Πλάτων, Eίστε Νέοι πάντα, σαν Παιδιά, γιατί δεν έχετε Πεποιθήσεις Ριζωμένες

                                                                                                                         Βατικανό Σχολή των Αθηνών, Πίνακας του Ραφαήλ

Πλάτων

 .  Είναι αδύνατο να βελτιωθεί ο κόσμος εάν πρώτα δεν βελτιωθεί ο άνθρωπος.

 . Είναι ολοφάνερο πως μέσα σ' ένα οποιοδήποτε κυβερνητικό σύστημα είναι 
     αδύνατο οι πολίτες του να εκτιμούν τα πλούτη και ταυτόχρονα να ασκούν 
     την εγκράτεια, μας πως είναι μια αναγκαιότητα το να θυσιάζουν το ένα 
     απ' αυτά τα δύο πράγματα στο άλλο.

 . Αληθινός γιατρός είναι ο άρχων των σωμάτων, και όχι ο εκμεταλλευτής τους.

 . Γνώση χωρίς δικαιοσύνη πρέπει να ονομάζεται πανουργία και όχι εξυπνάδα.

 . Δεν είναι δυνατό όλοι οι άνθρωποι να είναι ολοκληρωτικά ευτυχισμένοι 
     και μακάριοι, αλλά μόνο λίγοι.

 . Δεν είναι περίεργο ότι από καλούς γονείς βγαίνουν καλά παιδιά κι από
     ανάξιους γονείς καλά παιδιά.

 . Δεν μπορεί κανείς να επιθυμήσει ό,τι δεν γνωρίζει.

 . Δεν ξέρω τίποτα άλλο, για το οποίο κάθε λογικός άνθρωπος θα έπρεπε 
    να νοιάζεται περισσότερο, παρά το πώς το παιδί του θα γίνει ο πιο καλός 
    άνθρωπος.

 . Εγχειρήσεις και καυτηριάσεις για μια στιγμή είναι κακά και λυπηρά, αλλά
     φέρνουν σταθερή υγεία κι ευτυχία. Αντιθέτως, ορισμένες στιγμιαίες 
     απολαύσεις φέρνουν διαρκή δυστυχία.

 . Εφ' όσον ένα πράγμα γίνεται με όμορφο τρόπο και με σωστή δικαιολογία 
    είναι και λέγεται ωραίο. Αυτό ισχύει και για τον έρωτα.

 . Η αγάπη φέρνει ειρήνη ανάμεσα στους ανθρώπους, γαλήνη στην ταραγμένη
     θάλασσα, ύφεση στους ανέμους και γλυκό ύπνο στους δυστυχείς.

 . Η αρετή είναι μια υγιής διάθεση της ψυχής και ομορφιά και δύναμη, ενώ
     κακία είναι η αρρώστια, η ασχήμια και η αδυναμία της - (Πολιτεία)

 . Η γνώση που αποχτιέται με καταναγκασμό δεν συγκρατείται στη μνήμη.

 . Η εκπαίδευση είναι δύναμη που γιατρεύει την ψυχή.

 . Η ζωή που έχει στο μερτικό της την εγκράτεια, το θάρρος, τη σοφία και 
     την υγεία, είναι πιο ευχάριστη από εκείνη όπου βρίσκονται η ασωτία, η 
     δειλία, η τρέλα ή η αρρώστια.

 . Άριστος φύλακας του ανθρώπου είναι ο λόγος σε συνδυασμό με την 
     μουσική. Καθώς μόνο αυτός θα γίνει ο ισόβιος σωτήρας της αρετής, 
     αν υπάρχει μέσα σ' αυτόν που την κατέχει.

 . Είναι απόδειξη του πραγματικού φιλόσοφου να εκπλήσσεται διαρκώς.

 . Ελάχιστοι είναι αυτοί που επιμένουνε τόσο πολύ στην αθεϊστική τους πίστη, 
     ώστε, κι όταν ακόμη ευρεθούν μπροστά σε κάποιον κίνδυνο, να μην
     παραδεχθούν, ούτε και τότε, την ύπαρξη της Ανώτατης δύναμης στον κόσμο, 
     του Θεού.

 . Δεν μπορείς να κατανοήσεις τα πολλά χωρίς το ένα.

 . Η άγνοια είναι η αιτία των κακών στους ανθρώπους.

 . Η αποχή είναι ο ισχυρότερος φραγμός κατά της ασθένειας.

 . Η Αρχή είναι το ήμισυ του παντός.

 . Η ομορφιά του ρυθμού και η αρμονία και η χάρη και ο καλός ρυθμός 
    εξαρτώνται από την Απλότητα.

 . Η ποίηση είναι εγγύτερα στη ζωτική αλήθεια απ' ό,τι η ιστορία.

 . Η μουσική δίνει ψυχή στις καρδιές και φτερά στη σκέψη.

 . Η μουσική είναι η κίνηση του ήχου να φτάσει την ψυχή και να της δείξει 
     την αρετή.

 . Οι φίλοι τα έχουν όλα κοινά.

 . Μηδείς αγεωμέτρητος εισίτω.

