Σκεφτήκατε ποτέ ότι ένα λογισμικό, μπορεί να σας θεωρήσει απειλητικό σαν άτομο και να μπλέξετε?

Αν δεν... κάντε το, σκεφτείτε το

Έχετε μετρήσει πόσο απειλητικός είστε; Μην απαντήσετε... ''Μα, γιατί να είμαι; Δεν είμαι''. Διότι εμείς θα σας πούμε ότι είστε!  Απλά πρέπει να σας μετρήσουν και βαθμολογήσουν με μια νέα εφαρμογή που ξεκινάει τα πρώτα της βήματα στην Αμερική για να απλωθεί σιγά σιγά σ' όλο το κόσμο!  Εσείς δεν χρειάζεται να κάνετε κάτι απλά συνεχίστε να ζείτε και να συμμετέχετε ενεργά στα κοινωνικά δίκτυα κι η εφαρμογή θα σας βάλει βαθμό. Πάμε κι εμείς με τη σειρά μας να γνωρίσουμε την εφαρμογή...



Πόσο απειλητικός είστε;

Σκεφτείτε λίγο, τι βαθμό θα παίρνατε σ' ένα τέτοιο ερώτημα;  Σήμερα στην Αμερική, περισσότερο από το 90 τοις εκατό όλων των τοπικών αστυνομικών τμημάτων και σχεδόν όλες οι κρατικές υπηρεσίες χρησιμοποιούν ένα είδος τεχνολογικής εποπτείας, όπως θα το αποκαλούσαμε στη γλώσσα της νέας εποχής. 
Μία από τις πιο κοινές εφαρμογές ονομάζεται ''Beware'', και σαρώνει δισεκατομμύρια πληροφορίες από «εκθέσεις σύλληψης, αρχεία ιδιοκτησίας, εμπορικές βάσεις δεδομένων, αναζητήσεις και έρευνες σε βάθος, στο Web", όπως επίσης ''βλέπει''  τις κοινοποιήσεις που και για να μοιραστείτε με τους φίλους σας ειδήσεις και πληροφορίες στα κοινωνικά μέσα μαζικής δικτύωσης, και να ενημερώσει στη συνέχεια τις ''αρχές'' φτιάχνοντας έτσι ένα προφίλ για τον καθένα... Αυτά τώρα, στη νέα τάξη  γιατί στην προηγούμενη, νομίζω το έλεγαν ''φάκελο''. 
Έτσι αν τύχει να διασταυρωθείτε με τον ίδιο αστυνομικό δυο τρεις φορές μπορεί να μην είναι σύμπτωση... ακόμα είναι πιθανό να μην άρεσε αυτό που δημοσιεύσατε στο Facebook.  Αν έχετε πει πράγματα που θα μπορούσαν να ερμηνευθούν ότι στρέφονται εναντίον της κυβέρνησης" ή εναντίον της αστυνομίας", είναι πολύ πιθανόν ότι θα έχετε μια πολύ υψηλή  βαθμολογία στο πόσο «απειλητικός είστε» και σίγουρα θα είστε στην «κόκκινη λίστα».

Καταλαβαίνω ότι αυτό ακούγεται σαν κάτι που έρχεται κατευθείαν από ταινία επιστημονικής φαντασίας, αλλά μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι είναι πολύ πραγματική.  Η εφημερίδα Washington Post ανέφερε, πάνω σ' αυτό ακριβώς, την άλλη μέρα ...

''Ενώ αξιωματικοί ήταν έτοιμοι να επέμβουν σε μια πρόσφατη κλήση 911 για έναν άνθρωπο που απειλεί την πρώην φίλη του, ένας υπεύθυνος της αστυνομίας στα γραφεία συμβουλευόταν ένα λογισμικό που του έδινε πληροφορίες αν ο ύποπτος είχε επιδείξει και πόσο, βίαιη συμπεριφορά, τόσο απλά όσο μια τράπεζα θα μπορούσε να εκτελέσει μια πιστωτική ενημέρωση.  

Το πρόγραμμα έχει χτενίσει (ψάξει) δισεκατομμύρια σημεία δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων των εκθέσεων σύλληψης, τα αρχεία ιδιοκτησίας, εμπορικές βάσεις δεδομένων, βαθιά αναζητήσεις στο Web και κοινωνικής media αναρτήσεις του ανθρώπου. Το υπολογιζόμενο επίπεδο απειλής ορίζεται με κώδικα τριών χρωμάτων, το υψηλότερο των τριών είναι ένα φωτεινό κόκκινο.  Πόσο ξεπερασμένος φαντάζει τώρα ο Όργουελ!

