Οι Περιπέτειες της Ανθρώπινης Σκέψης στην Αρχή της

V. Koskiniotou, Πίνακας "Σκέψεις για Σένα"

Η Αρχή της Σκέψης

Η Αρχή της Φύσης.  Η ουσιαστική έννοια για την αρχή της φύσης παρέκλινε από αυτή που έθεσαν οι πρώτοι μεγάλοι στοχαστές και κατέληξε παραποιημένη.  

Ένα γνωστό παιχνίδι, το «χαλασμένο τηλέφωνο» σύμφωνα με το οποίο κάποιος λέει μια φράση και μεταφερόμενη από τον ένα στον άλλο καταλήγει παραποιημένη, είναι πολύ βολικό παράδειγμα παρομοίωσης. 

Κάπως έτσι έγινε και με τη φιλοσοφία.  Αν προσπαθήσουμε να βρούμε την αρχή...   Θα αρχίσουμε από τον Θαλή. 

Ο Θαλής είπε ότι αρχή της φύσης είναι το «νερό», με την έννοια του υγρού στοιχείου της γήινης ζωής.    Ο Αναξίμανδρος που επακολούθησε είναι ο πρώτος «μεταφυσικός» φιλόσοφος υπό την έννοια της αναγωγής της αρχής αυτής σε μια συμπαντική πηγή εκπόρευσης, την οποία όρισε ως πνεύμα, θέτοντας αρχική ουσία το «άπειρο».  
   Το άπειρο του Αναξίμανδρου δεν έχει σχέση με το χώρο, αλλά με το βίωμα που προκύπτει από την πυρά της εμπειρίας, πράγμα που προσανατολίζει τη λέξη αυτή στην έννοια του απροσδιόριστου και όχι του απεριόριστου, όπως, παραπέμποντας σε χαλασμένο τηλέφωνο, αυτή συχνά μεταφράζεται. 
   Ο πάντα επίσημα ενδεδυμένος Αναξίμανδρος θεωρεί ότι η φύση μέσω της ζωής και της μεταστοιχείωσης κομίζει απο τον εαυτό της στον εαυτό της την εμπειρία, άσχετα απο το όποιο δίκαιο ή άδικο θεωρούμε ότι υφίσταται υποκειμενικά κατά τη διαδρομή του χρόνου. 

   Ως σημαντικότερο όλων θεωρεί τη γέννηση, από την οποία τα πάντα μετακυλίονται κατά το πρέπον και το δοκούν, κομίζοντας στην εκπέμπουσα και απορροφώσα πηγή τη γνώση. 
   Ο Αναξίμανδρος είναι ο πρώτος μεγάλος στοχαστής που μπορεί να χαρακτηριστεί τιτάνας. 
   Παίρνει το υγρό στοιχείο του Θαλή και το κάνει θερμική ενέργεια - συμπαντική πηγή, ορίζοντας με τον αποχρώντα λόγο του ότι στο νερό βρίσκεται η κατάληξή του, η αρχή της εδώ φύσης. 

   Εάν ο Θαλής θεωρείται η έναρξη της φιλοσοφίας και της επιστήμης (κατά ποσοστό 50-50), ο Αναξίμανδρος είναι ο πρώτος καθαρός (100%) φιλόσοφος, επεκτείνοντας στην ουσία την ερμηνεία του νερού του Θαλή....          
Ο Αναξιμένης, ο εκλαϊκευτής του Αναξίμανδρου,  ορίζει ως αρχή του απείρου μια αιθέρια οντολογική ουσία, με υφή ενός λεπτότατου είδους «αέρα».

