....να μη ακούγεται ο "συνωστισμός" της σφαγής στο λιμάνι
Σμύρνη... Σημαντικό λιμάνι της Μεσογείου, μια σύγχρονη "προχωρημένη", ανεκτική, μεγαλούπολη στις ακτές της Μικράς Ασίας. Ίσως η πιο μαρτυρική πόλη... Του ίσως πιο άδικου, στην ιστορία του ελληνισμού, δράματος. Καλοκαίρι το '22.
Σεπτέμβριος του 1922.
Από τις προκυμαίες φεύγουν βάρκες γεμάτες με Έλληνες και Αρμένιους πρόσφυγες, κατευθύνονται προς τα ξένα πλοία που παρέμεναν να υπερασπιστούν, μόνο, τους συμπατριώτες τους...
Οι διαταγές ήταν αυστηρές:
"Δεν δεχόσαστε κανένα παρά μόνο της δικής σας εθνικότητας".
Τις ίδιες διατάγες είχαν Αμερικάνοι, Γάλλοι, Άγγλοι... αρνούμενοι να δεχτούν τους ντόπιους, φοβούμενοι ότι θα προσβάλουν του Τούρκους.
Όσες βάρκες προσαράζουν στα βρετανικά πολεμικά πλοία και προσπαθούσαν να δέσουν, οι ναύτες εκτελώντας διαταγές κόβουν τα σκοινιά... Τα φορτωμένα μικρά πλεούμενα καταποντίζονταν, κάποιοι καταφέρνουν και γραπώνονται προσπαθώντας ν' ανεβούν...
Ζεματίζονται όμως από τους Άγγλους συμμάχους με καυτό νερό, άλλοι που είχαν ξεμείνει και περίμεναν με προσμονή στη προκυμαία, σπρώχνονταν... στο νερό, άλλοι αυτοκτονούν, πνίγονται μόνοι τους.
Αυτοί που κατάφερναν να πλησιάσουν τα Ιταλικά πλοία ήταν οι τυχεροί, γιατί φαίνεται πως οι Ιταλοί ναύτες είχαν άλλες διαταγές και δέχονταν στα πλοία όσους κατάφερναν να πλησιάσουν.
Οι Γάλλοι πάλι έπρεπε να ακούσουν στη γλώσσα τους, έστω και δύσκολο ν' αναγνωριστεί από την κακή προφορά, να λένε... "Είμαι Γάλλος, όλα μου τα χαρτιά κάηκαν".
Μ' ένα μικρό ταξίδι στο χρόνο, βρεθήκαμε στη θάλασσα της Σμύρνης...
την 13η Σεπτεμβρίου του 1922.
Έχει προηγηθεί η αποχώρηση του Ελληνικού στρατού από την πόλη στις 8 Σεπτεμβρίου του '22 και η είσοδος των Τούρκων.
Πογκρόμ, ληστείες, άγριοι βιασμοί, δολοφονίες... και από ντόπιους Μουσουλμάνους, ειρηνικούς γείτονες μέχρι χτες.
Η βολική φωτιά που ξεκίνησε και που κατευθύνθηκε, "τυχαία" με εύφλεκτα υλικά, προς τις χριστιανικές συνοικίες... οδήγησε σ' αυτόν τον περίφημο "συνωστισμό στην προκυμαία της Σμύρνης", όπως επιβλήθηκε τα τελευταία χρόνια να είναι η επίσημη περιγραφή στα βιβλία της σχολικής ιστορίας. Οι Τούρκοι περικύκλωσαν την παραλία...
Προδομένοι όχι μόνο από τους ξένους (συμμάχους), αλλά και το χειρότερο από τους Έλληνες," τους δικούς τους", όσοι τελικά σώθηκαν, το χρωστούν στην ανθρωπιστική παρέμβαση ενός Αμερικανού ανθρωπιστή. Ο Εϊζα Τζένινγκς "μεσολάβησε" και...
Ύστερα από δύο μέρες χιλιάδες πρόσφυγες βρήκαν καταφύγιο στα "πλοία της Συμπόνοιας" για να καταλήξουν στην Ελλάδα.
