Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν συνηθίσει να σκέφτονται με μια «καρτεσιανή λογική», δηλ. με ένα γραμμικό τρόπο σκέψης, με μια επαγωγική λογική, αγνοώντας τη σημασία των συναισθημάτων, της διαίσθησης, χωρίς να τολμούν να προσεγγίσουν νέους τρόπους σκέψης.
Αλλά οι πρόσφατες διαπιστώσεις στην ψυχολογία, τη νευρολογία και άλλες επιστήμες έχουν οδηγήσει στην ανάπτυξη νέων μεθόδων σκέψης και εκμάθησης. Η θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης, καθώς και τεχνικές ταχύρυθμης εκμάθησης που έχουν αναπτυχθεί, δείχνουν νέες δυνατότητες του ανθρώπου που δεν έχουμε μάθει να τις αξιοποιούμε συστηματικά.
Δυνατότητες και διασυνδέσεις
του ανθρώπινου μυαλού.
Οι γνώσεις για το ανθρώπινο μυαλό ήταν πολύ περιορισμένες, όπως ακριβώς ήταν και οι γνώσεις για το σύμπαν και τους γαλαξίες.
Με την ανακάλυψη όμως του μικροσκοπίου και άλλων ισχυρών μηχανημάτων μετρήσεων, ανακάλυψαν ότι το μυαλό δεν είναι μια συμπαγής μάζα, αλλά αποτελείται από εκατομμύρια μικροσκοπικά κύτταρα.
Με την ανάπτυξη των μηχανημάτων και μικροσκοπίων ακόμη περισσότερο, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι κάθε εγκεφαλικό κύτταρο μοιάζει με ένα οκταπόδι, όπου υπάρχει ο πυρήνας και γύρω ένας μεγάλος αριθμός από "πλοκάμια".
Συνεχίζοντας το θαυμάσιο αυτό ταξίδι της διερεύνησης, οι επιστήμονες βρήκαν ότι κάθε ένα από τα πλοκάμια είχε χιλιάδες μικρά εξογκώματα, όπως ακριβώς τις βεντούζες που έχουν τα οκταπόδια, αλλά από όλες τις πλευρές και όχι από τη μία πλευρά μόνο.
Είχε ανακαλυφθεί τότε ότι ένα μέτριο μυαλό αποτελείται από ένα πολύ μεγάλο αριθμό μικροσκοπικών κυττάρων, περίπου 13,000,000,000.
Πολλοί θα σκεφτούν ότι ο αριθμός αυτός είναι και το βασικό κριτήριο για το πόσο έξυπνος είναι κάποιος. Το ίδιο ακριβώς είχαν σκεφθεί και οι επιστήμονες τότε. Ο καθηγητής Pyotr Anokhin, ο οποίος αφιέρωσε τη ζωή του στην έρευνα αυτή, ήταν από τους πρώτους που αντελήφθηκε ότι δεν είναι ο αριθμός των εγκεφαλικών κυττάρων που καθορίζει πόσο έξυπνος είναι κάποιος αλλά τα μικροσκοπικά εξογκώματα, που βρίσκονται πάνω στα κύτταρα και οι διασυνδέσεις που τα εξογκώματα αυτά κάνουν με τα άλλα εγκεφαλικά κύτταρα.
Καθώς προχωρούσαν οι έρευνες, ανακάλυψαν ότι το ανθρώπινο μυαλό αποτελείται από ένα φανταστικό αριθμό διασυνδέσεων, που σχηματίζονται από τα χιλιάδες εξογκώματα, που βρίσκονται πάνω στα εκατομμύρια των εγκεφαλικών κυττάρων.
Έγιναν επίσης πολλές προσπάθειες ώστε να καταμετρηθεί ο αριθμός των διασυνδέσεων που θα μπορούσε να κάνει το ανθρώπινο μυαλό.
Ο πραγματικά εκπληκτικός αριθμός είναι:
1 το οποίο ακολουθείται από 10 εκατομμύρια χιλιόμετρα μηδενικά.
100000000000000000000000000000 ……….
Ο αριθμός αυτός δείχνει τις τεράστιες δυνατότητες του ανθρώπινου μυαλού και ταυτόχρονα αποδεικνύει ότι κανένας δεν έχει καταφέρει να χρησιμοποιήσει όλες τις δυνατότητες που διαθέτει ο ανθρώπινος εγκέφαλος.
Η Δυναμική του ανθρώπινου μυαλού
και οι Δυνατότητες του
Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλές έρευνες σε σχέση με τη δυναμική του ανθρώπινου μυαλού, από Ψυχολόγους, Εκπαιδευτικούς, Βιοχημικούς, Φυσικούς και Μαθηματικούς. Όλες οι έρευνες έχουν καταλήξει στο ίδιο κοινό συμπέρασμα:
Οι δυνατότητες του ανθρώπινου μυαλού είναι απεριόριστες. Σίγουρα με τη συνεχή έρευνα σε σχέση με τον τρόπο που το ανθρώπινο μυαλό εργάζεται, πολλά νέα και καταπληκτικά στοιχεία θα εμφανίζονται μπροστά μας συνεχώς.
