Πυθαγόρας, Έτσι Φθάνεις στην Απόκτηση της Σοφίας


       Η Τετρακτύς αποτελεί την ουσία της διδασκαλίας και το ιερό σύμβολο των  Πυθαγορείων.  Αποτελείται από τους δέκα πρώτους αριθμούς (1-10) τοποθετημένους
σε τέσσερις σειρές (ένας στην πρώτη σειρά, δύο στην δεύτερη, τρεις στην τρίτη και τέσσερις στην τέταρτη σειρά) όπως και στην εικόνα φαίνεται.


   Τετρακτύν αποκαλούσαν την "Τετράδας" που είναι στην Πυθαγόρειο Φιλοσοφία η ουσία 
και η έννοια του αριθμού τέσσερα.  Η Τετρακτύς είναι ο τέταρτος "τριγωνικός αριθμός" εμφανίζοντας έτσι μια άλλη άποψη της σχέσης Τετράδας και Τετρακτύος.
Οπωσδήποτε δεν πρέπει να ξεχνάμε την σχέση της Τετρακτύος με την "Δεκάδα".

Εξ αυτού η Τετρακτύς αναφέρεται σύμφωνα με τον Ιάμβλιχο με τα προσηγορικά ονόματα:



Τετρακτύς
Κόσμος  (διακόσμηση, στολίδι), 

Παν  (ο θεός Πάνας - Παν = Όλο), 

ΟυρανόςΆτλας,

Κλειδούχος, Αιών, 

Μνήμη, Γνώμων, Ειμαρμένη, 

Κράτος, Φάνης, 

Ήλιος, Πυθμήν κ.α.

   Με την μελέτη των εννοιών των αριθμών που υπάρχουν στην Τετρακτύν και των σχέσεων τους οι Πυθαγόρειοι υποστηρίζουν ότι: 

Κάποιος,  Φθάνει στην Απόκτηση της Σοφίας.

   Η κύρια σχέση Τετράδας και Τετρακτύος φαίνεται και από την φημισμένη σχέση των πρώτων τεσσάρων αριθμών με την δεκάδα την οποία παράγουν όταν προστεθούν (1+2+3+4=10). 

   Από αυτούς τους πρώτους τέσσερις αριθμούς(1, 2, 3 & 4), είναι δυνατόν να κατασκευαστούν οι λόγοι: "δια τεσσάρων" (4:3, τέταρτης), "δια πέντε" (3:2, πέμπτης), "δια πασών" (2:1, Οκτάβα), που στην μουσική αποδίδουν τα αναφερόμενα αρμονικά μουσικά διαστήματα τα οποία πρώτος ο Πυθαγόρας καθόρισε επακριβώς με αριθμητικούς λόγους. 

   Οι αναλογίες αυτές δημιουργούν την Αρμονία, που για τους Πυθαγόρειους έχει σημασία κυριολεκτικά κοσμική (εξ ου και η ονομασία της "Κόσμος"). 

   Οι Πυθαγόρειοι χρησιμοποιούσαν την Τετρακτύν για να ορκισθούν, επικαλούμενοι μάλιστα τον Πυθαγόρα σαν κάποιο θεό, όπως φαίνεται από τα "Χρυσά Έπη" όπου αναφέρεται:

«ναὶ μὰ τὸν ἁμετέρᾳ ψυχᾷ παραδόντα τετρακτύν παγὰν ἀενάου φύσεως.»

"Ναι μα τον Παραδόσαντα στην Ψυχή μας την Τετρακτύν, που είναι η Πηγή
της Αενάου Φύσεως."

Οι αριθμοί σχετίζονται με τα γεωμετρικά σχήματα.

   Έτσι η μονάδα σχετίζεται με το σημείο, η δυάδα με την γραμμή, η τριάδα με το τρίγωνο
και η τετράδα ή τετρακτύς με το τετράεδρο (ή τριγωνική πυραμίδα), το πρώτο γεωμετρικό στερεό.
   Θεωρείτο σύμβολό της το τετράγωνο που επίσης ήταν το σύμβολο του θείου και της τελειότητας.


   Επίσης η σοφία θεωρούσαν ότι αποκτιέται από τις τέσσερις εσωτερικές για τους Πυθαγόρειους επιστήμες της αριθμητικής, μουσικής, γεωμετρίας και αστρονομίας.