Όταν ο ελληνικός στρατός πήρε οδηγίες να οπισθοχωρήσει και εγκατέλειψε τη Σμύρνη, ο Τζένινγκς οργάνωσε επιτροπή Σωτηρίας και παρείχε ανθρωπιστική βοήθεια στον πληθυσμό.
Χρησιμοποιώντας ότι μέσον μπορείτε να φανταστείτε, έσωσε 350 χιλιάδες ψυχές. Ένας αριθμός εντυπωσιακός.
Καταφέρνει τον πλοίαρχο ενός πλοίου να μεταφέρει όσους μπορούσε. Έναν άλλο, τον πλήρωσε με δικά του χρήματα. Μετά βρίσκεται στη Μυτιλήνη όπου εξεβίασε... (δεν είναι λάθος) την Ελληνική κυβέρνηση που δεσμεύονταν, προφανώς υπήρχαν εντολές, υποχρεώνοντάς την να σώσει κόσμο (Έλληνες) που παρέμεναν αποκλεισμένοι στην κατεστραμμένη Σμύρνη. Με την δική του παρέμβαση στέλνονται Ελληνικά πλοία στην χαμένη πόλη και μαζεύουν σταδιακά όλους τους πρόσφυγες.
Μάλιστα Ο θρύλος λέει πως το τελευταίο πλοίο με μικρασιάτες πρόσφυγες απέπλευσε από την Σμύρνη 6 ώρες πριν λήξει η προθεσμία που ο Έιζα είχε πάρει από τον Κεμάλ.
Σεπτέμβριος του 1922.
Από τις προκυμαίες φεύγουν βάρκες γεμάτες με Έλληνες και Αρμένιους πρόσφυγες, κατευθύνονται προς τα ξένα πλοία που παρέμεναν να υπερασπιστούν, μόνο, τους συμπατριώτες τους...
Οι διαταγές ήταν αυστηρές:
"Δεν δεχόσαστε κανένα παρά μόνο της δικής σας εθνικότητας".
Τις ίδιες διατάγες είχαν Αμερικάνοι, Γάλλοι, Άγγλοι... αρνούμενοι να δεχτούν τους ντόπιους, φοβούμενοι ότι θα προσβάλουν του Τούρκους.
Όσες βάρκες προσαράζουν στα βρετανικά πολεμικά πλοία και προσπαθούσαν να δέσουν, οι ναύτες εκτελώντας διαταγές κόβουν τα σκοινιά... Τα φορτωμένα μικρά πλεούμενα καταποντίζονταν, κάποιοι καταφέρνουν και γραπώνονται προσπαθώντας ν' ανεβούν...
Ζεματίζονται όμως από τους Άγγλους συμμάχους με καυτό νερό, άλλοι που είχαν ξεμείνει και περίμεναν με προσμονή στη προκυμαία, σπρώχνονταν... στο νερό, άλλοι αυτοκτονούν, πνίγονται μόνοι τους.
Αυτοί που κατάφερναν να πλησιάσουν τα Ιταλικά πλοία ήταν οι τυχεροί, γιατί φαίνεται πως οι Ιταλοί ναύτες είχαν άλλες διαταγές και δέχονταν στα πλοία όσους κατάφερναν να πλησιάσουν.
Οι Γάλλοι πάλι έπρεπε να ακούσουν στη γλώσσα τους, έστω και δύσκολο ν' αναγνωριστεί από την κακή προφορά, να λένε... "Είμαι Γάλλος, όλα μου τα χαρτιά κάηκαν".
Μ' ένα μικρό ταξίδι στο χρόνο, βρεθήκαμε στη θάλασσα της Σμύρνης...
την 13η Σεπτεμβρίου του 1922.
Έχει προηγηθεί η αποχώρηση του Ελληνικού στρατού από την πόλη στις 8 Σεπτεμβρίου του '22 και η είσοδος των Τούρκων.
Πογκρόμ, ληστείες, άγριοι βιασμοί, δολοφονίες... και από ντόπιους Μουσουλμάνους, ειρηνικούς γείτονες μέχρι χτες.