Θα κάνουμε πιο κάτω μια ιστορική αναδρομή για το τι πίστευαν για το μυαλό παλαιότερα, και στη συνέχεια θα δούμε τις τελευταίες ανακαλύψεις για τη λειτουργία του μυαλού (αριστερό και δεξί μέρος του εγκεφάλου).
Τέλος θα εξετάσουμε τη δυναμική του μυαλού και τις διασυνδέσεις που δημιουργούνται στα εγκεφαλικά κύτταρα.
Παλαιότερα
Δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που ο άνθρωπος δε γνώριζε σχεδόν τίποτα για το μυαλό του. Ένας Έλληνας, διάσημος φιλόσοφος και σκεπτικιστής ο Αριστοτέλης, είχε συμπεράνει μετά από μελέτες που έκανε ότι το κέντρο της μνήμης και των συναισθημάτων βρίσκεται στην καρδιά.
Ήταν κατά τη διάρκεια της Αναγέννησης, μιας περιόδου μεγάλης εξέλιξης και προόδου, που είχαν τελικά αντιληφθεί ότι το επίκεντρο της σκέψης βρισκόταν στην κεφαλή, αλλά εξέλειπε οποιαδήποτε γνώση για το μυαλό.
Κατά τη διάρκεια του δέκατου ένατου αιώνα, έγιναν κάποια θετικά βήματα για την κατανόηση της λειτουργίας του μυαλού.
Το 1930 και μέχρι το 1940 επιστεύετο ότι το μυαλό είναι μια απλή μηχανή περίπου όπως ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής, ο οποίος δεχόταν μερικές πληροφορίες, γινόταν κάποια απλή επεξεργασία και παίρναμε στο τέλος το αποτέλεσμα.
Μόνο μετά το 1950, άρχισαν να κατανοούν την πολυπλοκότητα του μυαλού, και να γίνεται αντιληπτό ότι και ένα μέτριο μυαλό είναι πολύ πιο ικανό απ΄ ότι ποτέ επιστεύετο.
Το αριστερό και δεξί μέρος
του εγκεφάλου μας
Θα μπορούσαμε σε μια πρώτη φάση να «χωρίσουμε» το ανθρώπινο μυαλό σε δυο μέρη: (α) Το αριστερό μέρος. (β) Το δεξί μέρος.
Αν το αριστερό μέρος του μυαλού πάθει κάποια ζημιά, τότε το δεξί μέρος του σώματός μας θα παραλύσει.
Κατά συνέπεια, αν το δεξί μέρος του μυαλού πάθει ζημιά, τότε το αριστερό μέρος του σώματός μας θα παραλύσει. δηλαδή το κάθε μέρος του μυαλού ελέγχει το αντίθετο μέρος του σώματος.
Δύο καθηγητές, ο Δρ. Roger Sperry και ο Robert Ornstein του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, μετά από έρευνες στο ανθρώπινο μυαλό φώτισαν ακόμη πιο πολύ τις γνώσεις μας για τον ανθρώπινο εγκέφαλο.
Προσπάθησαν πρώτα να βρουν αν το κάθε ένα από τα δυο μέρη του μυαλού χειριζόταν διαφορετικές πνευματικές δραστηριότητες εκτός από τις φυσικές δραστηριότητες που αναφέραμε πιο πάνω.
Για να το πετύχουν λοιπόν αυτό μέτρησαν με ειδικά μηχανήματα τα εγκεφαλικά κύματα που προέρχονταν από μαθητές οι οποίοι εργάζονταν πάνω σε διαφορετικές πνευματικές ασκήσεις.
Μερικές από αυτές τις ασκήσεις ήταν να κάνουν πρόσθεση, να γράψουν επιστολές και δοκίμια, να κάνουν λογικές αναλύσεις, να χρησιμοποιήσουν τη φαντασία τους και να κάνουν διάφορους συνδυασμούς χρωμάτων.
Κατά τη διάρκεια της όλης διαδικασίας έπαιρναν συνεχώς μετρήσεις των εγκεφαλικών κυμάτων που προέρχονταν από τον εγκέφαλο του κάθε μαθητή.
Τα ευρήματά τους ήταν εκπληκτικά.
Είχαν έτσι αποδείξει ότι το αριστερό μέρος του μυαλού χειρίζεται τις ακόλουθες δραστηριότητες:
Λογική - Αριθμούς - Λέξεις - Αλληλουχία - Ανάλυση - Γραμμικότητα
και άλλες παρόμοιες δραστηριότητες
Το δεξί μέρος του μυαλού, χρησιμοποιείται για τα ακόλουθα:
Ρυθμό - Χρώματα - Φαντασία - Διαστάσεις - Μουσική - Όνειρα
και άλλες παρόμοιες δραστηριότητες
Ακόμη πιο σημαντική ήταν η ανακάλυψη του Ornstein.
Αν κάποιος ο οποίος έχει συνηθίσει να χρησιμοποιεί το ένα μέρος του μυαλού του, για παράδειγμα το αριστερό και άρα το δεξί μέρος είναι πιο αδύνατο σε σχέση με το άλλο, καταφέρει να διεγείρει και να χρησιμοποιεί το αδύνατο μέρος σε αρμονική συνεργασία με το άλλο μέρος, τότε το τελικό αποτέλεσμα θα είναι μια τρομερή αύξηση των δυνατοτήτων και της αποτελεσματικότητας του μυαλού.