   Συνιστά σύμβολο του Θεού Απόλλωνος και οι Πυθαγόρειοι συνδέουν την Τετρακτύν με το Μαντείο των Δελφών, όπως φαίνεται στο σημαντικό "περί υπάρξεως" "άκουσμα" που αναφέρει ο Ιάμβλιχος: «τι εστί το εν Δελφοίς Μαντείον; Τετρακτύς» 





"Τι είναι το Μαντείο των Δελφών; 
Η Τετρακτύς."

          Υπάρχει και άλλη μία Τετρακτύς, όπως αναφέρεται στον Τίμαιο του Πλάτωνα, η οποία ονομάζεται διπλή Τετρακτύς και αποτελείται από οκτώ γραμμές που δημιουργούνται από τους πρώτους οκτώ αριθμούς (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8) οι οποίοι συνολικά μας δίνουν ένα σύνολο από 36 αριθμούς: (1+2+3+4+5+6+7+8=36).

   Από μια άλλη οπτική αυτή η Τετρακτύς δημιουργείται, και έτσι συνδέεται με την κανονική τετράγραμμη Τετρακτύν, από το άθροισμα των τεσσάρων πρώτων περιττών αριθμών και των τεσσάρων πρώτων αρτίων: (1+3+5+7)+(2+4+6+8)=36 όπως αναφέρει και ο Πλούταρχος στο "Περί Ίσιδος και Οσίριδος".


Είναι άγνωστο ποίος έγραψε τα Χρυσά Έπη.  Σίγουρα είναι Πυθαγόρεια, αλλά δεν μπορούμε να δεχθούμε πως τα έγραψε ο ίδιος ο Πυθαγόρας, καθότι γνωρίζομε πως δεν άφησε κανένα γραπτό κείμενο. 
Απλά εντάσσονται στην παράδοση των Πυθαγορείων.

Αυτή τη θέση έχει κρατήσει ο Ιάμβλιχος,* ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός,* ο Ιεροκλής,* ο Πρόκλος* και ο Σιμπλίκιος.*
Σύμφωνα με τον σχολιασμό του Ιεροκλέους, τα εν λόγω Έπη λέγονται "Χρυσά" για να επισημανθεί ότι “περιέχουν την τελειότατη στοιχείωση της φιλοσοφίας των Πυθαγορείων".


Ο χρυσός, σύμφωνα πάντα με τον Ιεροκλή, είναι μέταλλο καθαρότατο, και ανώτερο από τα υπόλοιπα, διότι δεν οξειδώνεται, ενώ τα υπόλοιπα αλλοιώνονται, καθώς προσμειγνύονται  με ξένα και γήινα συστατικά.

Το ποίημα αποτελείται από 71 στίχους και μπορεί να χωριστεί σε δύο ενότητες.


Η πρώτη, 1 στίχος ως 49α στίχος, περιέχει απλές γνώμες και έχει χαρακτήρα προστακτικό.

Η δεύτερη, 49β στίχος ως 71στίχος, περιέχει υποσχέσεις και υποδεικνύει τους έσχατους σκοπούς.

Συνεπώς, σύμφωνα με τη δομή του ποιήματος, μπορούμε να πούμε ότι μας λέει πως, αν κάνουμε αυτό που μας προτρέπει στο πρώτο μέρος, τότε θα έχουμε τα πλεονεκτήματα που μας υπόσχεται στο δεύτερο.
Το βασικό θέμα των Χρυσών Επών, είναι η βαθιά γνώση.


Στην πρώτη ενότητα τίθεται σε επίπεδο ηθικό, ενώ στη δεύτερη σε επίπεδο μεταφυσικό.

Όταν κάποιος κατορθώσει να αποκτήσει τη βαθιά γνώση, η ηθική και η μεταφυσική συνάπτονται μαζί και γίνονται ένα. 

Αυτός είναι ο καρπός της φιλοσοφίας. Κατά τη φάση αυτή, σύμφωνα με τους δύο τελευταίους στίχους, στίχος 70 και 71, των Χρυσών Επών,  ο άνθρωπος, αφού εγκαταλείψει το σώμα του, μετέρχεται στον ελεύθερο αιθέρα, γίνεται αθάνατος, Θεός άμβροτος και δεν είναι πια θνητός.
_________________________

Πυθαγόρεια Χρυσά Έπη στο
 http://scholeio.blogspot.gr/2013/03/blog-post_14.html

Η κούπα του Πυθαγόρα στο
http://scholeio.blogspot.gr/2013/10/blog-post_4478.html

Ταινία μικρού μήκους πορτραίτο του Πυθαγόρα
 http://scholeio.blogspot.gr/2013/12/blog-post_21.html
_________________________________________

 Scholeio.com

Δεν υπάρχουν σχόλια: