 |
| Εικόνα αριθ. 13. Κάδρον της Δυτικής Ελλάδος και κέντρον η Βόνιτζα, όπου έγιναν αρκετοί πόλεμοι εις αυτά τα μέρη και σημειόνονται οι αγωνισταί όπου ενθυμούμεθα. Χειρ Δ. Ζωγράφου, υδατογραφία σε χαρτόνι |
"Κατά στοχασμόν και υπαγόρευσιν....." Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...
Το ντοκυμαντέρ του Μακρυγιάννη για τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων.
Μια καταγραφή του "μπαρμπα Γιάννη", μια προσπάθεια να αφήσει ίχνη στους επόμενους οραματιστές πατριώτες...
Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...
Μη και χαθούν η λεβεντιά, η καρδιά, το όραμα, το αίμα της ράτσας...
εικόνα δέκατη τρίτη: Κάδρον της Δυτικής Ελλάδος και κέντρον η Βόνιτζα,
όπου έγιναν αρκετοί πόλεμοι εις αυτά τα μέρη και σημειόνονται οι αγωνισταί όπου ενθυμούμεθα.
1. Η Βόνιτζα και το φρούριόν της και λιμήν της.
2. Η Πρέβεζα και Πούντα.
3. 4. Ο Ποφύριος και οι δύο αυτού επίσκοποι. Ο εις εξ αυτών Ρωγών εσκοτώθη γενναίως εις Μισολόγγιον. Οι οικοραίοι και οι οπλαρχηγοί Μεγαπαναίοι, Μαυροματαίοι, Σταϊκαίοι, Γεροθανασαίοι, Μαγγιναίοι, Σουσμαναίοι, Ξειδαίοι, Σωτηραίοιοι, Λογοθεταίοι, Δούκηδες, Μπαρλαίοι, Κατζικογιανναίοι, Τζονκαίοι, Τζελαίοι, Μακραίοι, Σιαδημαίοι, Βλαχαίοι, Ντεληγιωργαίοι, Κουσουραίοι, Θωμαίοι, Γερολαμπαίοι, Πολυμεραίοι, Ντοβαίοι, Γλυκοχωριταίοι, Βαληγιαννακαίοι, Ζερβαίοι, Κιτζαίοι, Νασνικαίοι, Ευμορφόπουλος, Βησσαρίος, Γριβογιωργαίοι, Ροκαίοι, Γιαννηκώστας, Φαρμακαίοι, Χάσκαρης, Χινόπωρος, Παγούρας, Σουλταναίοι, Καρπουζαίοι και όσοι άλλοι δεν είναι εις την ενθύμησίν μας. Αγωνίσθησαν εις αρκετούς πολέμους και εθυσιάσθησαν, και κατεξοχήν όταν επήγεν ο Γενεράλ Τζούρτζ πολλοί εξ αυτών ηγωνίστηκαν εις συτά τα μέρη και εις άλλα και ωφελήθη η Πατρίς.
5. Ο Γενεράλ Τζουρτζ και οι λοιποί από αυτούς οπού εγράψαμεν.
6. Αι γυναίκες φέρουν νερόν και πίνουν οι Έλληνες οπού πολεμούν.
7. Πολεμούν οι Έλληνες με τους Τούρκους.
8. Τα πέντε μυστικά μπαίνουν από το στενόν της Πρέβεζας και πολεμούνται από όλα τα μέρη με πλήθος κανονιοβολισμών και λιανοντουφεκίων, και αυτά επέρασαν ανδρείως και επήραν και όσα πλοία ήσαν εις τον λιμένα της Πρεβέζης, καθώς φαίνονται οπίσω τους οπού τα πήραν.
Ήσαν οι καπιταναίοι αυτών των μυστικών Ανδρέας Τενεκές, Γιώργης Περδίκης, Ανδρέας Μοίρας, Γεώργιος Ελευθερίου και Κώστας Θεοφίλου.