Αυτό είναι μια απόδειξη του γεγονότος ότι αν κάποιος που είναι καλός στα Μαθηματικά και στην ανάλυση στοιχείων (άρα χρησιμοποιεί το αριστερό μέρος του μυαλού περισσότερο), καταφέρει να αναπτύξει και το δεξί μέρος του μυαλού με ασκήσεις που αναφέρονται περισσότερο στο δεξί μέρος (όπως να κάνει μαθήματα χορού, ή να ασχοληθεί με τη ζωγραφική), τότε το τελικό αποτέλεσμα δε θα είναι απλά δύο συν δύο ίσον τέσσερα, αλλά "2+2= 22" και ακόμη περισσότερα. Οι δυνατότητές του θα αυξηθούν κατακόρυφα.
Αν τώρα σκεφτούμε τα μαθήματα που κάνουμε στα σχολεία μας θα βρούμε ότι τις περισσότερες φορές καλλιεργούμε το αριστερό μέρος του μυαλού μας. ( π.χ. Μαθηματικά, Ελληνικά, Ιστορία, Οικονομικά, Φυσική, Χημεία, κ.λ.π.).
Πολύ λίγες είναι οι ώρες που αφιερώνουμε για τη βελτίωση του δεξιού μέρους του μυαλού μας. (Ζωγραφική, Μουσική, και ρυθμός).
Αυτό φυσικά στηρίζεται και στην αντίληψη που δυστυχώς έχει επικρατήσει, ότι αν κάποιος δεν είναι καλός στα Μαθηματικά, Φυσική, Ελληνικά, κ.λ.π., αλλά είναι καλός στη μουσική και στη ζωγραφική, δεν είναι έξυπνος και δεν έχει ικανότητες.
Θα πρέπει λοιπόν να δοθεί μια ισορροπημένη ανάπτυξη του μυαλού με την κατάλληλη διέγερση, όχι μόνο του αριστερού μέρους του εγκεφάλου αλλά και του δεξιού μέρους. Είναι καλό να ενθαρρύνουμε οτιδήποτε έχει σχέση με το ρυθμό, τη ζωγραφική, τη μουσική και τη διέγερση της φαντασίας μας. Αυτό μακροπρόθεσμα θα έχει ευεργετικά αποτελέσματα στη σωστή ανάπτυξη και βελτίωση της αντίληψης για τα πράγματα που συμβαίνουν γύρω μας.
Πρόσφατα, ο αμερικανός ψυχολόγος Howard Gardner, διατύπωσε τη θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης, την οποία συνθέτουν επτά (7) είδη νοημοσύνης:
Λεκτική - Λογικομαθηματική - Μουσική - Σωματική - Συναισθητική -
Χωρική - Διαπροσωπική - Ενδοπροσωπική, Νοημοσύνη
Ακόμα πιο πρόσφατα προστέθηκαν άλλα δύο είδη νοημοσύνης:
Φυσιοκρατική - Υπαρξιακή.
Με βάση αυτή τη θεωρία, η ανάπτυξη του ανθρώπου προϋποθέτει μια ολιστική ανάπτυξη όλων αυτών των ειδών νοημοσύνης. Ο καθένας μας θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερο βάρος στην καλλιέργεια της νοημοσύνης στην όποια υστερεί.
Η θεωρία αυτή και οι εφαρμογές της βρίσκονται προς το παρόν σε ερευνητικό στάδιο στις Η.Π.Α.
Στόχος είναι ο ολιστικός άνθρωπος
Ο Άνθρωπος που (θα) συνδυάζει αντίθετα και συμπληρωματικά χαρακτηριστικά: λογικός και διαισθητικός, πρακτικός και ονειροπόλος, αυτός που ξέρει "πατάει στη γη" αλλά και να "υψώνει το κεφάλι στον ουρανό".
Ίσως τελικά πλησιάζει η μέρα που ο άνθρωπος, μέσα από την σύγχρονη επιστήμη, αλλά και σε συνδυασμό με τεχνικές γνωστές απ' την αρχαιότητα, να καταφέρει μια πιο βαθιά προσέγγιση του εαυτού του και μια αύξηση των δυνατοτήτων του! Ίσως τότε να μπορούμε να μιλάμε για έναν καλύτερο άνθρωπο.
Υπάρχουν λοιπόν απεριόριστες δυνατότητες για τον άνθρωπο. Το ότι δεν έχουμε καταφέρει να χρησιμοποιήσουμε το μυαλό μας στο μέγιστο δυνατό βαθμό (πολλοί είναι που λένε ότι ούτε το ένα τοις εκατό, δεν χρησιμοποιούμε από τις δυνατότητες που έχουμε), οφείλεται στο ότι δεν έχουμε ακόμη εξερευνήσει και μάθει πολλά για τον εγκέφαλό μας, και τον τρόπο που εργάζεται.
Scholeio.com