 . Μια ζωή που περνάει απαρατήρητη, δεν αξίζει να τη ζήσει κανείς.

 . Δηλαδή δεν υπάρχει τίποτε στη νόηση που να μην προϋπήρξε σε κάποια
     αίσθηση 
    Ουδέν εν τη αισθήσει ει μη πρώτον εν τη νοήσει.

 . Τα μάτια του μυαλού αρχίζουν να γίνονται οξυδερκέστερα όταν η δύναμη
     του σώματος αρχίζει να παρακμάζει.

 . Το παιδί πρέπει να διδάσκεται παίζοντας.

 . Το σώμα είναι ο ναός της ψυχής.

 . Κάθε επιστήμη,¨όταν χωρίζεται από τη δικαιοσύνη και την υπόλοιπη 
     αρετή, γίνεται πανουργία και όχι σοφία.

 . Στην περιοχή του γνωστού, η ιδέα του αγαθού είναι τελευταία και μετά 
    βίας διακρίνεται, όταν όμως τη διακρίνει κανείς δεν μπορεί να μην
    συλλογιστεί πως αυτή είναι η αιτία για όλα γενικά τα σωστά και καλά
    πράγματα, γεννώντας μέσα στον ορατό κόσμο το φως και τον κύριο του 
    φωτός. Και γιατί μέσα στον νοητό κόσμο αυτή είναι που διευθύνει και 
    παρέχει την αλήθεια και τον νου και τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να 
    την ατενίσει αυτός που εννοεί να ενεργήσει φρόνιμα και στην ιδιωτική 
    και στη δημόσια ζωή. - (Πολιτεία)

 . Μην κάνεις λοιπόν χρήση βίας, στη διδασκαλία των παιδιών αλλά να 
     τ' αναθρέφεις με παιχνίδια, για να μπορέσεις κι εσύ να διακρίνεις ακόμα
     περισσότερο αυτό για το οποίο το καθένα τους είναι γεννημένο. - (Πολιτεία)

 . Όλο το χρυσάφι που βρίσκεται πάνω και κάτω από τη γη, δεν αξίζει 
    τόσο, όσο η αρετή

 . Αν ήταν ανάγκη να αδικώ ή να αδικούμαι, θα προτιμούσα να αδικηθώ
    μάλλον παρά να αδικήσω.

   Ξεχωρίζουμε τη πιο παρεξηγημένη, ίσως, ρήση του.

 . Έλληνες αεί παίδες. 

   Ένας Αιγύπτιος ιερέας απευθυνόμενος στο Σόλωνα παρατηρεί: «Ὦ Σόλων, Σόλων, Ἕλληνες ἀεί παῖδές ἐστε, γέρων δέ Ἕλλην οὐκ ἔστιν», δηλ. 

«Σόλωνα, Σόλωνα, εσείς οι Έλληνες μένετε πάντα παιδιά και δεν υπάρχει κανένας γέροντας Έλληνας». 

 Και διευκρινίζοντας συνεχίζει: «Νέοι ἐστέ τάς ψυχάς πάντες. Οὐδεμίαν γάρ ἐν αὐταῖς ἔχετε δι’ ἀρχαίαν ἀκοήν παλαιάν δόξαν οὐδέ μάθημα χρόνῳ πολιόν οὐδέν», δηλ. 

 «Νέοι είστε στις ψυχές σας όλοι. Γιατί δεν έχετε πεποιθήσεις ριζωμένες σε κληρονομικές δοξασίες ούτε γνώσεις γερασμένες».

   Μολονότι, λοιπόν, ο Αιγύπτιος ιερέας - όπως γίνεται φανερό από την πλατωνική διήγηση - θαύμαζε τους Έλληνες για τη φρεσκάδα του πνεύματος 

που διατηρείται πάντα νέο, ρωμαλέο και δημιουργικό, η παραπάνω φράση επαναλαμβάνεται συχνά σήμερα με παραποιημένη σημασία, καθόλου κολακευτική για τους σύγχρονους Έλληνες: «είμαστε ευκολόπιστοι, δεν σοβαρευόμαστε ποτέ και αντιμετωπίζουμε συχνά καταστάσεις με ελαφρότητα και επιπολαιότητα, σαν τα παιδιά»!

Ο Πλάτων (427 π.Χ.--347 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος από την Αθήνα, ο πιο γνωστός μαθητής του Σωκράτη και δάσκαλος του Αριστοτέλη. 

Το έργο του με τη μορφή φιλοσοφικών διαλόγων έχει σωθεί ολόκληρο (του αποδίδονται ακόμα και μερικά νόθα έργα)· άσκησε τεράστια επιρροή στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία και γενικότερα στη δυτική φιλοσοφική παράδοση μέχρι τις ημέρες μας. 

Κύριος οικοδόμος της φιλοσοφίας, οδηγητής είτε προάγγελος μεταγενεστέρων προβάσεών της, εμπνευστής άμεσα ή έμμεσα των σπουδαιότερων κοινωνικοπολιτικών οραματισμών.

Scholeio.com