Το "Beware" σημαίνει Πρόσεχε

Το "Beware" δημιουργήθηκε από μια εταιρεία γνωστή ως "Intrado", και εφαρμόστηκε στα αστυνομικά τμήματα σε όλη τη χώρα από το 2012. 
Οι αστυνομικοί κάνουν χρήση αυτού του λογισμικού στο σπίτι σας ή στο τετράγωνό σας θα ξέρουν αμέσως ποιοί είναι οι κάτοικοι του "πράσινου'' δηλαδή χαμηλής απειλής, για ποιούς θ΄ανάψει το  κίτρινο» δηλαδή μεσαίου, και για ποιούς το «κόκκινο» στη λίστα. 

Καθώς οι υπάλληλοι ανταποκρίνονται  στις κλήσεις, τρέχει το ''Beware'' και αυτόματα καταγράφει  διευθύνσεις. Η αναζήτηση επιστρέψει με τα ονόματα των κατοίκων και τα σαρώνει αρχειοθετώντας σε κατηγορίες  σύμφωνα με τα δεδομένα του προγράμματος ''Beware''  και δημιουργεί την συγκεκριμένη μια χρωματική κωδικοποίηση για το επίπεδο απειλής του κάθε ατόμου ή διεύθυνσης: πράσινο, κίτρινο ή κόκκινο.

Το πώς ακριβώς το ''Beware'' υπολογίζει και βαθμολογεί την απειλή είναι κάτι που ο σχεδιαστής της Intrado, θεωρεί εμπορικό μυστικό, έτσι δεν είναι σαφές πόσο βάρος έχει δοθεί σε ένα πλημμέλημα, κακούργημα ή απειλητικό σχόλιο στο Facebook. Εντούτοις, το πρόγραμμα επεξεργάζεται τα ζητήματα και αναφέρει ανάλογα στον χρήστη.

Στο διαφημιστικό υλικό της Intrado γράφει ότι το ''Beware'' θα μπορούσε να αποκαλύψει ότι ο κάτοικος μιας συγκεκριμένης διεύθυνσης ήταν ένας βετεράνος του πολέμου που πάσχει από διαταραχή μετατραυματικού στρες, είχε ποινικές καταδίκες για επίθεση και είχε αναρτήσει ανησυχητικά μηνύματα με βιώματά του από μάχες, στα social media.

Όλα όσα έχετε κάνει ποτέ στο Διαδίκτυο θα μπορούσε δυνητικά να χρησιμοποιηθεί για να υπολογίσουν και να βαθμολογήσουν τη συμπεριφορά σας αν και πόσο  ''απειλητικός'' είστε. Έτσι, αν έχετε κάνει κάποια απερίσκεπτα σχόλια στο Facebook ή σε κάποιο φόρουμ στο Διαδίκτυο πριν από πέντε χρόνια, εξακολουθεί να υπάρχει πιθανώς το αρχείο κάπου, και το "Beware" θα το (σας) βρει κατά πάσα πιθανότητα.

Όσοι ζείτε στις Ηνωμένες Πολιτείες την επόμενη φορά που θα κάνετε κλήση στην αστυνομία, θυμηθείτε τι έχετε σχολιάσει, αναρτήσει ή κοινοποιήσει στο διαδίκτυο, πράγματα που μπορεί να έχετε ξεχάσει εντελώς... ότι έχετε πει, ακόμα και ανοησία, μπορεί να το βρείτε μπροστά σας.  Με αυτό κατά νου, θα ήθελα να διαβάσετε το παρακάτω απόσπασμα από άρθρο του Matt Agorist ...

Φανταστείτε το εξής σενάριο: Είστε στο δρόμο για το σπίτι από την εργασία, οδηγείτε στο δρόμο όταν παρατηρείτε τα φώτα της αστυνομίας στον καθρέφτη σας. Σας αναγκάζουν να σταματήσετε στο πλάι του δρόμου.

Όπως κάθεστε εκεί νιώθετε την αδρεναλίνη σας να βιάζεται να τρέξει μέσα στο σώμα σας, είστε θυμωμένος και αυτό σας κάνει νευρικό... Ο αστυνομικός, στο περιπολικό του πίσω σας θα βασιστεί σε έναν αλγόριθμο που θα καθορίσει τον δικό σας "βαθμό απειλής."

Ο αξιωματικός εισάγει τα στοιχεία της πινακίδας σας σαν πληροφορία στο λογισμικό της εφαρμογής στο laptop του. Σε ένα θέμα δευτερολέπτων, η εφαρμογή αυτή τσεκάρει πάνω από δισεκατομμύρια αρχεία σε εμπορικές και δημόσιες βάσεις δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων όλων των διαθέσιμων κοινωνικών μέσων, των μέσων ενημέρωσης, "τυχόν σχόλια που θα μπορούσαν να εκληφθούν ως προσβλητικά ή επιθετικά, όπως και πρόσφατες αγορές σας." Η εφαρμογή στη συνέχεια θα καθορίσει αξιολογώντας σας, σαν απειλή,  με ένα από τα τρία χρωματα.  Θα είστε πράσινο ή κίτρινο ή κόκκινο και ανάλογο θα είναι και το μέλλον σας.

