 |
| Εικόνα αριθ. 20. Πολιορκία Αθηνών κατά το 1827. Χειρ Δ. Ζωγράφου, υδατογραφία σε χαρτόνι. |
"Κατά στοχασμόν και υπαγόρευσιν....." Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...
Το ντοκυμαντέρ του Μακρυγιάννη για τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων.
Μια καταγραφή του "μπαρμπα Γιάννη", μια προσπάθεια να αφήσει ίχνη στους επόμενους οραματιστές πατριώτες...
Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...
εικόνα εικοστή: Πολιορκία Αθηνών κατά το 1827.
1. Πολιορκία των Αθηνών και της Ακροπόλεως και πόλεμοι καθημερινώς έως ένα χρόνο οπού έπεσεν η Ακρόπολις, οπού την επολιόρκει ο Κιουτάγιας με όλας του τας δυνάμεις.
2. Ακρόπολις οπού την βαστούσαν οι Έλληνες και οι φιλέλληνες με το τακτικόν.
3. Τα χαρακώματα και κοφίνια, οπού μας επολ'εμουν οι Τούρκοι με τα λιανοτούφεκα και τους πολεμούσαμεν και ημείς.
4. Τα κανόνια οπού είχον οι Τούρκοι ομού και μπόμπες και γρανέτες από την Αγιαμαρίνα και Σέντζος έως εις τας Κολώνας του Ολυμπίου Διός. Και μας επολέμουν νύκτα και ημέραν, το ίδιον και ημείς.
5. Όσοι οπλαρχηγοί, αξιωματικοί και Έλληνες, κυριεύσαντες την χώραν οπού κλεισθήκαμεν μέσα έως 800 άνθρωποι. Αι κεφαλαί Γκούρας, Ευμορφόπουλος, Κατζικογιανναίοι, Φωκαίοι, Παππακώστας, Νταβαραίοι, Λίτζας, Κώστας Λαγουμιτζής, Συμεών Ζαχαρίτζας, Νερούτζος, Καψορράχης, Δανίλης, Δημογέροντες ν. Ζαχαρίτζας, Στ. Βλαχος, Ν. Καρώρης, Σουρμελής και άλλοι πολλοί οικοκυραίοι και στρατιωτικοί και ο Μακρυγιάννης.
6. Οι Αθηναίοι και έν μέρος του Γκούρα εφύλαγον απ' έξω και οι Νταβαραίοι από την πρώτην πόρταν του κάστρου έως το Λιοντάρι.
7. Εις την σπηλαίαν εφύλαγαν ο Ευμορφόπουλος και ο Παππά Κώστας.
8. Εις το Πορτάκι εφύλαγεν ο Καψορράχης με Αθηναίους.
9. Από μέσα εις το Σαρπετζέ Σ. Ζαχαρίτζας με τους Αθηναίους και ο Στάθη Κατζικογιάννης και το σώμα του Λαγουμιτζή.
10. Απ' έξω από τον Σερπετζέ ο Μακρυγιάννης με το σώμα του και επληγώθη έμπροσθεν εις τον λαιμόν και εις το κεφάλι (επειδή εις την ιδίαν θέσιν ήτον τα λαγούμια των Ελλήνων και των Τούρκων.
11. Η θέσις του Γκούρα, οπού και εσκοτώθη.
12. Εμβήκεν δεύτερον μιντάντ Έλληνικόν ο Ν. Γκριζιώτης, ο Μαμούρης, ο Μητρολέκκας, Τριαντάφυλλος Τζουράς, Τόλιας και Ντεληγιώργης έως 200 άνθρωποι.
13. Απεφάσισαν οι πολιορκημένοι πληρεξούσιόν τους τον Μακρυγιάννην να εύγη να υπάγη εις την Διοίκησιν να είπη την έλλειψιν και την κακήν κατάστασιν του φρουρίου, και εβγήκεν με πέντε ιππείς.
