάφερε και αποκαλύπτει
σιγά σιγά το μέγεθός του, το παρελθόν του...
Για την ύπαρξη του θεάτρου Αχαρνών, μαρτυρούν δύο σημαντικότατες επιγραφές του β’ μισού του 4ου αιώνα π.Χ. Μία αναθηματική, που αναφέρει τα έσοδα από τη μίσθωση του θεάτρου σε ιδιώτες για παραστάσεις τραγωδίας ή κωμωδίας, από τα οποία θα πληρώνονταν οι λατρευτικές ανάγκες του δήμου και μια στήλη, όπου αναγράφονταν δύο ψηφίσματα, που βρέθηκε σε δεύτερη χρήση, ως κάλυμμα αγωγού, το 1987, από την κ. Μαρία Πλάτωνος, στην ανασκαφή ενός ρωμαϊκού λουτρού σε μικρή απόσταση από το σημείο εύρεσης του θεάτρου.
Το Αρχαίο Θέατρο Αχαρνών αποκαλύφθηκε τον Φεβρουάριο του 2007, τυχαία, κατά τις εργασίες θεμελίωσης οικοδομής, στην τότε οδό Σαλαμίνος 21, που σήμερα έχει μετονομασθεί σε οδό Αρχαίου Θεάτρου, στον αστικό ιστό του Δήμου Αχαρνών, από την αρχαιολόγο κ. Μαρία Πλάτωνος- Γιώτα, γεγονός το οποίο και αποτέλεσε είδηση παγκοσμίου προβολής και ενδιαφέροντος λόγω της μεγάλης ιστορικής, αρχαιολογικής, κοινωνικής και πολιτιστικής σημασίας του.
Η μέχρι τώρα ανασκαφική έρευνα έφερε στο φώς μια ολόκληρη κερκίδα, πλάτους 5 μ. (δυτικά ) και 22 μ. (ανατολικά) με 11 σειρές καθισμάτων από ασβεστολιθικούς δόμους σε ημικυκλική διάταξη, που είχαν μεταφερθεί προφανώς από κάποιο τοπικό λατομείο λίθου.
Ανασκάφηκε επίσης μικρό τμήμα κερκίδας, βόρεια της πρώτης, που συνεχίζεται άθικτη, όπως πιστεύει η κ. Πλάτωνος, κάτω από το θεμέλιο της νεόδμητης οικοδομής.
Επίσης αποκαλύφθηκε και πολύ μικρό τμήμα της ορχήστρας σε βάθος 2,3 μέτρων. Είναι φανερό ότι το υπόλοιπο τμήμα του κοίλου, οι πάροδοι, η ορχήστρα και το σκηνικό οικοδόμημα βρίσκονται κάτω από τα προς βορρά κτίσματα και κάτω από το δρόμο.
Αναμένεται να αποκαλυφθούν όταν θα συνεχισθεί η ανασκαφική έρευνα, που διακόπηκε το καλοκαίρι του 2007, με την ολοκλήρωση της απαλλοτρίωσης των γειτονικών οικοπέδων, που ήδη βρίσκεται στο στάδιο δικαστικού προσδιορισμού της αποζημίωσης.
Διατηρώντας λοιπόν, τον αρχικό ενθουσιασμό και τις προσδοκίες, που γεννήθηκαν από την αποκάλυψη του, κατόπιν και της παρακίνησης από τον πρόεδρο τού σωματείου με την επωνυμία ΔΙΑΖΩΜΑ – σωματεία για την αποκατάσταση όλων των αρχαίων θεάτρων της Ελλάδας-, κ. Σταύρο Μπένο, ιδρύθηκε, το 2010, πολιτιστικός φορέας με τη νομική μορφή της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας, το ΕΠΙΣΚΗΝΙΟΝ -Κίνηση Πολιτών για την Ανάδειξη του Αρχαίου Θεάτρου Αχαρνών- νομικό πρόσωπο αμιγώς εθελοντικό και αμιγώς μη κερδοσκοπικό, μη χρηματοδοτούμενο και μη επιχορηγούμενο, με συγκεκριμένο πολιτιστικό σκοπό: την ανάδειξη, προστασία και προβολή του Αρχαίου Θεάτρου Αχαρνών, του μοναδικής αξίας αυτού μνημείου, με πρόεδρο την κ. Μαρία Μίχα, επίτιμο μέλος του Διαζώματος.