Φανταστείτε ότι είστε ένας από τους ενημερωμένους και συχνούς αναγνώστες μας και κατανοείτε πόσο σημαντικό είναι να λογοδοτεί η αστυνομία και δεν φοβάστε να εκφράσετε την απόλυτα ειρηνική, αλλά ισχυρή γνώμη σας για τυχόν παραπτώματα της αστυνομίας. Φαντάζεστε να έχετε αφήσει ένα σχόλιο στο Facebook το πρωί για ανάρμοστη συμπεριφορά ενός συγκεκριμένου υπαλλήλου?  και ας πούμε ότι τον έχετε απέναντί σας, ότι είναι ο αστυνομικός που σας σταμάτησε!  

Ζούμε σε μια κοινωνία που έχει γίνει απολύτως εμμονή με την επιτήρηση.
Μια «Big Brother αστυνομία πλέγμα κρατικού ελέγχου» κατασκευάζεται συστηματικά γύρω μας και μας παρακολουθεί, είναι επί τα ίχνη μας μονίμως, μας ελέγχει και μας καταγράφει με εκατοντάδες διαφορετικούς τρόπους.
Τι μπορούμε λοιπόν να κάνουμε γι 'αυτό;  Υπάρχει ελπίδα να αλλάξει κάτι;

Ο John W. Whitehead του Ινστιτούτου του Ράδερφορντ πιστεύει ότι το κλειδί είναι στον ακτιβισμό και στη μη-βίαιη αντίσταση ...

Όπως έχω καταστήσει σαφές στο βιβλίο μου  ''Battlefield America: The War on the American People '' (Πεδίο μάχης Αμερική: Ο πόλεμος κατά του Αμερικανικού λαού), μόνο μία εφικτή λύση απομένει σε μας που φεύγουμε από τη χώρα για μέρη άγνωστα: ''ακτιβισμός βάσης'' (του απλού λαού) που θα προσπαθήσει να αλλάξει την κυβερνητική πολιτική κομμάτι κομμάτι.

Δυστυχώς, μια τέτοια λύση απαιτεί ακτιβισμό, δέσμευση, επαγρύπνηση, αυτοθυσία, ατομικισμό, δόμηση κοινότητας, ακύρωση και προθυμία από όλους να απορρίψει την προπαγάνδα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και, όταν χρειάζεται, να απαντήσει με αυτό που εννοεί ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ όταν λέει "στρατευμένη μη βίαιη αντίσταση."
Αυτό σημαίνει ότι παραιτείστε Δευτέρα βράδυ από σήριαλ, ποδόσφαιρο ή οτιδήποτε άλλο κάνετε για να διασκεδάσετε,  προκειμένου να εκφράσετε ενεργά τις ανησυχίες σας κατά τις συνεδριάσεις της βουλής, ψήφιση ύποπτων νομοσχεδίων ή ακόμα του δημοτικού συμβουλίου. 
Τα βήματα είναι απλά, κλείστε την τηλεόραση,  ενημερωθείτε από το διαδίκτυο, διαβάστε εφημερίδες και διασταυρώστε ειδήσεις και πληροφορίες. Μην πιστεύετε αμέσως ότι σας ακούτε... Γενικά για να μην σας ''χρησιμοποιούν'' σαν κοινή γνώμη πρέπει να είστε σωστά ενημερωμένος, να σχηματίζετε άποψη μετά από επεξεργασία όλων των στοιχείων που συλλέξατε, με καθαρή σκέψη μακριά από δογματισμούς και εμμονές.
Λοιπόν, τι νομίζετε?
Θα μπορέσουμε άραγε ποτέ να πάρουμε την ιδιωτική μας ζωή πίσω, ή είναι πια παγιωμένη η κυβερνητική παρακολούθηση;
Παρακαλώ αν αισθάνεσθε ελεύθερος και θέλετε μας λέτε τη γνώμη σας με ένα σχόλιο...
____________________________________________________________________________
Μετάφραση-απόδοση από το αγγλικό κείμενο Κατερίνα Ραπακούλια Ματαράγκα

πηγή

  Scholeio.com 

Ένας εσωτερικός μηχανισμός συγκρατούσε τον άνθρωπο ώστε να μην κάνει το κακό... η Αιδώς

Όταν ό άνθρωπος απόκτησε μερτικό στον θεϊκό κλήρο, πίστεψε... μόνος αυτός απ’ όλα τα άλλα είδη. Έφτιαξε θεούς κι άρχισε νά στήνει βωμούς κι αγάλματα θεών. Έπειτα διαμόρφωσε γλώσσα και λέξεις και επινόησε τα οικήματα, τα ρούχα, την υπόδεση, τα σκεπάσματα και τις τροφές πού βγάζει η γη. 