Η βολική φωτιά που ξεκίνησε και που κατευθύνθηκε, "τυχαία" με εύφλεκτα υλικά, προς τις χριστιανικές συνοικίες... οδήγησε σ' αυτόν τον περίφημο "συνωστισμό στην προκυμαία της Σμύρνης", όπως επιβλήθηκε τα τελευταία χρόνια να είναι η επίσημη περιγραφή στα βιβλία της σχολικής ιστορίας. Οι Τούρκοι περικύκλωσαν την παραλία...
Προδομένοι όχι μόνο από τους ξένους (συμμάχους), αλλά και το χειρότερο από τους Έλληνες," τους δικούς τους", όσοι τελικά σώθηκαν, το χρωστούν στην ανθρωπιστική παρέμβαση ενός Αμερικανού ανθρωπιστή. Ο Εϊζα Τζένινγκς "μεσολάβησε" και...
Ύστερα από δύο μέρες χιλιάδες πρόσφυγες βρήκαν καταφύγιο στα "πλοία της Συμπόνοιας" για να καταλήξουν στην Ελλάδα.
Στο λιμάνι τα αμερικάνικα αγκυροβολημένα πλοία στρέφουν τις μπάντες τους προς την προκυμαία... Δεν άντεχαν ν' ακούνε τον κόσμο να σφάζεται.
Όμως ο Νεοϋορκέζος Τζένιγκνς που μόλις λίγες μέρες πριν την καταστροφή βρέθηκε στην πόλη, να εργάζεται ως γραμματέας της YMCA* (Χριστιανική ένωση των νέων ανθρώπων)... δεν πιστεύει ότι "τίποτα δεν μπορεί να γίνει", ούτε ξεχώριζε τους ανθρώπους ανάλογα με το Θεό που πιστεύουν.
Όταν ο ελληνικός στρατός πήρε οδηγίες να οπισθοχωρήσει και εγκατέλειψε τη Σμύρνη, ο Τζένινγκς οργάνωσε επιτροπή Σωτηρίας και παρείχε ανθρωπιστική βοήθεια στον πληθυσμό.
Καθοριστική ήταν η επίσκεψη του στο τουρκικό στρατόπεδο για να συναντήσει τον Κεμάλ.
Όλα πήγαν καλά και κατάφερε να του υποσχεθεί προθεσμία 7 ημερών... Στη συνέχεια πήρε επιπλέον 4 μέρες που ήταν απαραίτητες για την τόσο μεγάλη επιχείρηση διάσωσης των προσφύγων. Άνδρες 17 έως 45 ετών κρατήθηκαν σε στρατόπεδα εργασίας προκειμένου να επανορθώσουν τις ζημιές που προκάλεσε η ελληνική εκστρατεία.
Ύστερα θα ξεκινούσαν οι Τούρκοι και οι εκτοπίσεις στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας όσων προσφύγων δεν είχαν μπορέσει να φύγουν.
Καταφέρνει τον πλοίαρχο ενός πλοίου να μεταφέρει όσους μπορούσε. Έναν άλλο, τον πλήρωσε με δικά του χρήματα. Μετά βρίσκεται στη Μυτιλήνη όπου εξεβίασε... (δεν είναι λάθος) την Ελληνική κυβέρνηση που δεσμεύονταν, προφανώς υπήρχαν εντολές, υποχρεώνοντάς την να σώσει κόσμο (Έλληνες) που παρέμεναν αποκλεισμένοι στην κατεστραμμένη Σμύρνη. Με την δική του παρέμβαση στέλνονται Ελληνικά πλοία στην χαμένη πόλη και μαζεύουν σταδιακά όλους τους πρόσφυγες.
Μάλιστα Ο θρύλος λέει πως το τελευταίο πλοίο με μικρασιάτες πρόσφυγες απέπλευσε από την Σμύρνη 6 ώρες πριν λήξει η προθεσμία που ο Έιζα είχε πάρει από τον Κεμάλ.
