Scholeio.com: Παρθενώνας -1- Ο βιασμός της Αθηνάς

Παρθενώνας -1- Ο βιασμός της Αθηνάς

Τόμας Μπρους, λόρδος του 'Ελγιν,
σκίτσο του Σ.Π. Χάρντιν

Έτσι ξεκίνησαν όλα

Στο μυαλό του λόρδου 'Ελγιν
γύριζαν μέρες τα λόγια του Χάρισον,
του αρχιτέκτονα που προσέλαβε για
την ανακαίνιση του Μπρούμχολ,
του μεγαλοπρεπούς πύργου της
οικογένειας των Έλγιν.

Ο πατέρας του, πρώτος βασιλιάς
της Σκωτίας 1306-1329.
Το όνομα των Μπρους της περιοχής
του Κάλρος στο βασίλειο του Φάιφ*
προερχόταν κατευθείαν από τον
Ρομπέρ ντε Μπρους. Νορμανδό ιππότη, που ακολούθησε τον Γουλιέλμο τον Κατακτητή* στην Αγγλία.

Ο νέος απόγονος Τόμας Μπρους γεννήθηκε στις 20 Ιουλίου 1766.
Μετά από σπουδές στο Χάρισον, το Γουεστμίνστερ, το Σεντ Άντριους και το Παρίσι, κατατάχθηκε στη βασιλική φρουρά, πέρασε γρήγορα από τους κατώτερους βαθμούς και τελικά ανέλαβε τη διοίκηση του συντάγματος. Το 1790 εξελέγη αντιπρόσωπος στη Βουλή των Λόρδων.

Νωρίς το πρωί της 11ης Μαρτίου 1799 εμφανίστηκε στην κατοικία των Νίσμπετ στο Άρτσρφιλντ. Τα κτήματα των Νίσμπετ απέφεραν 18.000 λίρες ετησίως. Ο πατέρας Νίσμπετ όμως είχε πολλές επιφυλάξεις. Η Μαίρη, ήταν 19 χρονών και ο Έλγιν 32.

Παρ' όλα αυτά η ιδέα ενός αριστοκράτη στην οικογένεια τον γοήτευσε.
Τώρα ο Έλγιν είχε σίγουρη την έγκριση της αίτησης, που είχε υποβάλλει, για τη θέση του πρεσβευτή στην Τουρκία, όπως τον είχε συμβουλέψει ο βασιλιάς Γεώργιος.

Ακόμα δεν είχε καταλήξει, αν ο διορισμός του στη θέση του Βρετανού πρέσβη στην Υψηλή Πύλη, ήταν κάτι μεταφυσικό, δηλαδή το είχε προκαλέσει ο ίδιος, από την βαθιά αγάπη για την τέχνη και κυρίως για την γλυπτική, που είχε αναπτύξει από την εποχή που ήταν νεαρός φοιτητής στο Γουεστμίνστερ ή ήταν παιχνίδι της τύχης.
Από τον Τόμας Χάρισον, έμαθε ότι:

"Τα καλύτερα πρότυπα της κλασικής τέχνης βρίσκονταν στην Ελλάδα και όχι στη Ρώμη". Αν και προσφάτως είχαν κυκλοφορήσει πολλές εκδόσεις 'Αγγλων και Γερμανών λογίων, ο αρχιτέκτονας υποστήριζε ότι "τα βιβλία δεν ήταν σε θέση να απεικονίσουν την πραγματικότητα. Πολύ πιο σημαντικά ήταν τα γύψινα εκμαγεία των πρωτότυπων έργων, καθώς επίσης οι πίνακες και τα σχέδια που είχαν γίνει εκ του σύνεγγυς κάτω από τον λαμπρό ελληνικό ουρανό".
Ηταν η περίπτωση που αναζητούσε από καιρό, η ευκαιρία να αποκαταστήσει πλήρως τη θέση των καλών τεχνών στη Μεγάλη Βρετανία και να βελτιώσει τη βρετανική αρχιτεκτονική, ζωγραφική και γλυπτική.

Στις αρχές του 1798 η κυβέρνηση της Γαλλίας διορίζει τον λαμπρό νεαρό στρατηγό Ναπολέοντα Βοναπάρτη, αρχιστράτηγο της ¨Στρατιάς της Αγγλίας".
Μιας τεράστιας δύναμης που είχε συγκεντρωθεί στις γαλλικές ακτές της Μάγχης για να εισβάλει στη Μεγάλη Βρετανία.Ο Βοναπάρτης όμως αλλάζει σχέδια και τον Ιούνιο, αποφεύγοντας τα αγγλικά πλοία της Μεσογείου φτάνει στην Αίγυπτο.