Μ’ αυτά λοιπόν τα εφόδια ζούσαν τον πρώτο καιρό οι άνθρωποι σκόρπιοι· πολιτείες δέν υπήρχαν. 

Τό αποτέλεσμα ήταν νά τούς αφανίζουν τα θηρία, γιατί εκείνοι ήσαν από κάθε άποψη πιο αδύναμοι απ’ αυτά. 

Ένιωσαν έτσι τήν ανάγκη νά συγκεντρώνονται καί νά χτίζουν πολιτείες γιά νά σωθούν... 

Κάθε φορά όμως πού συγκεντρώνονταν αδικούσαν ο ένας τον άλλο, γιατί δέν κάτεχαν τήν πολιτική τέχνη, μέ αποτέλεσμα νά σκορπίζονται πάλι καί νά αφανίζονται... 

Τότε ό Δίας, πού ανησυχούσε μήπως το γένος μας χαθεί ολότελα από το πρόσωπο τής γης, στέλνει τον Έρμη νά φέρει στους ανθρώπους τήν αιδώ καί τή δικαιοσύνη, γιά νά μονιάσουν οι πολιτείες καί νά φιλιώσουν οι άνθρωποι.

Στους ''Νόμους'' του ο Πλάτωνας αναφέρει, πως ο Κρόνος κατά την περίοδο του χρυσού γένους των ανθρώπων έβαλε επόπτες των ανθρώπων τους Δαίμονες, για να εξασφαλίσει την «Ειρήνη, αιδώ, ευνομίαν, και αφθονίαν δίκης».
Στον Πρωταγόρα αναφέρει ότι ο Ζευς, όταν θέλησε να προλάβει την εξόντωση του ανθρωπίνου γένους, η οποία επέκειτο να γίνει, έστειλε τον Ερμή να εμφυτεύσει στις ψυχές των ανθρώπων την Αιδώ και την Δίκη.

Ο Αριστοτέλη όμως λέει ότι η ΑΙΔΩΣ δεν ανήκει στις ΑΡΕΤΕΣ, αλλά στα ΠΑΘΗ.
Η Αρετή κατ’ αυτόν, είναι ενεργητική ιδιότης της ψυχής. Η Αιδώς όμως είναι παθητική διάθεση της ψυχής, αξία επαίνου, κατέχει θέση ντροπαλότητας, όταν ο άνθρωπος τρέμει μη παρεξηγηθεί.

Στην ελληνική αρχαιότητα εννοούσαν την αιδώ ως προσωποποιημένη θεότητα, αλλά και ως συναίσθημα, προσωποποίηση της συστολής και της ντροπής. 

Η αιδώς είναι για τους αρχαίους μια έννοια σύνθετη, της οποίας το σημασιολογικό περιεχόμενο δεν μπορεί να αποδοθεί στα νέα ελληνικά με μια λέξη, είναι η ηθικότητα, η ηθική συνείδηση, ο σεβασμός στους άγραφους νόμους, το φιλότιμο, ο αυτοσεβασμός.

Γενικά εκφράζει το συναίσθημα της ντροπής την οποία νιώθει ο άνθρωπος για κάθε πράξη του που αντιβαίνει στον καθιερωμένο ηθικό κώδικα του κοινωνικού του περιβάλλοντος. 

Αυτή η ντροπή πλησιάζει περισσότερο προς την έννοια του σεβασμού και της σεμνότητας και δεν έχει σχέση με τις ενοχές και τις τύψεις.

Η θετική ανταπόκριση στις κρίσεις των άλλων εκφράζεται με τη λέξη αιδώς, στην οποία αντιστοιχεί η νεοελληνική ντροπή, ενώ η πράξη που απορρέει από την αιδώ δηλώνεται με το ρήμα αἰδέομαι: «ντρέπομαι, τιμώ κάποιον, τον σέβομαι ευλαβούμαι, δείχνω θρησκευτικό σεβασμό για θεούς, τάφους, όρκους, νεκρούς για ασθενείς ομάδες πληθυσμού, νεαρές παρθένες, γέροντες, ικέτες» ή κατά μία άλλη ερμηνεία προέρχεται από το ρήμα «αίθω», «καίω», είναι δηλαδή μια εσωτερική φλόγα που κάποτε φανερώνεται και στο πρόσωπο σαν κοκκίνισμα.