14. Και ομιλώντας όλα εις την Διοίκησιν ο αυτό Μακρυγιάννης, προθύμως η Διοίκησις διέταξε τον Φαβιέ με το τακτικόν του και φιλέλληνας, φέροντες επάνω τους πολεμοφόδια και άλλ' αναγκαία και εμπήκαν παλληκαρίσια και με την συδρομήν των μέσα. Οδηγούμενος δε ο Μακρυγιάννης από τους μέσα δια να πιασθή και ο Φαληρεύς, εδιέταξεν η Διοίκησις και επιάσθη.
Εις την πολιορκίαν ταύτην, επειδή το φρούριον είναι λιθαρότοπος, εξ αιτίας των κανονιών και βόμπων εσκοτώθησαν και λαβώθηκαν αρκετοί Έλληνες, από δε τους εχθρούς, κατά την πληροφορίαν οπού έχομεν από Αλβανούς του ιδίου σώματος, έως 8000.
* Οι σημειώσεις είναι του Μακρυγιάννη. Κάθε πίνακας έχει τις δικές του σημειώσεις-περιγραφές, καθώς και "κατάλογο" ονομάτων των αγωνιστών κάθε μάχης, όπως τα κατέγραφε στο μυαλό του και σε σημειώσεις, όταν "ειρήνευε" στο ξαπόσταμά του. Είναι αυθεντικές και το perasma δεν έχει κάνει καμία διόρθωση ορθογραφική, γραμματικής, ή συντακτικού.
* Μελέτημα Σπ. Βασιλείου, δημοσιευμένο στα "Ελεύθερα γράμματα" στις 22/3/1946.
Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, ο ατόφιος αυτό Ρουμελιώτης αγωνιστής του 21, που έμαθε την αλφαβήτα για να προσθέσει ένα ακόμα όπλο στο σελάχι του, θέλοντας ν' αποστωμώσει του "χαμερπείς" που στρεβλώσανε την ιστορική αλήθεια "εστοχάσθη" να μιλήσει με τη γλώσσα της ζωγραφικής στους αγράμματους συμπολεμιστές του, ακριβώς όπως οι παλιοί εκείνοι τεχνίτες που ιστορούσανε τα Ευαγγέλια και πλάι στο κείμενο ζωγραφίζανε σε μικρογραφίες τα επεισόδια της Γραφής για τον αναλφάβητο αναγνώστη.
Σημείωση: οι πίνακες του Π. Ζωγράφου - Μακρυγιάννη και τα θέματα
* Σύνολο παραστάσεων: 26
* Σύνολο πινάκων 129 σε 5 σειρές και 4 ανεξάρτητα αντίγραφα
* χρόνος κατασκευής: 1836 - 1839
Κατηγορίες θεμάτων: 3
Κατηγορία Α': Πολεμικά γεγονότα. Πίνακες 21. Αναφέρονται: 9 στην Α. Στερεά, 3 στην Δ. Στερεά, 2 στην Ήπειρο, 4 στην Πελοπόννησο, 1 στην ναυμαχία του Ναυαρίνου και 2 στην δράση του στόλου.
Κατηγορία Β': Συμβολισμοί. Πίνακες 4. Διασώθηκαν 3. Αναφέρονται: Ο πρώτος στη άλωση της Πόλης και την υποδούλωση, στους κλέφτες, στον Ρήγα. Ο δεύτερος, στη Θεία απόφαση για την απελευθέρωση της Ελλάδας, κάτω από την προστασία των μεγάλων Δυνάμεων υπό το σκήπτρο του Όθωνα. Ο τρίτος, παριστάνει κατάλογο φιλελλήνων και την Ελλάδα στην κορυφή με ένα φτερό γραφίδα στο ένα χέρι και ένα στεφάνι στο άλλο. Ο τέταρτος, παρίστανε την Ελλάδα ξαπλωμένη με ξέπλεκα μαλλιά και τον Αρμανσμπέργκ να της βγάζει την καρδιά. (Σημείωση: Ο πίνακας αυτός καταστράφηκε από τον ίδιο το ζωγράφο, ίσως από φόβο, και έτσι δεν συμπεριελήφθηκε ποτέ σε κάποια από τις 5 σειρές).