Σε καμιά περίπτωση δεν προτίθεται (και δεν επιτρέπεται άλλωστε), να υποκαταστήσει την Πολιτεία και τους αρμόδιους κρατικούς φορείς, στην ευθύνη των οποίων αποκλειστικά, νομικά και θεσμικά ανήκει η ολοκληρωτική αποκάλυψη και ανάδειξη του αρχαιολογικού αυτού θησαυρού.
Το ΕΠΙΣΚΗΝΙΟΝ συνεργάζεται στενά με το σωματείο ΔΙΑΖΩΜΑ. Για την επίτευξη του σκοπού που αναφέραμε παραπάνω, το ΕΠΙΣΚΗΝΙΟΝ με τα μέλη του (μεταξύ των οποίων είναι η ανασκαφέας του αρχαίου θεάτρου Αχαρνών, αρχαιολόγος κ. Μαρία Πλάτωνος –Γιώτα, ο δήμαρχος Αχαρνών κ. Σωτήρης Ντούρος, ο λαϊκός ζωγράφος Αχαρνών Χρήστος Τσεβάς, πρόεδροι τοπικών συλλόγων, πολλοί διακεκριμένοι αρχαιολόγοι μεταξύ των οποίων και της Β' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, αλλά και νομικά πρόσωπα , όπως ο Ορειβατικός Σύλλογος Αχαρνών και η Φιλότεχνη Λέσχη Αχαρνών, με πάθος για το αρχαίο θέατρο και αγάπη για τις Αχαρνές, χωρίς ίδιον όφελος, προβαίνει σε ποικίλες δράσεις που αγκαλιάζονται από πλήθος κόσμου.
Μέσω αυτών των δράσεων αφενός επιτυγχάνεται η ευαισθητοποίηση των κατοίκων, η καλλιέργεια της πολιτιστικής τους συνείδησης, η γνώση τους για τις πολλαπλές ωφέλειες που θα προκύψουν για την τοπική κοινωνία από την αξιοποίηση του μνημείου στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη (τουρισμός, βιομηχανία παραγωγής πολιτιστικού περιεχομένου, παροχή υπηρεσιών) και αφετέρου ασκείται πίεση στους αρμόδιους φορείς για επιτάχυνση των χρονοβόρων γραφειοκρατικών διαδικασιών της αποκάλυψης του αρχαίου θεάτρου.
Από το 2010, που ιδρύθηκε το ΕΠΙΣΚΗΝΙΟΝ σε συνεργασία με το σωματείο ΔΙΑΖΩΜΑ και με την αποτελεσματική παρουσία του σε όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κατόρθωσε ο ηλεκτρονικός κουμπαράς του Αρχαίου Θεάτρου Αχαρνών να είναι και να παραμένει πανελλήνια πρώτος από άποψη συμμετοχής πολιτών.
Αυτό εκτός των άλλων είναι ένα ισχυρό μήνυμα προς τους φορείς από τους οποίους τυπικά και ουσιαστικά εξαρτώνται οι διαδικασίες απαλλοτριώσεων, πεζοδρομήσεων ανασκαφών αναστηλώσεως και αποκαταστάσεως του θεάτρου, ότι οι πολίτες των Αχαρνών είναι ενεργοί και παρόντες στην υπόθεση ανάδειξής του.
Αυτό ήταν και η αιτία που εν μέσω της πρωτοφανούς για την πατρίδα μας οικονομικής κρίσης, με την παρουσία μας και τις πιέσεις μας τον Οκτώβριο του 2011, να κατατεθεί η αποζημίωση για το πρώτο οικόπεδο.