Η αιδώς έχει αποτρεπτικό κατά βάση χαρακτήρα. Ωστόσο, η λειτουργία της αιδούς δεν είναι μόνο αποτρεπτική αλλά και έμμεσα προτρεπτική, υποδεικνύοντας την εκτέλεση μιας εναλλακτικής πράξης που είναι κοινωνικά αποδεκτή.

Στον Όμηρο και τον Ησίοδο παρουσιάζεται ως θεότητα. Ήταν μια από τις Ώρες και μητέρα της ήταν η Θέμις και αδερφές της η Ευνομία, η Δίκη, η Ειρήνη και η Νέμεση. Ήταν μητέρα της Σωφροσύνης, τροφός της Αθηνάς και σύνεδρος του Δία.

Η Αιδώς λατρευόταν σ` ολόκληρο τον ελληνικό κόσμο. Στην Αθήνα, στην αγορά της Ακρόπολης, υπήρχε βωμός της και έξω από τη Σπάρτη βρισκόταν το άγαλμά της.  Το έστησε εκεί ο Ικάριος, ο πατέρας της Πηνελόπης, γιατί η κόρη του σκέπασε σ` εκείνο το σημείο το πρόσωπό της από ντροπή, επειδή προτίμησε να φύγει από κοντά του, ακολουθώντας τον άνδρα της Οδυσσέα. Μετά τον γάμο του ζεύγους, ο Ικάριος ικέτευε την κόρη του να μείνει με τον άντρα της στη Σπάρτη, αλλά ο τελευταίος της ζήτησε να διαλέξει ανάμεσα στον πατέρα της και σε εκείνον, που θα έφευγε για την Ιθάκη. Η αιδώς ήταν η προσωποποίηση του αισθήματος που ένιωσε η Πηνελόπη. 

Η έκφραση αυτή εντοπίζεται σε παραινετικά κυρίως συμφραζόμενα της Ιλιάδας και διατυπώνεται με σκοπό να δημιουργήσει στους πολεμιστές το αίσθημα ότι θα μπορούσαν να στιγματιστούν δημόσια, αν υποχωρήσουν και δεν παραμείνουν πολεμώντας στο πεδίο της μάχης. Επειδή οι ήρωες είναι πάνω απ᾽ όλα άνθρωποι, που προτιμούν τα αγαθά της ειρήνης από τον πόλεμο, χρειάζονται στις κρίσιμες στιγμές την αιδώ, ώστε να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της μάχιμης περίστασης.

Στην Ιλιάδα του Ομήρου συναντούμε τους ήρωες και των δύο στρατοπέδων, να κυριαρχείται η όλη τους μέριμνα από την αποφυγή της Ντροπής, να μην πράξουν κάτι για το οποίο θα ντρέπονται. «Γιατί τους κρατούσε η ντροπή και ο φόβος και φωνάζοντας ψύχωναν ο ένας τον άλλο, και προ παντός ο Νέστωρ ο Γερήνιος πάλι, ο φύλακας των Αχαιών... είπε: Φίλοι μου, φανείτε γενναίοι και ντραπείτε τους άλλους» (Ιλιάδα Ραψ. Ο. 657).
Σε άλλο σημείο της Ιλιάδας (Θ΄ 146) ο Νέστωρ υποδεικνύει στον Διομήδη ν’ αποφύγει εκείνη τη στιγμή τον Έκτορα, γιατί όλα έδειχναν την θεϊκή υποστήριξη προς αυτόν. Και ο γενναίος Διομήδης μόνο στην ιδέα να χαρακτηρισθεί δειλός, τον πιάνει κρύος ιδρώτας της Αιδούς!
{Καλύτερα να με σκεπάσει η γη παρά να δώσω το δικαίωμα στον Έκτορα να πει πως τον φοβήθηκα κι έφυγα}.
Έτσι, στην όγδοη ραψωδία της Ιλιάδας, καθώς οι Τρώες έχουν εισορμήσει απειλητικά στο στρατόπεδο των πανικοβλημένων Αχαιών και ο Έκτορας απειλεί να κάψει τα καράβια τους, ο Αγαμέμνονας επιχειρεί να αναπτερώσει το ηθικό των στρατιωτών του επικρίνοντάς τους (Θ 228-235):

(από αριστερά εικονίζονται με τη σειρά: Μενέλαος, Πάρις, Διομήδης, Οδυσσέας, Νέστορας, Αχιλλέας, Αγαμέμνονας)