Όσοι οικοκυραίοι εθυσιάσθησαν και έφθειραν τας οικίας των από την Άρταν και άλλα μέρη Νούτζος, Μιχαίοι, Τουρτούρης, Κωλέτης, Μπασκλαβάνης, Σταυραίοι, Βραναίοι, Κομποταίοι, Παππαγιανναίοι, Δαμιαναίοι, Κολοκυθαίοι, Κορακαίοι, Αθαν.Άρτας, Οικονομαίοι, Χαβελαίοι, Ν. Ράπτης, Γενοβέλης, Καράβελας, Μοστραίοι, Σακελαραίοι, Μελάται, Παπαδοπουλαίοι, Ρίζηδες, Λεονταραίοι, Κουτζουμπαίοι, Μπουραίοι, Σταμαίοι, Βλαχουτζαίοι, Κίτζοι, Τζίνηδες, Γκινακαίοι, Τριανταφυλλαίοι, Κατοχιαναίοι, Παπασταμαίοι, Ντζογαίοι, Τσολιάδες, Καριτζιναίοι, Πρασιναίοι, Γαλιατζαίοι, Λουριωταίοι, Παππαβασιλαίοι, Διολεταίοι,Μαριναίοι, Τζερακλαίοι, Γωγαίοι, Μαλεσαδαίοι.
* Οι σημειώσεις είναι του Μακρυγιάννη. Κάθε πίνακας έχει τις δικές του σημειώσεις-περιγραφές, καθώς και "κατάλογο" ονομάτων των αγωνιστών κάθε μάχης, όπως τα κατέγραφε στο μυαλό του και σε σημειώσεις, όταν "ειρήνευε" στο ξαπόσταμά του. Είναι αυθεντικές και το perasma δεν έχει κάνει καμία διόρθωση ορθογραφική, γραμματικής, ή συντακτικού.
* Μελέτημα Σπ. Βασιλείου, δημοσιευμένο στα "Ελεύθερα γράμματα" στις 22/3/1946.
Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, ο ατόφιος αυτό Ρουμελιώτης αγωνιστής του 21, που έμαθε την αλφαβήτα για να προσθέσει ένα ακόμα όπλο στο σελάχι του, θέλοντας ν' αποστωμώσει του "χαμερπείς" που στρεβλώσανε την ιστορική αλήθεια "εστοχάσθη" να μιλήσει με τη γλώσσα της ζωγραφικής στους αγράμματους συμπολεμιστές του, ακριβώς όπως οι παλιοί εκείνοι τεχνίτες που ιστορούσανε τα Ευαγγέλια και πλάι στο κείμενο ζωγραφίζανε σε μικρογραφίες τα επεισόδια της Γραφής για τον αναλφάβητο αναγνώστη.
* Σύνολο παραστάσεων: 26
* Σύνολο πινάκων 129 σε 5 σειρές και 4 ανεξάρτητα αντίγραφα
* χρόνος κατασκευής: 1836 - 1839
Κατηγορίες θεμάτων: 3
Κατηγορία Α': Πολεμικά γεγονότα. Πίνακες 21. Αναφέρονται: 9 στην Α. Στερεά, 3 στην Δ. Στερεά, 2 στην Ήπειρο, 4 στην Πελοπόννησο, 1 στην ναυμαχία του Ναυαρίνου και 2 στην δράση του στόλου.
Κατηγορία Β': Συμβολισμοί. Πίνακες 4. Διασώθηκαν 3. Αναφέρονται: Ο πρώτος στη άλωση της Πόλης και την υποδούλωση, στους κλέφτες, στον Ρήγα. Ο δεύτερος, στη Θεία απόφαση για την απελευθέρωση της Ελλάδας, κάτω από την προστασία των μεγάλων Δυνάμεων υπό το σκήπτρο του Όθωνα. Ο τρίτος, παριστάνει κατάλογο φιλελλήνων και την Ελλάδα στην κορυφή με ένα φτερό γραφίδα στο ένα χέρι και ένα στεφάνι στο άλλο. Ο τέταρτος, παρίστανε την Ελλάδα ξαπλωμένη με ξέπλεκα μαλλιά και τον Αρμανσμπέργκ να της βγάζει την καρδιά. (Σημείωση: Ο πίνακας αυτός καταστράφηκε από τον ίδιο το ζωγράφο, ίσως από φόβο, και έτσι δεν συμπεριελήφθηκε ποτέ σε κάποια από τις 5 σειρές).