Αυτό ήταν η αιτία επίσης, που τον Μάϊο 2012 κηρύχθηκε η απαλλοτρίωση για τρεις ακόμη ιδιοκτησίες με τα επικείμενα τους (κτήρια κ.α), που μόνον μετά την ολοκλήρωση της αποζημίωσης τους, επιτρέπεται η ένταξη του έργου σε προγράμματα ΕΣΠΑ, ώστε να αποκαλυφθεί πλήρως το θέατρο.
Ήδη πλησιάζει προς το τέλος το χρονοβόρο και άκρως γραφειοκρατικό στάδιο της προδικασίας, μετά το πέρας του οποίου θα ακολουθήσει ο δικαστικός προσδιορισμός του ύψους της αποζημίωσης των ιδιοκτητών.
Τα έως τώρα παραδείγματα δείχνουν ότι για την πλήρη αποκάλυψη και ενδεχομένως, όπου επιτρέπεται, χρήση των αρχαίων θεάτρων απαιτούνται πολλές δεκαετίες, όπως επί παραδείγματι το Μικρό Θέατρο της Επιδαύρου, που οι ανασκαφές του ξεκίνησαν το 1971 και οι απαλλοτριώσεις ολοκληρώθηκαν πέρσι ή το διάσημο αρχαίο θέατρο της Δήλου, που αν και oι ανασκαφές άρχισαν το 1882 μέχρι σήμερα δεν έχει αποκατασταθεί!
Σκοπός του Επισκηνίου είναι με τις δράσεις και τη διαρκή εποπτεία του το Αρχαίο Θέατρο Αχαρνών να αποκατασταθεί χωρίς αναβολές ή παύσεις στις διαδικασίες αποκάλυψης του, κόντρα στις τραγικά αντίξοες οικονομικές συνθήκες της χώρας μας.
Το ΕΠΙΣΚΗΝΙΟΝ λοιπόν με τις δράσεις του στοχεύει ώστε το αρχαίο θέατρο Αχαρνών να είναι διαρκώς στο προσκήνιο. Πραγματοποιεί εκπαιδευτικές-πολιτιστικές περιηγήσεις σε άλλα αρχαία θέατρα σε όλη την Ελλάδα, όπου ενημερώνει για το θέατρό Αχαρνών και ενημερώνονται τα μέλη του για το στάδιο αναστήλωσης και ανάδειξης των άλλων αρχαίων θεάτρων.
Έχει καθιερώσει ετήσιο διαγωνισμό έκθεσης μαθητών γυμνασίων και λυκείων της πόλης μας, ετήσιο ποδηλατικό αρχαιολογικό γύρο Αχαρνών που ξεκινάει από τις Αχαρνικές Πύλες – Αχαρνική Οδό στην Πλατεία Κοτζιά στην Αθήνα και μέσω Θολωτού Τάφου και Τύμβου του Σοφοκλή καταλήγει στο Αρχαίο Θέατρο, την υιοθεσία του θεάτρου από σχολεία της πόλης μας, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα ΜΙΚΡΟΙ ΑΧΑΡΝΕΙΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΙ, που ήδη έχει εκτελεστεί σε δύο δημοτικά σχολεία, τη διοργάνωση θεατρικών παραστάσεων με τη συμμετοχή διακεκριμένων επαγγελματιών ηθοποιών , τη δωρεά προς τη βιβλιοθήκη του Τμήματος Αρχαιολογίας και Ιστορικής Έρευνας του Δήμου Αχαρνών βιβλίων για το αρχαίο θέατρο, την ανάθεση σύνθεσης αφιλοκερδώς από την καθηγήτρια του Ωδείου Αθηνών κ. Αικατερίνη Καφή, μουσικού έργου για το αρχαίο Θέατρο Αχαρνών, τη διοργάνωση συναυλιών με αφιλοκερδή συμμετοχή μεγάλων Ελλήνων δημιουργών.