{Ντροπή [αιδώς], Αργείοι, ρεζίληδες, ομορφονιοί! Πού πήγαν οι καυχησιές σας, όταν λέγαμε πως είμαστε πολύ γενναίοι, αυτές που διαλαλούσατε στη Λήμνο, καυχησιάρηδες, την ώρα που τρώγατε κρέατα πολλά βοδιών που έχουν κέρατα ολόρθα, και πίνατε κρατήρες γεμάτους ως επάνω από κρασί, πως ο καθένας σας στον πόλεμο θα σταθεί αντίκρυ σε εκατό και διακόσιους Τρώες. Τώρα δεν μπορούμε να τα βάλουμε ούτε με έναν, τον Έκτορα, που γρήγορα θα κάψει τα καράβια μας με καυτερή φωτιά.}
Ο Αίας ο Τελαμώνιος απευθυνόμενος στους Αχαιούς λέει:
«Αγαπητοί μου, φανείτε άνδρες και βάλτε την ντροπή μέσα σας, κι ας ντρέπεστε ο ένας τον άλλον στις σκληρές μάχες. Και μεταξύ των ανδρών που νοιώθουν ντροπή, οι περισσότεροι είναι ζωντανοί παρά σκοτωμένοι, όταν όμως φεύγουν, ούτε δόξα ξεφυτρώνει γι’ αυτούς ούτε καμία προστασία».

Το αντίο του Έκτορα στην Ανδρομάχη

Εξ άλλου αυτός ο πόλεμος ο Τρωικός ως αιτία είχε και αφορμή την Αιδώ όλων των Αχαιών λόγω της προσβλητικής συμπεριφοράς του Τρώα πρίγκηπα Πάρη.
Στην έκτη ραψωδία της Ιλιάδας ο Έκτορας, υποκινούμενος από το αίσθημα της αιδούς, αρνείται να υπακούσει στις φρόνιμες συμβουλές της γυναίκας του Ανδρομάχης, που τον προτρέπει (Ζ 407-439), στο όνομα του παιδιού τους και της συζυγικής τους σχέσης, να μην αντιμετωπίσει τους Αχαιούς και τον Αχιλλέα έξω από τα τείχη της Τροίας αλλά μέσα, πάνω στις επάλξεις του κάστρου μαζί με τους συμπολεμιστές του. Όμως, για τον Έκτορα η υπεράσπιση της πόλης του σημαίνει να θυσιαστεί πολεμώντας γενναία στην εμπροσθοφυλακή της μάχης, έξω από τα τείχη της Τροίας, γιατί μόνον έτσι θα κερδίσει μεγάλη δόξα Ο Έκτορας, κατανοώντας τον πόνο της γυναίκας του, υποστηρίζει κατ᾽ αρχάς ότι το συναίσθημα της αιδούς απέναντι στον λαό του, ο οποίος θα μπορούσε να τον θεωρήσει δειλό (κακόν), τον υποχρεώνει να μην υπακούσει στα λόγια της .Όλα τ᾽ άλλα, λέει στη γυναίκα του, είναι για τους κακούς (Ζ 441-446):
{Κι εγώ, γυναίκα, τα συλλογίζομαι όλα τούτα, μα ντρέπομαι [αἰδέομαι] φοβερά τους Τρώες και τις Τρωαδίτισσες με τα συρτά φορέματα, να γυρέψω να φύγω μακριά από τον πόλεμο σαν δειλός, Ούτε η ψυχή μου το λέει, γιατί έμαθα να είμαι γενναίος και να πολεμώ πάντα μέσα στους πρώτους ανάμεσα στους Τρώες, κερδίζοντας μεγάλη δόξα για τον πατέρα μου και για μένα τον ίδιο.}

Η απουσία της αιδούς συνεπάγεται τη δικαιολογημένη αποδοκιμασία των άλλων, που παίρνει συχνά τη μορφή του θυμού ή της αγανάκτησης και δηλώνεται ως νέμεσις. 

Η ρηματική ενέργεια της νεμέσεως δηλώνεται με το ρήμα νεμεσσάω< οργίζομαι, θυμώνω>. 

Ενώ η αιδώς αποτρέπει κατά κύριο λόγο κάποιον από το να ενεργήσει ανάρμοστα σε μια συγκεκριμένη περίσταση, η νέμεσις τον παροτρύνει να προσβάλει όσους στερούνται την αιδώ. 

Όταν, αντίθετα, κάποιος αισθάνεται ότι με τις ανάρμοστες πράξεις του ενδέχεται να υποκινήσει την οργή (τη νέμεσιν) των άλλων προς το πρόσωπό του, τότε διαθέτει αξιοπρέπεια, φιλότιμο, αιδώ. Έτσι, η νέμεσις των άλλων προκαλεί την αιδώ. 

Η σχέση αιδούς και νεμέσεως είναι συμπληρωματική, γι᾽ αυτό και συχνά στο έπος εμφανίζονται μαζί.