          Ο Πυθαγόρας που ακολουθεί, καταλαβαίνει τη δυσκολία της ερμηνείας μέσω των λέξεων και απεγκλωβίζεται από την αρχή της λεκτικής, ορίζοντας το δρόμο της επεξήγησης μέσω των αριθμών. 
   Κάνει σπονδές όταν βρίσκει το λόγο των πλευρών και της διαγώνιου του τριγώνου, αλλά σύντομα θα επέλθει η καταστροφή με τον άρρητο αριθμό που θα προκύψει ως σπέρμα φρίκης από το γνωστό θεώρημά του. 
   Τα μαθηματικά για επεξήγηση της φύσης αυτοκαταστράφηκαν εν τη γενέσει τους. 
   Ο Πυθαγόρας ήταν ο πρώτος που και τα εφάρμοσε αλλά και ο πρώτος που κατάλαβε ότι με τον άρρητο αριθμό που ανέκυψε και άλλους που θα επακολουθούσαν, ποτέ η τετράγωνη λογική δεν θα μπορούσε να περικλύσει τη σφαιρική γνώση.

          Ο Ξενοφάνης και ο Ηράκλειτος διαμαρτύρονται για την τροπή που πήρε από τον Πυθαγόρα η φιλοσοφία, από την προσπάθειά του να προσεγγίσει τη θεϊκή ψυχή με ψυχρά αριθμητικά δεδομένα. 

   Ο Ξενοφάνης, ο μεγάλος αυτός άγνωστος και παρεξηγημένος εν πολλοίς φιλόσοφος, ορίζει ως αρχή της φύσης το πρώτο παγκόσμιο Ον και ο Ηράκλειτος που ακολουθεί, θεωρώντας παιδιαρίσματα τις αντιλήψεις των ανθρώπων, γυρίζει τη φιλοσοφία εκεί όπου ξεκίνησε, στην Αναξιμάνδρεια αρχή της. 
   Πιστεύει ως αρχή του άπειρου αιθερικού στοιχείου ένα «ευγενές πυρ» (θερμική ενέργεια) που μετακυλίεται και καταπίπτοντας στη δομή του προς το αγενές υδάτινο στοιχείο, κομίζει στον εαυτό του την εμπειρία. 
   Τα περί ψυχής, σύμφωνα με τις ανθρώπινες δοξασίες είναι προσδοκίες. 
   Η ζωτική θερμική ενέργεια όταν εξατμιστεί αποκλείεται να επιστρέψει μετά από το συμπαντικό καμίνι που θα καταλήξει, η ίδια, όπως τα μόρια μιας σταγόνας νερού αποκλείεται μετά από τη εξάτμιση να επιστρέψουν τα ίδια, ενωμένα.
   Ξενοφάνης και Ηράκλειτος επιτίθενται στον Πυθαγόρα ο οποίος μη καταλαβαίνοντας το λόγο της απροσδιοριστίας μιας φύσης που δεν ακολουθεί νόμους αλλά «είναι» ο νόμος, κομίζει στον ελληνικό νου ξενόφερτες ιδέες, μετρώντας τα πάντα σαν να είναι τέκτων ανθρωπίνων ο Θεός μέσα από τρίγωνα, τετράγωνα, ζιγκουράτ και πυραμίδες.
          Kατά τους δυο φλογερούς Ίωνες, o Πυθαγόρας, είναι ο πρώτος που δεν κατάλαβε τη φιλοσοφία μεταποιώντας τα λεκτικά σήματα σε αριθμούς, συνθέτοντάς τα με διαβήτη 
και κανόνες, οδηγώντας την ουσία της φύσης στο ανθρωποκεντρικό    πλαίσιο, είναι  ο Πυθαγόρας. 
         Ο Θεός ως γεωμέτρης…χα, θα έλεγε αν ζούσε ο αυτοφλεγόμενος  Ηράκλειτος, ο οποίος θεωρεί ότι πέραν από το φαινόμενο υπάρχει μια άλλη κρυμμένη αρμονία, όπου το πάνω και το κάτω, το καλό και το κακό στη φύση δεν υφίστανται, είναι το ίδιο πράγμα.