Απορίες γεννά η καταγραφή των γεγονότων από τον εγγονό του Ρότζερ Τζένινγκς:
[...]
"Κατάφερε να του δοθεί από το πολεμικό ναυτικό των ΗΠΑ, μια βάρκα με πηδαλιούχο
που θα τον βοηθούσε αν το συνεδίαζε με ένα άδειο αγκυροβολημένο γαλλικό πλοίο
που είχε άφθονο χώρο, να μεταφέρει κόσμο σε κοντινό ελληνικό νησί.
Ο Γάλλος καπετάνιος όμως δεν ήθελε να εμπλακεί και απέπλευσε κρατώντας πεισματικά
το πλοίο του άδειο. Λίγο μακρύτερα ένα ιταλικό πλοίο συμφωνεί να αναλάβει 2.000
άτομα με αμοιβή που έπρεπε να δοθεί προκαταβολικά ! Ο Έιζα θεωρεί το τίμημα
ρεαλιστικό και συμφωνεί...
Στη συνέχεια όμως το ποσό αυξάνεται γιατί όπως ισχυρίστηκε ο Ιταλός καπετάνιος
είχε πληροφορίες ότι οι Έλληνες δεν θ' άφηναν τους πρόσφυγες ν' αποβιβαστούν.
Ο Τζένινγκς επιβιβάστηκε στο πλοίο αναλαμβάνοντας την ευθύνη...
"Κατάφερε να του δοθεί από το πολεμικό ναυτικό των ΗΠΑ, μια βάρκα με πηδαλιούχο
που θα τον βοηθούσε αν το συνεδίαζε με ένα άδειο αγκυροβολημένο γαλλικό πλοίο
που είχε άφθονο χώρο, να μεταφέρει κόσμο σε κοντινό ελληνικό νησί.
Ο Γάλλος καπετάνιος όμως δεν ήθελε να εμπλακεί και απέπλευσε κρατώντας πεισματικά
το πλοίο του άδειο. Λίγο μακρύτερα ένα ιταλικό πλοίο συμφωνεί να αναλάβει 2.000
άτομα με αμοιβή που έπρεπε να δοθεί προκαταβολικά ! Ο Έιζα θεωρεί το τίμημα
ρεαλιστικό και συμφωνεί...
Στη συνέχεια όμως το ποσό αυξάνεται γιατί όπως ισχυρίστηκε ο Ιταλός καπετάνιος
είχε πληροφορίες ότι οι Έλληνες δεν θ' άφηναν τους πρόσφυγες ν' αποβιβαστούν.
Ο Τζένινγκς επιβιβάστηκε στο πλοίο αναλαμβάνοντας την ευθύνη...
Στη Μυτιλήνη δεν υπήρξε κανένα πρόβλημα στην αποβίβαση, όμως το λιμάνι είχε
αγκυροβολημένα πλοία και η πόλη ήταν γεμάτη στρατιώτες...
Ο πάστορας όπως ήταν φυσικό ζήτησε, από το έλληνα στρατηγό Φράγκου, πλοία για
την απομάκρυνση των προσφύγων από τη Σμύρνη. Τα επιχειρήματά του, η συμφωνία
με τον Κεμάλ για"ασφαλή διέλευση" και η διαβεβαίωση του ναυτικού των ΗΠΑ για την
προστασία των ελληνικών εμπορικών πλοίων, δεν ήταν αρκετά δυνατά φαίνεται, για
τον έλληνα στρατηγό, που αρνούμενος επανειλημμένως, έκανε τον Τζένινγκς να απορεί
για αυτόν τον Έλληνα που ήταν απρόθυμος να σώσει 300.00 από τους συμπατριώτες
του.
αγκυροβολημένα πλοία και η πόλη ήταν γεμάτη στρατιώτες...