Ο Ποσειδώνας, όπως προηγουμένως ο Αγαμέμνονας, επιχειρεί να δώσει κουράγιο στους πανικοβλημένους Αχαιούς, καλώντας τους να συναισθανθούν αιδώ και νέμεση (Ν 121-124): 

{Μόνο βάλτε καθένας σας ντροπή [αιδώ] και φιλότιμο [νέμεση] μέσα σας, γιατί μεγάλη μάχη έχει σηκωθεί κιόλας. Ο βροντόφωνος Έκτορας πολεμά τώρα πια κοντά στα καράβια μας, όλος δύναμη, και έσπασε πόρτες και το μεγάλο σύρτη.}

Το νεοελληνικό «φιλότιμο» στη συγκεκριμένη περίπτωση σημαίνει ότι οι πολεμιστές οφείλουν στις κρίσιμες στιγμές να συναισθάνονται ότι θα κατηγορηθούν δειλοί, αν δεν ανταποκριθούν στις επιταγές της μάχης. Εξάλλου, τη νέμεση των συμπολεμιστών του φοβάται σε μια στιγμή αδυναμίας ο Μενέλαος, όταν, πάνω από το σώμα του νεκρού Πάτροκλου και υπό την άμεση απειλή του Έκτορα, διχάζεται ανάμεσα σε δύο επιλογές (Ρ 91-95): 

{Αλίμονο σε μένα, αν αφήσω τα όμορφα όπλα και τον Πάτροκλο, που κείτεται εδώ για τη δική μου την τιμή, φοβούμαι μήπως κανένας από τους Δαναούς, αν τύχει και με δει, θυμώσει [νεμεσήσεται] μαζί μου· αν όμως πάλι, έτσι μόνος που είμαι, πολεμήσω με τον Έκτορα και με τους Τρώες από ντροπή [αἰδεσθείς], μήπως με περικυκλώσουν εμένα τον ένα πολλοί.}

Ο ήρωας καλείται στην προκειμένη περίπτωση να διαλέξει ένα από τα δύο: ή να εγκαταλείψει τα όπλα και το σώμα του Πάτροκλου κινδυνεύοντας να δεχθεί την οργή των συμπολεμιστών του (τη νέμεση)· ή από ντροπή προς τους Αχαιούς (αἰδεσθείς) να μείνει στο πεδίο της μάχης, με κίνδυνο όμως να χάσει τη ζωή του. Η αιδώς κατά κάποιον τρόπο επιδιώκει να ματαιώσει τη νέμεση, η οποία στη συγκεκριμένη περίπτωση θα μπορούσε να είναι απόλυτα δικαιολογημένη, εφόσον ο νεκρός Πάτροκλος θυσιάστηκε για την τιμή του Μενελάου.
Επομένως, η αιδώς δεν αποτελεί μόνο κίνητρο για να εμπλακεί ο πολεμιστής στη μάχη, αλλά είναι και αφορμή υπεράσπισης της τιμής των φίλων του.

Επειδή η αιδώς μέσω της νεμέσεως λειτουργεί ανασταλτικά στην ανεξέλεγκτη δράση, συνδυάζεται συχνά με αισθήματα, όπως είναι: η έκπληξη, ο θαυμασμός, ο σεβασμός που εμπνέει τον φόβο προς κάποιον ανώτερο, η συμπάθεια ή ο οίκτος, και ο έλεος, κυρίως προς τους «ξένους» και τους ικέτες, που βρίσκονται σε ανίσχυρη θέση και χρειάζονται βοήθεια.
Η αιδώς αποτρέπει τον ισχυρό (οικοδεσπότη ή ικετευόμενο) από το να βλάψει τον ανυπεράσπιστο (ξένο ή ικέτη του)· διαφορετικά ενδέχεται η αφιλόξενη ή ανελέητη συμπεριφορά του να αποκαλυφθεί δημόσια, υποκινώντας την εκδίκηση των θεών. Ο ικέτης από την άλλη μεριά, προκαλεί τον δυνατό να θεωρήσει, συνειδητοποιώντας την αξιοθρήνητη κατάσταση του άλλου (ξένου ή ικέτη), ότι τα ξένα βάσανα θα μπορούσαν να αφορούν και δικούς του, ή να γίνουν και δικά του.
Έτσι, αιδώς και έλεος, στα συμφραζόμενα της ξενίας ή/και της ικεσίας, συνιστούν αφορμές για συναισθητική σύγκλιση ανάμεσα στον ξένο/ικέτη και στον ξενιστή/ικετευόμενο - σχέση που, με τα παρεπόμενα ενδεχόμενα της προσφοράς φαγητού, των δώρων/λύτρων και του ύπνου, αποτελεί μια μορφή φιλότητος.