Κατηγορία Γ': Προσωπογραφία του Μακρυγιάννη η οποία μέχρι σήμερα δεν βρέθηκε.
Από τους πίνακες του Π. Ζωγράφου και των παιδιών του, υπάρχουν 60 κομμάτια. Ήτοι: 2 πλήρεις σειρές από 24 πίνακες, μία λειψή από 8 κομμάτια και 4 εικόνες εκτός σειράς. Γνήσιοι πίνακες του Π. Ζωγράφου θεωρούνται 8, ζωγραφισμένοι με τέμπερα πάνω σε ξύλο, ανυπόγραφοι και χρησίμευαν μαζί με τους υπόλοιπους της σειράς, ως πρότυπα για την κατασκευή των επομένων 4 σειρών. Οι πίνακες των επομένων 4 σειρών είναι υδατογραφίες πάνω σε χοντρό χαρτόνι και φέρουν υπογραφή Δημ. Ζωγράφος.
Στο Ιστορικό Μουσείο σώζονται 8 εικονογραφίες.
* Σύνολο πινάκων 129 σε 5 σειρές και 4 ανεξάρτητα αντίγραφα
* χρόνος κατασκευής: 1836 - 1839
Κατηγορίες θεμάτων: 3
Κατηγορία Α': Πολεμικά γεγονότα. Πίνακες 21. Αναφέρονται: 9 στην Α. Στερεά, 3 στην Δ. Στερεά, 2 στην Ήπειρο, 4 στην Πελοπόννησο, 1 στην ναυμαχία του Ναυαρίνου και 2 στην δράση του στόλου.
Κατηγορία Β': Συμβολισμοί. Πίνακες 4. Διασώθηκαν 3. Αναφέρονται: Ο πρώτος στη άλωση της Πόλης και την υποδούλωση, στους κλέφτες, στον Ρήγα. Ο δεύτερος, στη Θεία απόφαση για την απελευθέρωση της Ελλάδας, κάτω από την προστασία των μεγάλων Δυνάμεων υπό το σκήπτρο του Όθωνα. Ο τρίτος, παριστάνει κατάλογο φιλελλήνων και την Ελλάδα στην κορυφή με ένα φτερό γραφίδα στο ένα χέρι και ένα στεφάνι στο άλλο. Ο τέταρτος, παρίστανε την Ελλάδα ξαπλωμένη με ξέπλεκα μαλλιά και τον Αρμανσμπέργκ να της βγάζει την καρδιά. (Σημείωση: Ο πίνακας αυτός καταστράφηκε από τον ίδιο το ζωγράφο, ίσως από φόβο, και έτσι δεν συμπεριελήφθηκε ποτέ σε κάποια από τις 5 σειρές).
Κατηγορία Γ': Προσωπογραφία του Μακρυγιάννη η οποία μέχρι σήμερα δεν βρέθηκε.
Από τους πίνακες του Π. Ζωγράφου και των παιδιών του, υπάρχουν 60 κομμάτια. Ήτοι: 2 πλήρεις σειρές από 24 πίνακες, μία λειψή από 8 κομμάτια και 4 εικόνες εκτός σειράς. Γνήσιοι πίνακες του Π. Ζωγράφου θεωρούνται 8, ζωγραφισμένοι με τέμπερα πάνω σε ξύλο, ανυπόγραφοι και χρησίμευαν μαζί με τους υπόλοιπους της σειράς, ως πρότυπα για την κατασκευή των επομένων 4 σειρών. Οι πίνακες των επομένων 4 σειρών είναι υδατογραφίες πάνω σε χοντρό χαρτόνι και φέρουν υπογραφή Δημ. Ζωγράφος.
Στο Ιστορικό Μουσείο σώζονται 8 εικονογραφίες.
Scholeio.com