   Σε μια φύση που αλλάζει διαρκώς από ένα πρώτο ον, το οποίο βασιλεύει παίζοντας με τα ζάρια σαν παιδί, κοινώς χωρίς να ξέρει να τα ρίχνει. 
   Θεωρεί ότι στη φύση η δικαιοσύνη είναι συμπαντική, η κρίση υποκειμενική και η ανθρωπότητα ακολουθεί την κατά περίπτωση «συμφέρουσα» ιδεοληψία. 
   Το παν, κατ’ αυτόν είναι το φάος (φως φωτιάς) όπου η έρις των ανόμοιων δημιουργεί ενώ η ειρήνη των όμοιων θανατώνει, σε σημείο που πατήρ πάντων ο πόλεμος και βασιλιάς των πάντων. 
   Ο για δυνατά στομάχια Ηράκλειτος, δίκαια ορίζεται ως ο δεύτερος τιτάνας στοχαστής, που γυρίζει τη φιλοσοφία εκεί όπου ξεκίνησε, στη προσέγγιση της απροσδιοριστίας του χάους, την οποία ο Πυθαγόρας κάνοντάς την αρμονική και βολική, πήγε να την εκτρέψει.

          Ο Παρμενίδης είναι ο τρίτος τιτάνας στοχαστής. Ξεκαθαρίζει με ένα ποίημα του οποίου έχει διασωθεί ένα μεγάλο μέρος, ότι άλλο το «φαίνεσθαι» και άλλο το «είναι». 

   Σαν στοχαστής στη σκέψη του είναι Αναξιμάνδρειος και Ηρακλείτειος, παρά Πυθαγόρειος. 
   Σε γενικές γραμμές λέει, ότι, ζούμε με τη σκέψη μας μέσα σε μια σκέψη άλλη, που η αρχή της είναι ενέργεια πριν γίνει φως, το οποίο μέσα από τη «βήσα» οδό κατανέμεται σε χρώματα και αποχρώσεις, δημιουργώντας τον πλανήτη γαία ως οργανικό σύνολο.

Η φύση που ζούμε είναι ένα φαινόμενο, το φαινόμενο υφίσταται κίνηση, μεταβολή, η ερμηνεία του εξαρτάται από τον παρατηρητή και τη μεταβολή του χρόνου, ενώ η ουσία του παραμένει συμπαγής και σταθερή για να βιώσει το ρου της μεταλλαγής της ιστορίας. Μιας ιστορίας που έφτασε να είναι εξελικτικά ανθρώπινη, παρότι στην ουσία ουδέν συμβαίνει. Ο Παρμενίδης θέτει μέσα στο άπειρο του Αναξίμανδρου την πηγή του φάους του Ηράκλειτου που το ορίζει ως φως προερχόμενο από μια μη ορατή φωτεινή αρχή, πριν ακόμα αυτή γίνει φως, εκπέμποντας φωτόνια, χρόνο, βούληση και λόγο.

   Ο Παρμενίδης ως σπουδαιότερο όλων ανάγει την επιθυμία. Από αυτήν παράγεται ο κόσμος ως βούληση και ως παράσταση όπως θα έπρεπε να πουν, αν τον είχαν καταλάβει, πολύ αργότερα οι Χούσερλ, Καντ, Χέγκελ, Σοπενχάουερ, με τον φιλοσοφημένο αλλά όχι φιλοσοφικό στοχασμό τους.

   Όταν ο Νίτσε θα το καταλάβει αυτό, ότι η φιλοσοφία παρεκτράπηκε από τους θεωρούμενους συνεχιστές της, θα είναι πια αργά. 
   Απορρίπτοντας το Βαγκνερικό στοιχείο του και σπάζοντας το σκληρό περίβλημα του «ανώτερου» εαυτού του, θα καταρρεύσει ως γνωστό πέφτοντας και αγκαλιάζοντας ένα άλογο που ξεψύχαγε στην πλατεία Κάρλο Αλμπέρτο του Τορίνο, ενώ το χτύπαγε ο αμαξηλάτης. 