Επιπλέον με ενέργειες και δαπάνες του ΕΠΙΣΚΗΝΙΟΥ αναρτήθηκε η ενημερωτική πινακίδα στο χώρο του θεάτρου και με ενέργειες και πιέσεις του μετονομάστηκε η οδός Σαλαμίνος σε οδό Αρχαίου Θεάτρου, ενώ τώρα ενεργεί ώστε να τοποθετηθούν ενημερωτικές πινακίδες για το Θέατρο σε κομβικά σημεία της πόλης. Στα άμεσα σχέδια είναι και η έκδοση ιστορικού αφηγήματος με θέμα το αρχαίο θέατρο Αχαρνών.
Στόχος του Επισκηνίου παραμένει η το ταχύτερο δυνατόν αποκάλυψη του θεάτρου, η ευαισθητοποίηση του κοινού για αυτό το μοναδικής σημασίας μνημείο και η παραγωγή ενός μοντέλου πολιτισμού που δε θα χαρακτηρίζεται από εσωστρέφεια και ελιτισμό αλλά από διαρκή διάλογο. Έναν διάλογο που δεν αποτελεί πεδίο μόνον επιστημονικής διαπραγμάτευσης αλλά ουσιαστικό εργαλείο για την αποτελεσματική διαχείριση του μνημείου δηλαδή την τάχιστη αποκατάσταση του, την αρχαιολογική τεκμηρίωση, τα ιστορικά και αρχαιολογικά δεδομένα, τη σύνδεσή του με τα άλλα αρχαιολογικά μνημεία του Δήμου Αχαρνών και την ενσωμάτωση του στην τοπική κοινωνία με κανόνες αειφόρου ανάπτυξης.
Στόχος του Επισκηνίου παραμένει η το ταχύτερο δυνατόν αποκάλυψη του θεάτρου, η ευαισθητοποίηση του κοινού για αυτό το μοναδικής σημασίας μνημείο και η παραγωγή ενός μοντέλου πολιτισμού που δε θα χαρακτηρίζεται από εσωστρέφεια και ελιτισμό αλλά από διαρκή διάλογο. Έναν διάλογο που δεν αποτελεί πεδίο μόνον επιστημονικής διαπραγμάτευσης αλλά ουσιαστικό εργαλείο για την αποτελεσματική διαχείριση του μνημείου δηλαδή την τάχιστη αποκατάσταση του, την αρχαιολογική τεκμηρίωση, τα ιστορικά και αρχαιολογικά δεδομένα, τη σύνδεσή του με τα άλλα αρχαιολογικά μνημεία του Δήμου Αχαρνών και την ενσωμάτωση του στην τοπική κοινωνία με κανόνες αειφόρου ανάπτυξης.
Πηγές:
www.diazoma.gr
www.episkinion.org http://www.episkinion.org/
*Μαρία Πλάτωνος-Γιώτα, Οι αρχαιότητες του Δήμου των αρχαίων Αχαρνών και η αποκάλυψη του θεάτρου, Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Αρχαιολογικές συμβολές, τόμος Α’, σελ.137
* ΕΠΙΣΚΗΝΙΟΝ-Κίνηση Πολιτών για την Ανάδειξη του Αρχαίου Θεάτρου Αχαρνών (www.episkinion.org), Νομικό πρόσωπο μη κερδοσκοπικό, είναι κίνηση πολιτών για την ανάδειξη του Αρχαίου Θεάτρου Αχαρνών, ενός μοναδικής πολιτιστικής αξίας μνημείου, που τμήμα του αποκαλύφθηκε τον Φεβρουάριο του 2007 στον αστικό ιστό του Δήμου Αχαρνών.
Το ΕΠΙΣΚΗΝΙΟΝ μέσω ποικίλων πολιτιστικών δράσεων για την ευαισθητοποίηση των πολιτών, στοχεύει στην πλήρη αποκάλυψη, αποκατάσταση και προβολή του μνημείου αυτού.
ΕΛEΓΧΟΣ