Στον πόλεμο της Ιλιάδας όλες οι ικετευτικές εκκλήσεις για αιδώ και έλεος των ανυπεράσπιστων ικετών αντιπάλων (που ανήκουν όλοι στην παράταξη των Τρώων) απορρίπτονται, μαζί με τα προσφερόμενα άποινα, από τους ικετευόμενους, οι οποίοι εξοντώνουν τα ανυπεράσπιστα θύματά τους με ανελέητο τρόπο.
Στην αρχή του έπους, ενώ όλοι οι Αχαιοί ζητούν από τον Αγαμέμνονα να σεβαστεί (αἰδεῖσθαι, Α 23) τον γέροντα ιερέα Χρύση και τα αμέτρητα λύτρα που προσφέρει για να πάρει πίσω την κόρη του, ο βασιλιάς των Αχαιών διώχνει τον σεβάσμιο γέροντα ικέτη απειλώντας τον με θάνατο.
Στον επίλογο της Ιλιάδας το προηγούμενο αρνητικό σκηνικό αντιστρέφεται. Εξάλλου, η απώλεια της αιδούς και του ελέους εκ μέρους του Αχιλλέα υποκινεί τη λύτρωση του ατιμασμένου νεκρού Έκτορα. Πρώτα ο Απόλλωνας, διαμαρτυρόμενος στους ολυμπίους, κατηγορεί τον Αχιλλέα για τον «αναιδή» και ανελέητο τρόπο με τον οποίο προσβάλλει το σώμα του αντιπάλου του, λέγοντας (Ω 44-45):

{Έτσι ο Αχιλλέας την έχασε τη συμπόνια [ἔλεον] μέσα του, και ούτε νιώθει ντροπή [αἰδώς], που πολύ ζημιώνει ή ωφελεί τους ανθρώπους.}

Λίγο μετά, όταν ο Πρίαμος ικετεύει τον Αχιλλέα να του επιστρέψει τον μονάκριβο, νεκρό του γιο, τον καλεί να σεβαστεί τους θεούς αλλά και, φέρνοντας στη θύμησή του τον δικό του πατέρα Πηλέα, να λυπηθεί τον γέροντα βασιλιά (Ω 503-506):

{Όμως σεβάσου [αἰδεῖο] τους θεούς, Αχιλλέα· θυμήσου τον πατέρα σου και λυπήσου [ἐλέησον] εμένα· εγώ είμαι πιο αξιολύπητος [ἐλεεινότερος]· βάσταξα πράγματα, που κανένας άλλος θνητός πάνω στη γη δεν τα βάσταξε ως τώρα, να φέρω στο στόμα μου τα χέρια του ανθρώπου που σκότωσε τα παιδιά μου.}

Γενικότερα, η αιδώς συντηρεί κάθε είδους φιλότητα (κοινωνική, ακόμη και ερωτική). Η έλλειψη της αιδούς οδηγεί κάποιο πρόσωπο στην ύβρη αλαζονική συμπεριφορά, που, καθώς υπερβαίνει τα επιτρεπτά όρια, προσβάλλει την τιμή των άλλων. Η αιδώς είναι μια πολύπλευρη ηθική έννοια που νοείται ως αίσθημα ντροπής, ως αίσθημα προφύλαξης της τιμής του ατόμου μέσα από τον σεβασμό για τον εαυτό του, και ως σεβασμός προς τους άλλους ανθρώπους. 

Η αιδώς ήταν ένας εσωτερικός μηχανισμός που συγκρατούσε τον άνθρωπο ώστε να μην κάνει το κακό, προκαλούσε συναισθήματα φόβου και ντροπής μπροστά στην προοπτική να κάνει κάτι σε βάρος των άλλων. Το άτομο συναισθανόμενο ντροπή για τις πράξεις του, που παρεκκλίνουν από τα κοινωνικώς αποδεκτά πρότυπα, διαφυλάττει την τιμή και την αξιοπρέπειά του, ενώ παράλληλα εκφράζει μέσω αυτού του αισθήματος και το σεβασμό για τους συνανθρώπους του. 

Ο σεβασμός προς τους άλλους σημαίνει τόσο την εκτίμηση για τη γνώμη που σχηματίζει ο άλλος άνθρωπος, όσο και την αποφυγή προσβολής ή ενόχλησης του άλλου. 

Αιδώς - θα λέγαμε τελικά - είναι η ηθική συνείδηση και το ηθικό συναίσθημα, είναι η κυρίαρχη τιμωρός δύναμη όλων των γενναίων ανδρών. Ένας πανάρχαιος άγραφος Νόμος των Ελλήνων, στον οποίον πειθαρχούσαν αγογγύστως όλοι εκείνοι που ένοιωθαν υπεύθυνα άτομα, υπεύθυνοι ηγέτες, άξιοι προς μίμηση. 
________________________________________________________

Πηγές: 
Λ. Πόλκας (Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας & Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών)
-Κωνσταντίνος Μάντης
-Α. Μπαγιόνας
-Πολύβιος Μαργιάς
-Live-Pedia

mythiki-anazitisi

  Scholeio.com