   Το άλογο αυτό ήταν και τα δυο του Πλάτωνα, του οποίου η ιδεολογία το έκανε να σέρνει ένα κάρο και το συμφέρον της αριστοτέλειας λογικής του αμαξά το χτύπαγε για να σηκωθεί να συνεχίσει.

   Ας δούμε όμως τι είχε στο μεταξύ συμβεί. Μετά τον Παρμενίδη περνάμε στη μέση εποχή, του Σωκράτη. Αυτή, ορίζεται κυρίως από τους Λεύκιππο - Δημόκριτο, Αναξαγόρα - Πρωταγόρα, Περικλή - Σωκράτη. 
   Ίσως να προκαλεί έκπληξη που τέθηκε στους φιλόσοφους ο Περικλής, αλλά αυτό συνέβη διότι υπήρξε μαθητής του Παρμενίδη, ένας φιλοσοφημένος άνθρωπος και αναμορφωτής της πόλης των Αθηνών, όπως και ο Σωκράτης. 

         Το χαλασμένο τηλέφωνο της φιλοσοφίας αρχίζει να ακούγεται έντονα από τα χρόνια αυτά, αρχής γενομένης από τον Λεύκιππο, τον μαθητή του Παρμενίδη. 
   Ο Λεύκιππος παίρνει τη μια ιδιότητα του άτμητου όντος του δασκάλου του και το κάνει αρχή της φύσης, το οποίο με τη σειρά του ο μαθητής του Δημόκριτος το θέτει στον κενό χώρο, ορίζοντάς το ως υλιστικό στοιχείο, το «άτομο», ενώ ήταν αρχικά πνευματικό.

   Ο Παρμενιδικός Αναξαγόρας που θεωρεί και αυτός ότι αυτό που υπάρχει είναι νους, ο οποίος δημιουργεί με τις εκφάνσεις του τα «σπέρματα» της δημιουργίας, δεν μπορεί να εκφραστεί στους άνοους Αθηναίους. 
   Το ίδιο και ο Πρωταγόρας, ο πιο ακριβοπληρωμένος δάσκαλος, μαθητής του Δημόκριτου, παρέκλινε κι άλλο το μήνυμα που έλαβε, ανάγοντας τον αισθητό κόσμο ως το μόνο ουσιώδη, θέτοντας ως μέτρο των πραγμάτων τον άνθρωπο, μετακυλώντας τη φιλοσοφική σκέψη από την άδολη φυσικο-κεντρική σε δόλια ανθρωπο-κεντρική.

   Παρά ταύτα, Αναξαγόρας και Πρωταγόρας δεν απέφυγαν την καταδίκη τους από τη δαμόκλειο σπάθη της συντήρησης που λεγόταν «νόμος του Διοπείθη», βάσει του οποίου καταδικάστηκε μετά από λίγα χρόνια και ο «αγνωστικιστής» Σωκράτης. Τι θα έλεγες αν μιλούσες για τη φιλοσοφική υποδομή της πόλης σου, μέγιστε ειρωνικέ, απόκρυφα σοφέ, γίγαντα Σωκράτη;

          Ακολούθησε ένα κακέκτυπο της Ιωνικής φιλοσοφίας μέσω της Αθηναϊκής σχολής, και κατόπιν σαν χαλασμένο τηλέφωνο αναπαράχθηκε ένα μεγαλύτερο κακέκτυπο, η λεχθείσα πολύ αργότερα Ευρωπαϊκή κουλτούρα. 

   Αυτή, από τους Πλάτωνα και Αριστοτέλη μέχρι τη Γερμανική και την Αγγλική κατεύθυνση που τους ακολούθησαν αντίστοιχα, άλλο τι δεν πέτυχαν εκτός από το να πάρουν τα άλογα του νου και της καρδιάς και να τα ζέψουνε ακόμα πιο σκληρά σε κάρο, χτυπώντας τα μέχρι να ξεψυχήσουν, θεωρώντας τα ότι ήτανε πολλά, ενώ αυτά τα δύστυχα ήταν μόνο ένα: Ο ίδιος ο άνθρωπος.