Ο πάστορας όπως ήταν φυσικό ζήτησε, από το έλληνα στρατηγό Φράγκου, πλοία για
την απομάκρυνση των προσφύγων από τη Σμύρνη. Τα επιχειρήματά του, η συμφωνία
με τον Κεμάλ για"ασφαλή διέλευση" και η διαβεβαίωση του ναυτικού των ΗΠΑ για την
προστασία των ελληνικών εμπορικών πλοίων, δεν ήταν αρκετά δυνατά φαίνεται, για
τον έλληνα στρατηγό, που αρνούμενος επανειλημμένως, έκανε τον Τζένινγκς να απορεί
για αυτόν τον Έλληνα που ήταν απρόθυμος να σώσει 300.00 από τους συμπατριώτες
του.
Ο Έιζα, αγνοώντας βέβαια ότι ο στρατηγός ήταν μέλος μιας ομάδας Ελλήνων
αξιωματικών που σχεδίαζαν πραξικόπημα εναντίον της ελληνικής κυβέρνησης επομένως
χρειάζονταν τα πλοία, είχε εξαγριωθεί με τον στρατηγό...
αξιωματικών που σχεδίαζαν πραξικόπημα εναντίον της ελληνικής κυβέρνησης επομένως
χρειάζονταν τα πλοία, είχε εξαγριωθεί με τον στρατηγό...
Οργισμένος βλέποντας το θωρηκτό Κιλκίς να μπαίνει στο λιμάνι εκείνο το πρωί, ζητάει
από τον καπετάνιο του Θεοφανίδη, να τον βοηθήσει. Επικοινωνεί με τον Έλληνα
πρωθυπουργό με κωδικοποιημένα μηνύματα από τον ασύρματο του πλοίου για ασφάλεια
και πρόθυμα τα μεταφράζει ο Θεοφανίδης αδιαφορώντας αν ανώτερος αξιωματικός
είχε απορρίψει τον πάστορα και το αίτημά του.
από τον καπετάνιο του Θεοφανίδη, να τον βοηθήσει. Επικοινωνεί με τον Έλληνα
πρωθυπουργό με κωδικοποιημένα μηνύματα από τον ασύρματο του πλοίου για ασφάλεια
και πρόθυμα τα μεταφράζει ο Θεοφανίδης αδιαφορώντας αν ανώτερος αξιωματικός
είχε απορρίψει τον πάστορα και το αίτημά του.
Με το "ο Πρωθυπουργός κοιμάται"... και την προσπάθεια να συγκεντρωθούν οι υπουργοί
για συμβούλιο, του ροκάνιζαν το πολύτιμο περιθώριο των επτά ημερών που είχε
εξασφαλίσει... Κάποια στιγμή ήρθε η πολυπόθητη απάντηση και ήταν αρνητική.
για συμβούλιο, του ροκάνιζαν το πολύτιμο περιθώριο των επτά ημερών που είχε
εξασφαλίσει... Κάποια στιγμή ήρθε η πολυπόθητη απάντηση και ήταν αρνητική.
"Τα πλοία δεν θα μπορούσαν να πάνε στη Σμύρνη"
Φοβόντουσαν ότι οι τούρκοι θα έπιαναν τα πλοία και στη συνέχεια θα εισέβαλαν στα
ελληνικά νησιά.
ελληνικά νησιά.
Ο Έιζα είναι έξαλλος πια...
Με τελεσίγραφο ενημερώνει ότι τα επόμενα μήνυματά του δεν θα είναι σε κώδικα...
Θα είναι ανοικτά έτσι ώστε να μάθει όλος ο κόσμος ότι η ελληνική κυβέρνηση επέτρεψε
στους τούρκους να σκοτώσουν 300.000 Έλληνες πολίτες...
Με τελεσίγραφο ενημερώνει ότι τα επόμενα μήνυματά του δεν θα είναι σε κώδικα...
Θα είναι ανοικτά έτσι ώστε να μάθει όλος ο κόσμος ότι η ελληνική κυβέρνηση επέτρεψε
στους τούρκους να σκοτώσουν 300.000 Έλληνες πολίτες...
Και ώ του θαύματος, όλα τα ελληνικά πλοία τίθενται υπό τον Έιζα καθιστώντας τον
προσωπικά υπεύθυνο για κάθε πλοίο που θα χανόταν.