Εκείνη την εποχή η Αίγυπτος βρισκόταν υπό τον έλεγχο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όπως επίσης τα περισσότερα βαλκανικά κράτη, η Μέση Ανατολή και οι ακτές της βόρειας Αφρικής.
Ο πραγματικός έλεγχος, της Αιγύπτου, όμως, βρισκόταν στα χέρια των Μαμελούκων.Η Γαλλία ήταν ο πιο παλιός και πιστός σύμμαχος της Τουρκίας και ήταν μεγάλη έκπληξη η εισβολή του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο.
Εν τω μεταξύ ο υπουργός Εξωτερικών Ταλεϊράν διαβεβαίωνε τον Σουλτάνο Σελίμ Γ', ότι η Γαλλία κατέλαβε την Αίγυπτο για να διασφαλίσει τα συμφέροντα της Τουρκίας!
Λίγες μέρες μετά ο σουλτάνος ανακοίνωσε επισήμως την κήρυξη πολέμου κατά της Γαλλίας, και ο Βρετανός ναύαρχος Οράτιος Νέλσον είχε ήδη καταστρέψει τον γαλλικό στόλο στη μάχη του Νείλου.΄Ετσι η βρετανική κυβέρνηση, γίνεται, το πιο φιλικό έθνος για την Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Ο Τόμας Μπρους, έβδομος κόμης του Έλγιν, διορίζεται ειδικός πρέσβης στην Υψηλή Πύλη και αναχωρεί για την Κωνσταντινούπολη το 1799 μαζί με την όμορφη νεαρή σύζυγό του.

ο βράχος της Ακρόπολης,
με τον Παρθενώνα,  το ναό της Αθηνάς

Κάπως έτσι ξεκινάει
η περιπέτεια.

Η θεά και η πόλη της,
πολλούς είχε μαγέψει.

Οι αιώνες δεν έκλεψαν
τίποτα από τη γοητεία
της, τη δροσιά της.
Τους κατακτούσε όλους.

Στην αρχή ο θρύλος,
η φήμη, συνέχιζε η περιέργεια, το πλησίασμα.

Μετά ο θαυμασμός, το δέος, πολλές φορές ο έρωτας, αγάπη, ακόμα και αφοσίωση με αυτοθυσία.

Άλλες πάλι φορές ο φθόνος. Επιθυμία για την κατοχή, του αντικείμενου του πόθου, κι αν όχι, μέχρι και καταστροφή του.
Πολλοί, άκουσαν.... Άλλοι, διάβασαν.... Η φαντασία πλούτισε, κάλπασε....   Δεν άντεξαν, έπρεπε να "δουν" από κοντά.
Ήρθαν, να ζήσουν "κοντά Της", να ρουφήξουν τις μυρωδιές Της, να χαϊδευτούν από τον αέρα και τον ήλιο Της.
Να λουστούν από το μυσταγωγικό Της φως. Ταξιδευτές, Περιηγητές, Επισκέπτες.
Συγγραφείς, Ποιητές, Φιλόσοφοι, Ιδεολόγοι, Επαναστάτες, Τυχοδιώκτες.   Έγραψαν, περιέγραψαν, μοιράστηκαν εικόνες και συναισθήματα που τους γεννήθηκαν.
Πολλοί πάτησαν τα χώματα Της, άλλοι με ευλάβεια, άλλοι με ασέβεια.
'Αλλοι να την βοηθήσουν ήθελαν, την προστάτεψαν.
'Αλλοι την βεβήλωσαν, την πλήγωσαν, την μάτωσαν.

Ζωγραφική αναπαράσταση του χρυσελεφάντινου
αγάλματος που ήταν ορατό από το Φάληρο,
να δεσπόζει μέσα στον Παρθενώνα.

Αυτή,
με πείσμα απαντά.

Αυτή,
ρευστή σαν τα βουνίσια νερά της,
αγέρωχη σαν τ' αγάλματά της,
ερωτική σαν τα δειλινά της,
μυρωδάτη σαν το θυμάρι της.

Αυτή, έστεκε, πάντα εκεί,
"Μεγάλη", Υπέροχη.

Άπιαστη για τους μικρόνοες
και τους "μικρόψυχους".

Στέκει και θα στέκει, πάντα εδώ.

Μοναδική μητέρα-ερωμένη,
για τους "δικούς της".

Πολύτιμη "μαθητεία" για αυτούς
που αναζητούν.

Ακατάδεχτη και Αλύγιστη
για τους "εχθρούς της".....
___________________
Κάθυ Ματαράγκα

Σημειώσεις

* Φάιφ: Περιφέρεια της ανατολικής Σκοτίας

* Γουλιέλμος: Δούκας της Νορμανδίας στη Γαλλία 1035-1087, ίδρυσε την πρώτη
νορμανδική δυναστεία της Αγγλίας.

* Αλάριχος: Ηγέτης των Βησιγότθων [395-410]

_________________________________________________Τέλος του 1ου μέρους