   Ο Νίτσε κατέρρευσε διότι κατάλαβε πως από το χαλασμένο τηλέφωνο της φιλοσοφίας που εξέτρεψε τις έννοιες των προσωκρατικών προδόθηκε η λογική και η καρδιά, και μαζί με αυτές, η ίδια η φιλοσοφία.

____________________________

*  Η Ανάλυση είναι του Σωτήρη Γλυκοφρύδη, 

Ερευνητή, συγγραφέα και αρθρογράφου blogs. 

πηγή

Scholeio.com

Roots hidden in the depths of centuries

"I heard in Rome's St. Peter's the Gospel

in all languages. The Greek resonated star

glowing in the night."  

John Goethe, Germany greatest poet

-Teacher 

what to read to become wise as thou?

-Greek classics.

-And when we finish the Greek classics 

what to read?

-Again the Greek classics. 

Goethe's dialogue with his disciples

The language which the deaf can hear and the blind can see.

        Greek Language is very old, the oldest in Europe and perhaps in the whole World. Its existence is referred in the 7th Century BC, as historical written monuments have shown (Dipylo inscription), but its roots are hidden in the depths of centuries as the Homeric epics and the Linear writings A and B have witnessed. It is merely not found in each time possessing the same vocabulary, the same morphology, etc.,
Roughly, the Greek language is divided in three long periods: The ancient (up to 300 A.D.), the Medieval (300 – 1453 A.D.) and the modern (recent) period (1453 A.D. – today). Analytically in the following:
 ----------------------------
MINOAN TIMES, from 1500 BC until 1200 BC
(According to Thucydides (A, 3-6), Minoas was the first king that turned away the barbarians from Greek sea and from Greek islands and he was the cause to create after the Greece. According to Homer and Herodotus Minoas was king of island Crete and of most Greek islands three generations before Trojan war.) 

MYCENAEAN TIMES from 1200 BC until 500 BC
From Trojan War until the Persian wars
-----------------------------------------------

 The period from the Persian wars to the end of 4th century BC (490 – 300 BC), which is called Classical. Sparta and Athens was the most power full towns but Athens was the centre of the letters and arts.
A precise indication for the condition of the language in that period can be found in the works of Herodotus, Thucydides, Xenophon, Plato, Lyssias, Aeschinis, Aristotle and other prose and rhyme writers of that time.
----------------------------

In the 4th century BC, after the victories (and the splendour) against Persians, common alphabet and writing are established for all Greeks as well as a common name (the name “Hellenes”).
By the victories of Alexander the Great the Greek language of that period become the international language of the era especially in the Hellenized areas of the east (Syria, Persia, Egypt, etc).
------------

In the beginning of the 4th century AD Constantinople becomes the center of the Greek language.
 The year 527 AD is the official language  in the eastern Roman Empire.
From the Greek revolution of 1821 until nowadays. This is the period of the New Greek, the pure (“Katharevussa”) and the popular (“demotic”) Greek language.
 ps
During the Roman Era, when the Greek language was still international (circa the end of the 1st Century AD), some Greek writers, bookish mans, literary mans etc, appeared, who did not write in their contemporary language, but in the Attic authors’ language of the Classical Era. They were urged in this activity not only by their trust to the superiority (the high standards) of the Attic dialect but also by their perception whey realized that the Greek Language of their times had been invaded occupied by barbarisms (foreign words, idiom etc.) because of ignorance or degeneration, 50 it should not be immortalized.  This movement was called Atticism and the authors, who estimated the Attic dialect as their ideal language, Atticists, As a right usage criterion was estimated the localization of a word or a type in the texts of the Attic writers of the 5th and the 4th Century BC, not the fact that this word or this type were useless in the language of their times.    
As a result of Atticism was the creation of bilinguality which means the usage of two different linguistic forms: The one (the old – fashioned) mainly in the written speech and the other (the popular) mainly in the oral speech. The bilinguality occurred till 1976 when Demotic (the popular) was established.
-------------------------------

 

-  "My greatest intellectual exercise was my term in ancient Greek"     B. Heisenberg, Nobel Prize in Physics

-  "There's a Vertigo In Greek words, because only she explored, recorded and analysed their innermost processes of speech and language, as no other language."   The great French writer Jacques Lakarrier 

-  "Μay the Greek language to become common all peoples."  