προσωπικά υπεύθυνο για κάθε πλοίο που θα χανόταν.
Η είδηση της επίταξης δεν άρεσε πολύ στους καπετάνιους των εμπορικών πλοίων, που
προφασίζονταν βλάβες για να εξαιρεθούν. Ο Θεοφανίδης τους ανεβάζει στο θωρηκτό,
με πρωτοβουλία του, και χρησιμοποιεί οποιοδήποτε ακόμα και αθέμιτο μέσο,
προκειμένου να έχει αποτέλεσμα. Τους διαβεβαιώνει ότι τους μιλάει εκ μέρους των
Ξένων Δυνάμεων αφού είναι αντιπρόσωπός τους (αυτό είναι ψέμα) και απειλεί με
στρατοδικείο όποιων τα πλοία δεν είναι έτοιμα να αποχωρίσουν τα μεσάνυχτα..."
προφασίζονταν βλάβες για να εξαιρεθούν. Ο Θεοφανίδης τους ανεβάζει στο θωρηκτό,
με πρωτοβουλία του, και χρησιμοποιεί οποιοδήποτε ακόμα και αθέμιτο μέσο,
προκειμένου να έχει αποτέλεσμα. Τους διαβεβαιώνει ότι τους μιλάει εκ μέρους των
Ξένων Δυνάμεων αφού είναι αντιπρόσωπός τους (αυτό είναι ψέμα) και απειλεί με
στρατοδικείο όποιων τα πλοία δεν είναι έτοιμα να αποχωρίσουν τα μεσάνυχτα..."
Αυξάνοντας σε 11 τις μέρες που είχε στη διάθεσή του, από τους Τούρκους ο Τζένινγκς κατάφερε να σώσει 350.000 ανθρώπους. Πλοία προστέθηκαν από την ελληνική κυβέρνηση, αυξάνοντας τελικά τα προς βοήθεια πλοία σε 55.
Τα πλοία του αμερικάνικου και αγγλικού στόλου, τώρα αλλάζουν γνώμη και αρχίζουν να μεταφέρουν κι αυτά κόσμο... μέχρι τα τέλη του Οκτώβριου συνολικά άλλες 200.000 άνθρωποι εγκαταλείπουν την Τουρκία.
Ο πατριάρχης της Ορθόδοξης Ανατολικής Εκκλησίας αναφέρει ότι 1.250.000 άνθρωποι απομακρύνθηκαν με ασφάλεια, σ' αυτή την εξαιρετικα επιτυχημένη επιχείρηση διάσωσης.
Η ελληνική κυβέρνηση αναγνωρίζοντας την δύναμη, την προσφορά και την αποδοχή που είχε κερδίσει από τους τον Κεμάλ και την Τούρκικη κυβέρνηση τον διορίζουν ως διπλωμάτη με ειδική αποστολή τον επαναπατρισμό αιχμαλώτων πολέμου στην συνθήκη της Λωζάννης.
Τα πλοία του αμερικάνικου και αγγλικού στόλου, τώρα αλλάζουν γνώμη και αρχίζουν να μεταφέρουν κι αυτά κόσμο... μέχρι τα τέλη του Οκτώβριου συνολικά άλλες 200.000 άνθρωποι εγκαταλείπουν την Τουρκία.
Ο πατριάρχης της Ορθόδοξης Ανατολικής Εκκλησίας αναφέρει ότι 1.250.000 άνθρωποι απομακρύνθηκαν με ασφάλεια, σ' αυτή την εξαιρετικα επιτυχημένη επιχείρηση διάσωσης.
Η ελληνική κυβέρνηση αναγνωρίζοντας την δύναμη, την προσφορά και την αποδοχή που είχε κερδίσει από τους τον Κεμάλ και την Τούρκικη κυβέρνηση τον διορίζουν ως διπλωμάτη με ειδική αποστολή τον επαναπατρισμό αιχμαλώτων πολέμου στην συνθήκη της Λωζάννης.