Κατηγορία Γ': Προσωπογραφία του Μακρυγιάννη η οποία μέχρι σήμερα δεν βρέθηκε.
Από τους πίνακες του Π. Ζωγράφου και των παιδιών του, υπάρχουν 60 κομμάτια. Ήτοι: 2 πλήρεις σειρές από 24 πίνακες, μία λειψή από 8 κομμάτια και 4 εικόνες εκτός σειράς. Γνήσιοι πίνακες του Π. Ζωγράφου θεωρούνται 8, ζωγραφισμένοι με τέμπερα πάνω σε ξύλο, ανυπόγραφοι και χρησίμευαν μαζί με τους υπόλοιπους της σειράς, ως πρότυπα για την κατασκευή των επομένων 4 σειρών. Οι πίνακες των επομένων 4 σειρών είναι υδατογραφίες πάνω σε χοντρό χαρτόνι και φέρουν υπογραφή Δημ. Ζωγράφος.
Στο Ιστορικό Μουσείο σώζονται 8 εικονογραφίες.
* Σύνολο πινάκων 129 σε 5 σειρές και 4 ανεξάρτητα αντίγραφα
* χρόνος κατασκευής: 1836 - 1839
Κατηγορίες θεμάτων: 3
Κατηγορία Α': Πολεμικά γεγονότα. Πίνακες 21. Αναφέρονται: 9 στην Α. Στερεά, 3 στην Δ. Στερεά, 2 στην Ήπειρο, 4 στην Πελοπόννησο, 1 στην ναυμαχία του Ναυαρίνου και 2 στην δράση του στόλου.
Κατηγορία Β': Συμβολισμοί. Πίνακες 4. Διασώθηκαν 3. Αναφέρονται: Ο πρώτος στη άλωση της Πόλης και την υποδούλωση, στους κλέφτες, στον Ρήγα. Ο δεύτερος, στη Θεία απόφαση για την απελευθέρωση της Ελλάδας, κάτω από την προστασία των μεγάλων Δυνάμεων υπό το σκήπτρο του Όθωνα. Ο τρίτος, παριστάνει κατάλογο φιλελλήνων και την Ελλάδα στην κορυφή με ένα φτερό γραφίδα στο ένα χέρι και ένα στεφάνι στο άλλο. Ο τέταρτος, παρίστανε την Ελλάδα ξαπλωμένη με ξέπλεκα μαλλιά και τον Αρμανσμπέργκ να της βγάζει την καρδιά. (Σημείωση: Ο πίνακας αυτός καταστράφηκε από τον ίδιο το ζωγράφο, ίσως από φόβο, και έτσι δεν συμπεριελήφθηκε ποτέ σε κάποια από τις 5 σειρές).
Κατηγορία Γ': Προσωπογραφία του Μακρυγιάννη η οποία μέχρι σήμερα δεν βρέθηκε.
Από τους πίνακες του Π. Ζωγράφου και των παιδιών του, υπάρχουν 60 κομμάτια. Ήτοι: 2 πλήρεις σειρές από 24 πίνακες, μία λειψή από 8 κομμάτια και 4 εικόνες εκτός σειράς. Γνήσιοι πίνακες του Π. Ζωγράφου θεωρούνται 8, ζωγραφισμένοι με τέμπερα πάνω σε ξύλο, ανυπόγραφοι και χρησίμευαν μαζί με τους υπόλοιπους της σειράς, ως πρότυπα για την κατασκευή των επομένων 4 σειρών. Οι πίνακες των επομένων 4 σειρών είναι υδατογραφίες πάνω σε χοντρό χαρτόνι και φέρουν υπογραφή Δημ. Ζωγράφος.
Στο Ιστορικό Μουσείο σώζονται 8 εικονογραφίες.
Scholeio.com