    Great French rationalists Voltaire 

- "The Greek has uniformity like the German, but it is richer than this. Has the clarity of the French, but more precise. It is slimmer than the Italian and much more harmonious than the Spanish. Has that need to be considered the prettiest language of Europe. "  French University of Sorbonne Professor Charles Fwriel 

- "The knowledge of Greek is necessary foundation of high cultural cultivation."  Marianna Mcdonald, Professor at the University of California and head of the TLG  -  "If the violin is the most perfect musical instrument, then the Greek language is the human violin reflection."  Blind American author Helen Keller had said
-  "If the gods speak, then definitely use the language of the Greeks." 
     Marcus Tillios Cicero (the most conspicuous female of ancient Rome, 106-43 BC)
-  "It is in the nature of the Greek language to be clean, precise and complicated. The ambiguity and lack of direct enorasews featuring sometimes English and German, is completely foreign to the Greek. " 
Humphrey Kitto (an English professor at the University of Bristol, 1968)
-  "The Greek language is beautiful like the sky with the stars." 
Irina Kobaleba (Modern Russian Professor Lomonoswf University, 1995) 

-  "Of course it's not only in Linguistics where Greeks were pioneers for Europe. In its entirety the intellectual life of Europe dates back to the work of the Greek thinkers. Even today we incessantly in Greek heritage to find stimulation and encouragement. " 
R. h. Robins (Modern English linguist, Professor at the University of London)
-  "The Greek language is the best legacy that has at its disposal man for the development of the brain. Towards all Greek, and insist all languages are inadequate. "

"The ancient Greek language should become the second language of all Europeans, especially the cultivated people."

"The Greek language is by essence divine."Frederick Sagkredo (Basque linguistics professor – President of the Greek Academy of Baskwnias)

-  "Like always with passion to learn Greek. I didn't do it because I was afraid that the deep charm of this wonderful language would absorb so much that I removed from my other activities. " (The Schliemann Guest House talked only flawlessly 18 languages. For 2 years did nothing other than studying the 2 epics of Homer) 
Heinrich Schliemann (Famous amateur archeologist, 1822-1890)

-  "If in the library of your home does not have the works of ancient Greek authors, then you live in a house without light." 
George Bernard College (Great Irish playwright, 1856-1950)
-  "Almost afraid to touch the Odyssey, so oppressive unbearable is the beauty." 
James Joyce (Famous Irish author, 1882-1941)
-  "That is the Secretariat of the Assyrians, the Chaldeans, Egyptians? All of humanity has inherited the Secretariat of Greeks only. " 
Impn Khaldun (the greatest Arab historian)
-  "The US came on Greece alfabiton by Kimi and Rome. Our language is full of English words. Our science esfyrilatise Mian international language by the English terms. Our grammar and rhetoric, even the punctuation and the Division concerned paragraphs of ... are Greek inventions. Our literary genres is English – the lyrikon, the ODE, the eidyllion, the novel, the treatise, the prosfwnisis, the biography, history and above all a vision. And almost all of these words is Greek. " 
Will Durant (American historian and philosopher, Professor at the University of Columbia)
-  "Our ancient Greece offers a language that will say that it's universal." 

-  "The whole world needs to learn Greek because the Greek language helps us first of all understand our own language."

 Jacqueline De Romigy (Modern French Academic and author)
__________________________________________________

source:

  Scholeio.com