Ο Asa K. Jennings στα 22 είχε περάσει μια ασθένεια που του είχε αφήσει μια άσχημη καμπούρα, τον είχε συρρικνώσει σε ύψος 1,60 και τον είχε καταστήσει φιλάσθενο.
Δεν πτοήθηκε, προχώρησε. Αυτός ο ασθενικός, ο τόσο ευάλωτος για τους γύρω του και συγχρόνως τόσο δυνατός αγωνιστής, βγήκε νικητής, είχε κερδίσει τη μεγαλύτερη μάχη της ζωής του. Ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα της μοίρας, και σήμερα εκατομμύρια άνθρωποι, οι απόγονοι όσων έσωσε, ζουν χάρη σε αυτόν.
_______________________________________
* Άσα Τζένινγκς, (Asa Kent Jennings, γεν. 1877 σε Upstate, Νέα Υόρκη, ΗΠΑ – απεβ. 1933).
Αμερικανός μεθοδιστής Πάστορας και μέλος της Χριστιανικής Αδελφότητας Νέων (Y.M.C.A. – Young Men’s Christian Association) Παρά τα προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε από πολύ νέος, καθώς στα 28 του χρόνια προσβλήθηκε από μια σπανιότατη νόσο (φυματίωση στη σπονδυλική στήλη) υπήρξε δραστήριος άνθρωπος με πολλαπλή κοινωνική δράση.
Το αποκορύφωμα της προσφοράς του ήταν η διάσωση πέραν των 500.000 προσφύγων από τη Σμύρνη μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, όταν με αποκλειστικά δικές του πρωτοβουλίες πέτυχε να ηγηθεί μιας τεράστιας προσπάθειας διάσωσης αμάχων, γεγονός που του χάρισε τον άτυπο τίτλο του «ναυάρχου» του ελληνικού στόλου (55 πλοίων).
Για το επίτευγμά του αυτό τιμήθηκε με τις κορυφαίες διακρίσεις του Ελληνικού Κράτους, το Σταυρός του Τάγματος του Σωτήρος και το Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας που είναι το υψηλότερο στρατιωτικό παράσημο.
. Πανεπιστήμιο της Βοστώνης άρχισε από ένα YMCA.
. Νυκτερινά σχολεία, Το YMCA καινοτόμησε στην παροχή εκπαιδευτικών ευκαιριών για τους ανθρώπους που είχαν περιορισμένο χρόνο λόγω πλήρους απασχόλησης. σιγά σιγά συμπεριλαμβάνουν στη δράση τους πολλά προγράμματα, όπως εναλλακτικό γυμνάσιο, ημερήσια φροντίδα, και θερινές κατασκηνώσεις.
Scholeio.com
* YMCA, Young Men's Christian Association, Χριστιανική ένωση των νέων ανθρώπων. Μια οικουμενική οργάνωση για να προσφέρει στον άνθρωπο, βασισμένη στις Χριστιανικές αξίες και διδασκαλία. Ιδρύθηκε στο Λονδίνο, 6 Ιουνίου 1844 από τον Sir George Williams (1821-1905) και μια ομάδα ομοϊδεατών Εβαγγελικών Χριστιανών.
Πολλά κολλέγια και πανεπιστήμια οφείλουν τη δημιουργία τους στο YMCA.
. Κολλέγιο του Σπρίνγκφιλντ ιδρύθηκε το 1885 ως διεθνές σχολείο κατάρτισης για τους επαγγελματίες YMCA, ενώ το George Williams University- ένα από τα δύο σχολεία που έγιναν τελικά Πανεπιστήμιο. . Πανεπιστήμιο της Βοστώνης άρχισε από ένα YMCA.
. Νυκτερινά σχολεία, Το YMCA καινοτόμησε στην παροχή εκπαιδευτικών ευκαιριών για τους ανθρώπους που είχαν περιορισμένο χρόνο λόγω πλήρους απασχόλησης. σιγά σιγά συμπεριλαμβάνουν στη δράση τους πολλά προγράμματα, όπως εναλλακτικό γυμνάσιο, ημερήσια φροντίδα, και θερινές κατασκηνώσεις.
Scholeio.com